Ерболат Н.философия 3 ата. азастан республикасыны білім жне ылым министрлігі лфараби атындаЫ аза лтты университеті
 Скачать 68.85 Kb.
|
|
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ Халықаралық қатынастар факультеті  СӨЖ Тақырыбы: “Философия тарихы ” Оқытушы: Оразхан Т.О. Студент: Ерболат Нұрай Мамандығы: Халықаралық қатынастар Алматы 2021 ж. МАЗМҰНЫ 1.Кіріспе Макиавелидің өмірі мен шығармашылығы 2.Негізгі бөлім Макиавелидің саяси философиясы Ғалымның философиясын онтология,логика және әлеуметтік философия жағынан түсіндіру 3.Қорытынды 4.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі Макиавеллидің өмірбаянында ата-анасы мен балалары туралы көптеген фактілер жоқ. Никколо 1469 жылы 3 мамырда дүниеге келген. Отбасымен Сан-Кашано-ин-Валь-ди-Пеза (Флоренция) ауылында тұрды. Бартоломеоның анасы Ди Стефано Нелли төрт баланы тәрбиелеп өсірді: Примавера, Маргарита, Никколо және Тото. Отбасының әкесі Бернардо ди Никколо Макиавелли адвокат болып жұмыс істеді. Макиавелли әулеті Тосканадағы ең көне және асыл әулеттердің бірі, бірақ бұл атау олардың қаржылық жағдайынан ерекшеленді. Адвокаттың отбасы нашар өмір сүрді. Білім жас жігітке классиканы латын және итальян тілдерінде оқуға мүмкіндік берді (Тит Ливий, Иосиф Флавий, Цицерон, Теодосий Макробиус). Никколо ежелгі грек тілін білмеді, бірақ латын аудармасында Плутарх, Фукидид, Полибийдің еңбектерін зерттеді. Никколо Макиавеллидің өмірбаянында бала кезінен көптеген естеліктер жоқ. Ойшылдың өзі жастарға саясатқа қызығушылық танытқанын және елдегі саяси жағдайға бей-жай қарамағанын жазды. Есте қаларлық оқиғалардан: Чарльз VIII Италияға басып кіруі, қуғынға ұшыраған Медичи отбасы, реформатор және Монах Джироламо Савонароланың басқарушылық көзқарастары болды. Никколо Макиавелли (1469-1527) – итальян әдебиетінің классикалық кезеңіндегі барлық прозалық, ішінара және поэтикалық жанрлардың көрнекті өкілі. Санта-Кростың флоренциялық шіркеуіндегі оның қабірінде: "оған лайықты мадақтау жоқ"деген жазу бар. Ол туралы мұндай пікір оның жалынды және риясыз патриотизмімен түсіндіріледі. Ол "Патша" трактатында айтқан жағымсыз ұғымдарды,біз сол кездегі Италияның азаматтық және шетелдік шабуылдармен азапталған жағдайын көріп,еске алсақ,айқын да түсінікті болады. Император мен Рим Папасы, немістер, француздар, испандар, Швейцария Италияны күйретті; соғыстар опасыздықпен басталды, бейбіт келісімдер тек елді қирату үшін жасалды. Өз уәделерін орындайтын бірде-бір егемен ел болған жоқ; саяси істерде адалдық болған жоқ. Осы әсерлермен Макиавеллидің саяси принциптері жасалды. Олардың адалдықтың барлық ережелеріне жат екендігі таңқаларлық емес. Макиавелли ойлағанын шынайы айтты. Оның "патша"шығармасы - бұл Италияда бір-бірімен соғысқан барлық үкіметтер ұстап тұрған жүйенің экспозициясы. Қайта өрлеу дәуірінің алғашқы әлеуметтік философтарының бірі Никколо Макиавелли мемлекеттің теократиялық тұжырымдамасын мойындамады, өйткені мемлекет шіркеуге жердегі ең жоғарғы билікке секілді тәуелді болды.