Ацетилхолин, брадикинин, гистамин дамытады
 Скачать 0.88 Mb.
|
липогенез үрдістерінің липолизден басым болуыгликогеногенездің гликогенолизден басым болуы гликогенолиз және липолиздің белсенділенуі ++++ кетогенездің тежелуі протеолиздің тежелуі Дене температурасы 10 С жоғарылағанда жүрек жиырылуының жиілігі артады минөтіне 18 - 20 реткеминөтіне 6 – 7 реткеминөтіне 8 – 10 ретке +++минөтіне 50 – 60 реткеминөтіне 30 – 40 реткеҚызба кезінде тахикардия пайда болады симпатикалық жүйке жүйесі межеқуатының жоғарылауында және синустық-жүрекшелік торапқа ыстық қан әсер еткенде +++ симпатикалық жүйке жүйесі межеқуатының төмендеуінде және атриовентрикулярлық түйіннің өткізгіштігі төмендегенде n vagus межеқуатының тербелуінде парасимпатикалық жүйке жүйесі межеқуатының жоғарылауында синустық тораптың автоматизмі төмендегенде Қызбаның жағымсыз жақтары қажым қорының азаюы+++антидене түзілуінің жоғарылауыинтерферон өндірілуінің жоғарылауыфагоцитоз белсенділенуі микробтар көбеюінің азаюы Гаптендер антигендік қасиеттерге ие болады А) иммундық міндетті жасушаларға әсер еткен соң В) организм нәруыздарымен байланысқан соң +++ С) май қышқылдарымен байланысқан соң D) күкірт қышқылымен жұп қосындылар түзген соң Е) алдын ала макрофагтармен әрекеттескен соң Кук бойынша аллергиялық әсерленістердің жіктелуі негізделген А) аллергиялық әсерленістердің клиникалық көріністерінің пайда болуының уақытына+++ В) аллергиялық әсерленістердің этиологиясына С) аллергиялық әсерленістердің патогенезіне D) аллергиялық әсерленістердің ауырлық дәрежесіне Е) аллергиялық әсерленістердің өту жылдамдығына П. Джеллу және Р. Кумбсу бойынша аллергиялық әсерленістердің жіктелуі негізделген А) аллергиялық әсерленістердің клиникалық көріністерінің пайда болу уақытына В) аллергиялық әсерленістердің этиологиясына С) аллергиялық әсерленістердің патогенезіне +++ D) аллергиялық әсерленістердің ауырлық дәрежесіне Е) аллергиялық әсерленістердің өту жылдамдығына Табиғи (алғашқы) эндоаллергендерге жатады көз бұршағы тіні, қалқанша бездің коллоиды, тестикула тіні+++ қалқанша бездің коллоиды, кардиомиоциттер, гепатоциттер тестикула тіні, Лангерганс аралшықтарының β жасушалары, сүйек тіні вирус жұқтырған жасушалар, остеоциттер, бүйрек өзекшелері эпителий жасушалары күйіктік тін, эндотелиоциттер, жүйке тіні Аллергиялық әсерленістердің патофизиологиялық сатысы сипатталады А) иммундық кешендердің түзілуімен В) биологиялық белсенді заттардың (ББЗ) әсерленуімен С) ББЗ әсерінен ағзалар мен тіндерде құрылымдық және қызметтік бұзылыстармен++ D) антиденелер түзілуімен Е) сезімталдығы жоғарылаған лимфоциттердің түзілуімен Сезімталдықты енжар жоғарылату дамиды А) аллергенді қайталап енгізгенде В) организмге гаптен түскенде С) меншік тіндердің зақымдануында D) арнайы антиденелерді немесе сезімталдығы жоғарылаған Т-лимфоциттерді енгізгенде +++ Е) нәруыздық дәрмектерді көктамыр ішіне енгізгенде Аллергиялық әсерленістердің патохимиялық сатысы сипатталады А) микроциркуляцияның бұзылуымен В) тегісеттік бөлшектердің жиырылуымен С) қан тамырлары қабырғалары өткізгіштігінің жоғарылауымен D) аллергиялық дәнекерлердің босап шығуымен +++ Е) иммундық кешендердің түзілуімен Аллергиялық әсерленістің I түрін аса жиі туындатады А) бактериялар В) бактериялық уыттар С) өзгерген жасуша мембраналары D) аутоаллергендер Е) өсімдіктер тозаңы ++ Аллергиялық әсерленістің реагиндік түрінің дәнекерлері лимфокиндер, комплементтің құрамбөлшектері эозинофилдердің хемотаксистік жайты, өспе тіршілігін жоятын жайт, С әсерлі нәруыз гистамин, лейкотриендер++ әсерлі радикалдар, γ - интерферон макрофагтардың миграциясын тежейтін жайт, лейкотриендер Аллергиялық әсерленістің реагиндік түріне сәйкес келеді Ig Е түзілуі, мес жасушаларының түйіршіксізденуі+++ IgG және Ig М түзілуі нейтрофилдердің түйіршіксізденуі комплемент бөшектерінің әсерленуі Артюс ерені Аллергиялық әсерленістің реагиндік түріне жатады жанасулық дерматит поллиноздар++ трансплантаттың тойтарылуы сарысулық ауру туберкулиндік сынақ Аллергиялық әсерленістің реагиндік түрінің мысалын келтіріңіз жанасулық дерматит миастения анафилаксиялық сілейме++ туберкулиндік сынақ сарысулық ауру Аллергиялық