20 балл педиатрия шпор. 20 Балл жедел респираторлы вирусты аурулармен жылына 56 рет ауыратын балалар андай денсаулы тобына жатады
 Скачать 35.98 Kb.
|
|
20 БАЛЛ 1. Жедел респираторлы вирусты аурулармен жылына 5-6 рет ауыратын балалар қандай денсаулық тобына жатады? Денсаулық тобы: 2 а Баланың денсаулығы баға беріледі : 1. Тексеру кезінде созылмалы аурушаңдықтың бар, жоғы. Маман-дәрігерлердің тексеруі арқылы анықталады. 2. Организмнің негізгі жүйелерінің қызмет жағдайы. Клиникалық тәсілдер арқылы, қажет болған жағдайда функционалдық сынамаларды пайдалану арқылы анықталады. 3. Организмнің сыртқы ортаның қолайсыз әсерлеріне қарсыласу мүмкіндігі. Өткен жылғы жедел аурулардың санына байланысты анықталады. 4. Физикалық даму деңгейі және оның үйлесімділігі. Психикалық даму деңгейі. Физикалық даму антропометрлік өлшеулер жүргізіп, стандарттар және бағалау таблицаларын қолдану арқылы анықталады. Психикалық даму деңгейін психоневрологиялық тексеру кезінде анықтайды. Денсаулық топтары - Жоғарыда айтылған төрт белгіні есепке ала отырып, баланың немесе жасөспірімнің денсаулығына кешенді баға берілген соң, төменде көрсетілген 5 денсаулық тобының біреуіне жатқызады: Екінші топ - дені сау, бірақ, функционалдық немесе кейбір морфологиялық ауытқулары бар, сонымен қатар жедел және созылмалы ауруларға қарсыласу мүмкіндігі азайған балалар. Яғни, созылмалы аурулары жоқ, бірақ жиі (жылына 4 реттен көп) және ұзақ (бір аурумен 25 күннен көп) ауырған балалар. 2 а – биологиялық және әлеуметтік анамнезінде қауіп факторы бар балалар. Жедел аурулармен жылына 4-5 рет ауыратын балалар. 2 б – функционалды ауытқуы бар балалар, бірақ созылмалы аурулары жоқ балалар. 2. №030/у формасы... 1.1. СТАЦИОНАРДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН МЕДИЦИНАЛЫҚ ЕСЕПКЕ АЛУ ҚҰЖАТТАМАСЫ 1.1. МЕДИЦИНСКАЯ УЧЕТНАЯ ДОКУМЕНТАЦИЯ, ИСПОЛЬЗУЕМАЯ В СТАЦИОНАРЕ Формат A.5 Нысаннын БҚСЖ бойынша коды________________________ Код формы по ОКУД К¥ЖЖ бойынша ұйым коды ____________________________ Код организации по ОКПО Қазақстан Республикасы Денсаулық сактау министрлігі Министерство здравоохранения Республики Казахстан Қазақстан Республикасы Денсаулық сактау министрінің 2005 жылғы «08» шілдедегі № 332 бұйрығымен бекітілген № 030 / е нысанды медициналық кұжаттама Ұйымның атауы Наименование организации Медицинская документация Форма № 030/у Утверждена приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 8 июля 2005 года № 332 ДИСПАНСЕРЛПС ҚАДАҒАЛАУДЫҢ БАҚЫЛАУ КАРТАСЫ КОНТРОЛЬНАЯ КАРТА ДИСПАНСЕРНОГО НАБЛЮДЕНИЯ Дәрігердің тегі (Фамилия врача) ___________________________ Туган куні (Дата рождения) _______________________________ Есепке алу кую (Дата взятия на учет) _______________________ Есептен шыгару күні (Дата снятия с учета) __________________ Шыгарылу себебі (Причина снятия) ________________________ Флюорографиялық карау (Флюорографический осмотр)_______ 3.3, 5 жастағы бала, соңғы жыл ішінде 6 рет ЖРВИ-мен ауырған .Бұл бала қандай денсаулық тобына жатады? Баланың денсаулығы баға беріледі : 1. Тексеру кезінде созылмалы аурушаңдықтың бар, жоғы. Маман-дәрігерлердің тексеруі арқылы анықталады. 2. Организмнің негізгі жүйелерінің қызмет жағдайы. Клиникалық тәсілдер арқылы, қажет болған жағдайда функционалдық сынамаларды пайдалану арқылы анықталады. 3. Организмнің сыртқы ортаның қолайсыз әсерлеріне қарсыласу мүмкіндігі. Өткен жылғы жедел аурулардың санына байланысты анықталады. 