2 т сұрақ. 2 т. Кз жас азаларына байланысты сратар
 Скачать 25.26 Kb.
|
|
2 т. Көз жас ағзаларына байланысты сұрақтар Көз жас ағзаларының ауруларына (дакриоаденит, канакулит, дакриоцистит) анықтамасы, этиологиясы, диагностикасы. Дакриоцистит— көз жасы қапшығының қабынуы. Бұл патология көз жасы мүшесінің ауруларынан 2-7% кездеседі. Дакриоцистит әйел адамдарда ер адамдарға қарағанда 6-10 есе жиі кездеседі. Дакриоцистит жедел және созылмалы түрде ағуы мүмкін. Сонымен қатар нәресте дакриоциститін ажыратадыСебебі: кейде танаудың кілегей қабығының мерез, озылмалы ринит, гайморит, мұрын қуысының полипі Аденоидтар Мұрын сүйегінің немесе орбита сүйегінің сынуы сияқты созылмалы аурулар салдарынан қабынып, танау бітеліп қалады да, көз жасы мұрынға өтпей қояды. Сөйтіп көз жасы қалтасына іркілген сұйыққа микроб (стафилококктар, пневмококктар, стрептококк, вирустар) енсе, қалтаның кілегей қабығы қабынады, асқынса көз қалташығы іріңдейді. Бұл ауру егде адамдарда жиі кездеседі. Дакриоцистит патонезі: жастың ағып кетуі бұзылғандықтан жас қалтасында жас жиналып, іріңді қабыну орын алады. Жас безі балада өмірдің 2 айында жас шығара бастайтындықтан, жастың жиналуы да осы жаста байқалады. Көзден кілегейлі және іріңді бөліністер бөлінеді, көз саңылауында жас тұрып қалады, конъюктива қызарады, жас қалтасын басқанда жас нүктесінен ірің шығады. Дененің температурасы көтеріледі. Басы ауырып, әлсіздік сезінеді, аймақты лимфа тұйіндері ұлғаяды. Мұндай ауруды диагностикалау үшін, көбінесе офтальмологпен толық тексеру жүргізілсе жеткілікті. Алайда, ең ауыр жағдайларда, арнайы контрастты ерітіндідегі конъюнктивиялық қапқа тікелей сіңіру арқылы қосымша тексеру (цветовой пробы Веста) қажет болуы мүмкін. Бұдан кейін таза тампон қабылданады және мұрын өтуіне орналастырылады. Тампон 2 минутқа боялған жағдайда - бұл жақсы, өйткені бұл белгі насолакрималды каналдың өтуінің бұзылмағандығын көрсетеді. 10 минуттан кейін ешқандай бояу болмаса, дәрігер назолакрималды каналды арнайы контраст сұйықтығын қолданып, қосымша радиологиялық тексеру жүргізе алады. флюоресцеинтік инстилляциондық проба, Көз биомикроскопиясы Контрастная рентгенография көз жас жолының (дакриоцистография) йодолипол сұйықтығымен Дакриоаденит-көз жас безінің қабынуы. Жедел дакриоаденит Созылмалы дакриоаденит Экзогенді: ØВирус (эпидемиялық паротит, инфекциялық мононуклеоз, Herpes zoster, цитомегаловирус, грипп, қызылша ); ØБактерия (стафилококк, стрептококк, пневмококк, гонококк, сифилис, бацилла Mycobacterium leprae, Mycobacterium tuberculosis); ØСаңырауқұлақтар Ø Паразиттер Эндогенді: Ø инфекциялық (сифилис, бацилла Mycobacterium leprae, Mycobacterium tuberculosis и т. д. ); ØЖүйелі аурулар (саркоидоз, синдром Шегрена, Грейвс ауруы, қан және имфа жүйесінің ауруы; псевдотуморозды спецификалық дакриоаденит. 