|
|
Сроп задачи. Адаптивті иммунитет. Аитва гуморальді иммунды жауап Нугманова жс, дмн, проф
Адаптивті иммунитет. АИТВ-ға гуморальді иммундық жауап
Нугманова ЖС, дмн, проф
"АИТВ-инфекциясы" курсы (ашық жарияланым материалдары бойынша)
Анықтамасы
- Гуморальдық иммунитет (ГИ) (лат. humor - "ылғалдылық, ылғал") - антиденелермен, сондай-ақ комплемент ақуыздарымен және жасушадан тыс сұйықтықтарда орналасқан кейбір микробқа қарсы пептидтермен әсерлесетін адаптивті иммунитет факторы.
- ГИ деп аталуы дене сұйықтықтарында кездесетін заттарға қатысты.
Антиденелердің қалыптасу кезеңдері (жеңілдетілген схема)
1.Макрофаг қоздырғышты жұтады.
2. Макрофаг патогенді қорытады және оның бетіне антигендерді ұсынады.
3.СД4 Т-хелпер жасушасы макрофагпен байланысады және белсендірілген Т-хелпер жасушасына айналады.
4. Белсендірілген Т-хелпер В-жасушасын белсендіру үшін В-жасушасымен байланысады.
5. В-жасушалары белсенген кезде кейбір В-жасушалары плазмалық жасушаларға айналады және қанға шығарылады, ал басқа В-жасушалары жадыдағы В-жасушаларына айналады, олар қайталанатын әсерге жауапты жылдамдатады.
6. Плазма жасушалары қоздырғыштармен күресу үшін антигендермен байланысатын антиденелерді шығарады.
Екіншілік ИЖ
- Екіншілік ИЖ кезінде В-жасушасының бетіндегі антиденелер қоздырғыштарды таниды және олармен байланысады
- В жасушалары АГ-ны ұстап, өңдей алады, Т жасушаларын ИЖ-ға қосады
- Т-жасушалар В-жасушалардың АД-ға жетілуіне ықпал етеді
- Екіншілік ИЖ-да вирустар организмнен антиденелер арқылы, жасушаның инфекциялануынан бұрын жойылуы мүмкін.
Иммундық жауаптағы антиденелердің (АД) рөлі
АД-ны вируспен байланыстыру вирусты жоюдың көптеген мақсаттарына қызмет етеді:
- Антиденелер вирусты бейтараптайды, яғни вирус енді ие- жасушасын жұқтыра алмайды.
- Антиденелер вирустың агглютинациясын тудыруы мүмкін. Агглютинацияланған вирустар жеке вирустық бөлшектерге қарағанда иммундық жасушалар үшін оңай нысана болып табылады.
- Антиденелер фагоцитозды белсендіреді. Вируспен байланысқан антидене фагоцитарлық жасушалардың бетіндегі Fc рецепторларымен байланысады және фагоцитозды белсендіреді, ол арқылы жасуша вирусты жұтады және жояды.
- Сонымен қатар антиденелер комплемент жүйесін белсендіре алады, ол вирустың фагоцитозын шақырады.
Антиденелердің Fc фрагментінің рөлі
- АИТВ-ға антиденелер Fab фрагменттерімен CD4 жасушаларымен және олардың Fc фрагменттері АТЖ жасушаларындағы Fc рецепторларымен байланысып, көпір қызметін атқарады және АТЖ жасушаларының (моноциттер, NK жасушалары, DCs, нейтрофилдер) спецификалығын қамтамасыз ете алады.
АИТВ антигендеріне қарсы антиденелер
- АИТВ-1 АД-ның алғашқы бейтараптандырмайтын жауабы бірінші кезекте АИТВ (Env) қабығының эпитоптарына бағытталған.
- Жедел АИТВ инфекциясы кезінде антиденелер деңгейі төмен. АД жеткілікті мөлшерде АИТВ-1 жасырын кезеңі анықталғаннан кейін ғана пайда болады.
- Кең спектрлі бейтараптандыратын антиденелер (bNAb) аз пациенттерде пайда болады және әдетте виремияны бақылаумен байланысты емес, NAB пациенттерінің көпшілігінде инфекциядан бірнеше ай өткен соң пайда болады.
- АИТВ-1 инфекциясы кезінде env, gag және pol АИТВ гендерімен кодталған ақуыздарға (яғни Env, Gag, Tat, Nef ақуыздары, интеграза және кері транскриптаза) көптеген изотиптердің антиденелері (IgM, IgA және IgE) қалыптасады.
- Антидененің Fab фрагменті антигенді байланыстыру ерекшелігін анықтайды, ал антидененің Fc фрагменті комплемент компоненттерімен және АИТВ-1-ге қарсы рецепторлары арқылы көптеген NK жасушалары мен моноциттер / макрофагтардың байланысын қамтамасыз етеді
- АИТВ-инфекциясының әртүрлі кезеңдерінде оның созылмалы прогрессиясымен Fc-рецепторы күрт өзгерді, Fс-рецепторы АТЖ жасушаларының бетінде төмендеді .
