ОТЧЕТ ПО ПРАКТИКЕ. отчет по практике (1). 1. Тжірибе базасыны ызметімен танысу
 Скачать 1.55 Mb.
|
|
Мазмұны 1. Тәжірибе базасының қызметімен танысу…………………………………..12 2. Кәсіпорынның ақпараттық жүйесін жобалау бойынша әдістемелік материалды оқу ....................................................................................................13 3. Кәсіпорынның ақпараттық моделін игеру.....................…………………….14 4. Бизнес-процестердің функционалдық моделін зерттеу.................................19 5. Кәсіпорынның техникалық инфрқұрылымын қарастыру.....………………21 6. Кәсіпорынның ақпараттық жүйесінің құралдарын игеру…………………25 7. Кәсіпорынның ақпараттық жүйесінің жобаларын құрастыруға қатысу. Өзіндік бағдарлама өнімдерін жобалау............................……………………..29 8. Кәсіпорындағы өмір қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау мәселесіне байланысты сұрақтарды игеру ............................................................................35 9.Өндірістік тәжірбие бойынша есепті дайындау.............................................39 Қосымша................................................................................................................40 1. Тәжірибе базасының қызметімен танысу Өндірістік практика білікті мамандарды даярлаудың маңызды кезеңі болып табылады. Бұл оқу-көмекші процестің бір түрі, оның барысында өндірістегі теориялық білім бекітіледі. Тәжірибе маманды дербес өндірістік қызметке даярлау процесінің соңғы кезеңі болып табылады. Өндірістік практиканың мақсаты оқыған пәндер курстары бойынша теориялық білімді практикада қолдану және дербес қызмет дағдыларын игеру болып табылады. Кәсіпорынның қысқаша сипаттамасы, қызметінің негізгі түрлері, басқару құрылымы, ұйым мамандарының лауазымдық міндеттері, техникалық-экономикалық көрсеткіштері зерттелді. Техникалық, бағдарламалық құралдардың, кәсіпорынның автоматтандыру құралдарының сипаттамалары талданды. Кәсіпорынды автоматтандыруды жетілдіру бойынша іс-шаралар ұсынылды. Өндірістік практикадан өту кезінде қойылған барлық міндеттерді орындалды. Бұл өндірістік тәжірибе Қарағанды Облыстық Сотында 2022 жылғы 30 мамырдан 2022 жылғы 02 шілдеге дейін бағдарламашы лауазымында өтті. Бұл өндірістік тәжірибе одан әрі тәуелсіз қызмет үшін жақсы практикалық тәжірибе болып табылады. Өткен тәжірибе барысында жаңа қызықты фактілермен таныстым. Өзінің теориялық білімін бекіттім, өз мамандығымен жақсы таныстым, сондай-ақ осы тәжірибе менің болашақ мансап сатысымда үлкен қадам болып табылады. Сот учаскесінде өндірістік практикадан өту кезінде мынадай міндеттер орындалды: кіріс хат-хабарларды қабылдауды және тіркеуді жүзеге асыру; шығыс хат-хабарларды тіркеу; сот отырыстарына тыңдаушы ретінде қатысу; сот статистикасын жүргізу ;қылмыстық істерді "Амирс" модулінде тіркеу; істерді қалыптастыру және мұрағатқа тапсыруға дайындау; азаматтарды сот отырыстары туралы хабардар ету дайындау; істерді сот отырыстарына дайындау; сот пошталық хат-хабарды қалыптастыру. Бейбітшілік соттары-бұл қылмыстық, азаматтық және әкімшілік істерді заңмен белгіленген құзырет аясында шешетін сот органдарының ерекше категориясы. Әлемдік соттардың сыртқы құрылымы тиісті сот учаскесіндегі халық санына байланысты. Сонымен, арнайы федералды заңда бейбітшілік соты бар сот учаскесі халық саны он бестен жиырма үш мыңға дейін болған кезде құрылатындығы анықталды. Егер елді мекенде мұндай халық