|
|
Блімі Саталу задары Педагогты аты жні
Бөлімі
|
Сақталу заңдары
|
Педагогтың аты – жөні
|
Нурпеисова А.К
|
Күні
|
26.01.2023
|
Сынып 9 «А», «Б»
|
Қатысушылар саны
|
Қатыспағандар саны
|
Сабақтың тақырыбы
|
Энергияның сақталу және айналу заңы.
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
|
9.2.3.7 – энергияның сақталу заңын тұжырымдау және есептер шығаруда қолдану
|
Сабақтың мақсаты
|
энергияның сақталу заңын тұжырымдайды және есептер шығаруда қолданады
|
Сабақтың барысы
|
Сабақтың кезеңі
|
Педагогтің әрекеті
|
Оқушының әрекеті
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы
|
Ұйымдастыру кезеңі
1.Оқушылармен сәлемдесу.
2. Оқушыларды түгелдеу.
Үй тапсырмасы«Серпілген сауал» әдісі
Оқушылар «Жалған/ақиқат» сәйкестендіру тапсырмасын орындайды, кейін тақта арқылы өздерін өздері бағалайды.
Жауаптарын талқылау, қателіктері болған жағдайда дұрыс орындаған оқушыларға тақтаға шығып жауап беруге мүмкіндік беру
Жалған
|
Ақиқат
|
Потениалдық энергия
формуласымен анықталады
|
Потениалдық энергия
формуласымен анықталады
|
Кинетикалық энергия
формуласымен анықталады
|
Кинетикалық энергия
формуласымен анықталады
|
Допты жоғары лақтырғанда оның кинетикалық энергиясы артады.
|
Доп жермен соқтығысу мезетінде, оның кинетикалық энергиясы максималды мәнге ие болады
|
Массасы 3 кг дененің 4 м биіктіктегі потенциалды энериясының мәні 60 Дж тең.
|
Массасы 2 кг, жылдамдығы 4 м/с дененің кинетикалық энериясының мәні 16 Дж тең.
|
Потенциалдық энергия дененің массасына, жылдамдығына және жерге қатысты орналасу биіктігіне тәуелді.
|
Кинетикалық энергия дененің массасымен жылдамдығына тура пропорционал.
|
Потенциалдық энергияны сипатайтын суреттер
  
|
Кинетикалық энергияны сипатайтын суреттер   
|
Дискриптор:
Дененің кинетикалық және потенциялдық энергияларын біледі.
Ақиқат жалған екенін көрсетеді.
|
Сәлемдеседі
Түгенделеді
Жалған не ақиқат екенін көрсетеді, дәлелдейді
|
ҚБ: жауап беру деңгейіне қарай мадақтау сөздерімен бағалаймын
|
|
Сабақтың ортасы
|
Жаңа сабақты түсіндіру
Энергияның сақталу заңы, энергияның сақталу және айналу заңы – табиғаттағы кез келген материялық тұйық жүйеде өтетін барлық процестер кезінде сол жүйе энергиясының сақталатынын тұжырымдайтын жалпы заң. Энергия бұл жағдайда тек бір түрден екінші бір түрге айналады (егер материялық жүйенің қоршаған ортамен әсерлесуін ескермеуге болса, онда ол жүйені тұйық жүйе деп қарастыруға болады); егер материялық жүйе сыртқы әсердің нәтижесінде бір (бастапқы) күйдегі екінші (соңғы) бір күйге ауысса, онда оның энергиясының артуы (не кемуі) жүйемен әсерлесетін денелер мен өріс энергиясының кемуіне (не артуына) тең болады. Бұл жағдайда жүйе энергиясының өзгеруіне жүйе күйінің біреуіне (бастапқы не соңғы) ғана тәуелді болады да, оның ауысу жолына (тәсіліне) тәуелді болмайды. Басқаша айтқанда, энергия – жүйе күйінің бір мәнді функциясы. Термодинамикада Энергияның сақтау заңы термодинамиканың бірінші бастамасы деп аталады.[1] Физикалық (не химикалық) құбылыстардың кез келген түрлерінде Энергияның сақтау заңы сол құбылысқа тән формада ғана тұжырымдалады. Өйткені энергия берілген процесті сипаттайтын параметрлерге тәуелді. Энергияның сақталу және айналу заңын 19 ғ-дың 40-жылдары Дж.Джоуль және неміс ғалымдары Р.Майер, Г.Гельмгольц бір-біріне байланыссыз ашты{\displaystyle A=Fs\cos \alpha \,\!}{\displaystyle {\vec {p}}_{1}+{\vec {p}}_{2}={\vec {p}}_{1}^{\prime }+{\vec {p}}_{2}^{\prime }}
Сабақты бекіту
Оқушыларға есептің шарты беріледі, өздігінен дәптерлеріне шығарады. Жауабы тақтада көрсетіледі, бірін- бірі бағалайды,
«Джигсо» әдісін қолданып деңгейлік есептреді шығару.
