A. Жаным ашымайды
|
B. Жүрексінбейді
|
C. Мұңаймайды
|
D. Жылымайды
|
E. Жылайды
|
ANSWER: A
|
|
Өткен он айдың ішінде мен бірнеше шабуылдаболдым.Өлімдітіптікөпкөрдім.Жақынжолдасыңныңқиналыпбарыпжантапсыруынкөруден ауыр не болады дейсің. Ол-жаныңа жанықосылғандосыңныңөлімі,ол-тізеқосыпбіргеалысқан жолдасыңныңөлімі. Жаудыменаямаймын,оныңөлімінеішімқынжылмайды:өйткені,менадамдыемес,адамбейнелі айуанды қырып жүргенімді жақсы білемін.Алендіқасындағанақызыләскершекиінгенқыршынжасөліпжатқандажүрегіңқаттыауырады,құрбылар!Осығажапқырғын,сұрапылалысүстіндежаныңасүйеуболатыннәрсе:біздіңжігіттерерлерше өліп жатыр деген берік сенім. Олардыңөліміндедеөмірбар! Екіншіабзацтанетуралыайтылған?
|
A. Соғыстыңкөрінісі
|
B. Жауды аямау
|
C. Жанқию
|
D. Жаудыжеңу
|
E. Жаудың шабуылы
|
ANSWER: A
|
|
Арпалыс. Айдала. Терістіктен темірдей қарып ызғырық желеседі. Жападан-жалғыз. Шалқасынан жатыр. Бүкілтусыртытұтасамұздап,тұрайындесе,тұраалмайды.Өзіненеболғанынбілмейді.Аттанжығылғандеугесынған,мертіккенештеңесіжоқсияқты.Бірақ,тұлабойыап-ауыр.Жып-жылыбірдеңемаңдайынқайта-қайтасипалайды.Бұлнеболдыекен?Жүгенінсылдырлатып,қасынакеп,жылқықайыратыншаракөзшабдарайғырыжұп-жұмсақеріндеріменмандайын ұйпалап, иіскеп тұрғаннан сау ма? Жоқ,әлде… Бірақ, олай болуы мүмкін емес. Ол ешқашанбұның маңайына бүйтіп жақындап көрген жоқ. Теканадайдананда-сандағанабіржылжыпқоятын.Ал,қазірқасынакелгендей. Маңдайынан сипағандай.Құлағынабірдеңедепкүбірлегендей. Мәтіндеқараменжазылғансөйлемніңмағынасынкөрсетіңіз.
|
A. Ештеңежоқжер
|
B. Тынышжер
|
C. Адамсызжер
|
D. Алыс жер
|
E. Шулы жер
|
ANSWER: A
|
|
Арпалыс. Айдала. Терістіктен темірдей қарып ызғырық желеседі. Жападан-жалғыз. Шалқасынан жатыр. Бүкілтусыртытұтасамұздап,тұрайындесе,тұраалмайды.Өзіненеболғанынбілмейді.Аттанжығылғандеугесынған,мертіккенештеңесіжоқсияқты.Бірақ,тұлабойыап-ауыр. Жып-жылыбірдеңемаңдайынқайта-қайтасипалайды.Бұлнеболдыекен?Жүгенінсылдырлатып,қасынакеп,жылқықайыратыншаракөзшабдарайғырыжұп-жұмсақеріндеріменмандайын ұйпалап, иіскеп тұрғаннан сау ма? Жоқ,әлде… Бірақ, олай болуы мүмкін емес. Ол ешқашанбұның маңайына бүйтіп жақындап көрген жоқ. Теканадайдананда-сандағанабіржылжыпқоятын.Ал,қазірқасынакелгендей.Маңдайынан сипағандай.Құлағынабірдеңедепкүбірлегендей.Астысызылғансөздіңантонимінкөрсетіңіз.