әсерленістердің цитотоксиндік түрінің иммундық сатысына тән А) мес жасушаларының беткейінде аллергендердің реагиндермен өзара әрекеттесуімен В) жасушалық мембранасы өзгерген бөлшектерімен антиденелердің өзара әрекеттесуімен +++ С) комплемент жүйесінің белсенді бөлшектерінің түзілуімен D) аллергендермен сезімталдығы жоғарылаған Т- лимфоциттердің өзара әрекеттесуімен Е) қанда айналып жүретін иммундық кешендердің түзілуімен Аллергиялық әсерленістердің цитотоксиндік түрінің негізгі дәнекері А) комплементтің әсерленген бөлшектері++ В) гистамин С) брадикинин D) лимфокиндер Е) кининдер Өспелерді туындататын жайт аталады аллерген канцероген++ пироген флогоген антиген Өзі өспелерді шақырмайтын, басқа канцерогеннің әсерін күшейтетін агент аталады проканцероген онкоген протоонкоген антионкоген коканцероген++ Көпоралымды хошиісті көмірсутектерге жатады диметиламиноазобензол уретан диэтилнитрозамин бета- нафтиламин 3,4 – бензпирен++ Эндогендік химиялық канцерогендерге жатады көпоралымды хошиісті көмірсутектер бос радикалдар және азот тотығы ++ аминоазоқосындылар нитрозаминдер бензпирен Канцерогенез сатыларының дұрыс бірізділігін көрсетіңіз инициация, промоция, прогрессия++ промоция, инициация, прогрессия прогрессия, инициация, промоция инициация, прогрессия, промоция промоция, прогрессия, инициация .Канцерогенездің инициация сатысына тән өспе жасушаларының метастазға қабілеттілігі қалыпты жасушаның өспе жасушасына айналуы++ қатерлілігі жоғары жасушалардың пайда болуы антибластомдық төзімділікт тетіктерінің белсенділенуі . Жасушаның өспе жасушасына айналу жолында маңыздысы онкогендердің әсерленуі++ онкогендердің әсерсізденуі антионкогендердің әсерленуі апоптоз гендерінің әсерленуі ДНК репарациясы гендердің тежелуі . Онкогендер –бұл апоптоз гендері зат алмасуын бақылайтын тектер жасушалар өсуі және нақтылануының белсенді емес тектері жасушалар өсіп-өнуінің супрессор тектері бақылаудан шыққан өзгерген протоонкогендер ++ . Протоонкогендер – бұл гендер зақымданған ДНК репарациясына жауапты антибластомдық төзімділіктің тетіктеріне жауапты өспе жасушаларында биохимиялық үрдістерді бақылайтын жасушалардың митозын тежейтін жасуша пролиферациясын және нақтылануды реттеуші++ Протоонкогеннің онкогенге айналуында маңызыжоқ протоонкогеннің транслокациясы протоонкогеннің мутациясы промотордың болмауы++ протоонкогеннің амплификациясы промотордың қосылуы . Онконәруыздар, қызметін атқаруы мүмкін өсу жайтының +++ адгезиялық молекулалардың интегриндердің кейлондардың селектиндердің . Қатерсіз өспелерге тән инфилтрациялық өсу сипаты метастаздану қайталану кахексия дамуы экспансиялық өсу сипаты ++ Қатерлі өспелерге тән биологиялық ерекшеліктер жасушалардың бақылаусыз өсіп-өнуі, инфилтрациялық өсу++ Пастер эффектісінің айқын болуы экспансиялық өсу Хейфликтің бөліну «лимитінің» сақталуы баяу өсу . Қатерлі өспелердің алғашқы негізгі белгісі кахексия инвазиялық өсу ++ организмге жүйелік әсері метастаздануы ангиогенез .Өспе жасушаларының шексіз өсуінің патогенезінде маңызы бар онконәруыздардың артық түзілуі және пролиферацияның аутокринді күшейтілуі++ өспе жасушаларының бетінде адгезиялық молекулалар санының артуы апоптоз гендерінің әсерленуі теломеразаның төмен белсенділігі жасушалардың бір-бірімен жабысуының жоғарылауы Қатерлі өспелердің инвазиялық (инфилтрациялық) өсуінің патогенезінде маңызы бар өспе жасушалары арасында жабысу күші төмендеуінің ++ ангиогенез жайттарының бөлінуі тежелуінің өспе жасушаларымен гидролиздік ферменттердің тежелуінің өспе жасушаларының бетіндегі кадгериндердің әсерленуінің пролиферация тежегіштері түзілуі көбеюінің . Қатерлі өспелердің метастазалануын тежейтіні инфилтрациялық өсу өспе жасушаларының жоғары протеолиздік белсенділігі жасуша арасындағы байланыс бұзылуы өспе жасушаларының белсенді қозғалуы өспе жасушаларының протеолиздік белсенділігінің тежелуі ++ . Өспелердің морфологиялық атипиясына тән Пастер эффектісінің оң болуы Варбург эффектісі ядрошықтардың саны көбеюі++ ядролық-цитоплазмалық арақатынастың төмендеуі цитоплазмада рибосомалар санының азаюы . Өспелердің қатерлі қасиетінің үдеуін атайды иммортализация өспелік прогрессия++ инициация