Акустикалық резонанс. Жаңғырық
Бөлім:
|
Тербелістер және толқындар
|
Педагогтің тегі, аты, әкесінің аты
|
Қуатбекова Қ.А.
|
Күні:
|
02.03.2023ж.
|
Сынып: 9 «Б»
|
Қатысушылар саны:
|
Қатыспағандар саны:
|
Сабақтың тақырыбы
|
Акустикалық резонанс. Жаңғырық
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
|
9.2.5.17 – резонанстың пайда болу шарттарын атау және оның қолданылуына мысалдар келтіру;
9.2.5.18 – жаңғырықтың пайда болу табиғатын және оны қолдану әдістерін сипаттау;
9.2.5.19 – табиғатта және техникада ультрадыбыс пен инфрадыбысты қолдануға мысалдар келтіру
|
Сабақтың мақсаты
|
Оқушылар резонанстың пайда болу шарттарын атап, оның қолданылуына мысалдар келтіреді және жаңғырыпқтың пайда болу табиғатын және оны қолдану әдістерін сипатайды. Табиғатта және техникада ультрадыбыс пен инфрадыбысты қолдануға мысалдар келтіреді.
|
Оқыту технологиясы
|
БжС технологиясы (әмбебап карта)
|
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
|
Педагогтің әрекеті
|
Оқушының әрекеті
|
Бағалау
|
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы
5 мин
|
1. Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу.
2. «Формуланы еске түсіру» әдісі бойынша оқушыларға өткен тақырыптар бойынша қима қағазға формула жазу тапсырмасы беріледі.
1.Дене импульсі
2.Күш импульсі
3.Импульстің сақталу заңы
4.Механикалық жұмыс
5.Кинетикалық Энергия
6.Потенциалдық энергия
7. Энергияның сақталу заңы
8. Тербеліс периоды
9. Тербеліс жиілігі
10.Математикалық маятник
11.Серіппелі маятник
12.Томсон формуласы
13.Толқын ұзындығы
14.Толқын жылдамдығы
Сабақ тақырыбын ашу мақсатында сурет арқылы проблемалық сұрақ қойылады.
Оқушыларға сабақ тақырыбы мен мақсаты көрсетіліп, түсіндіріледі.
|
Сәлемдеседі. Картамен жұмыс тәртібін түсінеді.
ООМ бойынша орын дарын біледі.
Берілген формулаларды жазады.
1.p=mv
2.p=Ft
3.m1v1+m2v2= m1v1+m2v2
4.A=FScosa
5. E=mv2/2
6.E=mgh
7. E1+E2=E1+E2
8.T=t/n
9. V=n/t
10.
11.
12.
13.L=V*T
14. V= L*v
Оқушылар сұрақтарға жауап береді.
Сабақ мақсатын ашады.
|
Мұғалім кері байланыс беріп отырады.
|
|
Интерактивті тақта
Оқулық
|
10 мин
15 мин
Сабақты бекіту
10 мин
|
Тапсырма 1.
Оқыту түрі:Топтық жұмыс.
Әдісі: «Ойлан. Бөліс.Жинақта.»
Мәтінді оқи отырып, дыбыс сипеттамалары мен жиілігімен сәйкестендіру
Дескриптор:
1.Кестедегі шамаларды анықтайды.
2. Жиіліктерін анықтайды.
3. Сәйкестендіреді.
ЕББҚ оқушы кестедегі шамаларды анықтайды.
Талқылау сұрақтары:
Дыбыс дегеніміз не?
Дыбыс сипаттамалары бойынша қаншаға бөлінеді?
Дыбыстардың таралу жиілігі неге тәуелді?
Тапсырма 2
Оқыту түрі: Жеке жұмыс.
Әдісі:«БЖС технологиясы»
БЖС технологиясы бойынша ТКШ, АКШ, ЖКШ деңгейлі есептер шығару
1-нұсқа
ТКШ
ν=510Гц υ=λν
υ=340м/с λ= = =0,7м
т/к λ-?
АКШ
t=10с υ= 
υ=343 м/с s=υt=343м/с·10с=3430м
т/к s-?
ЖКШ
ν=740Гц υ=λν
υ=1480м/с λ= =  =2 м
т/к λ-?
2- нұсқа
ТКШ
s=200м s=  t=  = =1,2с
υ=340м/с
т/к t-?
АКШ
t=4,5с s= =  =765м
υ=340 м/с
т/к s-?
ЖКШ
ν=435Гц υ=λν
υ=340м/с λ= =  =0,78 м
т/к λ-?
Дескриптор:
1-есеп
1.Есептің берілгенін жазады
2.ХБЖ жүйесіне келтіреді.
3.Толқын ұзындығын есептейді.
2 – есеп
1.Есептің берілгенін жазады
2.ХБЖ жүйесіне келтіреді.
3.Арақашықты есептейді.
3 – есеп
1.Есептің берілгенін жазады
2.ХБЖ жүйесіне келтіреді.
3.Толқын ұзындығын есептейді.
ЕББҚ оқушы 1- і есепті толқын ұзындығы формуласын қолданып, есептейді.
Талқылау сұрақтары:
Толқын ұзындығы қандай шамаларға тура және кері пропорционал?
Дыбыстың таралу жылдамдығы қандай формуламен есептеледі?
Дыбыс жиілігі қандай шамаларға тәуелді?
Тапсырма 3
Оқыту түрі: Жұптық жұмыс.
Әдісі:«Миллион кімге бұйырады?»
Дыбыс толқындары (learningapps.org)
Бағдарламасы арқылы сұрақтарға жауап беру
Дескриптор:
Тест сұрақтарына жауап береді.
ЕББҚ оқушы тест сұрақтарына жауап береді.