|
A. Үнемі
|
B. Кейбір
|
C. Кейде
|
D. Ешқашан
|
E. Әртүрлі
|
ANSWER: A
|
|
1. Айдостың туфлиі жыртылып қалды. Ертесі сабаққа киіп баратын туфли табыла қоймады. Ауылдағылар ауданға себепсіз бара бермейді. Әкесі жыртылған туфлиінің табанын алып, басқа табаны тозған аяқ киімге тігіп берді. Көзге қораш көрінеді. Оны қарап тұрған әкесі жоқ. «Тамаша емес пе?» деп қояды. 2.Ертесіне еріксіз әлгі аяқ киіммен мектепке барды. Галош секілді бірдеме өзі. Әшейінде партаның үстімен жүгіріп жүретін Айдос осы жолы тыныш отырды. Сұрағандарға «ауырып отырмын» дей салды. Аяғына бәрі қарап отырғандай. Партаның астына тығып әлектенді. Мұғалімдер сабақ сұрайды, бұл дайын емеспін дей салады. Олар да журналға тиісті бағаларын қонжитып жатыр.Тақтаға да шықпады. Өзін қор санады. Тамағына өксік тығылды. 4 сабақ біткенше орнынан тапжылмай отырды. 3. Сабақ аяқталысымен мектептен жүгіре шықты. Еңіреп жылап үйге келді.Үйге кірсе, жаңа туфли әкеліп қойыпты. 1-бөлім бойынша Айдос қандай әрекетке ызаболды?
|
A. Әкесініңбасқатабантігіпбергеніне
|
B. ӘкесіАйдостыңпікірінсұрамағанына
|
C. Ертең сабаққа баратынына
|
D. Ауданғабаратынадамныңболмағанына
|
E. Айдостыңтынышотырғанына
|
ANSWER: A
|
|
1. Айдостың туфлиі жыртылып қалды. Ертесі сабаққа киіп баратын туфли табыла қоймады. Ауылдағылар ауданға себепсіз бара бермейді. Әкесі жыртылған туфлиінің табанын алып, басқа табаны тозған аяқ киімге тігіп берді. Көзге қораш көрінеді. Оны қарап тұрған әкесі жоқ. «Тамаша емес пе?» деп қояды. 2.Ертесіне еріксіз әлгі аяқ киіммен мектепке барды. Галош секілді бірдеме өзі. Әшейінде партаның үстімен жүгіріп жүретін Айдос осы жолы тыныш отырды. Сұрағандарға «ауырып отырмын» дей салды. Аяғына бәрі қарап отырғандай. Партаның астына тығып әлектенді. Мұғалімдер сабақ сұрайды, бұл дайын емеспін дей салады. Олар да журналға тиісті бағаларын қонжитып жатыр.Тақтаға да шықпады. Өзін қор санады. Тамағына өксік тығылды. 4 сабақ біткенше орнынан тапжылмай отырды. 3. Сабақ аяқталысымен мектептен жүгіре шықты. Еңіреп жылап үйге келді.Үйге кірсе, жаңа туфли әкеліп қойыпты. Қандай мақал-мәтел Айдостың қылығына сәйкес келеді?
|
A. Қырсыққанжігітмалтаппас.
|
B. Базардабәрібар,ақшасызешкімбермейді.
|
C. Қалауынтапсақаржанар.
|
D. Өтірікайтқаннанөлгенартық.
|
E. Еңірепжылапүйгекелді.
|
ANSWER: A
|
|
1. Айдостың туфлиі жыртылып қалды. Ертесі сабаққа киіп баратын туфли табыла қоймады. Ауылдағылар ауданға себепсіз бара бермейді. Әкесі жыртылған туфлиінің табанын алып, басқа табаны тозған аяқ киімге тігіп берді. Көзге қораш көрінеді. Оны қарап тұрған әкесі жоқ. «Тамаша емес пе?» деп қояды. 2.Ертесіне еріксіз әлгі аяқ киіммен мектепке барды. Галош секілді бірдеме өзі. Әшейінде партаның үстімен жүгіріп жүретін Айдос осы жолы тыныш отырды. Сұрағандарға «ауырып отырмын» дей салды. Аяғына бәрі қарап отырғандай. Партаның астына тығып әлектенді. Мұғалімдер сабақ сұрайды, бұл дайын емеспін дей салады. Олар да журналға тиісті бағаларын қонжитып жатыр.Тақтаға да шықпады. Өзін қор санады. Тамағына өксік тығылды. 4 сабақ біткенше орнынан тапжылмай отырды. 3. Сабақ аяқталысымен мектептен жүгіре шықты. Еңіреп жылап үйге келді.Үйге кірсе, жаңа туфли әкеліп қойыпты. Айдос неліктен жылап жіберді?