4. Физикалық даму деңгейі және оның үйлесімділігі. Психикалық даму деңгейі. Физикалық даму антропометрлік өлшеулер жүргізіп, стандарттар және бағалау таблицаларын қолдану арқылы анықталады. Психикалық даму деңгейін психоневрологиялық тексеру кезінде анықтайды. Денсаулық топтары - Жоғарыда айтылған төрт белгіні есепке ала отырып, баланың немесе жасөспірімнің денсаулығына кешенді баға берілген соң, төменде көрсетілген 5 денсаулық тобының біреуіне жатқызады: Екінші топ - дені сау, бірақ, функционалдық немесе кейбір морфологиялық ауытқулары бар, сонымен қатар жедел және созылмалы ауруларға қарсыласу мүмкіндігі азайған балалар. Яғни, созылмалы аурулары жоқ, бірақ жиі (жылына 4 реттен көп) және ұзақ (бір аурумен 25 күннен көп) ауырған балалар. 2 а – биологиялық және әлеуметтік анамнезінде қауіп факторы бар балалар. Жедел аурулармен жылына 4-5 рет ауыратын балалар. 2 б – функционалды ауытқуы бар балалар, бірақ созылмалы аурулары жоқ балалар. 4. Темір тапшылықты анемиясы бар бала диспансерлік есептен қанша уақыттан соң шығарылады? Анемиясы бар балаларды диспансерлік бақылау қан көрінісі қалпына келген соң 6-12 ай бойы жүргізіледі. Анемиясы бар шала туылған балаларға диспансерлік бақылауды 2 жыл бойы жүргізіледі, одан кейін 1 жасқа дейін – ай сайын, өмірінің әр жылында – тоқсан сайын қарайды. Темір препараттарын қабылдайтын науқастарды әрбір 10-14 күн гемоглобин қалпына келгенше динамикада бақылайды, клиникалық қарау жүргізіп, қан анализін тексереді. Гемограмма қалпына келген соң ферротерапияның сүйемелдеуші дозасын тағы 2-3 ай бойы жалғастырады, айына 1 рет қарайды, ары қарай тоқсан сайын жүргізіледі. Ем аяқталған соң, сарысулық темірді міндетті бақылайды. Қанның толық кеңейтілген аналізін зерттеген кезде ретикукулоциттердің санын анықтау қажет, жедел кезеңде 2 аптада 1 рет, ремиссия кезеңінде айында 1 рет. Сарысулық темір және қан СЖТҚ- көрсеткіш бойынша анықтайды. Әрбір тосынан қосылған аурудан соң, қанды тексерген жөн. 5. 1 жастағы балалардың антропометриялық зерттеуі толық көлемде АДА(ауылдық дәрігерлік амбулатория) да өтіледі 1-кесте – Балалардың физикалық және психологиялық-әлеуметтік дамуын өлшеу жиілігі және мерзімдері Жиілігі Мерзімдері бірінші өлшеу туған кезде екінші өлшеу 1 ай 1 жасқа дейін ай сайын 1 жастан 2 жасқа дейін әрбір 3 ай сайын 2 жастан 3 жасқа дейін әрбір 6 ай сайын кейінгі жылдары жыл сайын Емшек сүтінің жеткілікті екенін анықтау қажет болған, сондай-ақ баланың дамуында ауытқушылықтар болған жағдайда баланың салмағын неғұрлым жиірек өлшеу қажет болып та- былады. ФИЗИКАЛЫҚ ДАМУ КӨРСЕТКІШТЕРІН ӨЛШЕУ РӘСІМДЕРІ Физикалық даму — бала денесінің физикалық параметрлерінің өсуі, ол дене салмағынан (салмақты құраушы), денесінің немесе бойының ұзындығынан және бас шеңберінен (сызықты құраушы) тұрады. Физикалық дамуды бағалауда осы құрамдас бөліктерді дәл өлшеудің маңызы зор. Дәл және дұрыс өлшеу үшін әдістемені біріздендіру, оны өлшейтін құралдың (таразының) болуы және оны калибрлеу өте-мөте маңызды. Амбулаториялық-емхана жағдайларында және стационарларда антропометриялық көрсеткіштерді өлшеуге арналған жиынтық бой өлшеуіштен, өлшеуіш таспадан және балаларға арналған таразыдан тұрады. 0-ДЕН 2 ЖАСҚА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНЕ САЛМАҒЫН ӨЛШЕУ Нәрестелерді сандық (электронды) таразыларда өлшейді. Нәрестелерді өлшеу үшін қолданылатын таразылар ең аз дегенде 20 г. айырмашылықпен салмақты дәл көрсетуге тиіс. 0-ден 2 жасқа дейінгі балаларды өлшеу алгоритмі мен техникасы Әрбір өлшер алдында таразы ретке келтіріліп, балаға бейімделуі керек. Алдымен баланың астына төсейтін жаялықты өлшеу керек. Есте сақтаңыз! Балаларды киіммен өлшеуге болмайды — бұл баланың салмағын дұрыс көрсетпейді. Тамақ ішкеннен кейін өлшемеген жөн. Нәтижелерін мұқият санау керек. Дәл өлшенгеніне көз жеткізу үшін қайтадан өлшеу қажет. Баланы жалаңаштап шешіндіріп өлшеу қажет. 7–8 айдан асқан балаларды отырғызып өлшеуге болады. Баланың таза салмағын өлшеу үшін баланың салмағынан жаялықтың салмағын алып тастау керек. Дәл өлшеу үшін бала қозғалмай, тыныш қалыпта болуы керек. Бұл үшін баланың назарын әлдебір затқа аудару немесе онымен ойнау қажет. Өлшеген кезде бала таразы алаңының ортасында отыруға тиіс. 6. №063/ у формасы.. . 