ОТЧЕТ ПО ПРАКТИКЕ. отчет по практике (1). 1. Тжірибе базасыны ызметімен танысу
 Скачать 1.55 Mb.
|
 7-сурет. Бағдарламаның басты нысаны "Ашу" батырмасы колледж принтерлері туралы ақпарат бар тілқатысу терезесін ашуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, тақырыпта диалогтық терезенің мақсаты көрсетілген. Ол 2-суретте көрсетілген. Ол үшін терезелерге әр түрлі құжаттарды ашуға арналған сүзгілер орнатылды: мәтіндік файлдар, барлық файлдар (9-сурет). Бұл түймені іске асыру үшін  8-сурет. Принтерлер туралы мәліметтерді ашу  9-сурет. Орнатылған сүзгілер "Қосу" батырмасы Мәтін өрістері мен 2 батырмасы бар басқа "қосу" формасын (10 - сурет) ашуға мүмкіндік береді: "қосу" - тест өрістерінде көрсетілген мәліметтермен пішінге жол қосады және "оралу" - негізгі пішінге оралады. "Жою" батырмасы пайдаланушыдан түгендеу нөмірін көрсетуді сұрайды және осы нөмір бойынша кестеден жолды жояды.  10-сурет. "Қосу"формасы "Сақтау" батырмасы деректерді пайдаланушы бұрын ашқан файлда сақтайды. Ол үшін S Ғаламдық айнымалысы сипатталды, онда жұмыс кезінде файлға жол сақталады. "Басқаша сақтау" батырмасы кестеге енгізілген деректерді бөлек жаңа файл ретінде сақтайды (11-сурет).  11-сурет. Файлды сақтау.  12-сурет. Кестені толтыру Әзірленген бағдарламалық қамтамасыз ету сот аумағында принтерлерді және осы жабдық туралы мәліметтерді жылдам және ыңғайлы іздеуге арналған. Бұл принтер моделімен танысу үшін аудиторияға келмей-ақ, принтердің бұзылуын тез жоюға, картриджді өзгертуге және оларға қызмет көрсетудің басқа да әрекеттерін жасауға мүмкіндік береді. Бағдарлама әкімшілікке, оқытушыларға және бағдарламашыларға арналған сот, ол сотта принтерлердің орналасқан жері мен функциялары туралы ақпаратты оңай алуға мүмкіндік берді. Бұл олардың бұзылуын түзету үшін модельдерді іздеуге аз уақыт жұмсауға мүмкіндік берді. Құрылған бағдарламада принтер туралы ақпарат көрсетілген: 1. Модель атауы. 2. Түгендеу нөмірі. 3. Басып шығару жылдамдығы. 4. Принтердің орналасу кабинеті. Delphi мүмкіндіктері, StringGrid кестелерімен жұмыс істеу және осы бағдарламаның басқа мүмкіндіктері туралы білім тереңдетілді. 6. Кәсіпорынның логотипін әзірлеу. Логотип-бұл компанияның немесе өнімнің толық немесе қысқаша атауы бар түпнұсқа сурет. Логотип атау, жарнама, маркетинг және т. б. жасау үшін арнайы жасалған. Тауар белгісі-бұл мемлекеттік органда тіркелген белгі, ол компанияға, Компания өнімдеріне, компания тауарларының әртүрлі түрлеріне: буып-түю, құжаттама және т.б. тауар белгісі тауарларды ажырату үшін қажет. Логотипті жасау келесі мақсаттарды көздейді: Осы тақырып бойынша мақсатты аудиторияны тарту. Компания мен басқа компаниялар арасындағы айырмашылық. Логотипте семантикалық немесе жасырын еске салу бар. Логотиппен есте сақтау және үйрену оңайырақ. Логотип-бұл жарнама мен маркетингтегі қосымша қадам. Фирмалық стильді әзірлеу-күрделі әрі күрделі процесс. Бұл психология мен дизайнның қазіргі тенденциялары мен бағыттарын білуді қажет етеді. Фирмалық стильді әзірлеу. Корпоративтік сәйкестік өнімдер мен қызметтер нарығының дамуына байланысты пайда болды және бәсекелестіктің артуымен корпоративтік сәйкестілік қазіргі заманғы компания үшін тартымды бола бастады. Ағылшын корпоративті сәйкестендіруден басқа ештеңе жоқ, атап айтқанда нарықта басқа өндірушілер мен компаниялар арасында тауарлар мен қызметтердің түрін бөлу. Белгілі бір компанияның әр корпоративті сәйкестігі тек жеке және