саны болмаса, онда әлі де бір сот учаскесі құрылады. Көрсетілген саннан асқан кезде бірнеше учаске құрылады. Әлемдік соттар арасындағы жүктеме тиісті аудандық соттар төрағаларының шешімі бойынша бөлінуі мүмкін. Кез-келген әлемдік соттың ішкі құрылымы да ерекше, өйткені ол басқа сот органдарына тән алқаларға, сот құрамдарына бөлінбейді. Әдетте, бұл құрылым әлемдік судьяның өзін, сондай-ақ оның көмекшісін, хатшысын, іс жүргізушісін және сот отырысының хатшысын қамтиды. Қызметкерлердің нақты тізімі бейбітшілік судьяларының санымен, нақты сот учаскелеріндегі жүктемемен анықталады. Кейде көмекші қызметкерлердің лауазымдық міндеттері жұмыс тиімділігін арттыру үшін біріктіріледі. Сонымен, бейбітшілік судьясының кеңсе қызметкерінің функциялары көбінесе оның хатшысына тікелей жүктеледі. Әлемдік соттың төрағасы жоқ, өйткені бұл органдар іс жүзінде аудандық немесе қалалық соттарда жұмыс істейді. 2.Кәсіпорынның ақпараттық жүйесін жобалау бойынша әдістемелік материалды оқу Сот учаскесі нормативтік құқықтық актілерді басшылыққа алады, атап айтқанда: 1. Қазақстан Республикасының Конституциясы. 2. Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасы 3. Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексі. 4. ҚР Дербес деректер және оларды қорғау туралы Заңы. Сот учаскесінде құжат айналымы мен іс жүргізуді ұйымдастыру іс жүргізу және өзге де құжаттармен, оның ішінде сотта сот ісін жүргізу процесінде жасалған құжаттармен жұмыс істеуге арналған сот қызметін құжаттамалық қамтамасыз етудің бірыңғай жүйесін білдіреді. Сот қызметін құжаттамалық қамтамасыз етудің бірыңғай жүйесі құжаттарды дайындау және өңдеу бойынша қазіргі заманғы ақпараттық технологиялар мен бағдарламалық-техникалық құралдар негізінде негізделеді. Кіріс және шығыс құжаттар, сондай-ақ сот учаскесінің құжаттары соттың бірыңғай автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде есепке алынады, сондай-ақ тіркеледі. Сотта құжаттармен жұмыс істеудің белгіленген тәртібінің сақталуына әдістемелік басшылықты және бақылауды сот істері басқармасы жүзеге асырады. ААЖ-ның жұмыс істеуін және дамуын қамтамасыз етуді, сот ісін жүргізуге қазіргі заманғы ақпараттық технологиялар мен бағдарламалық-техникалық құралдарды енгізу жөніндегі ұсыныстарды әзірлеуді соттың құқықтық ақпараттандыру басқармасы жүзеге асырады. Тікелей сот учаскесінің бөлімшелерінде іс қағаздарын жүргізу дәл осы бөлімшелерде іс қағаздарын жүргізуге жауапты сот бөлімшелерінің қызметкерлеріне жүктеледі. Олардың міндеттері мен құқықтарын сот бөлімшелерінің басшылары белгіленген тәртіппен бекітілетін лауазымдық регламенттерде Іс басқармасымен келісім бойынша айқындайды. 2.1 сот істеріне есептік статистикалық карточкаларды ресімдеу және жүргізу. Сотқа келіп түскен барлық істер есепке алу-статистикалық карточкаларға бастапқы статистикалық есепке алу құжаттарына сәйкес тіркеледі (қылмыстық істер үшін — N 5 нысан, азаматтық істер үшін — N 6 нысан, әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істер үшін-N 7 нысан, қылмыстық апелляциялық шағымдар үшін істер үшін — N 5.2 нысан, азаматтық апелляциялық істер үшін — N 6.2 нысан, әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша қаулыларға шағымдар үшін — N 7.1 нысан) және әліпбилік көрсеткіште (қылмыстық істер үшін-N 5-А нысан, азаматтық істер үшін — N 6-А нысаны, әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер үшін — N 7-а нысаны, қылмыстық