063/у нысаны бойынша профилактикалық егулер картасы пациенттің вакцинациялары, ревакцинациялары туралы жиынтық деректерді қамтиды. Егу картасы ресімделеді және пациент байқалатын емханалық мекемеде сақталады. Картадан басқа, иммундау туралы деректер де баланың амбулаториялық картасында көрсетіледі. Мектепке дейінгі балалар мекемелеріне немесе мектепке қабылдау кезінде балаларға арналған екпелер картасының бланкісі талап етіледі. Профилактикалық екпелер картасының үлгілік нысаны мынадай вакциналардың тізбесін қамтиды: * туберкулезге қарсы екпе (БЦЖ); * туберкулез сынамалары; * манту реакциясы; * полиомиелитке қарсы егулер; * дифтерияға, көкжөтелге, сіреспеге қарсы егулер; * паротитке қарсы егулер; * қызылшаға қарсы екпе; * "В"гепатитіне қарсы екпелер; қызамыққа қарсы вакцинация; * гаммаглобулинді енгізу (көрсеткіштер бойынша); * басқа егулер. Сонымен қатар, әр вакцинация үшін келесі параметрлер жазылады: * вакцинация жүргізілген күн; * енгізілген препараттың сериялық нөмірі; * пайдаланылған доза; * вакцинацияға реакция. 063/Е егу картасы емдеу мекемесінде толтырылады және емдеуші дәрігердің мөрімен және қолымен расталады. Профилактикалық егулердің картасы медициналық мекемеде немесе фельдшерлік-акушерлік пунктте қалады, онда архивте 5 жыл сақталады. 7. 3 айлық балаға дәрігерді үйіне шақырған. Анасының айтуы бойынша 2 күн бойғы жөтелге, субфебрильді температураға, тәбетінің төмендеуіне шағымданады, бүгін азаннан бері тамақтан және сұйықтық ішуден бас тартуда, кеуде клеткасының ішке кіруі анықталады. БЖАИЖ бағдарламасы бойынша сіздің тактикаңыз: 8.Гипотрофияның 3 дәрежесінде тағамға толеранттылықтың анықтау кезеңінің ұзақтығы: Гипотрофия (грекше hуро – асты, trорhе – нәрлену, қоректену) – торланудың созылмалы бұзылысының салмақ кемiстiгiмен білінуі. Жеткiлiксiз тамақтанудың ен негiзгi, әрi жиi түрі белоктық-калориялық жеткiлсiздiк (БКЖ). Әдетте, мұндай балалар организмiне витаминдер (гипоавитаминоздар) мен кейде микроэлементтер түсуiнiң кемiстiгi де болады. Ауырлық дәрежесіне сәйкес гипотрофия үш дәрежеге бөледі. Диагнозда негізгі этиологиясы, қосалқы аурулар, асқынулары көрсетілуі тиіс. Гипотрофияны біріншілік және екіншілік деп те бөледі. Біріншілігі негізгі диагнозда да, қосалқы болуда мүмкін. Әдетте, ол тамақ жетіспеушілігінің салдары болады. Екіншілік гипотрофия негізгіmаурудың асқынуы болады. Шет елдік әдебиеттерде гипотрофияның І-ІІ дәрежесін жеңіл және орташа белок-калориялық (белоктық-энергетикалық) жеткіліксіздігі деп, ал ІІІдәрежесін алиментарлық маразм немесе квашиоркор деп атайды.Тағамға толеранттылықты анықтау І гипотрофияда әдетте 1-3 күн, ІІ дәрежесінде -3-5 күнге және ІІІ дәрежесінде 7-10 күнге созылады. ІІІ дәрежелі гипотрофияда (атрофия) дене салмағының жетісеушілігі 30% артықболады. Бой ұзындығы жасына сай мөлшерден 7-10 см қалады. Баланың сыртқы келбеті терімен қапталған қанқаға ұқсайды. Тері асты шел майы қабаты ішінде, денесінде және аяқ -қолдарында жойылған, бетінде жұқарған немесе мүлдем жоқ болады. Терісі сұрбозғылт түсті, құрғақ, аяқ қолдары салқын болып келеді. Тері эластикалық қасиетінен айырылады (көптеген әжімдер білінеді). Биш кесектерінің (түйіндерінің) жоғалуына байланысты, беті түсіңкі, қарт тәрізді, әжімді, үшкір болып келеді. Тіндер тургорлары мүлдем жойылған. Бұлшықет атрофиясы және бүккіштер гипертонусы дамиды, сусыздану белгілері айқындалады. Шөлдеу, үлкен еңбек пен көз алмасының түсіңкі болуы, конъюктива мен мүйізді қабаттың құрғақтығы, ауыз қуысының құрғақ, алқызыл кілегей қабаттары, дене қызуы төмендеген, балалар тез салқындауға бейім келеді. Нәжісі тұрақсыз. Иммунитет күрт төмендеген, қабыну аурулары дене қызуының көтерілуінсіз және жиі асқынулармен өтеді. Туа біткен гипотрофияда ОНЖ түрлі бұзылыстары байқалады. Баланың физикалық дамудың төмен көрсеткіштерімен туылады. 