ерекше болып табылады. Логотип-бұл компанияның немесе компанияның бет-бейнесі. Логотипті жасау компанияның өнімдеріне осы символизмді тарту үшін қажет. Логотип жасақтау-компанияның фирмалық стилін жасаудың бастамасы. Логотипті жасаудың бірнеше негізгі шарттары бар: Логотип қарапайым болуы керек. Логотип сізді басқа компаниялардан ерекшелеуі керек. Логотип мағыналық және корпоративтік екпін мен стильге ие. Логотипті тану және есте сақтау оңай. Логотип - бұл сіздің тағы бір жарнамаңыз. Бұл Қарағанды облыстық сотының логотипи.(13-сурет)  13-сурет. Логотип Тапсырма бойынша іс жүзінде мен жаңа логотип жасауды ұсындым. Жаңа логотипті жасау маған университетте"Компьютер-дизайн моделдеу" курсында алған білімімді бекітуге көмектесті. Мен Adobe Photoshop-та логотип жасадым. Жасалған логотипті келесі суреттен көруге болады.  14-сурет. Жаңа логотип 7.Кәсіпорынның қолданыстағы ақпараттық жүйесінің кемшіліктерін анықтау және оларды жою жолдары. Кәсіпорындардың ақпараттық қауіпсіздік жүйесін құру міндеті күрделі. Басшылық болжанатын тәуекелдер деңгейін бағалауы және қатерлер моделін әзірлеуі тиіс. Бұл бизнестің әр түрі үшін әр түрлі болады. Жалпы, компанияға зиян келтіру үшін ақпараттық технологиялар қолданылады. Ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін аудит жүргізу қажет, оның нәтижелері бойынша қажетті ұйымдастырушылық және бағдарламалық-техникалық шаралар кешені әзірленеді. 8.Кәсіпорындағы өмір қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау мәселесіне байланысты сұрақтарды игеру Хакерлік шабуылдар халықаралық деңгейде қоғамды цифрландыруға байланысты бірыңғай жаһандық қауіптің бөлігі ретінде қарастырылады. Тіпті шағын компаниялар да сыртқы шабуылдардан құтыла алмайды, әсіресе егер олар ірі корпорациялардың жеткізушілері немесе мердігерлері болса және өз қызметінде шабуылдаушыларды қызықтыра алатын мәліметтермен жұмыс жасаса. Бірақ интернет-дүкендер немесе Интернет-қызметтердің шағын жеткізушілері байланыс арналарын толығымен бұғаттай алатын және сервисті клиенттер үшін қолжетімсіз ете алатын DDoS-шабуылдардан да құтылған жоқ. Ақпараттық қауіпсіздіктің өзекті сыртқы қатерлері арасында: ақпараттық жүйені бұзу немесе нашар қорғалған байланыс арналарына қосылу арқылы құпия ақпаратты ұрлау. DLP жүйелері ақпараттың ағып кетуінен жақсы қорғайды, бірақ барлық шағын және орта бизнес өз ресурстарын толық көлемде пайдалана алмайды; жеке сәйкестендіру құралдарының көмегімен жеке деректерді ұрлау және оларды қара ақпарат нарығындағы делдалдарға беру. Қауіптердің бұл түрі клиенттер туралы ақпараттың үлкен көлемін өңдейтін банктер мен қызмет көрсету ұйымдарына тән; бәсекелестердің сұранысы бойынша инсайдерлердің коммерциялық құпияны ұрлауы, көбінесе ұйымның клиенттерінің мәліметтер базасын ұрлайды; DDoS-байланыс арналарының құлауына бағытталған шабуылдар. Олар кәсіпорынның веб-сайтын қол жетімді етпейді, бұл тауарларды сататын немесе интернетте қызмет көрсететін ұйым үшін өте маңызды; вирусты жұқтыру. Соңғы уақытта жүйеде ақпаратты қол жетімді етпейтін және оны сатып алу үшін құлыптан босататын шифрлау вирустары ең қауіпті. Кейде бақылау мүмкіндігін болдырмау үшін хакерлер оларға cryptocurrency-де сыйақы төлеуді талап етеді; сайттың дефейсі. Хакерлік шабуылдың бұл түрінде ресурстың бірінші беті кейде қорлайтын мәтіндері бар басқа мазмұнмен ауыстырылады; фишинг. Компьютерлік қылмыстарды жасаудың бұл әдісі шабуылдаушы корреспондентке таныс