бх слайд. ссс-1 (каз). Анаэробты алактатты (фосфагенді) Аэробты Анаэробты лактатты атф крФ глюкозаhla
 Скачать 107.93 Kb.
|
|
АҒЗАНЫҢ АЭРОБНТЫ ЖӘНЕ АНАЭРОБТЫ МҮМКІНДІКТЕРІ Негізгі энергетикалық жүйелер Анаэробты алактатты (фосфагенді) Аэробты Анаэробты лактатты АТФ КрФ глюкоза→HLA 2,5моль АТФ/мин 1,3-1,6 мин Глюкоза Май қышқылдары Амин қышқылдары +О2 СО2 + Н2О 1 моль АТФ/мин Энергетикалық субстраттардың құнарсыздануына дейін КрФ→Кр + Ф 4 моль АТФ/мин 10сек 3 сек Аэробты мүмкіншіліктердің дамуын қамтамасыз ететін факторлар: Оттегі транспорттық жүйенің даму деңгейі:
Анаэробты көрсеткіштерді бағалау әдістері
HLa 4 мМоль/л (АНАШ) концентрациясынесептейдіАНАШ – анаэробты алмасу шегі, анаэробты механизмнің Е түзілуі кезінде іске асатын жүктеме қуатын көрсетеді, Энрико Арселли (1996) анаэробты шекке келесідей анықтама береді: «Өндірілген және сіңірілген сүт қышқылы мөлшерлерінің арасындағы тепе-теңдіктің сақталуы кезіндегі ең жоғары интенсивтілік. Егер спортсмен анаэробты шектен аспаса, онда бұлшықеттер арқылытүзілген және қанға бөлінген лактат мөлшері артады, бірақ ағзаның оны жоюға шамасы жеткілікті. Осылайша, қандағы лактат деңгейі аздап қана артады немесе мұлдем артпайды, жүктеме бірнеше минут бойы созылса да тұрақтылықты сақтайды. Осы тепе-теңдік бар кездегі интенсивтілік анаэробты шек болып белгіленеді және орташа алғанда, қан құрамындағы лактат концентрациясы шамамен 1 л қанға 4 ммоль сәйкес келеді». Спортсмендерге арналған анаэробтық шекті анықтайтын әртүрлі тесттер жасалынған. Бұл көрсеткіш л/мин немесе мл/кг/мин ретінде—сондай-ақ ЖОҚ көрсеткіші ретінде де көрсетіледі. Ережеге сәйкес, анаэробты шектік деңгейдегі жылдамдық ЖОҚ-қа тура пропорционалды артады; элитті марафоншыларда ол 20 км/сағ дейін артады. анаэробты шектік деңгейдегі жылдамдық жүгіру энергия құндылығының азаюы бойынша артады; Қандағы лактат деңгейі 2 ммоль/л сәйкес келетін аэробты шектік деңгейдің жылдамдығы мен орташа жылдамдық арасындағы корреляция марафон кезінде өте жақын болады. Аэробты шектік деңгейдегі жылдамдық, орта есеппен, қандағы лактат деңгейінің 4 ммоль/л сәйкес келетін анаэробты шектік деңгейдегі жылдамдықтан төмен екендігі анық. Анаэробты және Аэробты шек Элитті марафоншыларда анаэробты шектік деңгейдің жылдамдығы →20 км/сағ асады Лактат концентрациясы 4 ммоль/л Өндірілген және сіңірілген сүт қышқылы мөлшерлерінің арасындағы тепе-теңдіктің сақталуы кезіндегі ең жоғары интенсивтілік Лактат концентрациясы 2 ммоль/л АНАШ шамасының машықтанғандыққа тәуелділігі
Аэробты-анаэробтық ауысудың гипотетикалық моделі |