апелляциялық істер үшін — N 5-б нысаны; азаматтық апелляциялық істер үшін — N 6-б нысаны; әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша қаулыларға шағымдар үшін — N 7-б нысаны). Алфавиттік көрсеткіштер автоматтандырылған өндіріс болмаған жағдайда қағаз жеткізгіште жүргізіледі. Қылмыстық іс бойынша бірнеше тартылған адамдарға N 5 нысанды карточка әрбір адамға реттік нөмірі көрсетіле отырып, тиісті дана санында жүргізіледі. Бұл ретте карточкалар бір іс бойынша бекітіледі. Қылмыстық істі қарау нәтижелері бойынша, сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты Жанындағы Сот Департаментінің бас директорының бұйрығымен бекітілген сот статистикасын жүргізу жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес тартылған әрбір адамға сотталушыға статистикалық карта жасалады, оны судья толтырады және осы Нұсқаулықта белгіленген тәртіппен тиісті субъектідегі Сот Департаментінің басқармасына жіберіледі Қазақстан Республикасы кейінгі автоматтандырылған өңдеу үшін. Азаматтық іс бойынша N 6 нысанды карточканың бір данасы ғана ашылады, талап қою ісі бойынша әліпбилік көрсеткіш әрбір жауапкерге; жария қатынастардан туындайтын істер бойынша — шағым берушіге; салық қатынастарынан туындайтын істер бойынша — салық төлеушіге; ерекше іс жүргізу істері бойынша — өтініш берушіге жүргізіледі. Сот статистикасын жүргізудің мақсаты Қазақстан Республикасының Жоғарғы сотын және сот департаментін, оның құрылымдық бөлімшелерін, жалпы юрисдикция соттарын, басқа да мемлекеттік органдарды сот-құқықтық реформаны, заң шығару қызметін, сот практикасын талдау мен жалпылауды жүзеге асыру үшін қажетті мәліметтермен қамтамасыз ету болып табылады. Соттардың қызметін ұйымдастырушылық-құқықтық қамтамасыз ету, сот қызметінің қоғам үшін ашықтығы мен ашықтығын қамтамасыз ету. 3. Кәсіпорынның ақпараттық моделін игеру Сот билігін ақпараттық қамтамасыз ету жүйесін құрудың негізгі идеясы оның ресурстарын ақпараттық салада құрылымдау және біріктіру, ондағы сот билігінің барлық тармақтарының ортақ проблемаларын басым шешу, бұқаралық ақпарат құралдарымен жұмыс істеуге әзірленген бірыңғай тәсілдер негізінде ақпараттық қызметті үйлестіру болып табылады. Бұл ретте сот жүйесін ақпараттық қамтамасыз ету деп соттардың, судьялар қоғамдастығы органдарының және сот департаменті жүйесінің қызметі туралы мәліметтерді, аталған органдардың ресми және өзге де материалдарын ақпараттық салада жұмыс жүргізуге уәкілетті сот органдары бөлімшелерінің күшімен бұқаралық ақпарат құралдарында тарату түсініледі. Сот билігі мен сот департаментінің барлық тармақтары баспасөз қызметтерінің мазмұны, уақыты мен дәйектілігі бойынша келісілген қызметі, сондай-ақ олар жүргізетін соттардың қызметі туралы ақпаратты жинау, өңдеу, жинақтау, сақтау және тарату жөніндегі іс-шаралар кешені сот билігін ақпараттық қамтамасыз ету жүйесін білдіреді. Сот билігін ақпараттық қамтамасыз ету жүйесін құрудың тиімділігі мынадай іс-шараларды өткізу арқылы айқындалады. Ақпараттық салада жұмыс істейтін бөлімшелерді құрылымдау. Ақпараттық салада қызметін жүзеге асыратын сот жүйесі бөлімшелері мен қызметкерлерінің құрылымы, штат саны мен мәртебесі қазіргі заманғы талаптарға толық сәйкес келмейді. Осыған байланысты жоғары соттардың баспасөз қызметтерін дербес, тиісті түрде жинақталған құрылымдық бөлімшелерге құру (қайта құру), төрелік соттардың, жалпы юрисдикция соттарының (облыстық және оларға тең) штаттық