2. Көздің құрғап қалу синдромы. Құрғақ көз синдромы-жас қабықшасының бір немес бірнеше құрам бөлігінің секрециясы бұзылғанда немесе оның ұоршаған орта әсерінен тұрақсыздануында дамиды. Науқастар көзде бөгде заттың болу сезіміне, көздің құрғақтығына, күйдіру және қышу шағымданады. Науқастарда көру жітілігінің және тәулік бойы жұмысқа көру қабілеттілігінің ауытқуы байқалады. Қараған кезде дәнекердің қызаруы мен ісінуін анықтайды. Биомикроскопия кезінде жас қабықшасын ластайтын муцин жіпшелерін және қосымша кірінділерді; жас қабықшасының үзілу уақытының қысқаруы анықталады. Ширмер сынамасын жүргізгенде жас түзілуінің төмендеуә анықталады. Емі. Конъюктивалды қапшыққа жиілігі әр науқасқа жеке таңдалған жасанды жас препараттарын тамызады. Түнге қара төменгі қабақ артына гельді жағады. Хирургиялық. Классификация Этиологиясына байланысты ҚКС бөлінеді: Синдромды (көз жасы сұйықтығының құрамы төмендеуінен, кейбір эндокринді ауруларда және дәнекер тін ауруларында) Симптоматикалық (әр түрлі себептерге байланысты көздің алдыңғы қабаттың құрғауынан) Ағымына байланысты ҚКС: Жеңіл Орташа Ауыр және аса ауыр 3. Көз жас ағзаларының аномалияларының диагностикасығ клиникасы. Мұндай ауруды диагностикалау үшін, көбінесе офтальмологпен толық тексеру жүргізілсе жеткілікті. Алайда, ең ауыр жағдайларда, арнайы контрастты ерітіндідегі конъюнктивиялық қапқа тікелей сіңіру арқылы қосымша тексеру (цветовой пробы Веста) қажет болуы мүмкін. Бұдан кейін таза тампон қабылданады және мұрын өтуіне орналастырылады. Тампон 2 минутқа боялған жағдайда - бұл жақсы, өйткені бұл белгі насолакрималды каналдың өтуінің бұзылмағандығын көрсетеді. 10 минуттан кейін ешқандай бояу болмаса, дәрігер назолакрималды каналды арнайы контраст сұйықтығын қолданып, қосымша радиологиялық тексеру жүргізе алады. флюоресцеинтік инстилляциондық проба, Көз биомикроскопиясы Контрастная рентгенография көз жас жолының (дакриоцистография) йодолипол сұйықтығымен 4. Коньюктивиттер клиникасы, диагностикасы, емі. Конъюнктивит – қабақтың ісінуімен, гиперемиямен, қышынумен көрінетін; кейде көрудің бұзылуымен болатын мүйізді қабықтың бұзылысымен сипатталатын конъюктиваның түрлі әсерлерге қабыну реакциясы. Конъюнктивиттер барлық көз патологиясының 30% құрайды және балаларда бактериальды конъюнктивиттер жиі кездесед. Ағымы ұзақтығы бойынша:: 1. жіті (ұзақтығы 4 аптаға дейін) 2. созылмалы (4 аптадан көп) Этиологиялық фактор бойынша: 1. Бактериальды 2. Вирусты 3. Аллергиялық 4. Аутоиммунды 5. Хламидиялық 6. Химиялық не механикалық әсердің нәтижесінде дамыған. Диагностикалық іс-шаралардың негізгі және қосымша тізімі : Негізгі диагностикалық тексерулер: анамнез жинау, объективті зерттеу (биомикроскопия), көру өткірлігін тексеру, физикальды тексеру. Қосымша диагностикалық шаралар: флюоресцинмен бояу, сүртіндіні микроскопиялық зерттеу, конъюнктиваның шығындысын егу. Жоспарлы госпитальдауға жіберу