Атомдаы электрондарды озалысы Сабаты таырыбы
 Скачать 2.25 Mb.
|
|
Атомдағы электрондардың қозғалысы Сабақтың тақырыбы: Атомда электрондардың таралуы Сабақтың мақсаты:атомда электрондар ядродан арақашықтығы артқан сайын біртіндеп энергетикалық деңгейлер бойынша таралатынын түсіну Бағалау критерийлеріатом құрылысын біледі, электрон санын дұрыс анықтайды; ұсынылған атомдар үлгілерінің сызбаларын дұрыс салады және дұрыс көрсетеді; атом құрылысының субатомдық бөлшектерін біледі; атомда электрондар ядродан арақашықтығы артқан сайын біртіндеп энергетикалық деңгейлер бойынша таралатынын түсінеді; атомдағы электрондардың орналасу диаграммасын салады. Пәнге қатысты лексика және терминология:
Атом құрылысыРеттік номері – Протон саны – Нейтрон саны – Электрон саны – Электрондық қабат - Атом – күрделі бөлшек.Атом – күрделі бөлшек. Оның ортасында оң зарядты ядро орналасқан, ал оны теріс зарядты электрондар айналып қозғалып жүреді. Электрон ең кіші теріс зарядқа ие, оның шартты шамасы -1-ге тең. Электрондар саны элементің ядро зарядына тең, ал ядро заряды элементтің реттік нөміріне сәйкес келеді. Химиялық элементті сипаттайтын және қасиеттерін айқындайтын атомның ядро зарядының мөлшері болып табылады. Бастапқы ...Әр атомда орналасқан, мына төрт элементтің протон, нейтрон және электрон санын атаңыз: Масса саны = протон саны + нейтрон Атом саны = протон саны Еске түсіру… Кім шапшаң…Мен-де 7 электрон бар, мен кіммін? азот Менің таңбам Si – мен кіммін? кремний Менің құрбым №16 пәтерде тұрады, оның аты? күкірт Менде 20 нейтрон және 20 электрон бар, менің есімім? кальций Мен – фосформын, менде қанша электрон бар? 15 ТапсырмаАлғашқы 20 элементтің ішінен екеуіне қатысты протон, электрон, нейтрон сандарын немесе таңбасын қолдану арқылы жұмбақ құрастыр. Мысалы: «Менде … электрон – мен қай элементпін?», «Менің символым … - мен кіммін?», және т.б. Литийде электрондардың орналасуы p=3 e=3 n=4Көміртекте электрондардың орналасуы p=6 e=6 n=6 Жұпта талқылаңыздар:Электрондар электрондық қабатта қалай орналасады? Периодтық жүйеде реттік номер артқан сайын электрон саны қалай өзгереді? Сутегіде қанша электрондық қабат болуы мүмкін? Гелийде ше? Қанша электрондық қабат болуы мүмкін? Электрондар энергияға ие ме? Энергетикалық деңгейді қалай түсінесіз? Бір қабатта қанша электрон орналаса алады? Электрон қабатыҚабаттардағы электрон ядроны айналып жүреді. Қабаттар әр түрлі энергетикалық деңгейде болады. Олар - ядроға жақын орналасқан сайын энергия деңгейі төмен. Бірінші қабат ең төмен энергия деңгейіне ие. Тапсырма: Мына элементтерде электрон қабаттарының саны қанша? He, Be, Si, Ca Жауап: He – 1 себебі, периодтық кестеде бірінші периодта орналасқан. Be – 2 себебі, периодтық кестеде екінші периодта орналасқан. Si – 3 себебі, периодтық кестеде үшінші периодта орналасқан. Ca – 4 себебі, периодтық кестеде төртінші периодта орналасқан. Гелий, Бор, Оттек, Магний, Фосфор, Аргонның электрондарының электрондық қабаттарда орналасуын салыңыз.p=? e=? n=? Электрон қабатының диаграммасыБірінші қабат тек 2 электроннан тұра алады, осыдан кейінгі әр қабат 8 электроннан тұрады. Бұл сыртқы қабаттағы электрон саны ( энергетикалық деңгейі жоғары), яғни элемент тобы олардың қасиетін анықтайды. Литий 2, 1 Бор 2, 3 Аргон 2, 8, 8 Li B x x xx xx xx Ar xx xx xx xx xx Топтар - топта сыртқы қабатында бірдей электрон саны бар элементтер, сондықтан аналогиялық қасиетке ие.Сіздер кальцийға Ca дейін электрон қабатының диаграммасын салып, электрондық құрылымын жаза білулеріңіз керек. 2,4 Көміртек Электрон қабатының диаграммасын салып, электрон құрылысын жазыңыз: 2,8,1 Натрий x x xx xx xx Na xx x Электрон қабатының диаграммасын салып, электрон құрылысын жазыңыз: 2,8,3 Алюминий x x xx xx xx Al xx x x x Электрон қабатының диаграммасын салып, электрон құрылысын жазыңыз: 2,8,7 Хлор x x xx xx xx Cl xx xx xx x xx Электрон қабатының диаграммасын салып, электрон құрылысын жазыңыз: 2,8,8,2 Кальций x x xx xx xx Ca xx xx xx xx xx x x Электрон қабатының диаграммасын салып, электрон құрылысын жазыңыз: Электрондық қабат – ядроны айналып қозғалатын электрондар жиынтығы Электрондар энергетикалық деңгейлерде орналасады n – бас квант саны – энергетикалық деңгейдің нөмірін көрсетеді Период саны элементтің энергетикалық деңгейлер санына тең болады Период Р Фосфор 15 30,9748 3 Топ V 3 Бір деңгейдегі электрондар саны (N) келесі формула бойынша есептеледі N = 2n2 n = 1, N = 2 . 12 = 2 2 n = 2, N = 2 . 22 = 8 8 Топтың нөмірі соңғы энергетикалық деңгейдегі электрондар санын көрсетеді 5 Жалпы электрондар саны е = 15 Тексеру 15 Электрондар ядроның айналасында, электрондық қабат деп те аталатын, белгілі бір энергетикалық деңгейлерде жоғары жылдамдықпен қозғалады. Жеке деңгейшелер электрондардың шектелген және нақты анықталған санына ие бола алады. Атомның энергетикалық деңгейлерінде энергиясы жуық электрондар орналасады.Атомдағы электрон қабатының саны период нөміріне сәйкес келеді. Электрондар өздерінің энергияларына сай ядроны белгілі бір ара қашықтықта айналып жүреді, мұны энергетикалық деңгей деп атайды Энергетикалық деңгей саны период нөмірімен анықталады, яғни период санына тең болады. Ағылшын және орыс тілді оқулықтарда энергетикалық деңгейді латын әріптерімен белгілейтін нұсқасы кездеседі. BBC activityhttp://www.bbc.co.uk/education/guides/zsp4jxs/activity Электрондардың энергетикалық деңгейлерде орналасуын түсіну.
Электрондардың электрондық қабатта орналасуы Рефлексия1. Енді, мен энергетикалық деңгей не екенін білемін. 2. Мен Д.И. Менделеевтің периодтық кестесіндегі кез-келген бастапқы 20 элементтің электрондарының орналасуын жаза аламын. 3. Маған барлығы түсінікті болғандықтан, мен үй жұмысын орындай аламын. Үй жұмысы3 элементтің электрондарының энергетикалық деңгейлерде орналасуын диаграмма мысалында салып келу. |