өспелік трансформация промоция 1. Көмірсудың ыдырауы және сіңірілуінің бұзылуы байқалады (4) + аш ішектің шырышты қабығының қабынуында + фосфорлану және қайта фосфорлану үрдістерін бөгейтін уыттар әсер еткенде + ішек қабырғасының қанмен қамтамасыз етілуі бұзылғанда + сахараза, мальтаза, лактаза белсенділігі төмендегенде липаза белсенділігі төмендегенде 2. Бауырда гликогенолиздің күшеюі байқалады (6) + ОЖЖ қозғанда гликогеноз кезінд + ауыр дене жұмысы кезінде + адреналин өндірілуі жоғарылағанда + симпатикалық жүйке жүйесі белсенділенгенде гипоксия кезінде қызба кезінде 4. Гликогентүзілуінің төмендеуі байқалады (5) + гепатоциттер бүлінгенде + төртхлорлы көміртегімен уланғанда + гипоксия кезінде + қантты диабетте + тиреотоксикозда инсулиномада 5. Бауырда гликогенез гликогенолизден басым болады (1) гипоксия кезінде гепатиттерде бауыр беріштенуінде қызбада + гликогеноздарда 5. Гликогеноздың I түріне (Гирке ауруына) тән (5) глюкозо-6-фосфат дегидрогеназа ферментінің тапшылығы + глюкозо-6- фосфатаза ферментінің тапшылығы + гепатонефромегалия + гипогликемия + кетоз + қанда сүт қышқылының көбеюі гипергликемия 6. Көмірсудың аралық алмасуының бұзылуы артық түзілуіне әкеледі (2) кетондық денелердің БМҚ + лактаттың (сүт қышқылының) галактозаның + пируваттың (пирожүзім қышқылының) 7. Гиперлактатацидемияның патогенезінде маңызы бар (4) гликогенез күшеюінің гликогенолиз жоғарылауының + анаэробтық гликолиз белсенділенуінің + Кребс оралымында тотығудың бұзылуының + В1 витаминінің тапшылығының + бауыр қызметінің бұзылуының 8. Сәйкестікті тап : 1.Жедел гипогликемияның себептері (2) 1-AB; 2.Созылмалы гипогликемияның себептері (6) 2- CDEFGH ауыр дене жұмысы инсулинді артық енгізу инсулинома көмірсулық ашығу гликогеноздар бүйректік диабет созылмалы гепатит бүйрек үсті безінің созылмалы жеткіліксіздігі 9. Гиперинсулинизм кезіндегі гипогликемияның патогенезінде маңызы бар (4) жасуша мембраналары арқылы глюкоза тасымалдануы тежелуінің + жасуша мембраналары арқылы глюкоза тасымалдануы белсенділенуінің + гликогеногенез белсенділенуінің + гликогенолиз тежелуінің глюкоза тотығуы баяулауының + глюконеогенез тежелуінің 10. Гипогликемияға тән (5) + тершеңдік + әлсіздік + аштық сезім жұмысқа қабілеттіліктің жоғарылауы + бұлшық еттік діріл + қанның гипоосмиясы 11. Гипогликемиялық кома патогенезінің негізгі тізбегі (1) + мый нейрондарының көмірсулық және қажымдық «ашығуы» миокардтың көмірсулық «ашығуы» қанның гиперосмиясы теңгерілмеген кетоацидоз сүт қышқылының жиналуы 12. Глюкозурия байқалады (3) + қантты диабетте қантсыз диабетте + Фанкони синдромында гиперлипидемияда гиперлактацидемияда + бүйрек жеткіліксіздігінде 13. Эмоциялық гипергликемияның патогенезінде маңызы жоғары (1) бүйректе глюкозаның кері сіңірілуі жоғарылауының гликогеногенез жоғарылауының глюконеогенез тежелуінің жасушамен глюкозаны пайдалану бұзылуынның + гликогенолиз күшеюінің глюконеогенез күшеюінің 14. Ауқаттық гипергликемияға тән (4) + тамақтан соң 30 - 60 минут кейін дамиды + екі сағат бойы сақталады + гипергликемияның деңгейі «бүйректік межеден» жоғары емес тамақтан соң екі ағаттан кейін пайда болады глюкоза деңгейі 3 сағаттан соң қалпына келеді + глюкозаға шыдамдылықтың бұзылуын анықтау үшін қолданылады 15. Гормондық гипергликемия пайда болады (5) + глюкокортикоидтар сөлденісі жоғарылағанда + адреналин сөлденісі жоғарылағанда + глюкагон сөлденісі жоғарылағанда + соматотропин сөлденісі жоғарылағанда + инсулиннің тапшылығында тиреоидты гормондардың (Т3, Т4) тапшылығында 16. Ұйқыбездік инсулиндік жеткіліксіздік дамиды (1) қанда инсулиннің антиденелермен бөгелуінде инсулин плазмалық нәруздармен берік байланысқанда + Лангерганс аралшықтарының бета-жасушалары бүлінгенде инсулинге қарсы гормондардың сөлденісі жоғарылағанда бауыр инсулиназасының белсенділігі жоғарылағанда 17. Ұйқыбездік инсулиндік жеткіліксіздікке әкелуі мүмкін (5) инсулинге антиденелер түзілуі +ұйқы безінің қан тамырларының атеросклерозы +пурин алмасуының (аллоксан жиналуы) бұзылу +организмде цинк иондарының тапшылығы +Лангерганс аралшықтарының бета-жасушаларына аутоантиденеледің түзілуі +панкреатит 18. Ұйқыбезінен тыс инсулиндік жеткіліксіздіктің