9. 3,5 айлық бала, ЖРВИ-мен ауырып жатыр, қарау кезінде дене қызуы 38,9°С дейін көтерілген. Дене қызуын түсіру үшін қандай препарат тағайындау қажет? Дене қызуының деңгейіне қарай: субфебрильді температураны 37,2-38,0° С; фебрильді 38,1-39,0°С; гипертермиялық 39,0°С және одан жоғары температура Қызба кезіндегі жалпы алғшқы көмек көрсету: Физикалық әдістер (суық, мұз басу, спирт немесе сірке қышқылы ерітіндісімен ысқылау) Қазіргі күні ыстық түсіретін сападағы негізгі таңдау препараты – парацетамол- ол орталықты әсерлі анельгетик –антипиретик және асқазан шырышты қабатына тітіркенгіш әсер көрсетпейді. Парацетамолдың педиатриялық тәжірибеде қолданылатын стандартты бір реттік дозасы дене салмағына 15 мг/кг, тәуліктік – 60 мг/кг.Дәрінің әсері ішке қабылдағаннан кейін 3, минуттан кейін басталады. Педиатриялық тәжірибеде ыстық түсіретін зат ретінде ибупрофен де кеңінен қолданылады, алайда оны қолданғанда парацетамолға қарағанда жағымсыз әсерлері (диспепсия, бауыр мен бүйрек функция бұзылысы, бас ауру, бас айналу) жиірек дамиды. Педиатр дәрігер есіне сақтайтын жайт, желшешек кезінде балаларға ибупрофен тағайындағанда стрептококты некроздаушы фасцит даму қаупі жоғары. Парацетамол 1 таб (детский). 0,5 таб (взрослый) 10. Жаңа туылған балада ОЖЖ патологиясының даму қаупі болғанда аймақтық дәрігер неге көңіл аудару керек? ОЖЖ патологиясы даму қауіпі бар балалар. Анасының жасы 30-дан асқан болса Анасының жаман әдеттері Экстрагенитальды патология (гипертониялық ауру, қант диабеті т.б) Жүктілік және босану патологиясы (гестоз, жүктіліктің үзілу қауіпі, көпсулылық, жылдам және жедел босанулар және т.б) Инфекциялар (қызамық, герпес, токсоплазмоз, ЦМВ) ОЖЖ перинатальды зақымдалуының белгілері Вирусты-бактериальды инфекциялардың ауыр ағымы (токсикоз, фебрильді тырысулар) Бейімделу кезеңінің ауыр өтуі (созылыңқы сарғаю, дене салмағының қосылмауы) Құрсақішілік инфекцияның клиникалық белгілері Бақылау жоспары Педиатр бірінші айында 4-тен кем емес. Невролог 2 айға дейін, ары қарай кварталына бір рет Ай сайын неврологиялық статусты бағалау, бас айналымын өлшеу. Екпелер индивидуальды жоспар бойынша невролог рұқсатымен жүргізіледі 1 жасқа келгенше ОЖЖ жағынан өзгерістер анықталмаса диспансерлік бақылаудан шығарылады. 11. 6 айлық баланың шағымдары: терлегіштік, нашар ұйқы, түнде селкілдеу. Бала ана сүтін емеді. Қарау кезінде балада краниотабес, бұлшықеттердің салбырауы, шүйденің жалпаюы анықталды. Қандағы кальцийдің құрамы 2,12ммоль/л, фосфор 1,71ммоль/л. Сіздің диагнозыңыз. Рахит, жеңіл дәреже, бастапқы саты Жеңіл дәрежедегі мешел (1 дәреже): Нерв жүйесі жағынан /мазасыздық, ұйқысының бұзылуы, тершеңдік және басқа да нейро-вегетативті белгілер/ және сүйек жағынан /тершеңдіктің әсерінен желке шаштарының түсуі, үлкен еңбектің қырларының жұмсаруы және басыңқы болуы, жеңіл краниотабес, сонымен бірге аздаған бұлшықет гипотониясымен сипатталады. Баланың психомоторлық дамуы жасына сай, репарация соңының толық сауығу болады, өтуі тек жедел. Жеңіл дәрежедегі мешел процеске тек бас сүйектерінің қатысуымен жүреді. 12. Бала диспансерлік есепте мынадай диагнозбен тұрады: Екіншілік пиелонефрит, екі бүйректің жинаушы жүйесінің толық емес екі еселенуі, бүйрек қызметтері сақталған. Ремиссиядан бастап соң қанша жылдан кейін «Д» есептен шығарасыз? Пиелонефритпен ауыратын балаларды диспансерлік есепке алу кезінде учаскелік педиатр мынадай міндеттерді шешуі тиіс: 1. Бақылау жиілігі мен ұзақтығын анықтаңыз. Жіті бастапқы пиелонефритке шалдыққаннан кейін балалар 5 жыл бойы бақылауға жатады. Жедел қайталама пиелонефриттен кейін-ересек клиникаға берілгенге дейін. Педиатрдың қарап-тексеру еселігі: 1 — ші бақылау жылы — жіті кезең тоқтатылғаннан кейінгі алғашқы 3 айда — ай сайын, содан кейін 3 айда 1 рет; келесі жылдары-6 айда 1 рет. Созылмалы пиелонефрит кезінде балалар 18 жасқа толғанға дейін байқалады және терапевтке беріледі. Диспансерлік тексерулердің жиілігі аурудың ағымы мен ауырлығына байланысты. 