баспасөз хатшылары институтын және Сот Департаментінің басқармаларын (бөлімдерін) енгізу маңызды міндетке айналуда. Осылайша, сот билігінің әр тармағында (бағынышты құрылымдары жоқ Конституциялық сотты қоспағанда) ақпараттық жұмыс екі – федералды және аймақтық деңгейлерде ұйымдастырылады, бұл оны жүйелі, ауқымды және мақсатты түрде жүргізуге мүмкіндік береді. Бұдан басқа, сот департаментінің аумақтық органдары (басқармалар мен бөлімдердің баспасөз хатшылары) бейбітшілік судьяларының қызметін ақпараттық қамтамасыз етуді жүргізеді. Сот жүйесінің ақпараттық құрылымдары өз қызметін тиісті соттар мен сот департаменті органдарының басшыларына тікелей бағыныста жүзеге асырады. Төрелік соттар жүйесіндегі ақпараттық жұмысты үйлестіру Жоғары Төрелік соттың баспасөз қызметіне, жалпы юрисдикциядағы федералды соттар жүйесіне, әскери соттарға және сот департаменті жүйесіне-Сот Департаментінің баспасөз қызметіне жүктеледі. Конституциялық Соттың және Жоғарғы Соттың ақпараттық мүдделерін Конституциялық Соттың және Жоғарғы Соттың баспасөз қызметтері қамтамасыз етеді. Бұл ретте сот органдары мен сот департаменті баспасөз қызметінің қағидатты маңызды міндеті бұқаралық ақпарат құралдары өкілдерінің соттардың қоғамдық мүддені арттыратын қызметі туралы ақпаратқа қол жеткізуін жеңілдету, сондай-ақ судьялар мен журналистердің өзара түсіністігін жақсарту болып табылады. Бірқатар аймақтардың тәжірибесі мен тәжірибесіне сүйене отырып, сот департаменті басқармаларының баспасөз хатшыларынан және облыстық және оларға тең соттардың қызметкерлерімен, қоғаммен және бұқаралық ақпарат құралдарымен байланысты жүзеге асыруға жауапты қызметкерлерден тұратын Ресей Федерациясының субъектілерінде сот органдарының бірлескен баспасөз қызметтерін (баспасөз топтарын) құру орынды болып көрінеді. Бұқаралық ақпарат құралдарымен өзара іс-қимыл бойынша жұмыста бірыңғай қағидаттарды іске асыру. Бұл ереже сот жүйесінің баспасөз қызметтері мен баспасөз хатшыларының мынадай міндеттерді шешуімен қамтамасыз етіледі: - соттар мен судьялар қоғамдастығы органдарының қызметін ақпараттық қамтамасыз етуді кешенді жоспарлауды жүзеге асыру; - сот билігі органдарын жедел хабардар ету мақсатында бұқаралық ақпарат құралдарына мониторинг жүргізу, соттар, судьялар қоғамдастығы органдары қызметінің негізгі мәселелері бойынша қоғамдық пікірдің серпініне талдау жасау және сот төрелігін жүзеге асыру; -жоғары соттар мен сот департаментінің баспасөз қызметтерінің жергілікті жерлердегі баспасөз қызметтері мен баспасөз хатшыларының жұмысына әдістемелік басшылықты жүзеге асыратын, бұқаралық ақпарат құралдарымен өзара іс-қимыл кезінде туындайтын күрделі мәселелер бойынша түсіндірулерді жүйелі түрде дайындауы; - тиісті сот органдарында немесе сот департаментінің органдарында бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдерін аккредиттеуді жүргізу, ресейлік және шетелдік журналистерге, оның ішінде қоғамдық қызығушылықты арттыратын ақпарат беру; - соттардың, судьялар қоғамдастығы органдарының және сот департаменті жүйесінің қызметін бұқаралық ақпарат құралдарында, оның ішінде БАҚ-та тұрақты айдарлар, сот ақпаратының блоктарын, теледидар мен радиода тақырыптық хабарлар құру және жүргізу, сондай-ақ өзге де нысандарды пайдалану арқылы жария етуді ұйымдастыру; - тиісті соттар төрағаларының, судьялардың, судьялар қоғамдастығы және сот департаменті жүйесі органдары басшыларының сөз сөйлеулерін, сондай - ақ сот жүйесі қызметінің өзекті проблемалары бойынша тиісті бейне -, фото-және аудиоматериалдарды; сот органдары мен судьялар қоғамдастығы органдарының ресми материалдарын (қаулыларын, шешімдерін, арыздарын, өтініштерін және т. б.) дайындау және бұқаралық ақпарат құралдарында тарату; - шындыққа сәйкес келмейтін немесе заңды қабілетсіз болып табылатын сот жүйесі қызметінің мәселелері бойынша бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарияланымдарға жедел ден қою; -баспасөз қызметтерінің (баспасөз хатшыларының)құзыретіне кіретін мәселелер бойынша сот органдарының, судьялар қоғамдастығы органдарының және сот департаменті жүйесінің басшылары үшін талдамалық және анықтамалық-ақпараттық материалдарды, сондай-ақ өкімдік және өзге де құжаттардың жобаларын дайындау; - редакциялық-баспа қызметін ұйымдастыру. Тәжірибе бұқаралық ақпарат құралдарында сот органдарының қызметіне қатысты теріс пайымдаулар болған істер бойынша шығарылған, заңды күшіне енген сот шешімдері туралы ақпаратты БАҚ арқылы жеткізу қажеттілігін көрсетеді. Сондай-ақ, егер олар бұрын мерзімді баспасөзде жарияланса немесе өзгеше түрде таратылса, жоғары тұрған сот инстанциялары жойған немесе өзгерткен сот шешімдері туралы мәліметтер. Сонымен қатар, соттар мен баспасөздердің неғұрлым нақты ынтымақтастығы, өзара түсіністік пен сенімділікті, қарым-қатынастардағы ашықтықты орнату үшін федералды және аймақтық деңгейлерде сот басшыларының, Сот Департаментінің органдарының, олардың баспасөз қызметі қызметкерлерінің қатысуымен өзекті мәселелер бойынша конференциялар (семинарлар) өткізген жөн.және соттардың жұмысын жариялау. Сот жүйесінің меншікті ақпараттық ресурстары мен бұқаралық ақпарат құралдарын құру. Бұл міндетті іске асырудың маңыздылығы соттардың қызметі туралы мәліметтерді қоғамға жеткізудің тиімді тетіктерін әзірлеу, сондай-ақ соттардың қызметі мәселелері бойынша да, сот төрелігінің тәуелсіздігі мен дербестігін қамтамасыз етумен байланысты өзге де проблемалар бойынша сот билігі өкілдерінің көзқарастарын, пікірлерін еркін білдіру және оларды азаматтық қоғам институттарымен ашық талқылау қажеттілігімен айқындалады. Оны шешудің неғұрлым перспективалы бағыттары құрылтайшылары судьялар қоғамдастығының органдары, сот органдары және сот департаменті болып табылатын бұқаралық ақпарат құралдарын, сондай-ақ меншік иелері аталған органдар болып табылатын өзге де ақпараттық ресурстарды құру болып табылады. Бұл ретте ақпараттық ресурстар деп ақпараттық жүйелердегі (кітапханалардағы, мұрағаттардағы, қорлардағы, деректер банктеріндегі және т.б.) жекелеген құжаттар мен құжаттардың, құжаттардың және құжаттар массивтерінің жиынтығы түсініледі. Биліктегі немесе сот жүйесінде құрылатын ақпараттық ресурстардың, сондай-ақ құрылтайшылары сот органдары, судьялар қоғамдастығының органдары және сот департаменті болуы мүмкін бұқаралық ақпарат құралдарының функционалдық мақсатын негізге ала отырып, олардың мынадай құрылымы орынды болып табылады: Ақпараттық ресурстар мен жүйелер Федералды деңгей: - жоғары соттардың, Ресей Федерациясы судьялар кеңесінің және сот департаментінің веб-сайттары; - сот практикасын жинақтай отырып, жоғары соттардың бюллетеньдері; - Сот департаментінің ақпараттық бюллетені (сот жүйесінің қызметі туралы БАҚ жарияланымдарының мониторингі). Өңірлік деңгей: -облыстық және оларға тең соттардың, аудандық төрелік соттардың, сот департаменті басқармаларының