үшін минимальды тексеру тізімі: жоспарлы госпитальдау көрсетілмеген Стационарлық деңгейде жүргізілетін негізгі (міндетті) диагностикалық тексерулер: анамнез жинау, объективті зерттеу (биомикроскопия), көру өткірлігін тексеру, физикальды тексеру, сүртіндіні микроскопиялық зерттеу, конъюнктиваның шығындысын егу. Стационарлық деңгейде жүргізілетін қосымша диагностикалық тексерулер: жас өнімін бағалау, флюоресцеинмен бояу. Жедел шұғыл медициналық көмек деңгейінде жүргізілетін диагностикалық тексерулер: анамнез жинау, физикальды тексеру. Диагностикалық критерийлер*** Шағымдар мен анамнез: Ауру жедел дамиды, “қабақтың жабысуы”, көздің кесіп ауруы, қышыну (көбінесе аллергиялық реакциялармен байланысты), конъюнктивальды қуыстан көп мөлшерде шырышты, іріңді сұйықтықтың ағуы, кейде жарықтан қорқу тәрізді субъективті белгілерімен көрінеді. Физикалды тексеру: Объективті: блефароспазм, қабақ пен көз алмасы конъюнктивасының ісінуі, қалыңдауы, гиперемиясы. Емдеу тәсілі: Дәрі-дәрмексіз емдеу: - кератит дамуын болдырмау мақсатында көзді таңып тастауға болмайды. - инфекция түспеу үшін көзді ағынды суға жанастырмау. Дәрі-дәрмекпен емдеу: Конъюнктивальды қуыстан бөлінген шығындыларды механикалық алып тастау үшін, көзді антисептиктермен - 1% повидон-йодид не калий перманганатының ерітіндісімен шаяды. Бактерияға қарсы емдеу іріңді шығындылар болғанда 3-7 күнге тағайындалады. Конъюнктивалды қапшыққа антимикробты дәрілік препараттарды алғашқы күндері 2-4 сағат сайын тамызады, қабыну процесі басылған соң тәулігіне 3-6 ретке дейін азайтады. Емдеу уақыты 7-10 күн. Бактерияға қарсы емдеу: хлорамфеникол 0,25% көз тамшылары – бірінші қатар антибиотигі (балаларға 1 жастан 8 жасқа дейін – әр көзге 1 тамшы күніне 3-4 рет, 8 жастан асқан балаларға және ересектерге әр көзге 1 тамшы күніне 3-4 рет. Емдеу уақыты 5-7 күн), Офлоксацин 0,3% көз тамшылары (Ересектер мен балаларға: конъюнктивальды қапқа 1-2 тамшыдан күніне 3-4 рет. Емдеу уақыты 12-14 күн). Натрий сульфацетамид көз тамшылары, (конъюнктивальды қапқа тамызады: ересектерге 30% ерітінді 1-2 тамшыдан күніне 2-3 рет; балаларға: 20% ерітіндіні 1 жастан 1-2 тамшыдан күніне 2-3 рет, жаңа туылған балаларға туылған соң 2 тамшыдан, 2 сағаттан соң 2 тамшы тамызады. Емдеу уақыты 5-7 күн және ауру ағымына байланысты), неомицин 0,5% көз тамшылары (Ересектерге: конъюнктивалды қапқа 1-2 тамшыдан әр 1-2 сағат сайын 1 күн бойына, мөлшерді ақырындап төмендетеді 1-2 тамшы күніне 3-4 рет. Емдеу уақыты 7 күннен артық емес. Балаларға 6 жастан: конъюнктивальды қапқа 1-2 тамшыдан әр 3 сағат сайын 2-3 күн бойына, мөлшерді ақындап төмендетеді 1-2 тамшы күніне 2-3 рет. Емдеу уақыты 7 күннен артық емес). Аллергиялық конъюнктивитте – антигистаминді препараттар: олопатадин 0,1% көз тамшылары (Ересектерге: конъюнктивальды қапқа 1-2 тамшыдан күніне 3-4 рет. Емдеу уақыты 10 күн. 1 жастан