Талқылау сұрақтары:
Тембр дегеніміз не?
Дыбыстық толқындар табиғатта қай жерлерде кездестіреміз?
Камертон құрылғысының ерекшелігі неде?
|
Оқушылар тақырыптан алған білімдері бойынша дыбыс сипеттамалары мен жиілігімен сәйкестендіреді.
Формуланы пайдаланып, есептеулер жүргізеді.
5+30 нормативі бойынша аяқтау уақытын сақтайды.
1-нұсқа
0.7м
3430м
2м
2-Нұсқа
1.2с
765м
0.78м
Оқушылар тақырыптан алған білімдері бойынша
Бағдарлама арқылы тест орындайды.
|
Топтар дескриптор арқылы бірін – бірі бағалайды.
Мұғалім дескриптор арқылы бағалайды.
α– 9-10балл
β- 8-7балл
γ-6-5балл
Мұғалім дескриптор арқылы бағалайды.
|
|
Тақта
Оқулық
9-сынып Физика
34- тақырып. 168-173 бет
Тақта
Оқулық
9-сынып Физика
34- тақырып. 168-173 бет
Оқулық
https://learningapps.org/view4914104
|
Сабақтың соңы
5 мин
|
Кері байланыс. «+- қызықты» әдісі
Үй тапсырмасы:179 бет 29- жаттығуды толқын ұзындығы формуласын пайдалана отырып жаттығуларды орындау.
|
Әр тапсырманың маңызды тұстары мен қиындық тудырған тұстарын және қызықты болған жақтарымен бөліседі.
|
α, β, γ деңгей арқылы бағаланады.
|
|
Үлестірмелі қағаз
|
Сапалық есептер шығару (барлық топқа бірдей)
1.Көшпенділер жау әскерінің жақындағанын қайдан біліп отырған?
Жауабы:жер үлкен арақашықтықта дыбыстарды жеткізеді.Адамның жерге жатып тыңдаған.Көптеген әскердің дауысы гуілболып алысқа естіледі.
2.Жазық далада жаңғырықтың естілуі мүмкін бе?
Жауабы: жоқ, дыбысты шағылдыратын зат жоқ
3.Қару жаратқан оқ атқанда неге дыбыс шығады?
Жауабы:Патронның атылуынан тез сығылған ауа дыбыс толқынын тудырады.
4.Қамшыны кенеттен сермеп қалғанда неге дыбыс шығады?
Жауабы:Қамшыны сермегенде шығатын дыбыс ауаның тізбекті тербелісінен туады.Тербеліс жиілігі қамшының қозғалыс жылдамдығына байланысты болады.
5.Киіз үйдің ішіндегі дауыстардың шығуына кілемдер мен түс киіздердің әсері қандай болады?
Жауабы:Жұмсақ маталар және кілемдер дыбыс толқынының энергиясын өшіреді, дыбыс қаттылығы азаяды.Осыдан дыбыс тыныш естіледі.
6.Күндізгіге қарағанда дауыс түнде неге қаттырақ шығады?
Жауабы:түнде дыбыс таралып кететін ауа конвекциясының ағыны аз болады.
7.Немістің ұлы композиторы Бетховен өзінің кездегі симфонияларын,сонаталарын, басқа да тамаша шығармаларын саңырау кезінде жазған,сонда Бетховен шығармаларын қалай жазды?
(таяқшаның бір ұшын рояльдің қақпағына тіреп қою арқылы байланыстырған)
І топ «Физиктер»тобы Физикалық диктант. (Иә, жоқ деп жауап беру)
1.Дыбыс – есту түйсігін туғызатын серпімді толқындар.
2. Жиілігі 20Гц - тан жоғары толқындарды адам құлағы естиді.
3. Найзағай – табиғи дыбыс көзі.
4. Акустика – дыбысты зерттейтін физика бөлімі.
5. Дыбыс қаттылығы тербеліс жиілігімен анықталады.
6. Дыбыс тоны тербеліс жиілігімен анықталады.
7. Дыбыстың аудағы жылдамдығы 230 м/с.
8. Дыбыс қаттылығының өлшем бірлігі – Бел.
Жауаптары: 1. иә, 2. жоқ. 3. иә, 4. иә, 5. жоқ, 6. иә, 7. жоқ, 8. иә.
Тесттік тапсырма:
1. Жиілігі 16 Гц - тен төмен дыбыстар қалай аталады?
А) инфрадыбыстар
Б) акустикалық дыбыстар
С) ультрадыбыстар
Д) толқындық дыбыстар
2. Адамның есту мүшесі қабылдайтын дыбыс толқындарының жоғары жиілігі қандай?
А) 20 000Гц
Б) 200 000Гц
С) 200Гц
Д) 2Гц
3. Жиілігі 510 Гц дыбыс көзінен толқын ауада 340 м/с жылдамдықпен таралса, толқын ұзындығы қандай болғаны?
А) 4, 55м
Б) 4, 5м
С) 5м
Д) 4, 35
4. Дыбыс қаттылығы қандай шамаға тәуелді?
А) тонның биіктігіне
Б) тербеліс амплитудасына
С) тербеліс жиілігіне
Д) таралу жылдамдығына
5. Дыбыс қаттылығының бірлігі қандай?
А) метр
Б) герц
С) метр/секунд
Д) децибел
6. Ауадағы дыбыстың таралу жылдамдығы қанша?
А) 340м/с
Б) 50м/с
С) 1480м/с
Д) 5600м/с
7. Адамның дауысына немесе аспаптың үніне өзіндік бояу беретін дыбыстың сапасы..
А) тон Б) шу С) тембрД) музыкалық дыбыс
Жауаптары: А, А, Д, Б, Д, А, С.
|
Скачать 3.13 Mb.