веб-сайттары; - облыстық және оларға тең соттардың, округтік төрелік соттардың, сот практикасын жинақтай отырып, Сот департаменті басқармаларының бюллетеньдері - Сот департаменті басқармаларының ақпараттық бюллетендері (соттардың қызметі туралы БАҚ жарияланымдарының мониторингі); - облыстық, оларға тең және аудандық соттардың мұрағаттары. Бұдан басқа, сот шешімдерін автоматтандырылған жинау жүйелерін құру перспективалы бағыт болып табылады, олар сот ақпаратына тек судьялар үшін ғана емес, өзге де пайдаланушылар – заңгерлер, ғылым өкілдері, бұқаралық ақпарат құралдары және т. б. үшін қол жеткізуді қамтамасыз етеді. 3. Қызмет етуші АЖ техникалық құралдарымен танысу. Дүкендерде заманауи компьютерлік техниканың кең таңдауы ұсынылған: дербес және портативті компьютерлер, мониторлар, жетекші әлемдік өндірушілердің оргтехникасы (Samsung, Acer, Phillips, Toshiba, MSI, Intel, AMD, Asus, dell, LG, Canon, Epson және басқалары ). Шығын материалдарының үлкен таңдауы бар (қағаз, сия және лазерлік принтерлерге арналған картридждер, тонер, сия және т.б.). Қазіргі уақытта ұйымның басым бөлігі қазіргі заманғы автоматтандырылған жүйелер мен компьютерлік техниканы, бағдарламалық жасақтама мен медиа құралдарын қолданады. Мекеме 14 компьютерді іске қосты. Компьютердің аппараттық құрамына мыналар кіреді: •процессордың түрі мен жиілігі - IntelCore 2 Duo 2,4 Гц; жедел жады көлемі-2048 МВ; • қатты дискінің түрі мен мөлшері - WDCWD1600AAJS-61 WAA0 (IDE500GB); •аналық платаның түрі - интеграцияланған; • бейне картаның түрі - кіріктірілген; •CD - ROM - DVD түрі- R; • дыбыстық карта түрі-кіріктірілген; • желілік карта түрі-ETHERNET (100 MB/сек); • BIOS түрі-қайта жазылатын; монитордың түрі мен өлшемі - LCD 17". Жұмыс орнына арналған ДК жүйелік бағдарламалық жасақтамасының құрамына мыналар кіреді: OC Windows XP Professional; өндіруші - Microsoft; • ОС - 32 бит сыйымдылығы; •пайдаланылатын файлдық жүйе - NTFS; қолдау көрсетілетін интерфейс түрі - графикалық. Осы ОЖ орнату кезінде компьютер архитектурасына қойылатын ең аз талаптар: жиілігі 667 MHz - 1.5 GHz немесе одан жылдам Intel процессоры; • кемінде 64 МБ жедел жады (кемінде 128 МБ ұсынылады); • қатты дискіде кемінде 1,5 ГБ бос орын; • компакт - немесе DVD-дискілерге арналған дисковод; •пернетақта, тінтуір MicrosoftMouse. Үйымда компьютер-сервер ретінде s5000mb (S5332LNi) сервері орнатылған: Core i5-4590 / 8 Гб / 2 x 1 Тб SATA RAID. Компьютер-сервердің аппараттық құрамына мыналар кіреді: • Intel процессоры • SATA 6Gb/s диск интерфейсі • HDD жад түрі 8 Гб жедел жад • 10/100/1000 Мбит/сек желілік карта ұйымда келесі перифериялық құрылғылар қолданылады HP LASERJET P2035, HP LASERJET PRO COLOR CP1025, HP LASERJET PRO P1102, HP SCANJET 300, Samsung ML-1210 Желілік ресурстар: - оларда сақталған деректері бар компьютерлердің қатты дискілері; - оқу құрылғылары (DVD ROM); - принтер; - модем. 4. Бизнес-процестердің функционалдық моделін зерттеу ДК-де жұмыс істеуден бұрын желіде жұмыс істеудің артықшылығы-пайдаланушының өз ресурстарына қол жеткізу арқылы айтарлықтай мүмкіндіктері бар, мысалы, желіге қосылған басқа компьютерлерде орналасқан ақпаратты алу (желі пайдаланушылары үшін қол жетімді). Кез-келген бағдарламаны (бағдарламаларды қашықтан іске қосу) іске қосу, желінің басқа пайдаланушыларымен ақпарат алмасу үшін қуатты компьютерлерді пайдалануға болады. Бұл жағдайда сіз белгілі бір қаражатты үнемдей аласыз, өйткені бірден бірнеше қолданушы бір ортақ құрылғымен, мысалы, принтермен жұмыс істей алады. Сонымен, кеңсе, оқу сыныбы, компания бөлімі үшін арзан, бірақ нашар принтерлерді әр компьютерге сатып алудан гөрі қымбат, бірақ жақсы және жылдам принтерді сатып алып, оны желі ретінде пайдалану әлдеқайда жақсы және арзан. Екі компьютер арасындағы байланысты ұйымдастырған кезде көбінесе бір компьютерге ресурстарды жеткізушінің рөлі (бағдарламалар, деректер және т.