Электротехникалық құрылғыларды жөндеу және пайдалану
Коммутациялық аппараттар дегеніміз
электр жабдықтарды асқын жүктемеден,бір фазалық және фаза аралық қысқа тұйықталудан қорғайды;
аз токпен басқарылып,өте қуатты жүйелерді іске қосады;
төменгі кернеулікті электр қабылдағыштарды қоректендіру;
қайталау-қысқа уақытты режимдегі электр қабылдағыштарды қоректендіру;
Ірі қабылдағыштарды,тарату щиттерін немесе шкафтарды және ерекше шарттарда, яғни құбырларда сымдарды жүргізу шектелген ортада орналасқан электр қабылдағыштарды қоректендіру.
Трансформаторлар, электр машиналар және аппараттар қондыру орнына тасымалданаду түрі
тасымалдау және сақтау процесінде қоршаған орта әсерінен қорғау үшін,зауыт-дайындаушыдан қораптаумен түседі;
зауыт-дайындаушыдан жиналған түрде түседі;
тасымалдау және сақтау процесінде қоршаған орта әсерінен қорғау үшін,зауыт-дайындаушыдан жиналған түрде түседі;
коррозиядан сақтау мақсатында пластикалық және сұйық майлармен майланып,дайын түрде түседі;
кәсіпорынның өздері жасайды.
Электр аппараттарының негізгі түрлеріне жатпайды:
ток пен кернеу өлшегіш аспаптары;
коммутациялық аппараттар;
қорғаныс аппараттары;
токреттегіш және іске-қосып реттегіш аппараттары;
жиынтықты әсер еткіш аппараттары.
Трансформатордың жоспарлы жөндеуі
ағымды және күрделі жөндеу;
жұмыс режимдерін басқару және кезексіз тексерулер мен периодикалық бақылаулар жүргізу;
түйіспелі жүйесі мен оқшаулама күйіне алдын-ала бақылау жүргізу;
қауіпсіз техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді қамтамасыз ететін ұйымдастырушылық шаралар;
ондай ұғым жоқ.
Реостат анықтамасы
кедергіні реттеуге болатын және индуктивтілік емес кедергіден және коммутацияланатын қондырғылардан тұратын аппарат;
кедергісі реттелмейтін аппарат;
электр қозғалтқыштардың жұмысын тежейтін аппарат;
электр қозғалтқыштардың айналу жиілігін арттыратын аппарат;
генераторлардың кернеуін арттыратын аппарат.
Роторларды жөндеу кезіндегі тепе-теңдігі түрлері
статикалық және динамикалық
синхрондық және асинхрондық;
ферромагниттік және индукциялық;
тікелей және жанама;
ондай ұғым жоқ.
Магниттік қосқыштар анықтамасы
олар үлкен токпен басқарылып,қуатты жүйелерді іске қосады;
олар аз токпен басқарылып,төмен қуатты жүйелерді іске қосады;
қажеттілігі шамалы;
олар үлкен токпен басқарылып,төмен қуатты жүйелерді іске қосады;
олар аз токпен басқарылып,қуатты жүйелерді іске қосады.
Жөндеу көлеміне байланысты жөндеулердің түрлері:
ағымды,орта және күрделі;
қайта қалпына келтіру,жобалау және модернизация;
мәжбүрлік және тексеруден кейінгі жөндеулер;
орталық және орталықтық емес және аралас түрдегі жөндеулер;
ондай ұғым жоқ.
Электр желілері дегеніміз
әр түрлі әуе тарату сымдарының, қосалқы станциялардың(ПС), тарату және секциялық пунктердің жиынтығы;
ЭЕҚ-85 талаптарына сәйкес қорғаныс конструкциялары мен бекіту детальдарынан тұратын кабельдер мен сымдар жиынтығы;
генераторлар немесе трансформаторлардың үш фазалық орамдарының ортақ нүктесі бар сымдар;
герметикалық қабықшаға оралған,суда,жерде және ауада төсеуге болатын сымдар;
қоректендіру көзінен тұтынушыларға дейін электр энергиясын тасымалдайтын сымдар,кабельдер,тіректер және электр жабдықтардың жүйесі.
Модернизациялық жөндеулер дегеніміз
жабдықтардың түйіндері мен қолданылатын материалдарын ауыстырып, техникалық сипаттамаларын жақсартып,жаңа технологиялы жабдықтардың сипаттамаларына келтіру;
жабдықтардың жұмыс қабілетіне және ауыстыруға қажетті,оның жеке бөліктерін қайта құруға және реттеуге кепілдік беретін пайдалану уақытысында жүргізілетін жөндеулер;
оқшаулама сапасын қайта қалпына келтіру, істен шыққан детальдар мен түйіндерді ауыстыру және жөндеужабдықтарды толығымен немесе жеке бөліетерін ажырату;
жабдықтардың кез-келген бөліктерін қайта қалпына келтіру немесе ауыстыру арқылы толығымен ажырату, мұнымен жабдықтардың ресурстары толығымен қайта қалпына келеді;
жабдықтарды және оның кез-келген бөліктерінің құрылымдарын ешбір өзгеріссіз жөндеу.
