бжб (1). 11 жмб география пнінен 2тосандаы бжб тапсырмалары 2нса
 Скачать 0.78 Mb.
|
|
11 ЖМБ география пәнінен 2-тоқсандағы БЖБ тапсырмалары 2-нұсқа Қоршаған ортаның антропогендік өзгерістеріне талдау жасаңыз: Қышқылды жауындар мәселесі; Биологиялық алуантүрліктің азаю мәселесі.  Қышқылды жауындар мәселесі Себебі ол көмірқышқыл газы мен басқа да газдардың атмосфераға шамадан тыс бөлінуінен пайда болады. Салдары ондай жауын барлық тіршілік иелеріне қауіп төндіреді және егін алкаптарына зақым келтіреді. Ауаны фильтрлейтін құрылғылар, экологиялық таза энергия көздеріне көшу, орман ағаштарын салу Биологиялық алуантүрлік Адамзаттың олардың мекен ететін аумақтарын басып алуы, кесіп алуы, мекендейтін аумақтарының антропогендік себептерден жоюлуы. Салдары экожүйе ауыр соққы, экожүйенің өзара алмасу үдерісін бұзады. Табиғи қорықтар бөлу, ормандарды кесуді азайту, браконьерлікке жол бермеу. Суретті және өз білімдеріңізді пайдалана отырып, сұрақтарға жауап беріңіздер.   • Сурет бойынша осы аймақтың ластану деңгейін сипаттаңыз. Суретте ластану деңгейі екеуінде де жоғары. • Ластанудың пайда болу себебін анықтаңыздар. 1-ші суретте ластану себебі резинкадан жасалған дөігелектер басты болып келеді. 2-ші суретте ластану себебі судағы болған апаттар жатады. Яғни олар мұнайды тасымалдағанда немесе кеменің жануынан болу мүмкін. • Ластанудың адам өміріне тигізетін зияның түсіндіріңіз. Су ресурстары ластанады, сонымен қоса мұндай материалдардың бөлінуін қаншама жылдар бойы тосу керек. Ал су ресурстары адам тіршілігінің негізгі тіректерінің бірі. Ал 2-ші жағдайдағы ластану тек су ресурстары ғана емес, ауағада көп химиялық заттар бөледі. Ол ауаны да, суды да құртады. Құртылған ауа мен су адам ағзасы мен өміріне тек тікелей зиян өзгерістер әкеледі. • Осы ластанған аймақтың шешу жолдарына мысалдар келтіріңіз. Меніңше, резинкаларды алдымен судан алып шығып, бөлуін тездететін шаралар жасау қажет. Ал 2-ші жағдайда тек бензин орнына биотопливо қолданған дұрыс. Сонда кемелерде сақ, өмірде де мұнай қажеті азаяды. Төмендегі берілген шикізатқа байланысты проблеманы таңдап, оған толық мысалымен рекультивация жүргізіңдер  Таңдап алынғынған шикізатқа байланысты мәселе ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Не үшін рекультивация жүргізесіз? –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Рекультивация жүргізу кезінде қандай құрылыс материалдарын қолданасыз? ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Қандай ландшафтық дизайндар жасайсыз ? ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 4. Ғаламтор және мәтіндегі ақпараттарды қолданып, тапсырмаларды орындаңыз: a. Радиацияның адам денсаулығына әсерін талдап, оның салдарын сипатта. Қоршаған ортаның адам организміне теріс әсер ететін факторларының бірі радиация болып табылады. Радиация адамның клеткалары мен органдарының түрлі функцияларына зиянды әсер етеді. Радиация әсер еткенде клеткалардың шапшаң бөлінуі, құрылымы мен құрамының өзгеруі мүмкін. Радиация қуаты денеге енгенде ет пен тері ауырмайды.. Оның соңы ағзаның тұтастай жүйесі бұзылуына, ішкі органдардың істен шыға бастауына апарып соғады. Барлық тірі организмдер сияқты адамға да табиғи сәулелердің әсері тиеді. Сәулелердің артық мөлшері адам организмде ауытқуларды және әр түрлі ауруларды туғызады. Сондықтан адам радиосәулелердің мүмкіндік мөлшерін анықтай алуы тиіс. Сәулелердің артық мөлшері организмнің ауруға қарсы мүмкіндігін төмендетеді, тыныс алу, көз, тері және тағы басқа ауруларға себеп болады. b. Егер қоршаған ортадағы экологиялық апаттар жойылмаса, жақын болашақта адамзаттың генінде қандай өзгерістер болуы мүмкін? Егер жер бетінде экологиялық апаттар жойылмаса, бұл адамзатқа одан да жаман болады. Радиациялық объектілердегі (атом электр станциялары және т. б.), химиялық кәсіпорындардағы, мұнай және газ құбырларындағы, көлік жүйелеріндегі (теңіз және теміржол көлігі және т. б.), су қоймалары бөгеттеріндегі және т. б. апаттар неғұрлым экологиялық қауіпті болып табылады. Мұндай жағдайларда атмосфераның бүкіл беткі қабатының, су көздерінің, топырақтың және т.б. улы заттардың жоғары концентрациясында адамдар мен жануарлардың жаппай зақымдануы байқалады. Адамның тұрмысы, демалысы, денсаулығы және әлеуметтік жағдайы көбінесе қоршаған ортаның сапасына байланысты. c. Жергілікті аймақтағы қоршаған ортаға зиянды әсер етудің алдын алу шараларына баға бер. Көптеген ұйымдар табиғи ресурстарды біз ғана емес, болашақ ұрпақтар да пайдалана алатындай етіп сақтау жолдарын іздеумен айналысады. Елдер мен қоғамдар қоршаған ортаға әр түрлі басымдық бере алады, бірақ олардың шешімдері кез-келген жағдайда мұқият талдауға және осы шешімдерге әсер етуі мүмкін барлық әлеуметтік топтардың қатысуына негізделуі керек. Егер біз дамудың тұрақты болуын, яғни болашақ ұрпақтың мүмкіндіктеріне қатер төндірмей, бүгінгі қажеттіліктерді қанағаттандыруын қаласақ, елдер тек экономикалық прогреске ғана емес, қоршаған ортаны қорғауға да қамқорлық жасауға тиіс. d. Қазақстанның су мәселелері туралы деректер базасын құрастыр. Трансшегаралық өзендер туралы қандай мәліметтерді білесің? Қазақстанның су ресурстары өзен және көл ағындарына өте тәуелді . Қазақстанның барлық өзендері ішкі және трансшекаралық болып бөлінеді. Қазақстан республикасының негізгі ірі трансшекаралық су обьктілері Орал, Тобыл, Есіл, Ертіс, Іле, Сырдария, Шу мен Талас болып табылады. Трансшекаралық су ресурстарын ұтымды пайдалану тек экономикалық және экологиялық маңызымен қатар, саяси және халықаралық маңызы да бар. Трансшекаралық су обьектілердің жағдайы айрықша қатер төндіріп тұр. Біздің елімізде басты өзендер бассейндерінің жетісі трансшекаралық өзен болып табылады. Жыл сайын жаңартылған жер беті су ресурстарының 40%-дан астамы көршілес мемлекеттер аумағынан келеді. Трансшекаралық өзендер проблемасы ШЫҰ қатысушы елдердің әсіресе Қазақстан мен Қытай арасындағы қатынастардың ең өткір проблемалардың бірі болып келеді. |