|
A. Бүгінбасынанөткенжағдайғатөзгеніне
|
B. Туфлисізқалғанынаренжіп
|
C. Жаңатуфлиәпергенінеқуанып
|
D. Ата-анасынасенбегенінеренжіп
|
E. Сабақаяқталысыменмектептенжүгіріп
|
ANSWER: A
|
|
Бір қыз бала орталық вокзалда пойыздың келуін күтіп отырды. Уақытты қысқарту үшін ол кітап сатып алуды ұйғарды. Содан соң ол күту залынан тыныш қана отырып, кітап оқитын орын тауып алды. Қораптағы печенье газет оқып отырған ер адам мен екеуінің ортасында тұрды. Ол бір печенье алған кезде ер адам да біреуін алды. Ер адамның бұл әрекетіне ол қаттытаңырқады, бірақ ештеңе айтпастан кітап оқуын жалғастыраберді. Өзі іштей:«Сене алар емеспін! Мен батылдау адамболсам, міндетті түрде қарсы бірдеңе айтқан болар едім» деп ойлады. Ол әлсін-әлсін қораптан бір печенье алған сайын ер адам да соны қайталады. Осы іс-әрекет бір ғана печенье қалғаншажалғасты. Қыз бала ер адам қандай әрекет жасар екен депқарап отырды. Ер адам болса соңғы печеньені алды да, ортасынан тең бөліп, бір жартысын қызға берді. Қатты ашуланған қыз кітабын сөмкесіне тоғытты да, бұлжерден кеткенше асықты. Ашуын басу үшін ол залдыңбасқа бір жеріне барып отырды. Ашуы тарқағаннан кейін олкітап алу мақсатымен сөмкесіне қолын салды. Сонда ғанаол сөмкесіндеқорабы ашылмаған өз печеньесін көрді. Әңгіменің ортасында не болды?
|
A. Таңырқады
|
B. Пойыз күтіпотырды
|
C. Печеньеніқызғаберді
|
D. Ашуытарқады
|
E. Орынтауыпалды.
|
ANSWER: A
|
|
Бір қыз бала орталық вокзалда пойыздың келуін күтіп отырды. Уақытты қысқарту үшін ол кітап сатып алуды ұйғарды. Содан соң ол күту залынан тыныш қана отырып, кітап оқитын орын тауып алды. Қораптағы печенье газет оқып отырған ер адам мен екеуінің ортасында тұрды. Ол бір печенье алған кезде ер адам да біреуін алды. Ер адамның бұл әрекетіне ол қатты таңырқады, бірақ ештеңе айтпастан кітап оқуын жалғастыра берді. Өзі іштей: «Сене алар емеспін! Мен батылдау адам болсам, міндетті түрде қарсы бірдеңе айтқан болар едім» деп ойлады. Ол әлсін-әлсін қораптан бір печенье алған сайын ер адам да соны қайталады. Осы іс-әрекет бір ғана печенье қалғаншажалғасты. Қыз бала ер адам қандай әрекет жасар екен деп қарап отырды. Ер адам болса соңғы печеньені алды да, ортасынан тең бөліп, бір жартысын қызға берді. Қатты ашуланған қыз кітабын сөмкесіне тоғытты да, бұл жерден кеткенше асықты. Ашуын басу үшін ол залдың басқа бір жеріне барып отырды. Ашуы тарқағаннан кейін ол кітап алу мақсатымен сөмкесіне қолын салды. Сонда ғана ол сөмкесінде қорабы ашылмаған өз печеньесін көрді.Қыздыңашуланғанынбілдіретінсөйлемдіанықтаңыз.