13. Дизурия, лейкоцитурия сияқты клинико-лабораториялық симптомдар тән... Цистит, уретрит, вулвит және баланопостит кезінде лейкоцитурия көбінесе дизуриямен бірге жүреді. Тұрақты лейкоцитурия несеп жолдарының микоплазма, хламидиоз, саңырауқұлақ инфекцияларымен зақымдануында, сондай-ақ бүйрек пен зәр шығару жолдарының туберкулезінде байқалады. Абактериалды интерстициальды нефрит кезінде лейкоцитурия әдетте микро немесе макрогематуриямен және қалыпты протеинуриямен біріктіріледі. Лейкоцитурия алғашқы күндері жедел гломерулонефритте, сондай-ақ созылмалы гломерулонефриттің өршуінде байқалады. Бұл көбінесе лимфоциттермен ұсынылған, бұл гломерули құрылымдарындағы иммундық кешендердің тұндырылуына ағзаның реакциясын көрсетеді. 14. Жедел гломерулонефриттің барлық формасы кезінде балаларды диспансерлік бақылау созылады: Созылмалы гломерулонефритпен ауырған балалар ұзақ уақыт диспансерлік есепте тұрады. Диспансерлік есепте тұрған науқастар уақтылы зертханалық және инструменталдық тексерулерден өтіп тұруы тиіс. Ауруханадан шыққан соң бала диспансерлік есепте 5 жылдан кем болмайды. Оны бөлімшелік педиатр айына 1 рет қарап, бақылап тұрады. Мерзімді нефролог дәрігері кеңес беріп отырады.Баланың жалпы жағдайына, қан қысымының деңгейіне, ісіну белсенділігіне, несептік синдромға(протеинурия, гематурия, лейкоцитурия), созылмалы инфекция ошақтарына көңіл бөледі. 15. Спазмофилия кезінде жедел терапияны қандай препаратты енгізуден бастау қажет? Спазмофилия — сәбидің алғашқы 6-18 айларында құрысу және түйілу халіне бейімділігімен сипатталатын этиопатогенезі мешел ауруына ұқсас сырқат. Көбінесе ер балаларда, көктем кезінде, күннің көзінде артығырақ болғанда кездеседі. Ауру айқын және жасырын түрлерге бөлінеді. Оның ларингоспазммен, тыныстың тоқтап қалуы және есінен тануымен белгілі жедел ағымды ұстамасы — сәбиге тез жандандыру амалдарын қажет ететін қауіпті жағдайдың бірі. Қауіптілігі — сәбидің тез арада қайтыс болып кету мүмкіндігі, одан басқа тетанияның созылған ұстамасының өзі орталық жүйке жүйесіне үлкен зақым келтіреді, ақыл-ойдың дамуы кешеуілдеуі мүмкін. Алайда екі-үш айлық сәбилердегі құрысу ұстамалары спазмофилияға сырттай ұқсас көрінгенімен, олардың негізінде гипоксиялар мен туу кезіндегі зақымдар жатады. Ауыр түрдегі жалпылама, клонико-тоникалық құрысулар, ларингоспазм және тыныс бітіп, ес жоғалту ұстамасы тез жандандыру шараларын керек етеді: жасанды дем алдыру, 100% оттегі, құрысуды тарататын дәрі-дәрмектер беру. Әсіресе тәуір әсер беретін 0,5% седуксен: 3 айлық сәбиге — 0,3-0,5 мл, бір жасқа дейінгіге — 0,5-1,0 мл, 5 жасқа дейінгіге — 1,0-1,5 мл, 10 жасқа дейінгіге — 1,5-2,0 мл (бұлшық етке не көктамырға) егіледі. Осы мақсатпен 20% ГОМК орташа мөлшері 100 мг/кг (әр кг дене салмағына 0,5 мл) беріледі. Осы екі дәріні қатар салуға болады, оның әсері тез және ұзағырақ. 2%-дық хлоралгидрат ерітіндісін 38-40°С-ге дейін жылытып, клизма жасауға, 25%-дық магний сульфатын бұлшық етке (0,2 мл/кг + 2,0 мл 0,5-1% новокаин) енгізуге болады. Қандағы кальций деңгейін тездетіп анықтаған соң 10% кальций хлоридін не глюконатын 0,05-0,5-1,0 мл (айына, жасына қарай) көктамырға енгізеді. Кейін оны ішкізуге болады (5-10% ерітіндінің 1 шай қасықпен 3 рет). Емдеу және нақтама қою мақсатымен жұлын пункциясын жасайды. 