Жоғары қималы кабельдік сымдар қызметі:
Ірі қабылдағыштарды,тарату щиттерін немесе шкафтарды және ерекше шарттарда,яғни құбырларда сымдарды жүргізу шектелген ортада орналасқан электр қабылдағыштарды қоректендіру;
төменгі кернеулікті электр қабылдағыштарды қоректендіру;
қайталау-қысқа уақытты режимдегі электр қабылдағыштарды қоректендіру;
жарықтандыру жүйесіндегі электр қабылдағыштарды қоректендіру;
кернеулігі 220 В электр қабылдағыштарды қоректендіру;
Сымдарды механикалық ақаулардан сенімді қорғайтын төсем түрі:
қорғаныс құбырлары;
тіректер;
оқшаулағыштар;
тростар;
қорғалмайды.
Троллей желілерін(ток өткізгіштерді) төсеу тәсілдерінің қолдануы:
жылжымалы қабылдағыштарды(көпірлікрандарды,тельферлерді,
арбаларды және т.б.) қоректендіру;
металл өңдеу білдектерді қоректендіру;
жылжымайтын қабылдағыштарды қоректендіру;
электрлік технологиялық қабылдағыштарды қоректендіру;
электрлік жарықтандыру қабылдағыштарды қоректендіру;
Автогазды ажыратқыштарда доғаны сөндіру үшін қолданылуы
газды генерациялайтын материалдан шығатын,доғаны сөндіруге арналған газ;
түйіспесі элегаз толтырылған жабық фарфор корпусына орналасқан электромагниттік үрлеу,айналмалы доғалар;
доғаны сөндіретін май мен ауа қысымын қажет етпейтін,магниттік үрлеу;
компрессорлық қондырғыдан алынатын,ауа қысымы арқылы көлденеңінен және тікесінен доға сөндіргіш камерада үрлеу;
түйіспелерді қоршаған кішкене бакқа трансформатор майы құйылған,доға сөндіргіш орта;
Электрлік өткізгіштер дегеніміз:
ЭЕҚ-85 талаптарына сәйкес қорғаныс конструкциялары мен бекіту детальдарынан тұратын кабельдер мен сымдар жиынтығы;.
әр түрлі әуе тарату сымдарының, қосалқы станциялардың (ПС), тарату және секциялық пунктердің жиынтығы;
генераторлар немесе трансформаторлардың үш фазалық орамдарының ортақ нүктесі бар сымдар;
герметикалық қабықшаға оралған,суда,жерде және ауада төсеуге болатын сымдар;
қоректендіру көзінен тұтынушыларға дейін электр энергиясын тасымалдайтын сымдар, кабельдер,тіректер және электр жабдықтардың жүйесі.
Жөндеу қызметіне байланысты жөндеулердің түрлері:
қайта қалпына келтіру,жобалау және модернизация;
ағымды,орта және күрделі;
мәжбүрлік және тексеруден кейінгі жөндеулер;
орталық және орталықтық емес және аралас түрдегі жөндеулер;
ондай ұғым жоқ.
Электрлік аппараттарды жөндеудегі түйіспелік дәнекерлеу
түйіспелік топтардың құрылымдық бөлігін түйіспелік қабаттармен жалғау;
жоғары температурада дәнекерленетін элеметтерге қажетті қысыммен дәнекерлеу;
жалғанатын металлдардың атомдары аралығында,сырттан жылу берілмесе де,біркелкі пластикалық деформация қамтамасыз етілсе түйісу аумағы пайда болады,жалғанатын жазықтық алдын-ала тазаланады;
электронных кинетикалық энергиясы жылу энергиясына айналумен негізделеді;
бір металлдың қабатын немесе балқыманы басқаға(күмісті мысқа,мысты алюминийге және т.б.) қабаттастыру.
Электромагниттік ажыратқыштарда доғаны сөндіру үшін, ..... қолданылады.
