Сәду Махамбет. Биотехнология нысандары
 Скачать 18.4 Kb.
|
|
БИОТЕХНОЛОГИЯ НЫСАНДАРЫ Саду Махамбет БТ 11 Тапсырма 5.Биологиялык белсенды косылыстарды болып алу ,агызылымды суларды тазалау,сонгы онымды модификациялау. 1 тапсырма Агызымды суларды тазарту жолдары Суды өңдеу жүйесі мынадай үдерістерден өтеді: флокуляция және флотациялау үдерісі; биологиялық тазалау үдерісі; фильтрлеу және хлорлау қалдықты құрғату үдерісі. Бірінші кезеңде флокуляциялау және флотациялау блогы (ФФБ) коагуляциялау-флокуляциялаудан үдерісінен өтеді. Ол арқылы қатты қалдықтар бөлшектері мен коллоид заттары шығарылады. Флотациялау үдерісі қатты және жұмсақ қалдықтар бөлшектері флотациялау блогында өткізіледі. Флотациялау үдерісін жақсарту үшін қосымша биологиялық қалдық енгізіледі. Қондырғы ыдыстың астындағы ірі және қатты қалдықтар бөлшектерін алып тастау үшін түпкі қалдықтарды шығару жүйесімен жабдықталған. Флотациялау кезінде жоғарыдағы үстіңгі қабаттағы сарқынды сулар құрғату блогына ағызылады. ФФБ-да тазаланған сарқынды сулар өздігінен ағызылып, биологиялық тазалау блогына кетеді. Биологиялық тазалау блогына басқа да арналардағы бөлек сарқынды сулар да түседі. Суды тазалау кезіндегі биологиялық үдерістер табиғи ортадағы жағдайлар секілді жасалады. Аэрациялық толыққанды органикалық көміртегі көмір қышқыл газы мен биомассаға айналады. Бактериялардың көбеюі үшін негізгі элементтер: С, Н, О, N, екінші қатардағы элементтер P, K, S, Mg сонымен қатар витаминдер, гормондар, микроэлементтер қажет. Биологиялық тазалау қондырғысына түсетін сарқынды сулар құрамында N және P аз. Оның мөлшері аз болғандықтан БПК:N:Р карбамид және фосфор қышқылы қосылады. Аэрациялық резервуардағы бактериялық тазалау флорасы «белсендірілген қалдық» деп аталады. Тазалауға арналған сарқынды сулар бактериялық флокулятпен кислород қосылып, (аэрация үдерісі) осыдан кейін су флокуляттан бөлінеді ( жарықтандыру үдерісі). Тазаланған судан артық қатты қалдық бөлшектерін шығару үшін құм фильтрі қолданылады. Колиформ бактерияларының санын азайту мақсатында суды хлорлау жүргізіледі. Сондықтан суға гипохлорит натрий қосылады. Қалған қалдықты екі блоктың центрифугасы арқылы құрғатылады. Қатты және сұйық қалдық бөлшектерін ажырату үшін Т3 полимері қосылады. Қалған құрғатылған қалдық бункерде сақталып, автокөлікпен зауыттың қалдықтар сақталатын полигонынан жөнелтіледі. Биологиялық тазалау қондырғысынан өткізілген тазаланған ағын судың 20-23% көлемі өндіріске пайдалануға қайта жіберіледі. Қалғаны булануға ұшырайтын сарқынды сулар көлшігіне куйылады. 2 тапсырма. Биологиялык белсены коспаларды болып алу турлеры Бұл қосылыстар өсімдіктің әр-түрлі органдарында жиналады. Олардың мөлшері келесі факторларға тәуелді: климат, жергілікті экспозиция, өсімдіктің дамуының фазасы жане географиялық орны. Кейбір өсімдіктерде биологиялық белсенді заттар жерүсті бөліктерінде (бүршік, жапырақ, гүл, жеміс) жиналса, кейбіреуінде жер асты бойынша (тамыр) жиналуы мүмкін. Сол себепті, биологиялық активті заттарды бөліп алу үшін сол зат неғұрлым көп жиналған жерді алып, өңдеу қажет. Дәрілік өсімдіктер белсенді әрекет етуші заттармен қатар организмге қосымша заттарды да алып келеді: ақуыз, пектин, көмірсу, шайыр, ферменттер, органикалық қышқылдар, микроэлементтер, гормондар және т. б. Бұл заттар фармокологиялық активтілік көрсетіп, организмге жақсы әсер етуі мүмкін. Қосымша әрекет етуші заттар организмге белсенді әрекет етуші заттардың сіңірілуі мен оның организмнен шығарылуына көмектеседі. Сонымен қатар организмдегі қан айналымын жақсартып, организмнің инфекцияларға қарсы тұруына көмектеседі. Қосымша әрекет