16. Балаларда темір тапшылықты анемиясы кезінде жүргізілетін маңызды зерттеу комплексі Балалардағы темір тапшылығы анемиясының болуы мен дәрежесін бағалауға мүмкіндік беретін маңызды зертханалық критерийлер: Hb (63), Сарысу ферритині ( Балалардағы темір тапшылығы анемиясымен бірге жүретін факторлар мен себептерді анықтау үшін сүйек кемігін пункциялау қажет болуы мүмкін; ФГДС, колоноскопия; іш қуысы ағзаларының УДЗ, кіші жамбас ағзаларының УДЗ; асқазан рентгенографиясы, ирригоскопия, дисбактериозға, жасырын қанға, гельминт жұмыртқаларына және қарапайымдарға нәжісті зерттеу. Зертханалық зерттеулер: Тта зертханалық диагностикасының 3 мүмкіндігі бар: *"Қол" әдісімен орындалған ОАК - HB концентрациясының төмендеуі (110 г/л-ден кем), эритроциттер санының аздап төмендеуі (3,8 х 1012/л-ден кем), оп төмендеуі (0,85-тен кем), ЭЖЖ ұлғаюы (10-12 мм/сағ-тан астам), ретикулоциттердің қалыпты құрамы (10-20‰). Қосымша дәрігер-лаборант сипаттайды анизоцитоз және пойкилоцитоз эритроциттер. Тта-микроцитарлық, гипохромды, норморегенераторлық анемия. * Қан жасушаларының Автоматты талдауышында орындалған ОАК – эритроциттің орташа көлемі – MCV (80 фл – дан кем), эритроциттегі Hb орташа құрамы – ХНО (26 пг-дан кем), эритроциттегі HB орташа концентрациясы-ХҒҚ (320 г/л-ден кем) төмендейді, эритроциттердің анизоцитоз дәрежесі-RDW (14% - дан астам) артады. * Қанның биохимиялық талдауы-Сарысу темір концентрациясының төмендеуі (12,5 мкмоль/л-ден кем), Сарысудың жалпы темір байланыс қабілетінің жоғарылауы (69 мкмоль/л-ден астам), трансферриннің темірмен қанықтыру коэффициентінің төмендеуі (17% - дан кем), Сарысу ферритинінің төмендеуі (30 нг/мл-ден кем). Соңғы жылдары темір тапшылығы жағдайында (2,9 мкг/мл-ден астам) көбейетін еритін трансферриндік рецепторларды (рТФР) анықтау мүмкіндігі пайда болды. 17. Табиғи тамақтандыру кезінде алғашқы қосымша тамақты енгізу уақытын көрсетіңіз Баланың өсуіне байланысты ана сүті негізгі тағамдық ингредиенттерге қажеттілікті толық қамтамасыз етпейді, сондықтан 6 айынан бастап қосымша тамақ енгізу қажет. Нақ осы кезеңде жиі тамақтану бұзылыстарының жоғары деңгейі анықталады(анемия, А витаминінің жетіспеушілігі т.б.) , бұл өз кезегінде өмірінің келесі кезеңдерінде әртүрлі салдарға әкеледі. Сондықтан да қосымша тағамды енгізудің тиімді уақыты -6 айынан бастап енгізу болып табылады. Қосымша тамақ – бұл бала 6 айынан бастап бала тағамдық рационына енгізілетін, омыраумен емізумен қатар берілетін қосымша тағам. Қосымша тамақ енгізу – бұл омырау жасындағы балаларға омыраумен емізумен бірге қосымша тағамдар мен сұйықтықтар беру. Қосымша тамақтарды енгізу мерзімдері сәбилердің биохимиялық және физиологиялық ерекшеліктерімен анықталады: - 6 айына қарай ішектің шырышты қабаттарының өткізгіштігі төмендейді; - Асқорыту ферменттерінің жетілуі байқалады; Ішектің жергілікті иммунитеті қалыптасады; Жартылай сұйық және қатты тамақтарды жұту механизмі дамиды («қасықты итеру рефлексі» сөнеді). 18. Бронхтық демікпе кезінде көрсетілетін шұғыл көмек Емі көбінесе қысқа әсерлі β2–агонисттерді небулайзер арқылы тыныстанудан басталады (сальбутамол 2,5–5,0 мг не фенотерол 0,5–1,0 мг 10–15 мин арасында, қажет болса ингаляцияны әрбір 20 минут сайын 3 дозадан арттырмай қайталайды). Орташа ауырлықтағы ұстамада: преднизолон 60–90 мг NaCl 0,9% 10–20 мл венаға баяу егу не будесонид 1000–2000 мкг небулайзер арқылы 10 минут бойы. Ауыр дәрежелі ұстамада және демікпе статусында жүйелі кортикостероидтарды тез арада егу қажет: преднизолон 90–150 мг (300 мг дейін) венаға егу. Будесонид 1000–2000 мкг небулайзер арқылы 5 – 10 мин бойы; ипратропия бромид – ингаляциялар 0,4–2,0 мл небулайзер арқылы 10–15 мин бойы, жүйелі ГКС қосымша қолдану. Адам жағдайының нашарлауы не тыныс тоқтауына қауіп болған кезде: эпинефрин 0,1% 0,3-0,5 мл бұлшық етке егу, қажеті болғанда әрбір 20 минут сайын 3 дозадан аспауы керек; оксигенотерапия; ТЖ, ЖСЖ, АҚ және ЭКГ қадағалау. Реанимациялық шараларға дайын болу. 19. Емханада 1 жастағы балаларға невропотологқа қаралу жиілігі құрайды Балалар