доғаны сөндіретін май мен ауа қысымын қажет етпейтін,магниттік үрлеу;
түйіспесі элегаз толтырылған жабық фарфор корпусына орналасқан электромагниттік үрлеу,айналмалы доғалар;
газды генерациялайтын материалдан шығатын,доғаны сөндіруге арналған газ;
компрессорлық қондырғыдан алынатын,ауа қысымы арқылы көлденеңінен және тікесінен доға сөндіргіш камерада үрлеу;
түйіспелерді қоршаған кішкене бакқа трансформатор майы құйылған,доға сөндіргіш орта;
Магниттік қосқыштарды ағымды жөндеуден өткізу кезеңдері:
тексеру-1ай, техникалық қызмет көрсету-1жыл, күрделі жөндеу-5жыл;
тексеру-1ай, техникалық қызмет көрсету-6 ай, күрделі жөндеу-2жыл;
тексеру-2ай, техникалық қызмет көрсету-12 ай, күрделі жөндеу-3жыл;
тексеру-3ай, техникалық қызмет көрсету-10 ай, күрделі жөндеу-4жыл;
тексеру-4ай, техникалық қызмет көрсету-3жыл, күрделі жөндеу-10жыл;
Күрделі жөндеуден кейінгі трансформаторды сынақтан өткізу кезеңдерінің қайсысы дұрыс еместігін көрсетіңіз.
барлығы да дұрыс;
трансформатор багындағы жанбайтын сұйық диэлектрик немесе майын сынақтан өткізу;
бос жүру тогы мен шығындарын тексеру;
қысқа тұйықталу кернеуі мен шығындарын тексеру;
трансформация коэффициенті мен орамаларының жалғану топтарын тексеру;
Резистор анықтамасы
кедергісі реттелмейтін аппарат;
кедергіні реттеуге болатын және индуктивтілік емес кедергіден және коммутацияланатын қондырғылардан тұратын аппарат;
электр қозғалтқыштардың жұмысын тежейтін аппарат;
электр қозғалтқыштардың айналу жиілігін арттыратын аппарат;
генераторлардың кернеуін арттыратын аппарат.
Реостаттың түрлері:
іске қосқыш-реттегіш,өздігінен қоздыру реостаттары;
жоғары токты трансформаторларды қорғау реостаттары;
сигнализация жүйесін іске қосу реостаттары;
жоғарғы кернеулі электр қозғалтқыштарын іске қосу реостаттары;
өндірістік апаттың болдырмауын қамтамасыз ету реостаттары.
Жөндеуді жүргізу әдісіне байланысты жөндеулердің түрлері:
мәжбүрлік және тексеруден кейінгі жөндеулер;
ағымды,орта және күрделі;
қайта қалпына келтіру,жобалау және модернизация;
орталық және орталықтық емес және аралас түрдегі жөндеулер;
ондай ұғым жоқ.
Сақтандырғыштарды ағымды жөндеуден өткізу кезеңдері:
тексеру-1ай, техникалық қызмет көрсету-6 ай;
тексеру-2ай, техникалық қызмет көрсету-4 ай;
тексеру-3ай, техникалық қызмет көрсету-3 ай;
тексеру-4ай, техникалық қызмет көрсету-1 ай;
тексеру-6ай, техникалық қызмет көрсету-8 ай;
Қайта жобалап жөндеу дегеніміз
жабдықтардың техникалық сипаттамаларының ешбір өзгеріссіз,ал жеке құрылымдарының өзгерісі болатын және материалдары ауыстырылатын жөндеу.
жабдықтардың жұмыс қабілетіне және ауыстыруға қажетті,оның жеке бөліктерін қайта құруға және реттеуге кепілдік беретін пайдалану уақытысында жүргізілетін жөндеулер;
оқшаулама сапасын қайта қалпына келтіру,істен шыққан детальдар мен түйіндерді ауыстыру және жөндеужабдықтарды толығымен немесе жеке бөліетерін ажырату;
жабдықтардың кез-келген бөліктерін қайта қалпына келтіру немесе ауыстыру арқылы толығымен ажырату,мұнымен жабдықтардың ресурстары толығымен қайта қалпына келеді;
жабдықтарды және оның кез-келген бөліктерінің құрылымдарын ешбір өзгеріссіз жөндеу.
Жарық беру жүйесінде ең жоғарғы кернеу
127 В;
220 В;
380 В;
110 В;
1 к
Жарық беру жүйесіндегі кернеумен электр энергиясын қанша қашықтыққа дейін үнемді түрде жеткізуге болады:
500м;
150м;
300м;
1000м;
5000м.
Қосқыштардың жұмыс принциптері реленікіне ұқсас Қосқыштардың қажеттілігі
олар аз токпен басқарылып,қуатты жүйелерді іске қосады;
олар аз токпен басқарылып,төмен қуатты жүйелерді іске қосады;
олар үлкен токпен басқарылып,қуатты жүйелерді іске қосады;
олар үлкен токпен басқарылып,төмен қуатты жүйелерді іске қосады;
қажеттілігі шамалы.
Релелік қорғаныстың негізгі міндеті:
өндірістік апаттың болдырмауын қамтамасыз ету;
сигнализация жүйесін іске қосу;
жоғарғы кернеулі электр қозғалтқыштарын іске қосу;
жоғары токты трансформаторларды қорғау;
жоғары токты өлшеуіш трансформаторларын қорғау.