АИТВ-1 қабықшасының эпитоптарына арналған антиденелер
АИТВ-1 жұқтырғаннан кейін АИТВ-1 қабығына АД(gp41, gp120, CD4bs, MPER) дәйекті түрде анықталады.
- Плазмадағы алғашқы АИВ-1 спецификалық АД-бұл gp41-ге қарсы IgM (суреттегі қызыл сызық. төмен). Gp41-ге арналған IgM IgG және IgA-ға айналады, бұл gp41-ді IgG және IgA АД таныған алғашқы ақуызға айналдырады.
- Суретте IgG-дің gp41-ге (жасыл), gp120-ге (күлгін), CD4bs-ге (қара көк), MPER-ге (көк)жауабы көрсетілген
- gp120-ге арналаған АД бейтараптандыру қызметі мен АД-тәуелді жасушалық цитотоксикалық рөліне байланысты жақсы зерттелген
- Аутологиялық бейтараптандыратын АД (қызғылт сары сызық) инфекциядан кейінгі алғашқы 3 айда пайда болады. Қара сызық плазмада ВИЧ-1-ге тән виремия немесе антидене қашан анықталатынын көрсетеді.
- Т0-бұл плазманың виремиясы 100 мл / көшірмелерге жететін уақыт.
В-жасушалар
- Сүйек кемігіндегі В-жасушаларының иммуноглобулиндік гендері қайта құрудан өтеді, нәтижесінде олардың бетінде сол жасуша шығаратын антиденелердің ерекшелігіне ұқсас иммуноглобулиндер пайда болады
- Содан кейін В-жасушалары сүйек кемігінен көшіп, аңқау В-жасушаларына айналады.
- Антигенмен байланысқаннан кейін аңқау В-жасушалары Т-жасушаларының тірек сигналдарымен бірге жетіліп, жадыдағы В-жасушаларына және плазмалық жасушаларға айналады, олар жауап қайтару реакциясынаа және антиденелер секрециясына жауап береді.
- В-жасушалары қанда айналып жүреді және тіндерде, соның ішінде лимфоидты (көкбауыр, тонзиллалар және сүйек кемігі) тіндерде болуы мүмкін.
- В-жасушалары Т-жасушалары сияқты лимфоциттердің және несеп-жыныс мүшесінің бір бөлігі болады.
- ВИЧ-1 Вөжасушаларының қызметіне айтарлықтай әсер етеді, бұл антиденелердің тиімсіз реакциясына әкеледі.
- АИТВ-1 + лимфоидты тіндерде В-жасуша фолликулаларының құрылымдық өзгерістері, соның ішінде клиникалық лимфаденопатияның дамуымен байланысты фолликулалық гиперплазия байқалады.
- В-жасуша фолликулаларының бұзылуы АИТВ-инфекциясының кеш сатыларында жүреді
- Антиденелердің ықтимал қорғаныс түрлері инфекцияның дамуының кеш кезеңінде шығарылғанымен, олар пайда болған кезде вирустардың репликациясын бақылау тиімсіз.
- АИТВ-1-ге байланысты лимфоциттердің зақымдалуы,сонымен қатар CD4+ Т-жасушаларының көмегі төмендеуі, АИТВ-1 жұқтырғаннан кейін NAb өнімдерінің кешігуін түсіндіруі мүмкін
АИТВ-инфекциясы кезіндегі В-жасушалары(2)
- Ішектің терминальды бөлігінде АИТВ-1 инфекциясы кезінде В-жасушаларының жетілуін қолдайтын орта қатты зақымдалады.
- Ұрық орталықтарының >80% зақымдануы дені сау адамдарда <5%-бен салыстырғанда АИТВ-1 жедел/ерте инфекциясы бар пациенттерде анықталды
- Ішек пен перифериялық қанның терминальды бөлімінде аңқау фенотипі бар В жасушаларының үлесінің төмендеуі және В жасушаларының жадыдағы мен плазмалық жасушалардың фенотипі бар В жасушаларының тиісті өсуі байқалады.
- АИТВ-1 жедел/ерте инфекциясы бар пациенттерде тұмау, иммундау сияқты антигендік ынталандырудың басқа модельдеріне қарағанда плазмобласттар/ плазма жасушаларының фенотипі бар айналымдағы В-жасушаларының үлесі жоғары болды.
- АИТВ-1 жедел/ерте инфекциясы кезінде айналымдағы плазмалық жасушалар санының көбеюінің себебі ерте инфекция кезінде айналымдағы цитокиндердің жоғары деңгейімен байланысты болуы мүмкін.
- АИТВ-ның В-жасушаларына тікелей әсері: комплементпен байланысқан вириондар В-жасушаларына CD21 комплемент рецепторы арқылы қосылады, бұл вирустың таралуын күшейтеді және апоптоз нәтижесінде В-жасушаларының сарқылуын арттырады.