бастап: 1 тамшыдан күніне 3 рет. Емдеу уақыты 10 күннен артық емес). Натрий кромогликаты 2%, көз тамшылары (Ересектерге: конъюнктивальды қапқа 1-2 тамшыдан күніне 3-4 рет. Емдеу уақыты 10 күн. 4 жастан былайғы балаларға: 1-2 тамшыдан күніне 3-4 рет. Емдеу уақыты 10 күн ). Вирустық үдерісте – вирусқа қарсы емдеу: интерферон-альфа, көз тамшылары (Ересектер мен балаларға: конъюнктивальды қапқа 2-3 тамшыдан күніне 3-10 рет, қабыну басыла бастаса емді 6-5-4-3 рет азайтады. Емдеу уақыты 12-14 күн). Амбулаториялық деңгейдегі дәрі-дәрмекпен емдеу - негізгі дәрі-дәрмектердің тізімі: 1. Хлорамфеникол 0,25% көз тамшылары 2. Натрий сульфацетамиді 30% көз тамшылары (балаларда натрий сульфацетамид 20% көз тамшылары). 3. Натрий кромогликаты 2%, көз тамшылары 4. Неомицин 0,5% көз тамшылары 5. Офлоксацин 0,3% көз тамшылары 6. Олопатадин 0,1% көз тамшылары - қосымша дәрі-дәрмектер тізімі: 1. Диклофенак 0,1% көз тамшылары 2. Тобрамицин 0,3% көз тамшылары 3. Интерферон – альфа көз тамшылары 4. Повидон-Йодид 1% көз тамшылары Жедел шұғыл медициналық көмек деңгейіндегі дәрі-дәрмекпен емдеу: 1.Хлорамфеникол 0,25% көз тамшылары 2. Натрий сульфацетамиді 30% көз тамшылары (балаларда натрий сульфацетамид 20% көз тамшылары). 3. Натрий кромогликаты 2%, көз тамшылары Емдеудің басқа түрлері: көрсетілмеген. Хирургиялық араласу: көрсетілмеген. Әрі қарай жүргізу: Жедел конъюнктивитпен ауырған науқасты сауыққанға дейін бақылау, созылмалы конъюнктивитпен ауырған науқасты амбулаториялық деңгейде бақылайды, окулиске жүйелі түрде қаралу. Емдеудің тиімділік критерийлері: ауру асқынуы және таралуының болмауы 5. Бактериялық, вирустық, аллергиялық коньюктивиттердің айырмашылықтары. Коньюктивитті үш негізгі түрге бөлуге болады: инфекциялық конъюнктивит, аллергиялық конъюнктивит және химиялық конъюнктивит. Жұқпалы конъюнктивит: Бұдан кейін вирустар немесе бактериялар бар. Өте таралған вирустық түрі эпидемиялық кератоконжонктивит (EKC) болып табылады, ол адамдар қызғылт көзге сілтеме жасағанда айтады. Стафилококк және Streptococcus тәрізді бактериялар , әдетте, көздеріңізді нашар қолмен немесе көз макияжымен бөлісу арқылы беріледі, жиі инфекциялық конъюнктивитпен байланысты. Туынды арнадан өтіп жатқанда, елеулі түрі ( офтальмиялық неонатум ) сәбилерге де келуі мүмкін. Аллергиялық конъюнктивит: кез-келген аллергиялық триггер аллергиялық конъюнктивитке, оның ішінде маусымдық аллергияға, тамақтану аллергиясына немесе көздің қабағының байланысына әкелуі мүмкін (көбінесе көзді сүртуден туындаған). Үлкен папиллярлы конъюнктивит (GPC) деп аталатын бірегей типті көздің ішіне сыртқы организмнің контактілі линзалар сияқты жалғасуы себеп болады. Химиялық конъюнктивит: улы конъюнктивит деп те аталады, бұл түтін, түтін, қышқылдың әсерінен немесе хлорланған хауыздар сияқты көзді зақымдаған немесе зақымдаған ортада туындауы мүмкін |