мекен-жайдан хат жіберіп, оның бетіне кіріп, пароль мен басқа да құпия деректерді енгізуге шақырады, нәтижесінде олар ұрланады; кіріс байланыс арналарын бұғаттайтын және маңызды хат-хабарларды бақылауға кедергі келтіретін спам; компания қызметкерлерін ресурстарды тәжірибелі алаяқтың пайдасына аударуға шақыратын әлеуметтік инженерия құралдары; потеря данных из-за аппараттық істен, ақаулы техниканы, авариялардың, апаттардың, дүлей зілзалалардың. Қауіптердің жалпы тізімі өзгеріссіз қалады, ал оларды іске асырудың техникалық құралдары үнемі жетілдіріліп отырады. Ақпараттық жүйелердің (ОЖ, байланыс хаттамалары) штаттық компоненттеріндегі осалдықтар әрдайым тез жойыла бермейді. Сонымен, Windows XP проблемалары оларды орнатқаннан кейін екі жылдан кейін жаңартуларды шығару арқылы шешілді. Хакерлер уақытты жоғалтпайды, барлық жаңартуларға тез жауап береді, Бақылау құралдарын қолдана отырып, кәсіпорынның ақпараттық жүйелерінің қауіпсіздік дәрежесін үнемі тексеріп отырады. Компьютерлік қауіпсіздік нарығындағы қазіргі жағдайдың ерекшелігі-машиналық технологиялар оларды қолдану тіпті оқушыға қол жетімді болатын деңгейге дейін жетілдірілді. Осалдықты тестілеу қызметіне жазылу үшін кейде 10 доллардан аспайтын шағын соманы төлей отырып, сіз өте өнімді емес байланыс арнасы бар шағын серверде орналасқан кез-келген сайтқа DDoS шабуылын ұйымдастыра аласыз және бірнеше минут ішінде клиенттерді оған қол жеткізуден айыра аласыз. Ботнеттер ретінде заттар интернетінің объектілері жиі пайдаланылады: тоңазытқыштар, кофеқайнатқыштар және IP-камералар. Олар ақпараттық шабуылдарға белсенді қатысады, өйткені оларды басқаратын бағдарламалық жасақтама өндірушілері қаражатты үнемдеу үшін оларға басқаруды ұстап қалудан қорғау механизмін енгізбеді. Бірақ ұрлыққа емес, ақпаратты айла-шарғы жасауға мүдделі компания қызметкерлерінен келетін ақпараттық қауіпсіздікке төнетін қауіптер де қауіпті емес. Деректер базасындағы ақпараттың тұтастығын бұзу жеке қауіп болып табылады, бұл ұйымның материалдық ресурстарын ұрлауды жеңілдетеді. Мысал ретінде отынды сақтау температурасының жоғарылау жағына өзгеруі болады, бұл жағдайда цистерналардағы оның көлемі артады және қауіпсіздік сенсорлары аздап сорылады. Мұндай өзгеріс үшін Сіз қоймадағы температураны орнатуды басқаратын құрылғылармен байланыс арналарына рұқсатсыз кіруіңіз керек. Техникалық шаралар Ақпаратты қорғаудың бағдарламалық және техникалық құралдарын енгізу сөзсіз, көптеген ұйымдар оларды білместен пайдаланады. Белгілі бір ұйым үшін ең тиімді қорғаныс түрлерін таңдау үшін келесі сұрақтарға жауап беру керек: қорғалатын ақпарат түрлері, желінің қай секторларында және ол қандай мәліметтер базасында сақталады. Компания қызметінде ең маңызды ақпаратқа көбінесе қасақана ұрлау мақсатына айналатын корпоративтік банктік карталар мен шоттар туралы мәліметтер, жеке ақпарат, бизнес құпиялары, клиенттердің мәліметтер базасы кіреді; желінің инфрақұрылымын құруға қандай құрылғылар қатысады және оған қашықтан қол жеткізу үшін қандай құрылғылар қосылады, қосылуға рұқсатты кім және қандай негізде береді; қандай бағдарламалық жасақтама ауыстыруды немесе жаңартуды қажет етеді, қандай қосымша қауіпсіздік модульдерін орнату керек; әкімшілердің есептік жазбалары қалай қорғалған, оларды құпия сөздерді таңдау арқылы немесе басқа тәсілмен басқа адам пайдалана ала ма; файлдарды немесе трафикті шифрлау қажет пе, ол үшін қандай құралдар қолданылады; вирусқа