патогенезінде маңызы бар (4) Лангерганс аралшықтарының бета-жасушалары бүлінуінің + инсулиннің нәруздармен берік байланысуының + бауыр инсулиназасының белсенділігі жоғарылауының +инсулиндік рецепторларов бөгелуінің + қанда бос май қышқылдары көбеюінің инсулин түзілуінің тектік ақауының 19. Ұйқыбезінен тыс инсулиндік жеткіліксіздік, салдары болуы мүмкін (3) + қанның протеолиздік ферменттерінің мөлшері жоғарылауының ұйқы безінің өспелермен зақымдануының панкреатитті бастан кешірудің + инсулинге қарсы гормондардың(АКТГ, СТГ, глюкокортикоидтар) мөлшері жоғарылауының Лангерганс аралшықтарының бета-жасушаларына аутоантиденелер түзілуінің Ғ) + инсулинге қарсы антиденелер түзілуінің 20. Тәуліктік диурез - 3500 мл, қанда қант мөлшері - 3,3 ммоль/л, несепте глюкоза мөлшері - 1 ммоль, несептің салыстырмалы тығыздығы– 1030. Сіздің тұжырымыңыз: қалыпты қантты дибет қантсыз диабет + бүйректік глюкозурия 1. Тағам мәзірінде липидтер тапшылығы әкеледі (2) суда еритін витаминдердің гиповитаминозына + алмастырылмайтын көп қанықпаған май қышқылдарының тапшылығына + простагландиндер мен лейкотриендер түзілуінің бұзылуына кетозға семіруге 2. Ауқаттық гиперлипидемияның патогенезі байланысты (1) қордан майдың көп шығуына + тағаммен майдың көп түсуіне майдың қаннан тінге өтуінің тоқталуына гипоальбуминемияға Е) қанда липопротеидлипазаның төмен белсенділігіне 3. Тасымалдық гиперлипидемияның патогенезінде маңыздысы (1) организмге майдың тағаммен артық түсуі гипоальбуминемия қанда гепарин мөлшерінің азаюы + қордан майдың көп шығуы майдың ішекте сіңірілуінің бұзылуы 4. Бөгелулік гиперлипидемия дамуының тетігінде маңызы бар (2) + қан липопротеидлипазасының төмен белсенділігінің + альбуминдер мен гепарин тапшылығының майдың тағаммен артық түсуінің қордан майдың көп шығуының холецистокинин мен секретиннің тапшылығы 5. Гиперхиломикронемия белсенділігінің төмендеуіне байланысты болуы мүмкін (1) + липопротеиндік липазаның ЛХАТ-тың (лецитин – холестеринацилтрансферазаның) А2 фосфолипазының ГМГ-КоА-редуктазаның (гидроксил-глютарил-КоА -ның) 6. Бауырдың майлық сіңбеленуіне септеседі (4) + бауырда триацилглицериндер түзілуінің жоғарылауы + бауырға липидтердің тасымалдаушы түрлері түсуінің жоғарылауы +бауырда липопротеидтер түзілуінің төмендеуі +бауырда май қышқылдары тотығуының төмендеуі бауырда фосфолипидтер түзілуінің жоғарылауы 7. Гиперкетонемия пайда болуына септеседі (3) + липолиздің белсенділенуі +тіндерде кетондық денелер пайдаланылуының төмендеуі +Кребс оралымында тотығудың төмендеуі липогенездің белсенділенуі организмдегі оң азоттық тепе-теңдік 8. Кетоздың салдарлары (4) + метаболизмдік ацидоз + аутоуыттану + тіндік тыныстың әлсіреуі газдық ацидоз + гипергликемия кома 1. Жасушада нәруыз түзілуінің төмендеуі байланысты болуы мүмкін (4) +тектік мутацияларға +алмастырылмайтын амин қышқылдарының тапшылығына +полисомалар мөлшерінің азаюына +транскрипция және трансляция үрдістерінің бұзылуына өсу жайтының артықтығына 2. Нәруыз ыдырауы күшейеді (4) +қызба кезінде анаболизмдік стероидтарды қабылдағанда +гипоксия кезінде +қатерлі өспелерде +ауыр жарақаттанғанда 3. Сәйкестікке келтіріңіз: оң азоттық тепе-теңдік (3) ABE; теріс азоттық тепе-теңдік (3) CDF A) организм өсуі B) жүктілік C) ашығу D) өспелік кахексия E) нәруыз түзілуі оның ыдырау үрдісінен басым болады F) нәруыз ыдырауы оның түзілу үрдісінен басым болады 4. Теріс азоттық тепе-теңдіктің салдарына жатады (5) +организм төзімділігінің төмендеуі организм төзімділігінің жоғарылауы +балаларда өсудің тоқталуы сыртқы ортаның зақымдаушы әсеріне организм бейімделуінің бұзылуы +ішкі ағзалардың дистрофиясы +гипопротеинемия 5. Сәйкестікті тап: 1) нағыз гиперпротеинемия (2) AB; 2) салыстырмалы гиперпротеинемия (3) CDE антиденелер түзілуінің жоғарылауы миеломдық ауру сусыздану қан қоюлануы толастамайтын құсу 6. Гипопротеинемияның себептері (4) +ұзақ уақыт сумен толық ашығу +бауыр аурулары +нефроздық синдром +ауқымды күйік қанның қоюлануы 7. Гипопротеинемия қабаттасады (4) +қанның онкотикалық қысымының төмендеуімен қанда гормондардың бос бөліктерінің мөлшері төмендеуімен +плазма нәруыздарының тасымалдау қызметінің бұзылуымен +қанда