азастан Республикасыны білім жне ылым министрлігі Е. А. Бкетов атындаы араанды Мемлекеттік университеті
 Скачать 1.35 Mb.
|
|
442. Байқау, өлшеу, эксперимент қай әдіске жатады A) Теоритикалық объектіні зертеу және қүруға B) Эмпирикалық объектііні талдау және зерттеуге C) Білімдерді өңдеп жүйелеуге D) Теориялық білімді құрып, негіздеуге E) Білімдерді өңдеп жүйелеуге 443. Обьективтік білімге қол жеткізудің мүмкіндігін терістеу қалай аталады? A) агностицизм B) идеализм C) дуализм D) эмпиризм E) рационализм 444. Танымдағы логикалық дегеніміз не? A) Ойлауда субъективтік жактардын көрініс беруі B) Заңды байланыстар мен қатынастарғы дамушы объектінің қайта өңделуі C) Жүйенің даму шарты мен барлық жағдайларының көрніс беруі D) Жүйенің қырларының бір-бірімен әрекет етуіндей ішкі факторларды талдау E) Дамушы объектіні өзінің алуан түрлі карісіне қарай қайта өңдеу 445. Мына аталған тәзистердің қайсысы рационализм бағыттын сипаттайды A) Теориалық білім, тәжерибеден пайда болып, тәжірибе арқалы негіздельді B) Теориалық білім ақыл-ой қызметінің жемісі болып табылады C) Теориалық білімнің бастамасы түйсік болып табылады D) Тек тәжерибелік ғылым ғана ақиқатқа апарады E) Теориалық білім жекелеген кездесоқ жаналықтармен фактелерден қүралады 446. XIX ғ аяғында ғылым метадологиясы нені талдауға бағыт алды. A) жаратылыстық ғылыми білімдерді B) жүйелердің жалпы теориясын C) конструктивтік тәсілдерді D) кибернетиканы E) психологиялық білімдерді 447. Гносеологиядағы негізгі категорияны көрсет? A) материя B) субстанция C) ақиқат D) өлшем E) норма 448. Ақиқат жөніндегі прагматикалық тұжырымдарды көрсетіңіздер? A) Бұл мақсатқа жетуге әкелетін білім B) Мұның барлығы келісілген білім C) Бұл адамнан тыс санада шындықтың бейнеленуі D) Бұл шындықтан тәуелсіз мән E) Бұл сенімнің бір түрі 449. Кеңістік пен уақыттың ғылыми философиялық анықтамасын көрсет? A) бұл субъективтік көңіл күйлердің формалары B) бұл болмыстың объективтік сиапты C) бұл абсолюттік идеяның көрінісі D) бұл - әлемнің абсолюттік бастамасы E) бұл – шындықты танудың түрлері 450. Қазақ ойшылы Шәкәрім үшін ең маңызды ғылым қайсы? A) адамгершілік ғылымы B) ақиқат ғылымы C) шындық ғылымы D) ұждан ғылымы E) әділеттілік ғылымы 451. 19 ғ-ғы қазақ ағартушыларының философиясының негізгі ерекшелігі: A) мистицизм B) метафизикалық C) иррационалдылық D) гуманизм E) космоцентризм 452. Таным туралы философиялық ілім қалай аталады: A) метафизика B) онтология C) аксиология D) гносеология E) космоцентризм 453. Танымдағы тарихилық дегеніміз не A) заттың ішкі идеясының сырттай көрініс беруі B) обьектінің қалыптасу процесінің ой арқылы өңделуі C) обьектінің жай-күйін алдын-ала болжау D) обьектінің даму процесінің жекелеген этаптарға бөлінуі мен оларды талдау E) обьектінің ішкі құрылымдарын айқындау 454.