Ол зайырлы мемлекеттің қажеттілігін негіздейді: ол адамдардың іс-әрекетін ынталандыру-өзімшілдік, материалдық қызығушылық екенін дәлелдеді. Макиавеллидің логикасы бойынша, адамдар мүліктен айырылғаннан гөрі әкесінің өлімін ұмытып кетеді. Бұл адам табиғатының бастапқы зұлымдықтарына, кез-келген тәсілмен байуға деген ұмтылысына байланысты, мемлекет сияқты ерекше күш көмегімен осы адамның құмарлығын тежеу қажеттілігі туындайды. Флоренция философы Тит Ливийдің "князь" атты еңбектерінде бұл қоғамда қажетті тәртіпті құратын шіркеу емес, тек мемлекет тәрбиелей алатын адамдардың құқығы, заңды дүниетанымы деген пікірге келеді. Макиавелли шіркеуді рухани және зайырлы билікті өз қолына алуға тырысып, мемлекеттік биліктің негіздерін шайқады, адамдардың мемлекетке қызмет етуге деген ұмтылысын әлсіретті дейді. "Патша" трактатында ол халықтың азаматтық қасиеттері дамымаған жағдайда күшті мемлекет құру тәсілдерін қарастырады. Ол адамның,яғни патшаның тек қана жақсы ойлайтынын күмәнге келтіреді.Ақылды патшаоны мемлекетпен байланыстырып тұратын көпір ретінде адамгершілік қасиеттердің көп болуын насихаттайды.өзімшілдік қасиет болса да,шегі болу керек,мемлекеттің мүддесі жоғары тұру керектігін айтады. Макиавелли гносеологиялық тұрғыдан да зерттеулер жүргізді: «махаббат сезімі жақсы ма әлде қорқыныш сезімі?»; «Патша өз сөзінде қалай тұру керек? »;Жеккөрініш сезімінен қалай құтылуға болады?».Макиавеллидің мемлекет басшысына деген кеңестері қазіргі таңда да қолданыста болып саналады.Оның ойынша, мемлекет басшысының ақылдылығын оның жанында жүрген адамдары арқылы білуге болады. Макиавелли сонымен қатар билеушілерді қорғау қиын болатын әлсіздік туралы ескертеді, егер олар адамдардан ерекше даналығы мен білімімен ерекшеленбесе, бұл жағымпаздық болып есептеледі. Ол ақылды патша бірнеше дана адамдарды тауып, оларға бәрін айтуға құқық беруі керек деп санайды. олар басшыдан қорықпай не ойлайды, соны ашық айтып,сонымен бірге кеңес беру керек. Олар қаншалықтыбатылдық танытса, соғұрлым патшаны сыйлайтынын білуі керек. Алайда, патша өзі шешім қабылдауға баруы керек. Макиавелли барлық құралдар саяси мақсаттарға қол жеткізуге рұқсат етілген деген қорытындыға келді, ал патша мінез-құлықтағы жалпы қабылданған моральдық нормаларды басшылыққа алуы керек, бірақ егер бұл мемлекеттік билікті нығайтуға ықпал етсе, ол саясатта олармен санаспауы мүмкін. Күшті мемлекет құру жолына түскен ханзада Арыстан мен түлкінің қасиеттерін үйлестіре отырып, өз саясатын басшылыққа алуы керек. Пара алу, кісі өлтіру, улану, опасыздық — мұның бәрі мемлекеттік билікті нығайтуға бағытталған саясатта рұқсат етілген. Кейіннен саяси мақсаттарға жету кезінде моральдық нормаларды елемейтін, мақсатқа жету үшін адамгершілікке қарсы құралдарды ұятсыз қолданатын саясаткерлердің әрекеттері макиавеллизм деп аталды. Макиавелли бұл қағидаларды ойлап таппады, оларды көрді және қорытындылады. олар адамзат тарихындағы әр қадамда кездеседі. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1.Макиавелли Н. «Патша» М., 1990. С. 69. 2.Лучицкий И. В. Макиавелли, Никколо // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907. 3.Юсим М.А. Этика Макиавелли. — Наука, 1990. |