гормондардың бос бөліктерінің мөлшері жоғарылауымен +ісінулер дамуымен 8 Диспротеинемия – бұл (1) қанда нәруыздар мөлшерінің көбеюі қанда нәруыздар мөлшерінің азаюы +қанның нәруыздық бөлшектерінің арақатынасының өзгеруі қанда ауытқыған нәруыздардың пайда болуы қанның кейбір нәруыздық бөлшегінің болмауы 9. Парапротеидерге жатады (2) +сапасы өзгерген гамма-глобулиндер альбуминдер альфа-глобулиндер пропердин +криоглобулиндер 10. Бөгелулік гиперазотемияның патогенезі байланысты (1) мочевина түзілуінің жоғарылауына организмге нәруыздардың артық түсуіне организмде нәруыздар ыдырауының ұлғаюына организмде нәруыздар түзілуінің жоғарылауына +бүйрек қызметінің жеткіліксіздігіне 11. Өндірілулік гиперазотемияның патогенезі байланысты (2) бүйрек қызметінің бұзылуына +нәруыздар ыдырауының күшеюіне нәруыздар түзілуінің жоғарылауына +бауыр қызметінің бұзылуына 12. Подаграның патогенезінде маңызы бар (4) бүйректе ацидогенез төмендеуінің +несеп қышқылы түзілуі жоғарылауының +несеп қышқылы шығарылуы азаюының +несеп қышқылы алмасуы ферменттерінің тектік ақауының +ұзаққа созылған гиперурикемияның 1. Артериялық гиперемия патогенезінің негізгі тізбегі (1) А) ағза немесе тінде тотығу-тотықсыздану үрдістері қарқындылығының жоғарылауы В) + артериолалардың кеңеюі С) ағза немесе тін қызметінің жоғарылауы D) қан ағымының сызықтық жылдамдығының жоғарылауы Е) қызмет атқаратын қылтамырлар санының көбеюі 2. Сәйкестікті тап: 1. Нейротониялық артериялық гиперемия (1) 2. Нейросалданулық артериялық гиперемия (1) 3. Миогендік артериялық гиперемия (1) А) вазоконстрикторлар межеқуатының жоғарылауы В)+1 вазодилятаторлар межеқуатының жоғарылауы С) +2вазоконстрикторлар межеқуатының төмендеуі D) вазодилятаторлар межеқуатының төмендеуі Е) +3қан тамырлары қабырғаларының тегісеттік бөлшектеріне гистаминнің әсері 3. Артериялық гиперемия кезінде микроциркуляция өзгерістеріне тән (4) А) қан тамырларының көлденең қимасы ауданының азаюы В)+ қан ағымының көлемдік жылдамдығының жоғарылауы С)+ веналық қанның артериализациялануы D)+ қылтамырішілік қысымның жоғарылауы Е) +қызмет атқаратын қылтамырлар санының көбеюі 4. Артериялық гиперемия кезінде байқалады (3) А) көгеру В) +тіндер тығыздығының жоғарылауы С) ісіну D)+ қызару Е)+ тін немесе ағза температурасының жоғарылауы 5. Артериялық гиперемияның салдарлары (5) А) +зат алмасудың белсенділенуі В) +ағза қызметінің жоғарылауы С)+ қан тамырлары жыртылуынан қан құйылуы D) дәнекер тіннің өсіп-өнуі- Е)+ зат алмасуы өнімдерінің қарқынды шығарылуы F) тіндер дистрофиясы G) +жұқпалар таралуы 6. Веналық гиперемияның себептері (5) А) +вена қақпақшаларының жеткіліксіздігі С) артериосклероз D)+ веналар тромбозы F)+ қысымның артериялық-веналық айырмашылығының азаюы H) +шеткері жүйкелердің кесілуі I) +үлкен көктамырларда қысымның жоғарылауы J) жүктілік кезінде көктамырлардың ұлғайған жатырмен қысылуы 7. Веналық гиперемия кезінде микроциркуляция сипатталады (5) А) +қылтамырларда қан қысымының жоғарылауымен В) +қан ағымының сызықтық жылдамдығының азаюымен С)+ қан ағымының көлемдік жылдамдығының азаюымен D) қан ағымының көлемдік жылдамдығының жоғарылауымен E) +тіндік сұйықтың түзілуі жоғарылауымен F)+ қан тамырлық арнаның көлденең қимасы ауданының жоғарылауымен G) қан тамырлық арнаның көлденең қимасы ауданының төмендеуімен 8. Веналық гиперемия сыртқы белгілері (3) А) +тін немесе ағза температурасының төмендеуі В)+ көгеру С)+ ағза көлемінің жоғарылауы D) бозару Е) ауыру 9. Қанның веналық ұзақ іркілуінің салдары (2) тін қоректенуінің жақсаруы +ұлпалық жасушалардың семуі және дәнекер тіннің өсіп-өнуі ағза қызметінің күшеюі жұқпаның таралуы +бауыр беріштенуінің дамуы 10. Ишемия дамуына әкеледі (4) көктамырдың өспемен қысылуы +артерияның жиырылуы гистаминнің қан тамырлары қабырғасына әсері +артериоланың қан қатпарымен бітелуі +артериялардың атеросклероздық өзгерістері +артерияның өспемен қысылуы 11. Ишемияның сыртқы белгілері (4) А) +тін бөлігінің бозаруы В) көгеру С) +ауыру немесе сезімнің бұрмалануы D)+ жергілікті температураның төмендеуі Е) +ағза көлемінің кішіреюі 12. Ишемия аймағында пайда болады (4) А) +өліеттену В) +ацидоз С) +қызметтің әлсіреуі D) қызметтің күшеюі