Будда философиясында азаттық нені білдіреді? A) таным B) атман C) сұлулық D) сенім E) нирвана 455. Заттар мен құбылыстарды олардың жалпы және маңызды белгілері түрінде бейнелеу қалай аталады: A) түйсік B) ой тұжырымы C) ұғым D) елестету E) қабылдау 456. Қандай да болсын бір зат жайында бір нәрсе мақұлданатын немесе теріске шығарылатын ой қалай аталады: A) түйсік B) ой тұжырымы C) ұғым D) елестету E) пікір 457. Аристотель кімді диалектик деп атады? A) Парменид B) Пифагор C) Элейлік Зенон D) Протагор E) Платон 458. Философияның қай бөлімі тарихи процесстің мақсатын, қозғаушы күшін, мәні мен бағытын айқындайды? A) гносеология B) онтология C) ғылым методологиясы мен философия D) әлеуметтік философия E) философиялық антропология 459. Философияның антропоцентристік сипаты қай дәуірге тән? A) қайта өрлеу B) ғылыми революция C) орта ғасыр D) антикалық дәуір E) ағартушылық 460. «Табиғат диалектикасын» кім жазды? A) Е.Дюринг B) Ф.Энгельс C) Л.Фейербах D) Ф.Гегель E) К.Маркс 461. Салыстыру дегеніміз: A) затты талдау B) бір затты қабылдау C) заттардың ұқсастығы мен айырмашылықтарына назар аудару D) бір нәрсені түсіндіру E) заттарды суреттеу 462. Обьективті ақиқаттың маңызды белгісі: A) Практикада мақұлданып, шындыққа сәйкесуі B) Ақиқаттың субъективтілігі C) Шындыққа сәйкеспеуі D) Құдайға ашылуы E) Ақиқаттың ұжымдылығы 463. Ведалар – бұл: A) Рух. B) Зат. C) Ән ұрандар D) Заңдар. E) Философиялық категориялар. 464. Грек тілінен аударғанда техника дегеніміз: A) Теория B) Іскерлік, өнер C) Рухани бастама. D) Алғашқы негіз. E) Табиғат. 465. Философияда қөзғалыс деп нені түсіндіреді: A) әлемдік даму энергиясы B) кез келген дамуды C) “бірінші соққыдан” инерция D) кеңістіктегі денелердің орын ауысуы E) қозғалысты терістейді 466. Ғылымның мақсатын қалай қалыптастырамыз A) адамның қоршаған ортаға теріс қатынасын болдырмау B) адамзат қоғамының практикалық сұранысына қызмет көрсету C) қоршаған ортаны түсіну және оларды адамның мүддесіне пайдалануға мүмкіндік беру D) ноосфераның құрылуы E) заңдар негізінде дүниенің процесстері мен құбылыстарын бейнелеу, түсіндіру және болжау 467. Ғылыми танымның дамуының жалпы заңдылықтарын ашу үшін ғылыми методология неге сүйенеді A) нақты ғылымдар дамуының тарихи деректеріне B) жаратылыстанудағы эмпирикалық заңдылықтарға C) ғылыми шығармашылықтағы психологиялық аспектілеріне D) зерттеудің математикалық әдістеріне E) қоғамның тарихи динамикасына 468. Қазіргі кездегі тез дамып жатқан технология: A) ақпараттық B) космостық C) жоғарғы өтімдік (сверхпроводниковая) D) қалдықсыз өндіріс E) нанотехнология 469. Құрылымдық тәсіл зерттеуді қайда бағыттайды A) Жүйенің ішкі құрылымын зерттеуге, элементтер арасындағы байланыстардың ерекшеліктері мен спиатын талдауға B) Дүниенің әртүрлі құбылыстарының ақпараттық аспектілерін зерттеп, айқындауға C) Статистикалық заңдылықтарды айқындауға D) Белгілі бір жүйенің қызмет ету ерекшеліктерін айқындау E) Таным процесін алдын ала болжау 470. Заттың немесе құбылыстың алғашқы сезімдік образы қалай аталады A) Қабылдау B) түсінік C) елестету D) түйсік E) Тұжырымдау 471. Философиялық және әдістемелік талдау қай сфераға жатады A) Практикалвқ қызмет