б.), ал екіншісіне осы ресурстарды пайдаланушының рөлі тағайындалады. Бұл жағдайда бірінші компьютер сервер деп аталады, ал екіншісі — арнайы бағдарламалық жасақтаманы басқаратын клиент немесе жұмыс станциясы. Сервер (ағылш, servve — қызмет көрсету) - бұл қымбат тұратын ортақ пайдалану ресурстарын (бағдарламалар, деректер және перифериялық жабдықтар) бөлуді басқару жолымен басқа компьютерлерге қызмет көрсетуді қамтамасыз ететін сыртқы жады үлкен көлемдегі өнімділігі жоғары компьютер. Клиент (жұмыс станциясы) — сервер қызметтеріне қол жеткізе алатын кез келген компьютер. Мысалы, сервер орталық дерекқорды орналастыратын қуатты компьютер, ал клиент-бағдарламалары қажет болған жағдайда серверден деректерді сұрайтын қарапайым компьютер болуы мүмкін. Кейбір жағдайларда компьютер бір уақытта клиент те, сервер де бола алады, яғни өз ресурстарын және сақталған деректерді басқа компьютерлерге беріп, сонымен бірге олардың ресурстары мен деректерін пайдалана алады. Байланыс протоколы-бұл әртүрлі деректер құрылғылары арасында ақпарат алмасудың нақты ережелерінің келісілген жиынтығы. Беру жылдамдығына, деректер форматтарына, қателерді бақылауға және т. б. арналған хаттамалар бар. Желімен жұмыс істеу үшін берілген хаттамаға сәйкес деректерді беруді қамтамасыз ететін арнайы желілік бағдарламалық қамтамасыз етудің болуы қажет. Байланыс хаттамалары берілген деректердің барлық көлемін белгіленген өлшемдегі пакеттерге — блоктарға бөлуді талап етеді. Пакеттер нөмірленеді, содан кейін оларды дұрыс ретпен жинауға болады. Пакеттегі мәліметтерге келесі форматтағы қосымша ақпарат қосылады Мекен жайы алушының Мекен жайы жіберуші Ұзындығы Деректер Өріс бақылау сомасының Осы пакеттің бақылау сомасы қателерді бақылау үшін қажетті ақпаратты қамтиды. Алғаш рет оны таратушы компьютер есептейді, екінші рет — пакет берілгеннен кейін Қабылдаушы компьютер. Егер мәндер сәйкес келмесе, онда пакеттің деректері беру кезінде бүлінген. Мұндай пакет алынып тасталады және пакетті қайта жіберу туралы сұрау автоматты түрде жіберіледі. Байланыс орнатылған кезде құрылғылар байланыс арналары мен хаттамаларын келісу үшін сигналдармен алмасады. Бұл процесс байланыс орнатуды растау деп аталады. Желі архитектурасы-оның топологиясын, құрылғылардың құрамын және олардың желідегі өзара әрекеттесу ережелерін анықтайтын деректерді беру желісінің іске асырылған құрылымы. Желінің архитектурасы аясында ақпаратты кодтау, оны бағыттау және беру, хабарламалар ағынын басқару, қателерді бақылау және төтенше жағдайлар мен сипаттамалардың нашарлауы кезінде желінің жұмысын талдау мәселелері қарастырылады. Ең көп таралған сәулет өнері: Ethernet (ағылш. Ether — эфир) - желі станциялары барлық хабарламаларды қабылдай алатын хабар тарату желісі. Желілік Топология сызықтық немесе жұлдыз тәрізді, деректерді беру жылдамдығы 10 немесе 100 Мбит/с; Arcnet (Attached Resource Computer Network — қосылған ресурстардың компьютерлік желісі) — хабар