Емтихан билет №8. Емтихан билет 8
 Скачать 27.8 Kb.
|
|
ЕМТИХАН БИЛЕТ № 8 1. Гипогликемиялық команың клиникасын, диагностикасын, шұғыл көмек алгоритмін атаңыз. 2. Клиникалық өлімнің белгілерін атаңыз. 3. 20 жастағы ер адам асығыс тамақтану және сөйлесу кезінде конвульсиялық жөтел мен тыныс алу дамыды. Ол көмейдің ауырсынуына шағымданады. Науқас сөздерді шатастырады, қиын сөйлейді және қорқады. Беті көкшіл. Дауысы әлсіз естіледі. Конвульсиялық жөтел және тыныс алу қиындықтары бар шулы тыныс алу мезгіл қайталанады. Дене салмағы науқастың биіктігіне сәйкес келеді. Науқастың шұғыл жағдайын анықтаңыз. Шұғыл көмек көрсету алгоритмін жасаңыз және әр кезеңді негіздеңіз. 4. Небулайзерді қолдану бойынша тәжірибелік дағдыларыңызды көрсетіңіз. 1. Гипогликемиялық кома - қант диабеті ауруымен ауыратын науқастың тамақтану режимі бұзылғанда, инсулинді көп мөлшерде қолданғанда, инсулинома ісігі кезінде дамиды. Бұл жағдайда гипогликемияның дәрежесі мен ұзақтығына байланысты клиникалық көрініс байқалады (глюкоза мөлшері 1-2 ммоль/л төмендейді). Клиникасы: - естен тану, психомоторлы қозғыштық - елестер, клонико-тоникалық құрысулар - тері жабындылары және шырышты қабаттары бозарған, ылғалды, профузды тер басады - жиі және беткей тыныс алу Гипогликемиялық команы алкогольды, уремиялық, гипергликемиялық комалар және ми қан айналымының жедел бұзылысы, эпилепсиялардан ажырыту керек. Шұғыл көмек: - Міндетті түрде 40% 20-80 мл глюкоза ерітіндісін күретамырға енгізеді. - Қандағы глюкоза мөлшері 8-10ммоль/л деңгейге дейін көтеріп 10% глюкоза ерітіндісімен инсулинды енгізіп бақылап отырады. - Көрсеткіштерге қарап глюкагон, гидрокортизон, кокарбоксилаза, аскорбин қышқылдары еңгізіледі. - Ми ісінуін алдын алу үшін және емдеу үшін өкпеге жасанды желдендірумен қатар 20% маннитол,глицерин қолданылады. 2. Гипергликемиялық комалар 1. Кетоацидозды 2. Гиперосмолярлы кетоацитозды емес 3. лактацидемиялық Кетоацидозды кома инсулин жетіспегенде организмдерге контринсулярлы гормондар азайып комаға алып келеді. Көмірсулар, белок, майлар алмасулары бұзылғанда гипергликемияға алып келеді де қанда кетонды денелердің мөлшері жоғарылайды (ацетон, ацетосірке қышқылы), сонымен қатар мочевина, азот жоғарылайды да метаболикалық ацидоз және кетонурилға алып келеді. Клиникасы: - есінің болмауы - тері жабындылары және шырышта қабаттарының құрғауы, бозғылт немесе қызарыңқы болады - аузынан ацетон иісі шығады - көз алмасы түсіңкі, жұмсақтау - тамыр соғысы жиіленген, АҚҚ төмен дейді - қозғыштық, құрысулар - қандағы қант мөлшері 55мм дейін көтеріледі. Кетоацидозды кома кезіндегі жедел көмек:1.Инсулиннің орнын толтыру: Басында 8-10 Б-те инсулинді күре тамырға енгізу,кейіннен сағатына инсулинді 6-10 Б тамшылатып енгізіледі. Глюкоза денгейі сағатына 5-6 ммоль\л ге дейін төмендеуін бақылау керек 2.Инфузиондытерапия Гиперосмолярлы кома кезінде жедел көмек: 1.