Е) +жасушалар цитоплазмасында Са++ иондарының жиналуы 13. Қысқамерзімді ишемиядан соң миокард тіні реперфузиясының ерте салдарлары (3) А) гликолиздің күшеюі В) ошақты өліеттену С) +гипоксияны жою D) +реперфузия аймағында артериялық гиперемияның дамуы Е) +майлардың бос радикалды және асқын тотығуының белсенділенуі 14. Нағыз қылтамырлық стаз кезінде эритроциттердің агрегациясына септеседі (4) А) +қанда ірі шашыранды нәруыздар мөлшерінің жоғарылауы В) плазмада ұсақ шашыранды нәруыздар мөлшерінің жоғарылауы С) +эритроциттердің беткейлік зарядының төмендеуі D)+глобулиндер мөлшерінің ұлғаюы Е)+қан қоюлануы 15. Қан қатпары түзілуінің патогенездік жайттары (3) А) +қан тамырлары қабырғасының эндотелийінің зақымдануы В) +қанның ұйыу жүйесінің ұйыуға қарсы жүйесінен басым болуы С) +қан ағымы жылдамдығының баяулауы D) қан ағымының жылдамдауы Е) қанның фибринолиздік жүйесінің белсенділенуі 16. Қан тамырлары қабырғасының қан қатпарлық төзімділігі қамтамасыз етіледі (6) +простациклин сөлденуімен +азот тотығының сөлденуімен тромбоксана А2 сөлденуімен Хагеман жайтының белсенділенуімен эндотелиндер сөлденуімен +гепарин тәрізді протеогликандар сөлденуімен +плазминоген белсендіргіштерінің сөлденуімен +эндотелийде тромбомодулин молекулаларының өршуі +прокоагулянттардың әсерсізденуі 17. Сәйкестікті тап: 1. Тромбоциттердің адгезиясы және агрегациясына септесетін жайттар (5) ABCDE; 2. Тромбоциттердің адгезиясы және агрегациясына кедергі келтіретін жайттар (3) FHI А) тромбоксан А2 В) Виллебранд жайты С) кальций иондары D) АДФ Е) катехоламиндер F) простациклин H) азот тотығы I) ацетилсалицил қышқылы 18. Артерияларда қан қатпары түзілуінің бірізділігі: BADCFE жергілікті ангиоспазм қан тамырлары эндотелийінің зақымдануы тромбоциттерден ББЗ босау әсерленісі ашылған субэндотелийдің бөлігіне тромбоциттердің адгезиясы қан ұйыуы тромбоциттердің агрегациясы 19. Сәйкестікті тап: 1. Артериядағы қан қатпары дамуына әкеледі (2) BC; 2. Көктамырдағы қан қатпары, дамуына әкеледі (2) DG артериялық гиперемия ишемия ишемиялық стаз веналық гиперемия артериялық гиперемия ишемиялық стаз іркілулік стаз қанның ағып келуінің баяулауы 20. Аяқтың терең көктамырлары тромбозының салдарлары (1) А) мый артерияларының эмболиясы В)+ өкпе артерияларының тромбоэмболиясы С) қақпа көктамырлық гипертензия D) бүйрек қан тамырларының эмболиясы Е) ішек қан тамырларының эмболиясы 21. Ауалық эмболия жарақатында дамуы мүмкін (2) А) сан көктамырының В) тақым көктамырының С)+ бұғана асты көктамырының D) қақпа көктамырының Е) +күре тамырдың 22. Газдық эмболияның себебі (1) А) ірі артериялардың зақымдануы В) ірі көктамырлардың зақымдануы С) ұсақ артериялардың зақымдануы D) +тез төмендеуі Е) барометрлік қысымның жоғарылауы 23. Майлық эмболияның себептері (3) А) +жілік және жамбас сүйектерінің сынуы В) омыртқа және қабырғалардың сынуы С) +майлық ертінділерді көктамыр ішіне егу D) майлық ертінділерді бұлшықет ішіне егу Е)+ тері асты шелмайдың жаншылуы 24. Қанайналымының, үлкен шеңбері артерияларында түзілген эмболдардың қанмен айналып жүруі әкеледі (3) А) +мый қан тамырларының эмболиясына В) өкпе артерияларының эмболиясына С) қақпалық гипертензияға D)+ бүйрек қан тамырларының эмболиясына Е) +ішек қан тамырларының эмболиясына 25. Қанайналымының кіші шеңбері эмболиясының негізгі көріністері (3) А) +қанайналымының үлкен шеңберінде АҚ тез төмендеуі В) +жүрек қызметінің әлсіреуі С) +қанайналымының кіші шеңберінде қысымның жоғарылауы D) қақпалық гипертензия Е) қанайналымының үлкен шеңберінде АҚ жоғарылауы Асептикалық қабыну дамуы мүмкін (4) А) аяқ-қолдың ашық сынуында В) +тіннің ишемиялық өлеттенуі С) +қан құйылғанда D) +сіңір және тарамыс созылғанда Е) +зарарсызданған бөтен текті нәруызды ауыздан тыс енгізгенде Қабыну бөліктеріне жатады (1) А) домбығу, қызару, қызметтің бұзылуы В) жергілікті температураның жоғарылауы, ауыру С) артериялық гиперемия, веналық гиперемия, стаз D) ацидоз, гиперосмия, гиперонкия Е) +әлтерация, экссудация мен лейкоциттердің эмиграциясы бар қанайналымының бұзылуы, пролиферация 3. Салдарлық әлтерация дамиды (4) А)+ қабыну дәнекерлерінің әсерінен В) +қабыну ошағындағы физикалық-химиялық өзгерістерден