B) Жаратылыстану C) Техникалық ғылымдар D) Әлеуметтік және тарихи таным E) Эмпирикалық таным берді E) Құл иеленушілік өндіріске көп көңіл бөлінді 472. Ғылым методологиясының пәні A) Тарихи дамудағы ғылыми танымның жалпы заңдылықтармен тенденциясы B) Ғылым дамуының әлеуметтік аспектісі, оның басқа әлеуметтік институттармен байланысы C) Ғылыми білімнің құндылығын анықтау D) Ғылыми білімнің дамуының тарихи аспектісі E) Ақиқаттің өлшемін анықтау 473. Аналитикалық философия мынаны анализдеді: A) ой B) сезім C) сенім D) интуиция E) тіл 474. Әл-Фараби қай философтың еңбегін комментария бере отырып араб тіліне аударды: A) Сократ B) Гераклит C) Конфуций D) Пифагор E) Аристотель 475. Ғылымды мәдениеттің ең жоғары құндылығы ретінде санаған A) Экзистенциализм B) Интернационализм C) Сциентизм D) Антисциентизм E) Модернизм 476. Ой қортындысы ойладың түрі ретінде A) Ұғымның мазмұнын анықтаушы B) Заттардың қасиеттері мен белгілерін анықтаушы C) Құбылыстар мен процесстердің объективті байланысын анықтаушы D) Түсініктің түп-тамырын анықтаушы E) Көптеген түсініктердің негізінде олардың жаңа түрлерін қалыптастырушы 477. Философиядығы қозғалыс дегеніміз не? A) Әлемдік даму энергиясы B) Материяның өмір сүру тәсілі C) Алғашқы түрткіден шыққан инерция D) Денелердің кеңістікте орын ауыстыруы E) Қозғалысты терістейді 478. Философиядағы уақыт дегеніміз не? A) Бұл заттардың шексіз ұзақтығы B) Бұл әлемнің пайда болуының жалпы жағдайы C) Бүл біздің санамызда өмір сүретін абстракция D) Бұл материяның өмір сүру форамсы E) Бұл шындық 479. Әлемдік гелиоцентрлік жүйесін жасаған кім A) Коперник B) Бруно C) Галилей D) Ньютон E) Кеплер 480. Диалектика заңдарының ашылуы A) Гегель B) Гераклит C) Гадамер D) Гиденс E) Гердер 481. Қарама-қарсылықтардың бірлігі мен күресі заңының мәнін көрсет A) бұл таным теориясының маңызды заңы B) бұл қоғамдық дамудың маңызды заңы C) бұл заң адамзат мәдениетінің даму механизмдерін ашады D) бұл заң әлемнің өздігінен қозғалып өздігінен дамуының қайнар көзін ашады E) бұл заң әлемді өзгертіп танудың тәсілдерін ашады 482. Мына көрсетілген диалектикалық категориялардың қай жұбы қоғамның тұтас тарихи дамуының көп түрлілігін талдау мәселесіне көбірек сәйкес келеді ? A) Мән және құбылыс B) Мазмұн және форма C) Сапа және сан D) Жекелік және жалпылық E) Материя және сана 483. құбылыстарды олардың жалпы және маңызды белгілері түрінде бейнелеу қалай аталады: A) түйсік B) ой тұжырымы C) ұғым D) елестету E) қабылда 484. Ғылым дегеніміз ең алдымен: A) қызығушылықты білдіреді B)танымдық қызметті білдіреді C) өмірді D) ойлау манерасын білдіреді E) жалыққанда айналысатын істі білдіреді 485. Қарама-қайшылықтардың сәйкес келуін көрсететін аңғал және стихиялы диалектика формасы неге тән A) антикаға B) қайта өрлеуге C) жаңа заманға D) ортағасырға E) материализмге 486. Зерттелетін обьектіні ойша түрлі құрамдас бөліктер мен жақтарға бөліп қарастыруды, сол негізде оның түрлі қасиеттері мен байланыстарын анықтау әдісі қалай аталады