8. Трансформациялау коэффициенті дегеніміз не Трансформаторды номинальды мндері туралы тсініктеме берііз. Кернеу жне ток трансформаторлары
 Скачать 5.71 Mb.
|
|
13. Трансформаторлардың параллель жұмысын түсіндіріңіз. Трансформаторларды параллель жұмысқа қосу үшін қандай талаптар қоыйлады. Өндірістік кәсіпорындарында негізінен біреу емес, бірнеше трансформаторлар орнатылады, олар жеке немесе параллель жұмыс істеуі мүмкін. Жекеленген жұмысы кезінде трансформаторлардың екінші орамасы бір-бірімен байланыспаған. Трансформаторлардың параллель жұмысы олардың тиімді эксплуатациялауына мүмкіндік береді (жүктеменің азаюы сағаттарында трансформаторлардың бөлігін ажырату, қуатты тұтынушылар қосқандағы әр трансформаторға келетін жүктеменің аз шамасындағы түрткісінде, әр трансформатордың бір қалыпты жүктемесі және т.б.). Трансформаторлардың барлығы параллель жұмыс істей алмайды. Трансформаторларды параллель жұмысқа қосуға болатын жағдайын анықтайық. Алдымен бұны екі бірфазалық төмендеткіш трансформаторларға қарастырайық, ол 1.21 суретте көрсетілген.  1.21 сурет - Бірфазалы трансформаторлардың параллельді жұмыс кезіндегі қосылу сұлбасы Трансформаторлардың параллель жұмысындағы қалыпты белгілері: а) бос жүріс кезіндегі трансформаторлардың екінші орамаларындағы тізбегіндегі токтың болмауы (жүктемелік кедергі  ажыратылған);б) параллельді жұмыс істейтін трансформаторлардың арасындағы номиналды қуаттарға пропорционалды жүктеменің дұрыс таралымы. Егер бірінші және екінші трансформаторлардың екінші орамаларындағы индукцияланған  және  фаза бойынша сәйкес келсе және шамасы бойынша тең болса, онда бірінші жағдайы орындалады. Бұл жағдайда трансформатордың екінші орамының контурындағы ток (1.35)мұнда  - трансформаторлардың екінші орама тізбегінің кедергілерінің қосындысы.Трансформациялау коэффициенттерінің   тең болғанда  (1.35)ғана  және  электрлік қозғаушы күштердің тең болуы орын алады.Сонымен трансформаторлардың параллель жұмысының бірінші жағдайы трансформаторлардың трансформациялау коэффициенттерінің теңесуі болып табылады. Трансформаторлар арасындағы жүктеменің дұрыс таралуының жағдайын параллельді жұмыс істейтін трансформаторлардың орын басу сұлбасын қарастыра отырып табуға болады, ол 1.22 суретте көрсетілген.  1.22 сурет - Параллельді жұмыс 1.23 сурет - Екі трансформатордың істейтін трансформаторлардың  -сі әртүрлі мәніндегіорын басу сұлбасы сыртқы сипаттамасы Параллельді жұмыс істегенде трансформаторлардың орамаларындағы токтар олардың кедергілеріне кері пропорционалды таралады.  (1.37)Басқаша айтқанда трансформаторлар арасындағы жүктеменің дұрыс таралуы мынаған сәйкес келеді:  (1.38)(1.37) және (1.38) теңдеуінен алатынымыз:   (1.39)Демек трансформаторлардың параллель жұмысының екінші жағдайы қысқа тұйықталудың кернеулерінің теңдігі. кернеулері әртүрлі шамалар кезіндегі трансформаторлар арасындағы жалпы жүктеменің дұрыс таралуының бұзылуын сыртқы сипаттамалары көмегімен көрнектілеп көрсетуге болады. 1.23 суретте трансформациялау коэффициенттеріне бірдей, бірақ қысқа тұйықталудың  әртүрлі кернеуіндегі екі трансформатордың сыртқы сипаттамалары көрсетілген.