Патфиз. Бж таырыбы Ауырсыну патофизиологиясы. Орындаан Шалкарбеков Д. Д. абылдаан Жалмаганбетова Н. К. Топ
 Скачать 0.66 Mb.
|
|
«Астана медицина университеті» КеАҚ «Патологиялық физиология» кафедрасы БӨЖ Тақырыбы:Ауырсыну патофизиологиясы. Орындаған:Шалкарбеков Д.Д. Қабылдаған: Жалмаганбетова Н.К. Топ: 304 Факультет: стоматология Нұр-Сұлтан 2020 Жоспар:Кіріспе Ауырсыну теориялары Негізгі бөлім Анықтамасы Ауырсынуды жіктеу Ауырсыну синдромының қалыптасу деңгейлері және компонеттері Диагностика Емделуі Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер КіріспеХХ ғасырдың 90-шы жылдарынан бастап біз ауырсыну пандемиясы туралы айтып отырмыз; Pubmed: "Pain" сұранысы (ауырсыну) - 702165 әдеби дереккөздер; Адамдардың 64% - ы ауырады (IASP, 2015); АҚШ-та созылмалы ауырсынудың әртүрлі түрлерімен ауыратын науқастардың жалпы саны ересектер арасында 110 миллион адамға жетеді, яғни популяциядағы әрбір үшінші адам; Емдеу шығындары жыл сайын 565-635 миллиард долларды құрайды, бұл жүрек ауруы, қатерлі ісік және қант диабетін емдеуге кететін жалпы шығындардан асып түседі. M. Frey ауырсынуды қабылдау теориясы;Goldscheider үлгісі немесе жиынтық теориясы;Кіріс немесе Қақпаның ауырсынуын бақылау теориясы (Уолл, Мелзак,1965);Нейроматрикс теориясы (Мелзак, 1999);Патологиялық ауырсынудың генераторлық және жүйелік механизмдерінің теориясы (Игнатов Ю. Д., Зайцев А. А., 1990);Биопсихоәлеуметтік модель (IASP).Ауырсыну теориялары Ауырсыну-бұл тіндердің бар немесе мүмкін зақымдалуымен байланысты немесе осындай зақым тұрғысынан сипатталған жағымсыз сенсорлық және эмоционалды тәжірибе (IASP-Pain Study үшін халықаралық қауымдастық) . Анықтамасы Физиологиялық;Физиологиялық; Патологиялық; Жедел ауырсыну: беттік, терең, висцеральды, шағылысқан. Ауырсынуды жіктеу нозицептивті;нозицептивті; нейропатиялық; дисфункционалды Созылмалы ауырсыну - қалыпты сауығу кезеңінен тыс созылатын ауырсыну (IASP) Ауырсынуды жіктеу трансдукция; трансмиссия; модуляция; Перцепция Ауырсыну компоненттеріперцептуалды; эмоционалды-аффективті; вегетативті; қимыл-қозғалыс; когнитивтік. Перифериялық нозицептивті нейрондардың түрлеріАδ-миелизирленген нейрондар, жоғары жылдамдық, бастапқы өткір ауырсыну;С типті нейрондар-өткізу жылдамдығы төмен, ауырсынудың екінші компоненті.Өсіп келе жатқан ноцептивті жүйелер - латеральды (неоспиноталамикалық, неотригеминоталамикалық, постнестолбовой, спиноцервикальные пути) –таламус ядросына ақпарат беру, ауырсынудың сенсорлық-дискриминативті аспектілері; - медиальды (палеоспиноталамикалық, палеотригеминоталамикалық, мультисинаптикалық проприоспинальды жолдар) –ауырсынудың аффективті және мінез-құлық сипаттамалары. Нозицептивті жүйенің супраспинальды элементтері мидың белгілі бір кортикальды құрылымдары, таламус ядролары, бадам тәрізді кешен, гипоталамус, базальные ядро, орталық сұр зат, магистральдың бүйірлік қарыншалық аймағы Перифериялық антицицептивті жүйе 6 типті опиоидты рецепторлар (μ, δ, κ, σ, ε және orphanin), α2-адренорецепторлар (А, В, С үш субтипі), Каннабиноидты рецепторлар (SV1 және SV2) , Төмендейтін антиноцицептивті жүйе Су маңындағы (орталық) сұр зат және магистраль мен