A) анализ B) модельдеу C) синтез D) эксперимент E) бақылау 487. Обьектінің әр құрамдас бөлігін жіктеп қарап, зерттегеннен кейін бастапқы тұтастыққа қайта көшу әдісі қалай аталады A) анализ B) модельдеу C) синтез D) эксперимент E) бақылау 488. Салыстыру дегеніміз: A) затты талдау B) бір затты қабылдау C) заттардың ұқсастығы мен айырмашылықтарына назар аудару D) бір нәрсені түсіндіру E) заттарды суреттеу 489. Ақиқаттың критериясы, қайнар көзі,негізі,тану мақсаты не болып табылады A) ерік B) күмән C) интуиция D) сенім E) практика 490. Обьективті ақиқаттың маңызды белгісі: A) Практикада мақұлданып, шындыққа сәйкесуі B) Ақиқаттың субъективтілігі C) Шындыққа сәйкеспеуі D) Құдайға ашылуы E) Ақиқаттың ұжымдылығы 491. Зерттелетін обьектіні өте күрделі, өзіне тән құрылымы, құрамындағы элементтердің жүйелі байланысы бар құбылыс ретінде қарастыратын әдіс: A) тарихилық B) жүйелік-құрылымдық C) логикалық D) абстракциялау E) анализ 492. Обьектінің пайда болу, қалыптасу және даму жолдарын тарихи тұрғыдан ескеріп, оларды хроникалық ретпен зерттейтін әдіс: A) тарихилық B) жүйелік-құрылымдық C) логикалық D) абстракциялау E) анализ 493. Адамның мәдениет әлеміндегі қазіргі кездегі тіршілік етуін түсіну үшін түйінді мағынасы бар постмодернизм теориясындағы термин? A) престидижитация B) феномен C) қобалжу D) симулякр E) эмпатия 494. Дүниенің көркемдік бейнесінің ғылыми танымнан негізгі айырмашылығы неде A) дүниенің көркемдік бейнесі практикалық тұрғыдан пайдалануға негізделмеген B) өнердегі дүние шындығының шынаиы өмірге сәйкеспеуі. C) өнерде әлемнің образдық беинесі басым D) өнердегі әлемінің кез келген беинесі бір уақытта адамның дүниеге құндылықты қатынасын білдіреді E) экспериментальдық тұжырымдауды қажет етпейді 495. Танымның теориялық және шынайы деңгейлеріне не тән емес? A) құқықтық сана B) саяси сана C) діни сана D) әдеби сын E) моральдық сана 496. Ой қортындысы ойладың түрі ретінде A) Ұғымның мазмұнын анықтаушы B) Заттардың қасиеттері мен белгілерін анықтаушы C) Құбылыстар мен процесстердің объективті байланысын анықтаушы D) Түсініктің түп-тамырын анықтаушы E) Көптеген түсініктердің негізінде олардың жаңа түрлерін қалыптастырушы 497. Білімнің қандай формасы негіздеуді және тексеруді талап етеді? A) гипотеза B) аксиома C) факт D) теория E) мәселе 498. Таным тәсіл ретіндегі түсіндірудің ерекшелігі неде? A) адамның таным затына мән беруде B) таным затын терең зерттеу үшін жасанды жағдай тудыруда C) танушы субъектісінің көңіл күйі мен ойын талдауда D) затты ғылыми танымның құралдарымен талдауда E) танылушы зат пен таным процесінде бекітілген заңдылықтар арасындағы байланыстарды ашуда 499. Танымның ақиқаттығы туралы мәселенің толығымен шешілуі мүмкін емес деп санайтын философиялық ілім қалай аталады? A) гностицизм B) неотомизм C) агностицизм D) сенсуализм E) рационализм 500. Гносеологияның негізгі категориясын көрсетіңіз? A) материя B) субсанция C) ақиқат D) өлшем E) норма ПАСПОРТ тестік сұрақтары «Философиядан»
|