С) флогогендік жайттың әсерінен D) +микроциркуляция бұзылыстарынан Е) +қабыну ошағындағы зат алмасуы бұзылысынан 4. Қабыну ошағында зат алмасуы сипатталады (3) А) +зат алмасудың аяғына дейін тотықпаған өнімдерінің жиналуымен В) +тыныстық коэффициенттің төмендеуімен С) +анаэробтық гликолиздің белсенділенуімен D) тыныстық коэффициенттің жоғарылауымен Е) тотығулық фосфорлану үрдістерінің күшеюімен 5. Қабыну ошағында физикалық-химиялық өзгерістерге жатады (4) А) +калий иондары мөлшерінің жоғарылауы В) алкалоз С) +осмостық қысымның жоғарылауы D) +онкотикалық қысымның жоғарылауы Е ) +ацидоз 6. Сәйкестікті тап: 1. Қабынудың жасушалық дәнекерлері (8) ACDEFIJK; 2. Қабынудың гуморалдық дәнекерлері (3) BGH гистамин брадикинин және басқа да белсенді кининдер простагландиндер эйкозаноидтар лизосомалық ферменттер оттегінің белсенді радикалдары комплемент жүйесінің нәруыздары қанның ұйыу жүйесінің нәруыздары цитокиндер нейропептидтер азот тотығы 7. Қабыну ошағында микроциркуляциялық өзгеріс сатыларының дұрыс бірізділігі (1) А)+ ишемия, артериялық гиперемия, веналық гиперемия, стаз В) артериялық гиперемия, веналық гиперемия, ишемия, стаз С) артериялық гиперемия, ишемия, веналық гиперемия, стаз D) ишемия, артериялық гиперемия, стаз, веналық гиперемия Е) ишемия, веналық гиперемия, артериялық гиперемия, стаз. 8. Қабыну кезінде қанайналымы мен микроциркуляция бұзылыстарының негізгі және өте ұзақ сатысы (1) А) артериялық гиперемия В) артериолалардың тарылуы С) қан ағымының жергілікті тоқтауы D) +веналық гиперемия Е) стаз 9. Сәйкестікті тап 1. Веналық гиперемия патогенезінің қан тамырыішілік жайттары (4) ABCD; 2. Веналық гиперемия патогенезінің қан тамырысыртылық жайттары (2) EF А) қан қоюлануы В) уақ тромб түзілуі С) қан ағымы жылдамдығының баяулауы D) эндотелийдің ісінуі Е) экссудат және жасушалық сіңбелермен венулалардың қысылуы F) қылтамырлар мен венулалар қабырғасының айналасындағы дәнекер тіндік талшықтардың бүлінуі 10. Конгейм тәжірибесінде бақаның аш ішегінің шажырқайында артериолалардың айқын кеңеюі, қызмет атқаратын қылтамырлардың саны көбеюі, қан ағымының жылдамдауы байқалды. Бұл өзгерістер тән (1) А) ишемияға В) +артериялық гиперемияға С) веналық гиперемияға D) стазға Е) стаз алдық жағдайға 11. Экссудацияның патогенезіне қатысады (3) А) +қан тамырлары қабырғасы өткізгіштігінің жғарылауы В) +қылтамырларда гидростатикалық қысымның жоғарылауы С) +қабынған тіндердің гиперосмиясы және гиперонкиясы D) қанның онкотикалық қысымының жоғарылауы Е) тіннің онкотикалық қысымының төмендеуі 12. Қан тамырлары қабырғасының өткізгіштігізедәуір жоғарылағанда дамитын экссудат түрі (2) А) іріңді В) сірлі С) +қанды D) +фибринді Е) шірікті 13. Іріңді экссудатқа тән (4) А) +көп мөлшерде іріңді денешіктердің болуы В) өлген және бүлінген нейтрофилдердің аз болуы С) +жоғары протеолиздік белсенділік D) +көбінесе кокктармен туындатылады Е) +жіті қабыну кезінде дамиды 14. Фибриндік экссудатқа тән (4) А) +фибрин мөлшерінің жоғары болуы В) +қан тамырлары өткізгіштігінің едәуір жоғарылауы С) +ауыз қуысы, бронхылар, асқазан, ішектің шырышты қабығында дамиды D) тек созылмалы қабыну кезінде пайда болады Е) +дизентерия, дифтерия кезінде пайда болады 15. Лейкоциттердің қабыну ошағына қан тамырларынан түсуінің бірізділігі (1) А) нейтрофилдер, лимфоциттер, моноциттер В) нейтрофилдер, моноциттер, лимфоциттер С) +моноциттер, лимфоциттер, нейтрофилдер D) лимфоциттер, моноциттер, нейтрофилдер Е) моноциттер, нейтрофилдер, лимфоциттер 16. Қабыну ошағында лейкоциттердің бағытталған қозғалысы байланысты (4) А) +хемотаксистік түрткіленуге В) +лейкоциттердің жиырылулық құралының белсенділенуіне С) +тиксотроптық құбылысқа(гелдің золға қайтымды ауысуы) D) +гликолиздің белсенділенуіне Е) липолиздің белсенділенуіне 17. Фагоцитоз жеткіліксіздігі ақауларына байланысты (4) А) +лейкоциттердің уақ өзекшелік жүйесінің В) +лейкоциттердің жиырылғыштық құралының С) +адгезиялық молекулалардың D) тотығулық фосфорлану ферменттерінің Е) +бактерицидтік жүйе ферменттерінің 18. Сәйкестікті тап Пролиферацияны белсенділеушілер (4) BCE; Пролиферацияны тежеушілер (3) ADF А) цитокиндер В) соматотропин С) өсу жайты