Массасы 100 т ұшақ жерден 1 км биіктікке көтерілгенде жылдамдығы 200 м/с болады. Оның жермен салыстырғандағы механикалық энергиясы қандай болады? 2 балл
20 м/с жылдамдықпен дене вертикаль жоғары лақтырды. Дененің кинеткалық энергиясы лақтырылу нүктесінен қандай биіктікте потенциалдық энергияға тең болады? 3 балл
Автоматты тапаншаның жылжымалы құндағы қатаңдығы
k=4 кН/м серіппемен жалғанған. Құндақтың массасы M=400 г, оқтың массасы m=8 г. Оқ атылғанда құндақ кері қарай x=3 см-ге ығысады. Тапанша жұмыс жасауы үшін оқ қандай ең аз жылдамдықпен қозғалуы керек? 3 балл
Дескрипторлар:
Энергия түрін ажырата алады;
Сынақ денесін анықтай алады;
Денелердің бастапқы және сонғы орналасуын анықтай алады;
Есептеуге қажет формуланы жазады;
Формуланы түрлендіре алады;
Сауаттылық (терминология, сөз тіркестері дұрыс пайдалана алады);
Есептеулерді дұрыс орындайды.
|
Механикалық жұмыс және энергия жайында мағлұмат алып, дәптерге формуланы жазып алады
Есептерді өз бетімен шығарады.
|
ҚБ: Екі жұлдыз бір тілек
/8 балл/
|
9 сынып Физика оқулығы
Бейнежазба:
https://youtu.be/HA82-7MKMvY
|
Сабақтың соңы
|
Қорытындылау :
Энергияның сақталу және айналу заңына ассоцияция құру
Рефлексия
«ПОПС » әдісі арқылы
Оқу тапсырмасы: §27 оқу, 23 №1 шығару
Бағалау
|
«ПОПС» әдісі арқылы рефлексия жасайды
|
ҚБ: Бас бармақ /бірін-бірі бағалайды/
/2 балл/
10 балдық жүйе
|
|
Жалған
|
Ақиқат
|
Потениалдық энергия
формуласымен анықталады
|
Потениалдық энергия
формуласымен анықталады
|
Кинетикалық энергия
формуласымен анықталады
|
Кинетикалық энергия
формуласымен анықталады
|
Допты жоғары лақтырғанда оның кинетикалық энергиясы артады.
|
Доп жермен соқтығысу мезетінде, оның кинетикалық энергиясы максималды мәнге ие болады
|
Массасы 3 кг дененің 4 м биіктіктегі потенциалды энериясының мәні 60 Дж тең.
|
Массасы 2 кг, жылдамдығы 4 м/с дененің кинетикалық энериясының мәні 16 Дж тең.
|
Потенциалдық энергия дененің массасына, жылдамдығына және жерге қатысты орналасу биіктігіне тәуелді.
|
Кинетикалық энергия дененің массасымен жылдамдығына тура пропорционал.
|
Потенциалдық энергияны сипатайтын суреттер
|
Кинетикалық энергияны сипатайтын суреттер
| |
|
|
Скачать 296.97 Kb.