|
A. Қатты ашуланған қыз кітабын сөмкесіне тоғыттыда,бұлжерденкеткенше асықты.
|
B. Ашуытарқағаннанкейінолкітапалумақсатыменсөмкесінеқолынсалды.
|
C. Өзі іштей: «Сене алар емеспін! Мен батылдауадамболсам, міндетті түрде қарсы бірдеңе айтқанболар едім»депойлады.
|
D. Қызбалаерадамқандайәрекетжасарекендепқарапотырды.
|
E. Ерадам болса соңғы печеньені алды
|
ANSWER: A
|
|
Бір қыз бала орталық вокзалда пойыздың келуін күтіп отырды. Уақытты қысқарту үшін ол кітап сатып алуды ұйғарды. Содан соң ол күту залынан тыныш қана отырып, кітап оқитын орын тауып алды. Қораптағы печенье газет оқып отырған ер адам мен екеуінің ортасында тұрды. Ол бір печенье алған кезде ер адам да біреуін алды. Ер адамның бұл әрекетіне ол қатты таңырқады, бірақ ештеңе айтпастан кітап оқуын жалғастыра берді. Өзі іштей: «Сене алар емеспін! Мен батылдау адам болсам, міндетті түрде қарсы бірдеңе айтқан болар едім» деп ойлады. Ол әлсін-әлсін қораптан бір печенье алған сайын ер адам да соны қайталады. Осы іс-әрекет бір ғана печенье қалғаншажалғасты. Қыз бала ер адам қандай әрекет жасар екен деп қарап отырды. Ер адам болса соңғы печеньені алды да, ортасынан тең бөліп, бір жартысын қызға берді. Қатты ашуланған қыз кітабын сөмкесіне тоғытты да, бұл жерден кеткенше асықты. Ашуын басу үшін ол залдың басқа бір жеріне барып отырды. Ашуы тарқағаннан кейін ол кітап алу мақсатымен сөмкесіне қолын салды. Сонда ғана ол сөмкесінде қорабы ашылмаған өз печеньесін көрді. «Батыл»сөзініңсинонимінкөрсетіңіз.
|
A. Қайсар
|
B. Қасиетті
|
C. Ересек
|
D. Жағымды
|
E. Қорқақ
|
ANSWER: A
|
|
Сізге, ардақты және құрметті, жақсы көретін аяулы ініміз Халиулла мырзаға, бізден, ағаңыз Ибраһимнен және барлық ата-аналарыңыздан, аға- іні, жеңгелеріңізден көп-көп дұғай сәлемдер жолдадық. Құдайға шүкір, осы күнде өзің көрген жандар тегіс аманбыз. Сізбен бірге бізге хат жазған Қамаридден моллаға көптен-көп сәлем дегейсіз. Сізге хат жазуға уақытын бөлген және басқа да әрбір жақсылықтары алла тағаладан қайтсын, Аягөзге келген уақытта почта жүргелі тұр екен, сіздің хаттарыңызды көрген соң, көңіліміз жай тапты және сізге жол қаржыға отыз теңге жібердім. Жаңа Семейге мағлұмат еткен уақытыңызда құдайтағала қаласа ат тағайындармыз.Тәтеңіз 1 білімнің қайнар бұлағын үйренгенің турасында бек қуанып жатыр.Әрқашан құдайтағалаға сиынып талап қыла көрсін дейді. Хатыңыз тиісімен ешбір тоқтамайынша Аягөзге келіп осы хатты жаздық. Әрдайым деніңіз сау болып, абыройлы болыңыз. Ғұмырыңызды тілеп хат жазушы ағаңыз Ибраһим Құнанбайұлы деп білесіз. Тағы да көп-көп сәлем. Берілген мәтін қай стильде жазылған?
|
A. Ауызекісөйлеустилі
|
B. Публицистикалықстилі
|
C. Ғылымистиль
|
D. Ресмиісқағазстилі
|
E. Көркем әдебиет стилі
|
ANSWER: A
|
|
Балалар сабақтан қайтты. Аспан бұлттаныптұр. Сіркіреп жауын жауа бастады. Жауын басылмастан қатты жел тұрды. Енді не істеу керек? Олар жақын жердегі сарайды паналады. Табиғат қандай қызық! Бірдемде алай-түлей болып кетуінің себебі неде?Автор не айтқысыкелді?