етуші заттар кей-кезде белсенді әрекет етуші заттың дәрілік қасиетін жоғарылатып кей-кезде төмендетеді. Жалпы, биологиялык активті заттарды өсімдіктер мен қатар химиялық жолмен синтездеп алуға да болады. Осыған байланысты, табиғи және синтетикалық БАЗ деп ажыратылады. Табиғи биологиялық белсенді заттар - тірі ағзаның өмір сүруі барысында пайда болатын химиялық қосылыстар. Олар экзогенді және эндогенді болуы мүмкін. Дәрілік препараттар синтезінде осы топтар қолданылады. Яғни, көптеген дәрілік заттардың құрамында осы заттар бар. Экзогенді табиғи биологиялық активті заттарға жатады: каолиндер, фитонициндер, антибиотиктер, маразминдер, микотоксиндер және т. б. Эндогенді биологиялық активті заттарға жатады: ақуыздар, протеидтер, витаминдер, липидтер, ферменттер, көмірсулар, фитогормондар және т. б. Биологиялық активті заттарды синтездеу - нәзік органикалық синтез саласына жатады. Ең бірінші, сәйкесінше шикізатты таңдау керек. Маңызды шикізаттардың біріне - көмір, мұнай ал, біріншілік өңдеу өнімдеріне - көмірсулар жатады. Одан кейінгі минералды шикізаттар және ең күрделі өнімдер алу үшін ауылшаруашылық, микробиологиялық шикізаттарды өңдеп алуға болады. 3 тапсырма Тагамдык коспалар турлеры 1. Консерванттар Мүмкін, ең танымал тағамдық қоспалар тобы, олардың қызметі неғұрлым мағыналы болса, консерванттар - бұл мақсатқа қолданылатын өнімдер микроорганизмдердің белсенділігіне байланысты тағамның бұзылуын болдырмаңыз. Олардың ішінде сорбин немесе бензой қышқылын кездестіруге болады, сонымен қатар маринадтар мен шұжықтардағы нитраттар сияқты даулы қосылыстар. 2. Дәмдеуіштер Хош иістендіргіштер тағамға арналған қоспалар ретінде белгілі тағамның хош иісі мен дәмін жақсарту. Әдетте, өсімдік тектес өнімдер немесе олардың хош иісіне еліктейтін өнімдер, соның ішінде жаңғақтар осы топтың бөлігі болып табылады. Әдетте олар тәттілерде, тоқаштарда, шараптарда немесе жармада болады. Қант сияқты элементтерді хош иістендіргіш деп санауға болады, дегенмен олар заңды деңгейде мұндай қарауға ие емес. Сізді қызықтыруы мүмкін: «Дәмнің 5 түрі және олардың рецепторлары тілде қайда» 3. Бояғыштар Бояғыштар - бұл табиғи немесе синтетикалық болуы мүмкін тағамдық қоспалардың тобы, олардың негізгі функциясы тағамның визуалды көрінісін жақсарту болып табылады. Осылайша, оны пайдалану өнімге көбірек түс беруге бағытталған. Бізде мысал шафраннан немесе хлорофиллден немесе синтетика, эритрозин немесе тартразиннен алынған. Алайда, мұны есте сақтаңыз осы өнімдердің көпшілігі денсаулықтың кейбір мәселелеріне ықпал етуі мүмкін. 4. Антиоксиданттар Әрине, көптеген тағамдарда антиоксиданттар болса, көптеген тағамдарда олар синтетикалық жолмен қосылатындығын байқау әдеттегідей тамақтың қышқылданып, нашарлауына, сондай-ақ жағымсыз көрініс пен дәмге жол бермеу үшін. Негізгі мақсат - тамақ құрамындағы майлардың тотығып, жоғалуына жол бермеу. Олар тағамнан тотықтырғыш заттарды тікелей жоятын элементтер немесе тағамның өзінде бар табиғи антиоксиданттарды жақсартып, күшейтетін заттар болуы мүмкін. Мысал L-аскорбин қышқылында кездеседі, әдетте жемістерде және қаптамада, сүт қышқылы мен лимон қышқылында. 5. Тұрақтандырғыштар, қоюландырғыштар, гельдік агенттер және эмульгаторлар Бұл атаулардың әрқайсысы қоспа түріне сілтеме жасағанымен, олардың барлығы оның қолданылуы тағамның құрылымы мен құрамын өзгертуге негізделген, сонымен бірге ауыз қуысында бір-біріне ұқсамайтын, алуан түрлі өнімдерді шығаруға мүмкіндік беретін, шығу тегі бірдей. . Олар бізге сұйық тағамға көбірек консистенция беруге мүмкіндік береді гельдер мен эмульсиялар түзеді. Енді олар көбіне сіңімді емес. Бұған мысалдар пектиндерде немесе сорбитте кездеседі. 