Автоматты ажыратқыштар деген не?
жүктеменің тогы белгіленген шамадан тыс өзгерген уақытта тізбекті токтан автоматты түрде ажыратады;
жүктеменің тогы белгіленген шамадан тыс өзгерген уақытта тізбекті токтан батырма (кнопка түрде ажыратады;
аппаратты токтан ажырату керек болғанда,тізбекті айырғыш арқылы ажыратады;
электр доғасын сөндіретін аппарат;
аппаратты токтан ажырату керек болғанда,тізбекті бөліктеуіш арқылы ажыратады.
Максималды токтың автоматының жұмысы
жүктеменің тогы шектен тыс уақытта тізбекті токтан автоматты түрде ажыратады;
жүктеменің тогы өзгерген уақытта тізбекті токтан автоматты түрде ажыратады;
жүктеменің тогы шектен тыс төмендеген уақытта тізбекті токтан автоматты түрде ажыратады;
жүктеменің тогы белгіленген шамадан тыс өзгерген уақытта тізбекті токтан батырма(кнопка түрде ажыратады;
жүктеменің тогы шектен тыс жоғарылаған уақытта тізбекті токтан автоматты түрде ажыратады.
Магниттік іске қосқыштар дегеніміз:
электр қозғалтқыштарды іске қосу,тоқтату және қорғау үшін қолданылатын коммутациялық аппарат;
кернеулігі 1000 В-ан төмен тұрақты және айнымалы ток тізбектерін қолмен қосу және ажырату үшін қолданылатын коммутациялық аппарат;
электр қондырғыларын асқын жүктемеден және қысқа тұйықталу токтарынан,кернеудің төмендеуінен және де басқа апаттық жағдайлардан автоматты түрде сөндіру үшін қолданылатын коммутациялық аппарат;
электрлік тізбектерді қосып, ажырататын коммутациялық аппарат;
токтың мәні нақты мәнінен асып кететін токтың әсерінен арнаулы ток өткізгіш бөліктерін бұзу арқылы қорғалатын тізбекті сөндіру үшін қолданылатын коммутациялық аппарат.
Коммутациялық аппараттардың негізгі элементтері
электромагнит,доға сөндіргіш қондырғы және түйіспелік жүйе;
жылжымалы цилиндр,орамалар,пресстегіш сақиналар;
магнит өткізгіш, орамдар, бак;
электр жетегі,қысқыштық қондырғы,цилиндр;
статор,ротор,жүктемелі ролик.
Электр қондырғылардың бейтараптары дегеніміз:
генераторлар немесе трансформаторлардың үш фазалық орамдарының ортақ нүктесі;
ЭЕҚ-85 талаптарына сәйкес қорғаныс конструкциялары мен бекіту детальдарынан тұратын кабельдер мен сымдар жиынтығы;
әр түрлі әуе тарату сымдарының,қосалқы станциялардың (П,тарату және секциялық пунктердің жиынтығы;
герметикалық қабықшаға оралған,суда,жерде және ауада төсеуге болатын сымдар;
қоректендіру көзінен тұтынушыларға дейін электр энергиясын тасымалдайтын сымдар,кабельдер,тіректер және электр жабдықтардың жүйесі.
Электр жүйелері мен желілері дегеніміз
әр түрлі әуе тарату сымдарының,қосалқы станциялардың (ПС),тарату және секциялық пунктердің жиынтығы;
ЭЕҚ-85 талаптарына сәйкес қорғаныс конструкциялары мен бекіту детальдарынан тұратын кабельдер мен сымдар жиынтығы;
генераторлар немесе трансформаторлардың үш фазалық орамдарының ортақ нүктесі бар сымдар;
герметикалық қабықшаға оралған,суда,жерде және ауада төсеуге болатын сымдар;
қоректендіру көзінен тұтынушыларға дейін барлық трансформаторлар жүйесі жүйесі.
Электрлік аппараттарды жөндеудегі диффузиялық дәнекерлеу дегеніміз
жоғары температурада дәнекерленетін элеметтерге қажетті қысыммен дәнекерлеу;
түйіспелік топтардың құрылымдық бөлігін түйіспелік қабаттармен жалғау;
жалғанатын металлдардың атомдары аралығында,сырттан жылу берілмесе де, біркелкі пластикалық деформация қамтамасыз етілсе түйісу аумағы пайда болады,жалғанатын жазықтық алдын-ала тазаланады;
электронных кинетикалық энергиясы жылу энергиясына айналумен негізделеді;
бір металлдың қабатын немесе балқыманы басқаға(күмісті мысқа,мысты алюминийге және т.б.) қабаттастыру.
|
Скачать 91.36 Kb.