дәрігері невропатолог (невропатолог). Бірінші айда нәресте бастың ультрасонаграфия көмегімен жасалады. Дәрігер мидың жағдайын зерттейді және постгипоксикалық бұзылулар мен басқа да ауытқулардың болмауын бақылайды. Ол жүйке жүйесінің ауруларын уақтылы диагностикалауға және оларды емдеуге жауап береді ОЖЖ-ның зақымдануы емізулі балаларда кең тараған құбылыс. Қаупі-бұл ауру жасырын болуы мүмкін және бастапқы диагнозда көрінбеуі мүмкін. Сондықтан баланы невропатологпен толық тексеру бірнеше кезеңнен тұрады. Ол 1, 3, 6, 9 айда және жылына өткізіледі. Ерте туылған нәрестелер ерекше бақылауға алынады. Невропатологтың бір айлық кезінде тексеруі Тұңғыш баланың 1 айда не істей алатындығы туралы анасы ойламайды. Қазірдің өзінде қамқорлық жеткілікті. Бірақ дәрігер үшін дәл осы жаста диагноз қою өте маңызды. Дамудың бірінші кезеңінде ғана жатыр мойны омыртқасының ультрадыбысын, тамырлы доплер мен мидың ультрадыбысын жасауға болады, егер бұл перзентханада жасалмаса немесе көрсеткіштер күмән тудырса. Уақыт өте келе фонтанель өседі. Сүйек құрылғының сәулелеріне жол бермейді. Орталық жүйке жүйесінің перинаталды (жүктілік кезінде пайда болған) зақымдануы анықталады. Жүйке жүйесінің ерекшеліктеріне байланысты бұзылған функцияларды қалпына келтіруге болады. Шартсыз рефлекстер мен бұлшықет тонусы бағаланады. Жаңа туған нәресте 2 айға толғанда көрсеткіштердің бір бөлігі жоғалады. Бұл оларды дұрыс диагноз қоюға мүмкіндік бермейді. 20. Спазмофилия кезінде көрсетілетін жедел көмек Спазмофилия — сәбидің алғашқы 6-18 айларында құрысу және түйілу халіне бейімділігімен сипатталатын этиопатогенезі мешел ауруына ұқсас сырқат. Көбінесе ер балаларда, көктем кезінде, күннің көзінде артығырақ болғанда кездеседі. Ауру айқын және жасырын түрлерге бөлінеді. Ауыр түрдегі жалпылама, клонико-тоникалық құрысулар, ларингоспазм және тыныс бітіп, ес жоғалту ұстамасы тез жандандыру шараларын керек етеді: жасанды дем алдыру, 100% оттегі, құрысуды тарататын дәрі-дәрмектер беру. Әсіресе тәуір әсер беретін 0,5% седуксен: 3 айлық сәбиге — 0,3-0,5 мл, бір жасқа дейінгіге — 0,5-1,0 мл, 5 жасқа дейінгіге — 1,0-1,5 мл, 10 жасқа дейінгіге — 1,5-2,0 мл (бұлшық етке не көктамырға) егіледі. Осы мақсатпен 20% ГОМК орташа мөлшері 100 мг/кг (әр кг дене салмағына 0,5 мл) беріледі. Осы екі дәріні қатар салуға болады, оның әсері тез және ұзағырақ. 2%-дық хлоралгидрат ерітіндісін 38-40°С-ге дейін жылытып, клизма жасауға, 25%-дық магний сульфатын бұлшық етке (0,2 мл/кг + 2,0 мл 0,5-1% новокаин) енгізуге болады. Қандағы кальций деңгейін тездетіп анықтаған соң 10% кальций хлоридін не глюконатын 0,05-0,5-1,0 мл (айына, жасына қарай) көктамырға енгізеді. Кейін оны ішкізуге болады (5-10% ерітіндінің 1 шай қасықпен 3 рет). Емдеу және нақтама қою мақсатымен жұлын пункциясын жасайды. 21. Мерзіміне жетіп туылған балада рахиттің бастапқы уақытында Д витаминінің қандай дозасы тағайындалады Мешел кезіндегі емдеу шараларының мақсаты бұл кальций-фосфор алмасуының көрсеткіштерін қалыптастыру, метаболикалық ацидозды жою, витамин Д жетіспеушілігін жою. Мешелді емдеу комплексті болуы қажет және мешелге бейімдейтін барлық факторларды жоюға бағытталуы керек. Міндетті түрде балаға оның жасына сай дұрыс күн тәртібін ұйымдастырып, әр түрлі тітіркендіргіштерді (қатты жарық, шу т.