тарату желісі. Физикалық топология-ағаш, деректерді беру жылдамдығы 2,5 Мбит/с; Token Ring (эстафеталық сақина желісі, маркермен берілетін желі) — деректерді беру принципі сақинаның әр түйіні алдыңғы түйіннен белгілі бір қысқа, ерекше биттер тізбегінің (маркердің) келуін күтуге негізделген сақиналы желі. Маркердің келуі осы түйіннен хабарламаны ағын бойымен әрі қарай жіберуге болатындығын көрсетеді. Деректерді беру жылдамдығы 4 немесе 16 Мбит/с; FDDI (Fiber Distributed Data Interface) — оптоталшықты желілер бойынша деректерді жоғары жылдамдықты жіберудің желілік архитектурасы. Топология-Қос сақина немесе аралас (жұлдыз тәрізді немесе ағаш тәрізді ішкі желілерді қосқанда), берілу жылдамдығы 100 Мбит / с. желідегі станциялардың максималды саны-1000; ATM (Asynchronous Transfer Mode) — болашағы зор, қымбат архитектура, сандық мәліметтерді, бейне ақпараттарды және дауысты бір желі бойынша беруді қамтамасыз етеді, беру жылдамдығы 2,5 Гбит/с дейін. Қосылу үшін арнайы жабдық қолданылады: желілік кабельдер (бір-бірімен оқшауланған екі концентрлік өткізгіштен тұратын коаксиалды, олардың сыртқы түрі түтік түрінде болады; талшықты-оптикалық; бір-бірімен өзара байланысқан екі сымнан тұратын бұралған жұптардағы кабельдер және т. б.); кабельдерді компьютерге қосуға арналған қосқыштар( қосқыштар), кабель сегменттерін қосуға арналған қосқыштар; деректерді қабылдау және беру үшін желілік интерфейс адаптерлері. Белгілі бір хаттамаға сәйкес деректерді беру ортасына қол жеткізуді басқарады. Желіге қосылған компьютерлердің жүйелік блоктарында орналасқан. Желілік кабель адаптер қосқыштарына қосылады; трансиверлер кабель арқылы деректерді беру сапасының деңгейін жоғарылатады, желіден сигналдарды қабылдауға және қақтығыстарды анықтауға жауап береді; хабтар (хабтар) және коммутациялық хабтар (коммутаторлар) компьютерлік желілердің топологиялық, функционалдық және жылдамдық мүмкіндіктерін кеңейтеді. Әр түрлі порттар жиынтығы бар Хаб желі сегменттерін әртүрлі кабельдік жүйелермен біріктіруге мүмкіндік береді. Хаб портына жеке желі түйінін де, басқа хабты немесе кабель сегментін де қосуға болады; қайталағыштар (қайталағыштар) кабель арқылы берілетін сигналдарды үлкен ұзындықта күшейтеді. 5. Кәсіпорынның техникалық инфрқұрылымын қарастыру "Клиент-сервер" технологиясы. Жергілікті желідегі компьютерлердің өзара әрекеттесу сипаты әдетте олардың функционалды мақсатымен байланысты. Тікелей қосылу жағдайындағыдай, жергілікті желілер аясында "клиент" және "сервер"ұғымдары қолданылады. "Клиент-сервер" технологиясы-бұл компьютерлердің (сервердің) бірі өз ресурстарын басқа компьютерге (клиентке) беретін жергілікті желідегі компьютерлердің өзара әрекеттесуінің ерекше тәсілі. Осыған сәйкес тең-теңімен және серверлік желілерді ажыратыңыз. Тең-теңімен архитектурада желіде арнайы серверлер жоқ, әр жұмыс станциясы клиент пен сервер функцияларын орындай алады. Бұл жағдайда жұмыс станциясы өз ресурстарының бір бөлігін желінің барлық жұмыс станцияларын ортақ пайдалануға бөледі. Әдетте, "тең-теңімен" желілері бірдей қуатты компьютерлер негізінде жасалады. Тең-теңімен желілер-орнату және пайдалану өте қарапайым. Егер желі компьютерлердің аз санынан тұрса және оның негізгі функциясы жұмыс станциялары арасында ақпарат алмасу болса, "тең — теңімен" архитектурасы ең қолайлы шешім болып табылады (кесте. 4.1). Кесте 4.1. Арнайы файлдық сервермен тең құқылы LAN және Lan |