Жоғарланған мәндегі трансформатордың сыртқы сипаттамасы үлкен көлбеуге ие. Суреттен көрінетіндей жалпыланған кернеуінде  төменгі кернеудегі трансформатор көбірек жүктеледі.Үшфазалы трансформаторлардың параллель жұмысында бірфазалы трансформаторлардың параллель жұмысына деген талаптар бойынша орындалуы қажет. Сонымен қатар қосымша жағдайлар, яғни трансформаторлардың екінші орамаларының біркелкі ЭҚК фаза бойынша сәйкес келуін қамтамасыз ететін жалғану топтарының тепе-теңдігі орындалуы қажет. Бұл жағдайды орындамау теңгерімділік тогының пайда болуына әкеледі, ол деген номиналдан токтан артып кетіп трансформаторлардың паралелльдік жұмысының орындалуын мүмкін емес етеді. 1.1 мысал.Бірдей номинал қуаттағы  , бірдей жалғану тобындағы және номиналды кернеулеріндегі екі үшфазалы трансформатордың параллельді жұмыс істеу үшін ортақ жүктемеге қосылуы қажет. Қысқа тұйықталу тәжірибесінің нәтижесінде екі трансформаторлардың қысқа тұйықталу кернеуінің мәні анықталды:  Бұл жағдайда әр трансформаторлардың жүктемесін, оның номиналды қуатына жеткізуге болатындығын анықтау керек.Шешімі.  болғанда (1.30) және (1.28) формулаларын ескеріп (1.37) формуланы ескеріп мынаған ие боламыз:  Сонымен қатар, бірінші трансформатордың ұзақ жүктелуі 10% азайтылуы қажет және  аспауы қажет. Екінші трансформатор  дейін жүктелуі мүмкін. Құрылғының жалпы максималь жүктемесі трансформаторлардың номиналды қосынды қуатынан 40 кВа-ге төмен болуы қажет ( үлкен кернеудегі трансформатор тек 90% пайдалануға болады).14. Көп орамды трансформаторлар және оның жұмыс принципін түсіндіріңіз. Көп орамды трансформатор - конструкциясы бірнеше қайталама ораманың және бір бастапқы ораманың болуын болжайтын трансформатор. Қосалқы орамдар әртүрлі кернеулер үшін жасалады, бұл көп функциялы қуат көзін алуға мүмкіндік береді. Бірінші реттік орамның қуаты қайталама орамалардың қуаттарының жалпы сомасын ескере отырып есептеледі. Тарату қосалқы станцияларына арналған күштік трансформаторлар тек үш орамды нұсқада шығарылады. Көп орамды қуатты аз қуатты трансформаторлар автоматика, телемеханика, байланыс және т.б. энергия жүйелерінде кеңінен қолданылады.Кернеудің әртүрлі мәндері бар шығыстардың болуына байланысты ол бірнеше екі орамды өнімдерді алмастыра алады. Мұндай электрмен жабдықтау схемасының құны әлдеқайда арзан, бірақ сенімділік төмен.  Сурет 4- Көп орамды бір фазалы трансформатордың сұлбасы  Көп орамды трансформаторлардың ішінде энергетикалық секторда үш орамды трансформаторлардың маңызы зор, одан кейін төрт орамды трансформаторлар, ал орамдарының саны одан да көп трансформаторлар салыстырмалы түрде сирек қолданылады. Сондықтан біз ең алдымен үш орамды трансформаторларды қарастырамыз, оларға көп көңіл бөлеміз. Бірнеше жақтан қоректенетін көп орамды трансформаторларда, сондай- ақ екі жақты қоректенетін екі орамды трансформаторларда қарастырылатын асқын токтан қорғау селективті өшіруді қамтамасыз етпейді. 15. Автотрансформатордың құрылымы жэне оның іс жүзінде қолданылуына тоқталыңыз    |