б.) жою қажет. Таза ауада жеткілікті болып, бөлмені жиі желдетіп отыру керек. Емдік шынықтыру, массаж, гигиеналық ванна қабылдаудың маңызы зор. Егер бала омыраумен тамақтанатын болса, міндетті түрде анасының тамақтануына үлкен көңіл аудару керек. Егер бала жасанды тамқатанатын болса, ана сүтіне жақындатылған, құрамында холекальциферол бар бейімделген сүт қоспаларын алу керек. Мешелді емдеу кезінде міндетті түрде витамин Д қолдану керек. Әдетте тәулігіне 2000-5000 ХБ вит Д 30-45 күн бойы тағайындау жақсы терапиялық нәтиже береді. Одан кейін демеуші мөлшері, яғни профилактикалық мөлшер тағайындалады 500 ХБ, ол күнделікті екі жыл бойы, одан соң үшінші жылы қысқы мезгілге тағайындалады. Бастапқы кезеңде: эргокальциферол майлы ерітіндісі 500-625 ХБ күнделікті немесе УФО курсы цитратты қоспа 22. ЖАБ (жиі ауыратын балдарды) есептен шығару мынадай жағдайларда болады? ДИСПАНСЕРИЗАЦИЯ ТИІМДІЛІГІН БАҒАЛАУДЫҢ 4 ӘДІСІ 1 Топ – бала ЖАБ тобынан эпизодты ауыратындарға өтті (сауығу) 2 Топ – бала сирек ауырады бірақ саны бойынша ЖАБ тобында қалады (жақсару) 3 Топ – бұрынғыдай жиі ауырады (өзгеріссіз) 4 Топ – бұрынғыдан да жиі ауырады (нашарлау) Есептен шығару – жиі аурулар 2 жыл бойы болмағанда Критерилері: 1. Жіті аурулардың 3-ке дейін және одан да азаюы 2. Өсу мен салмақтың жас динамикасынан сәйкестігі 3. Организмнің функционалдық жағдайы көрсеткіштерінің тұрақты қалыпқа келуі (PS, ЧД, Нв, мінез-құлқы, ұйқысы, тәбеті, дене қызуы, көңіл-күйінің жақсаруы, шағым болмауы, келесі жіті аурудан соң субфебрилитет) 4. ЖРВИ-дан кейінгі асқынудың болмауы 5. Жіті аурулар ағымы ұзақтығының төмендеуі. 23. Бала 7 жас, суықтағаннан кейін жедел ауырған, дене қызуы 39,0С дейін көтерілген, құрғақ жөтел, бас ауру пайда болған. Қараудан соң оң жақты пневмония анықталған және бала стационарлық ем алуға жолданған. Сауыққаннан соң баланы емханада қанша уақыт бақылауда ұстау қажет? пневмонияның ауыр формасындағы, эмпиемалы және өкпе абсцессалы немесе сақталушы симптомды балаларға қайталама рентгенологиялық тексеру жүргізу қажет • пневмонияны бастан кешірген балалар 1 жылдың ішінде диспансерлік бақылауда болады (тексеру 1, 3, 6 және 12 айдан кейін жүргізіледі) Емдеу тиімділігінің индикаторлары: • кеуде қуысының төменгі бөлігіндегі тартылудың жоғалуы; • тыныс алу жиілігінің қалпына келуі; • дене температурасының қалпына келуі; • оң перкураторлық және аускультативті динамика; • уланудың жоғалуы; • асқынулардың болмауы 24. Бронхтар деформациясымен созылмалы пневмониясы бар балалардың реабилитационды терапия курсының жиілігін күндізгі стационар бөлімшесінде құрылуы қажет? Оңалту шаралары кезең-кезеңмен жасалады. Бірінші кезең - стационарлық. Ауруханада пневмония жағдайында науқас балаға мотор режимдерінің бірі тағайындалады: қатаң төсек (сирек, қажет болған жағдайда), төсек, кеңейтілген төсек (палата) және бос. Қозғалыс режимінің мақсаты аурудың ауырлығына, оның ағымына, баланың жеке ерекшеліктеріне байланысты. Өкпенің қабынуын емдеудегі физиотерапия қарсы көрсетілімдер болмаған кезде аурудың алғашқы күндерінен бастап тағайындалады (жоғары температура, қатты интоксикация, баланың жалпы жағдайы). Үлкен жастағы балаларда ЕДШ әдістемесі оны емдеудің әрбір кезеңінде баланың тағайындалған ем-қимыл режиміне сәйкес құрылады. Пневмонияның айқын клиникалық көріністерімен төсек демалысы тағайындалады. Төсек режиміндегі физиотерапия әдетте жеке сабақтар түрінде өткізіледі 25. Табиғи тамақтандыру кезінде үшінші қосымша тамақты енгізу уақытын көрсетіңіз Үшінші қосымша тамақ – ет тағамдары. Балаларға 7 айынан бастап беріледі. Ет - темір, белок және басқа да қоректік заттардың құнды көзі болып табылады. Алдымен сиыр, жылқы, индейка етінен ет пюресі түрінде берген жөн. Құрамында жоғары экстрактивті заттары бар ет сорпасы қазіргі уақытта берілмейді. 8 айынан бастап ет фрикаделькасын, 10 айынан бастап буда пысқан котлетті, сонан соң ұсақтап кесілген ет бөлігін береді. Осы жасынан бастап бала рационына бауыр, балық өнімдерін енгізуге болады. ЕТ – фасция және сіңірден тазартылған майлы емес ет пайдаланыңыз, сонымен қоса терісінен тазартылған құс етін қолдануға болады. Жұмыртқа – адын -ала бүтіндей пысырылған жұмыртқаны үгітіп тамаққа қолдану Жеміс-жидек және көкөніс – жергілікті өндірілген, езілген, шырындар мен жеміс-жидек пюрелері үйде дайындалған |