қарсы бағдарламалар, электрондық поштаны сүзу бағдарламалары, желілік экрандар қауіпсіздіктің заманауи талаптарына жауап бере ме; қызметкерлердің Интернетке қол жетімділігі қалай реттеледі, арнайы рұқсат алу керек пе, қандай сайттар және қандай принцип бойынша бұғатталады. Кәсіпорынның ақпараттық қауіпсіздігі үшін негізгі тәуекелдердің бірі бағдарламалық жасақтаманы уақтылы жаңартудан бас тарту болып табылады. Бірнеше себеп болуы мүмкін: жүйелік әкімшілердің абайсыздығы; шектеулі бюджет; жеке деректерді қорғау үшін пайдаланылатын бағдарламалық жасақтама үшін ұзақ сертификаттау кезеңі. Қарапайым ұсыныстарды орындау кәсіпорынның ақпараттық қауіпсіздігін қорғаудың кепілді жүйесін және инциденттердің болмауын қамтамасыз ететін деңгейде құруға мүмкіндік береді. 9.Өндірістік тәжірбие бойынша есепті дайындау Практикадан өту кезінде алған теориялық дағдыларын практикалық тұрғыдан нығайтты. Кәсіпорынның ұйымдастырылуымен, құрылымымен және жұмыс істеу принциптерімен танысты. Қарым-қатынас дағдыларын дамытты. Ұжымда жұмыс тәжірибесін алды. Тәжірибе барысында өзін қабілетті және жауапты қызметкер ретінде көрсетті. Уақытында үлгере қойған міндеттерін жүзеге асыру. Кәсіпорында алынған жеке тапсырма толық және мерзімінде орындалды. Практикадан өту кезінде ақпараттық жүйелер, вирусқа қарсы бағдарламалар, компьютерлік желілер және т. б. саласындағы өз білімін кеңейтті. Практикадан өту барысында мен: • Бағдарламалық жасақтамамен (бағдарламалық жасақтамамен) таныстым. • ОЖ-мен (операциялық жүйемен) таныстым. • Үйымның құрылымымен таныстым. • Кәсіпорын қызметкерлерінің ұйымымен және атқаратын функцияларымен және міндеттерімен таныстым. •Техникалық жұмыстың мазмұнымен таныстым. • Техник-бағдарламашы жұмысының ерекшеліктерімен танысты. • Компьютерлерде ОЖ (Операциялық жүйелер) орнату және қайта орнату дағдыларын жетілдірдім. • Компьютерлерді орнатуды құрастыруға тікелей қатыстым. • Компьютерлер мен перифериялық құрылғыларды жөндеуге және жөндеуге қатыстым. •Техник-бағдарламашы қызметін және практика міндеттерімен байланысты басқа да қызметтерді атқардым. Қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз ету саласындағы өз білімімді одан әрі кеңейту, атап айтқанда, 1С:Кәсіпорын ақпараттық жүйесімен жұмысты тереңірек зерделеу қажет деп санаймын. Өндірістік практикадан өту кезінде Информатика, жүйелік және қолданбалы бағдарламалау сияқты пәндерді оқу кезінде алынған білім ерекше құнды болды. Әдебиеттер тізімі 1. Алиев Мирбашир Мирахмед Оғлы. «Қазақстан Республикасының Сот жүйесі мен құқық қорғау органдары». Астана, 2004 2. Баглай М.В. Конституционное право Российской федерации. – М., 1998.-612-613 бет. 3. Второй этап правовой реформы: вопросы, предложения, мнения. «Юридическая газета». 1999г. 11 августа. 4. Гуценко К.Ф., Ковалев М.А. Правоохранительные органы.-М., 1996 - 55 с. 5. Ибрагимов Х.Ю. Правоохранительные органы РК. – Алматы:Дәнекер,2000. – 11с. 6. Гунель М. Введение в публичное право. М. 1995. С70. 7. Жумабаев С.К. Правоприменительная деятельность исполнительных органов и судов в условиях формирования правового государства. Алматы.1999. С.497. 8. Ибрагимов Х.Ю. Правоохранительные органы РК. – Алматы:Дәнекер,2000. – 11-бет. 9. Кальсин И. Свобода слова и правосудие. Жинақта: Журналист у судебного барьера. – Алматы, 2001. – 28-бет. 10. Қазақстан Республикасының сот жүйесін дамыту тұжырымдамасы (жоба) // Юридическая газета. – 2001.- 8 тамыз |