6. Қышқылды заттар Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы жіктейтін тамақ қоспаларының басқа түрлері - бұл қышқылдандырғыштар. Бұл өнімдердің негізгі мақсаты бар тағамның қышқылдық деңгейін реттеу немесе өнімнің дәмін өзгерту. Бұл натрий немесе кальций сияқты сульфаттар қолданылатын алкогольсіз сусындарға тән. 7. Дәмді күшейткіштер Біз, негізінен, олар қосылатын тағамның дәмін қабылдауды арттыруға мүмкіндік беретін заттар жиынтығына хош иісті күшейткіштер деп атаймыз. күшейткіштің өзіндік хош иісі жоқ. Ең танымал L-глутамин қышқылы, ол жоғары концентрацияда умами дәміне жауап береді. 8. Тәттілендіргіштер Консерванттар мен бояғыштармен қатар, тәттілендіргіштер ең танымал тағамдық қоспалар болып табылады, және, мүмкін, таңдалған тағамның құрамында немесе жоқтығына қарамастан, соңғы тұтынушы күнделікті қолданатын ең кеңінен қолданылады. Тәттілендіргіштер - бұл тағамға қосылатын заттар тобы тәтті дәмді қамтамасыз ету үшін. Әдетте, бұл белгілі бір аурулары бар адамдар үшін қажет нәрсе - қантты пайдаланудың орнына жасалған өнімдер. Сахарин мен аспартам - стевиямен (табиғи өнімнің бұл бөлігі) және глицирринмен бірге ең танымал. 9. Өзгертілген крахмал Қоспаның бұл түрі байланыстырушы қасиеттері бар қоспаларды алу үшін крахмал қасиеттеріне негізделгендігімен сипатталады, яғни олар қол жеткізу үшін қолданылады өздері араластыра алмайтын тағамның екі немесе одан да көп түрін біріктіріп, ұстаңыз. 10. Ферменттерге арналған препараттар Тағамдық қоспалардың бұл түрі химиялық заттарды қолдануды қажет ететін процедураларды ауыстыруды көздейтін, тағамдағы биохимиялық реакцияларды қалыптастыруға бағытталған табиғи ақуыздарға негізделген препарат болып табылады. Торттарды, ашытылған өнімдерді немесе жемістерді дайындауға тән. Сол сияқты, дайындық кестеге жететін соңғы өнімге қосылмауы мүмкін. Денсаулыққа әсері Көріп отырғанымыздай, тағамдық қоспалар пайдалы деп саналады және соңғы өнімді сақтау немесе жақсартуға тырысу немесе оны өндіруге кететін шығындарды төмендету мақсатында қолданылады. Бірақ біз әдетте қоспаларды үнемі тұтынатын болсақ та, олардың көпшілігі тергеуде болды, өйткені жоғары пропорцияда және әдеттегі тұтынумен олар денсаулықтың әртүрлі мәселелерінің пайда болуын жақтауы мүмкін немесе тіпті олар тікелей уытты болып қалады. Олар тудыруы мүмкін әр түрлі проблемалардың ішінде кейбір қоспалар кейбір адамдарда аллергиялық реакциялар туғызуы мүмкін, сонымен қатар олардың тағамды сіңіруді қиындатуы, сіңіру проблемалары, бөлініп шығудағы өзгерістер немесе олар кедергі жасауы немесе бұзуы мүмкін. олар қосылатын тағамның кейбір пайдалы компоненттері. Сол сияқты, кейбір жағдайларда олармен байланысты болды қандағы оттегін тасымалдаудағы қиындықтар, жүкті әйелдердің ұрықтарына зиян келтіретін тератогендік әсерлерге немесе тіпті кейбір жағдайларда онкологиялық аурулардың пайда болу ықтималдығының жоғарылауына, мысалы нитраттармен. Сондай-ақ, олардың кейбіреулерінің қысқа мерзімді әсерлері белгілі болғанымен, мүмкін ұзақ мерзімді әсерлері туралы мәліметтер белгісіз немесе толық емес екендігі ескерілуі керек. Осыған қарамастан, тәуекелдерді азайту және жоюға тырысу үшін тағамдық қоспалардың уыттылық деңгейін бағалайтын және олардың тағам құрамында болуын реттейтін әртүрлі ұйымдар бар деп айту керек. Басқа іс-әрекеттермен қатар, олар қолданылатын қоспалардың деңгейін реттей алады, немесе әсіресе қауіпті болған жағдайда, тіпті олардың қолданылуына тыйым салынады. Осыған қарамастан, біз тұтынатын тағамның құрамына кіретін элементтердің түрін бағалау пайдалы болуы мүмкін. |