ортаңғы мидың тігіс ядросы-артқы мүйіз деңгейінде төмендейтін ингибиторлық әсер. Негізгі медиатор – серотонин; Діңгектің ретикулярлық түзілуінің ядролары (медулла облонгатасының үлкен жасушалы ядросы) - тек артқы мүйізге ғана емес, сонымен қатар бүйір және алдыңғы мүйіздерге де әсер етеді Тағы бір антицицептивті жүйе Диффузды ноцицептивті ингибиторлық бақылаудың жоғары жүйесі; Норадренергиялық антиноцицептивті жүйе көпірдің көк жерінде орналасқан және оның әсерін жұлынның артқы мүйіздері арқылы жүзеге асырады. Гипоталамустың паравентрикулярлық және медиальды преоптикалық ядроларынан басталатын гипоталамусқа қарсы жүйе. Патологиялық ауырсынудың перифериялық механизмдері нейрондарды тікелей ынталандыру; стихиялық эктопиялық белсенділік; перифериялық сенситизация-нервтің немесе оның айналасындағы тіндердің зақымдануы немесе қабынуы аясында нозицепторлардың активтену шегін азайту процесі; гипоталамустың паравентрикулярлық және медиальды преоптикалық ядроларының симпатикалық қолдауы. Патологиялық ауырсынудың орталық механизмдері орталық сенситизация ; дефферентация; дизингибия; "wind-up" феномені немесе көтерілу. CSS-тің жалпы клиникалық белгілері басым түрде әйел жынысты адамдардың ауруға шалдығуы; ауырсыну; күні бойы шаршау; ұйқының бұзылуы; жалпы гипералгезия; шеткі тіндерде макро-және микроскопиялық өзгерістердің болмауы; танымдық бұзылулар Ауырсынуды зерттеу әдістері Сауалнамалар; Электрометриялық техника. Альгометрия. Манжеттік тест немесе Труссо-Бонсдорф сынамасы. Соматосенсорлық потенциалдар; Лазерлік потенциалдар; Жылулық потенциалдар; Вегетативті жүйке жүйесінің реактивтілігін зерттеу. Нейровизуализациялық әдістер. Терапияның патогенетикалық негіздері 1. Ауырсыну рецепторлары (ноцицепторлар) – стероид емес қабынуға қарсы препараттар( NSAID), жергілікті анестетиктер; 2. Жұлынның артқы тамырларының шеткі нервтері мен ганглиялары - жергілікті анестетиктер, калий арналарының селективті нейрондық активаторы, NMDA рецепторларының антагонистері (NMDA рецепторларының жанама антагонисті – катадолон, күкірт қышқылы магнезиясы, түзулер – кетамин, амантадин); 3. Жұлын (артқы мүйіздер, көтерілетін жолдар) - калий арналарының селективті нейрондық активаторы, NMDA рецепторларының антагонистері, бұлшықет босаңсытқыштары, опиоидтар; 4. Ми (медулла облонговатый мозг, гипоталамус, таламус, кортекс) – опиоидтар (эндогенді антицицептивті жүйенің опиодты рецепторларын ынталандыру). Невропатиялық ауырсынуды емдеу 1 кезең-трициклді антидепрессанттар; 2-саты + карбамазепин, габапентин, жергілікті-капсаицин, жергілікті анестетиктер, тері арқылы элекронейростимуляция (ЧЭНС); 3 саты – ішке әлсіз опиоидтар, фентанил инфузиясы; 4-саты-күшті әсер ететін опиоидтар қысқа мерзімде, содан кейін инвазивті емдеу әдістері: опиоидтарды интратекальді енгізу, жұлынның стимуляциясы, нейрохирургиялық операциялар. ҚОРЫТЫНДЫАурудың алдын алу үшін осындай шаралар қолданамыз:Сауалнамалар,электрометриялық техника,альгометрия,манжеттік тест немесе Труссо-Бонсдорф сынамасын қолданамыз.Пайдаланған әдебиеттерhttp://www.myshared.ru/slide/980327/ https://myslide.ru/presentation/ta-yryby-auyrsynu-fiziologiyasy |