|
A. табиғаттың тылсым күштерге толы екенін
|
B. балалардың сабақтан қалай қайтқанын
|
C. балалардың жауыннан қалай қорғанғанын
|
D. балалар мен табиғатар асында байланыс бар екенін
|
E. балалардың сабақтан қалай қайтқанын айтты
|
ANSWER: A
|
|
Африкадаға жайып ұя жасайтын құс бар. Олардың ұясының сыртқы көрінісі шөмеле тәріздес. Қалыңдығы –екі метр, кеңдігі бес метр. Кірер аузында түтіктәрізді жіңішке дәлізі бар. Ол дәлізден жылан балаларға жете алмайды. Дәліз іші тікенекпен қоршалған. Мәтінге қандай тақырып қоюға болады?
|
A. құрылысшы құс
|
B. ұяның құрылысы
|
C. дәліз
|
D. еңбекқор құс
|
E. Африка
|
ANSWER: A
|
|
Аулада биік емен ағашы бар. Ағашқа көктемде құстар ұя салатын. Сайран балаларды жақсы көреді. Ол құстарға жемсалып жүрді. Таңертең өткінші жаңбыр жауды. Жел тұрды. Кәрі емен теңселе ырғалды. Ұялардың бірі құлап түскелі тұр. Балапандардың аянышты даусы естіледі. Сайран шыдаптұра алмады. Ол биік еменге өрмелеп шықты. Көйлегінің жыртылғанын да елемеді. Ұяны жайлы орынға көшірді. Мәтінде қандай қасиет көрініс тапты?
|
A. қамқорлық
|
B. достық
|
C. татулық
|
D. еңбекқорлық
|
E. кішіпейілділік
|
ANSWER: A
|
|
Көмір-көріксіз қаратас. Алайда оның пайдасы мол. Көмір мен үй жылытады. Су да көмірмен ысиды. Көмір шаруашылықтың барлық саласында қолданылады. Сондықтан оны халқымыз «қара ...» деп те атайды. Алғашқы да көмірді адамдар .... тауып алды. Пайдасын кейін түсінді. Біртіндеп оны халықтың игілігіне жаратуды үйренді. Біздің мемлекетіміз де атақты екі көмір кені бар. Олар Қарағанды мен Екібастұз. І абзацтағы көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойыңыз?
|
A. алтын
|
B. тас
|
C. көмір
|
D. мұнай
|
E. темір
|
ANSWER: A
|
|
Көмір-көріксіз қаратас. Алайда оның пайдасы мол. Көмір мен үй жылытады. Су да көмірмен ысиды. Көмір шаруашылықтың барлық саласында қолданылады. Сондықтан оны халқымыз «қара ...» деп те атайды. Алғашқы да көмірді адамдар .... тауып алды. Пайдасын кейін түсінді. Біртіндеп оны халықтың игілігіне жаратуды үйренді. Біздің мемлекетіміз де атақты екі көмір кені бар. Олар Қарағанды мен Екібастұз. І абзацтағы көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойыңыз? ІІ абзацтағы көп нүктенің орнына қай сөзді қоюға болады?
|
A. кездейсоқ
|
B. қасақана
|
C. әдейі
|
D. іздепжүріп
|
E. жиі
|
ANSWER: A
|
|
Жазда нағашы атамның үйіне бардым. Атамның бақшасында жемістер пісіптұр. Әсіресе мені жаңғақ қызықтырды. Бауды тамашалап қарап тұрдым. Кенет бір сауысқан ұша жөнелді. Аузына жаңғақ тістеп алыпты. Бір кезде әлгі сауысқан жаңғақты тастап жіберді. Содан соң жаңғақтың түскен жеріне қонды. Сауысқан қайта ұшып кетті. Мен оның орнына барып қарадым. Жаңғақтың ішіндегі дәнін жепкетіпті. Сауысқан жаңғақты осылайшағып жейді екен. ІІ абзацтан нені байқауға болады? Сауысқанның ....