D) өспелердің тіршілігін жоятын жайт E) интерлейкин - 1 F) гамма - интерферон G) адгезиялық молекулалар 19. Сәйкестікті тап: 1-B; 2-D; 3-C; 4-E; 5-A Домбығу Жергілікті температураның жоғарылауы Қызару Ауыру Қызметтің бұзылуы А) Functio laese В) Tumor С) Rubor D) Calor Е) Dolor 20. Қабынудың жалпы көріністері (4) А) ауыру В) домбығу С) +уыттану әйгіленімдері D) +ЭТЖ жоғарылауы Е) +қызба F) +лейкоцитоз 22. Созылмалы қабынудың патогенезінде маңызы бар (4) А) +тіндерде бактериялардың ұзақ болуы В) +фагоцитоздың жеткіліксіздігі С) +иммундық жүйенің тұрақты түрткіленуі D) +макрофагтар мен лимфоциттердің жоғары дәрежедегі бірігуі Е) цитокиндер өндірілуінің азаюы 23. Қабынуға қарсы әсері бар гормондар (2) А) тироксин В) +глюкокортикоидтар С) соматотропин D) +АКТГ Е) әлдостерон 24. Қабынудың қорғаныстық маңызы : (4) А) +зақымдану аймағын шектейді В) +дерт туындататын жайт және ыдырау өнімдерінің таралуын бөгейді С) +микробтар уыттарын және тіндер әлтерациясы өнімдерін әсерсіздендіреді D) организмнің иммундық жүйесін тежейді Е) +организмнің қорғаныстық жайттарын іске жұмылдырады 25. Сәйкестікті тап: 1. Қабынудың патогенездік емі (3) ABC; 2. Қабынудың этиотроптық емі (3) DEF А) қабыну ошағында микроциркуляцияны қалпына келтіру В) жасушалық мембраналарды тұрақтандыру С) қабыну дәнекерлерінің әсерін төмендету D) микробқа қарсы дәрілерді белгілеу Е) организмнің төзімділігін жоғарылату F) зақымданған тіндерді кесіп алып тастау 1. Сәйкестікті тап: 1. Жұқпалық қызба (2) EF; 2. Жұқпалық емес қызба (6) ABCDGH тіндердің өлеттенуі тиреоидты гормондардың көп өндірілуі физикалық немесе химиялық жайттармен туындатылған қабыну қатерлі өспелермен туындатылған баспа кеінде биологиялық жайттармен туындатылған қабыну ауқымды қан құйылу эритроциттердің қан тамырлары ішіндегі гемолизде 2. Сәйкестікті тап: 1-ABE; 2-CD 1. Алғашқы пирогендер (3) 2. Салдарлық пирогендер (2) тіндердің асептикалық қабынуының өнімдері микробтық экзотоксиндер интерлейкин -1 өспелер тіршілігін жоятын жайт иммундық кешендер 3. Салдарлық эндогендік пирогендерді негізгі өндірушілер (4) тромбоциттер +моноциттер +Тіндік макрофагтар эритроциттер +лимфоциттер +гранулоциттер 4. Эндогендік салдарлық пирогендерге жатады (4) +интерлейкин – 1 интерлейкин - 4 +интерлейкин – 8 +интерлейкин – 6 +өспелер тіршілігін жоятын жайт микроорганизмдердің эндотоксиндері 5. Дұрыс тұжырымдар (3) +дерттуындататын микробтардың ғана емес, сонымен қатар дерттуындатпайтын микробтардың да пирогендік белсенділігі бар +дерттуындататын микробтардың пирогендік қасиеті олардың вируленттілігіне үнемі сәйкес келе бермейді пирогендік белсенділік тек эндотоксиндерде ғана болады +пирогендік белсенділік бактериялық жасушалар қабығының бөлшектерінде болады 6. Дұрыс тұжырым (1) бактериялық жасушалардың пирогендік қасиеті олардың вируленттілігіне тәуелді грамтеріс бактериялардың эндотоксиндері эндогендік пирогендерге жатады +экзогендік пирогендер липополиқанттар болып табылады қызба кезінде температура жоғарылауының дәрежесі қоршаған ортаның температурасына тәуелді қызба кезінде жылу реттеу тетіктері бұзылған 7. Қызба кезінде дене температурасы жоғарылауы патогенезінің көрсетілмеген тізбегі: экзогендік пирогендер фагоциттер ? жылу реттеу орталығы A) микробтар эндотоксиндері B) +эндогендік пирогендер C) простагландиндер D) оралымды нуклеотидтер E) липопротеидтер 8. Қызба кезінде дене температурасы жоғарылауының тетігі байланысты (4) +жылу реттеудің жоғарырақ деңгейге ауысуына +эндогендік пирогендердің гипоталамустың преоптикалық аймағының «орнықтыратын нүктесіне» әсер етуіне +жылу шығарудың төмендеуіне экзогендік пирогендердің гипоталамустағы жылу реттеу орталығына әсер етуіне +жылу өндірудің жоғарылауына 9. Қызба кезінде дене температурасы жоғарылауы патогенезінде маңызы бар (6) +тотығу және фосфорлану ажырауының тотығу және фосфорлану ілесуінің жоғарылауы +шеткері қан тамырларының тарылуы +жиырылулық («бұлшықеттік») жылу өндірудің күшеюі +терлеудің төмендеуі +жиырылулық емес жылу өндірудің белсенділенуі (биологиялық тотығу) терлеудің күшеюі +симпатикалық жүйке жүйесі межеқуатының жоғарылауы 10. Қызбаның 1-сатысында, қағида бойынша, байқалады (1) |