- АИТВ немесе gp120 вириондарын В-жасушаларымен байланыстыру қабыну цитокиндерінің секрециясына әкелуі мүмкін: ісік некрозының факторы (TNF) және IL-6
- АИТВ репликациясы кезінде бөлінетін Nef ақуызы В-жасушаларына еніп, олардың рекомбинациясын басады.
- АИТВ жұқтырған макрофагтар В-жасушаларын ынталандыратын кейбір факторларды (мысалы, ферритин) шығарады.
АИТВ-ға гуморальды жауап.
Құрылымдық ақуыздарға бейтараптандыратын антиденелер (мысалы,P17 және P24) ерте пайда болады және әдетте сақталмайды.
Вирустың жасушаларға енуіне қатысатын ақуыздарға тән бейтараптандыратын антиденелер кейінірек пайда болады
Бұл антиденелер мыналарға тән:
- gp120 (V3)ауыспалы аумағы;
- CD4 және химокин рецепторларымен (CXCR4 және CCR5)байланыстыру аймақтары;
- трансмембраналық ақуыз gp41.
Вирустың мутациясы АИТВ-1-нің бейтараптандыру болмауына әкеледі
Бейтараптайтын антиденелер (Mab)
Nab жұқтырған адамдардың бір бөлігінде ғана шығарылады, NAb-ты екі санатқа бөлуге болады:
- АИТВ-1 өзгермелі аймақтарымен байланысатын және салыстырмалы түрде тар изоляттар тобын бейтараптандыратын антиденелер, және
- вирустың консервативті аймақтарымен байланысатын және изоляттардың кең спектрін, соның ішінде әртүрлі кіші түрлерін немесе әртүрлі географиялық аймақтарды бейтараптандыратын антиденелер.
Толығымен анық емес себептерге байланысты, көптеген адамдарда АИТВ-1 антиденелерінің бастапқы реакциясы негізінен тар спектрге ие
Кейбір науқастарда (элиталық контроллерлер) АИТВ-1 изоляттарының кең спектрін бейтараптандыратын кең спектрлі бейтараптандыратын антиденелер бар.
АИТВ-ға қарсы бейтараптандырушы антиденелер
- АИТВ-ға қарсы бейтараптандыратын антиденелер оның CD4-ге қосылуына, рецептормен байланысуына немесе нақты бірігу процесіне қатысатын домендермен байланыстыру арқылы пострецепторлық өзара әрекеттесуіне кедергі келтіреді
- Бейтараптандыру көбінесе вирустық инфекциялардан қорғаудың ең тиімді, антидене арқылы жасалатын әдісі ретінде қарастырылса да, АД-ның бір бөлігі ғана бейтараптандыратын (инфекцияны тежейтін) белсенділікке ие
- АИВ-1-мен байланысты асқазан-ішек жолдарындағы лимфоидты тіндердің зақымдануы, CD4 + Т-лимфоциттердің көмегінің жоғалуымен қатар, АИТВ-1 жұқтырғаннан кейін бейтараптандыратын антиденелер (Nab) өндірісінің кешігуін түсіндіруі мүмкін
Кең спектрлі NAb
- Элиталық / спонтанды ВИЧ контроллері полифункционалды антидене профильдерін басқаруға және инфекцияны өздігінен басқаруға қабілетті поликлоналды, gp120 спецификалық антиденелер пулдарын шығарады (1)
- Бұл функциялар инфекцияның анадан балаға берілуінің төмендеуімен де байланысты болды
- Бұл антиденелердің ерекше эффекторлық функциялары инфекция қаупінің төмендеуімен байланысты болды, бұл жиынтықта антиденелердің эффекторлық функцияларының маңызды рөлін көрсетеді.
Жедел АИТВ - инфекциясындағы антиденелердің эволюциясы
- АИТВ жұқтырудың ерте сатысында әртүрлі антигендерге поликлондық иммундық жауап шеңберінде антиденелердің эффекторлық функцияларының жалпы эволюциясы зерттелді
- gp120-, gp41 - және p24-спецификалық антиденелердің профилі АРТ қабылдамаған АИТВ-инфекциясы бар он әйелде бағаланды
- Инфекцияның алғашқы бірнеше айында антигенге тән антиденелердің тез дамуы байқалды.
- Антидененің жеке функциясы немесе Fc профилінің өзгеруі емес, антидененің полифункционалдылығының жоғарылауы, әсіресе gp120 спецификалық жауаптың полифункционалдылығы вирустың жақсаруымен және инфекцияның клиникалық ағымының жақсаруымен байланысты (1).
Қорытынды
- Антиденелердің антигенді байланыстыратын және бейтараптандыратын реакциясының эволюциясы туралы кейбір түсініктерге қарамастан, инфекциядан кейін АИТВ антигендеріне функционалды гуморальды иммундық жауаптың эволюциясы туралы дәлелдер әлі жеткіліксіз, бұл зерттеуді жалғастыру қажеттілігін көрсетеді.
Назарларыңызға рахмет!
|
|
|
Скачать 475.84 Kb.