|
A. айлакерекенін
|
B. ептіекенін
|
C. аңқауекенін
|
D. қамқорекенін
|
E. қорқақ екенін
|
ANSWER: A
|
|
Жазда нағашы атамның үйіне бардым. Атамның бақшасында жемістер пісіптұр. Әсіресе мені жаңғақ қызықтырды. Бауды тамашалап қарап тұрдым. Кенет бір сауысқан ұша жөнелді. Аузына жаңғақ тістеп алыпты. Бір кезде әлгі сауысқан жаңғақты тастап жіберді. Содан соң жаңғақтың түскен жеріне қонды. Сауысқан қайта ұшып кетті. Мен оның орнына барып қарадым. Жаңғақтың ішіндегі дәнін жепкетіпті. Сауысқан жаңғақты осылайшағып жейді екен.Мәтін қандай үлгіде жазылған?
|
A. естелік
|
B. ертегі
|
C. аңыз
|
D. мақала
|
E. шығарма
|
ANSWER: A
|
|
Қарлығаштар әр қандай жерлерде тіршілік етеді. Олар бір - бірінен тұрпаты жағынан ерекшеленеді. Қыстау қарлығашының құйрығы екі айыр болады. Қала қарлығашы мен ін қарлығашының құйрығы оншалықты ойық емес болып келеді. Қарлығаштар жерге жақын жүре алмайды. Оларға жерден ұшып көтерілу де қиын. Сондықтан олар бунақденелерді ұшып жүріп әуеде аулайды. Тіпті суды да ұшып бара жатып тұмсығымен іліп ішеді.Мәтін не жайында?
|
A. Қарлығаштар туралы ерекше ақпараттар
|
B. Қарлығаштың түрлері
|
C. Қарлығаштардың пайдасы
|
D. Қарлығаштардың мекенетуі
|
E. Қарлығаштардың ұшуы
|
ANSWER: A
|
|
Қарлығаштар әр қандай жерлерде тіршілік етеді. Олар бір - бірінен тұрпаты жағынан ерекшеленеді. Қыстау қарлығашының құйрығы екі айыр болады. Қала қарлығашы мен ін қарлығашының құйрығы он шалықты ойық емес болып келеді. Қарлығаштар жерге жақын жүре алмайды. Оларға жерден ұшып көтерілу де қиын. Сондықтан олар бунақденелерді ұшып жүріп әуеде аулайды. Тіпті суды да ұшып бара жатып тұмсығымен іліп ішеді.Қарлығаштар неге әуеде ұшып жүріп бунақ денелерді аулайды?
|
A. жерге жақын жүре алмайтындығынан
|
B. құйырығы айыр болғандықтан
|
C. басқа құстарда не ерекше болғысы келетіндіктен
|
D. олар әр түрлі жерлерде түршілік ететіндіктен
|
E. олар бунақденелерді ұшып жүретінін
|
ANSWER: A
|
|
Шәмші Қалдаяқов. Халық ішінде әншілер де, сазгерлер де көп болады. Алайда бір сазгердің әнін бүкіл халық – үлкені де, кішісі де, қарты да, жасы да – сүйіп айтуы сирек құбылыс. Ондай ән шығарғансазгер – ұлысазгер.Шәмші Қалдаяқов Оңтүстік Қазақстан облысының Қызылқұм ауданында туған. Ол жас кезінен ақ тамаша әндер шығара бастайды. Шәмшінің әндері ерекше жұмсақ, жылы сазымен ел назарын бірден аударды. Оның ән дері қазақ эстрада музыкасын байытты. Әлемдік музыкада Штраус, Шопеннің вальстері қандай орыналса, Шәмшінің вальс ырғақтары да сондай әсем.Данышпан ғалым-жазушы Мұхтар Әуезов Шәмшісаздарын Ақансері, Біржансалдан кейінгі «үздік құбылыс» деп бағалады. Кіріспе қандай сөздермен аяқталады?
|
A. ұлы сазгер
|
B. бағалады
|
C. сондай әсем
|
D. Шәмші Қалдаяқов
|
E. ақын
|
ANSWER: A
|
Скачать 64.98 Kb.