Дегидратациамен куресу. Алғашқы сағатта 1,5-2 литр натрий хлоридінің изотониялық ерітіндісі күре тамырға тамшылатып енгізіледі. Әрі қарай 2ші-3ші сағаттарда 500-750 мл ден енгізіп отыру қажет. Жүрек шамасыздығы, ми ісінуі дамыуының алдын алу, бақылау. Лактатцидемиялық кома – инсулин жетіспеушілігінде және инсулинге сезімталдықтың төмендеу кезінде дамиды. Бұл жағдайда ақуыздар, көмірсу, май алмасуының ауыр бұзылыстары сүт қышқылының мөлшерінің көбеюіне алып келеді. Сүт қышқылының мөлшері 6-7 ммоль-л дейін жоғарлайды (қалыпта мөлшері 0,5-2 ммоль/л). Клиникасы: ЛЦК – ағымы өте ауыр, өршімелі жүрек қантамыр жетіспеушілігіне алып келеді. Гиперлактациалық кома кезіндегі жедел көмек: Емнің мақсаты ацидозды коррекциялау. Ол реанимацияда интенсивті терапия турінде жургізіледі. Натрий гидрокарбонат 150мл-2,5% ерітіндісі күре тамырға. Метилен көгі 1% 1-5мг\кг. Оксигенотерапия. Кокарбоксилаза 100 мг-нан күре тамырға енгізу. Инсулинотерапия (8 Б инсулинді 500 мл глюкоза ерітіндісінде араластырып) енгізу. 2. Клиникалық өлім - бұл бірнеше уақыт аралығында ағзаның басынан кешіретін жағдайы. Ол кезде қан айналым және тыныс тоқтайды, тіршіліктің, өмір сүрудің сыртқы көріністері толық жоғалады, бірақ гипоксияға сезімтал ұлпаларда әлі қайтымсыз өзгерістер дамымайды. Бұл өмір мен өлім арасындағы қысқа уақытылы кезең. Негізгі және қосымша белгілері: - санасы жоғалады; - тынысы тоқтайды (апноэ) немесе патологиялық тыныс болады; - ұйқы артериясында пульс анықталмайды; - тері жамылғылары бозарады, суыды, цианоз және тамыр дақтары пайда болады; - көз қарашықтары кеңейеді, жарыққа реакциясы болмайды; - тырысулар болады. Қанайналым тоқтауының механизмдері: 1. Қарыншалар фибрилляциясы- ЭКГ-да түсініксіз иректер пайда болады. 2. Пульссіз пароксизмалды қарынша тахикардиясы - ЭКГ-да бірдей амлитудалы бірдей жиіліктегі кең тістер пайда болады. Жүрек минутына 140-150 рет соқса, бұл пульсті, ал 170-180 рет соқса, бұл «пульссіз» қарынша тахикардиясы деп аталады. «Пульсті» қарынша тахикардиясын - дәрілермен емдейміз. Қарыншалар фибрилляциясы және «Пульссіз» қарынша тахикардиясын - дефибриллятормен емдейміз. Фибрилляцияның ең жақсы емі – дефибрилляция. 3. Асистолия – жүрек қызметінің толық тоқтауы. ЭКГ-да түзу сызық пайда болады. 4. Электромеханикалық диссоциация - жүректің электрлік активтілігі сақталған, бірақ жүрек жиырылмайды «Пульссіз электр активтілігі» - ЭКГ-да нормаға жақын тістер бар, бірақ пульсі жоқ. 3. 20 жастағы ер адам асығыс тамақтану және сөйлесу кезінде конвульсиялық жөтел мен тыныс алу дамыды. Ол көмейдің ауырсынуына шағымданады. Науқас сөздерді шатастырады, қиын сөйлейді және қорқады. Беті көкшіл. Дауысы әлсіз естіледі. Конвульсиялық жөтел және тыныс алу қиындықтары бар шулы тыныс алу мезгіл қайталанады. Дене салмағы науқастың биіктігіне сәйкес келеді. Науқастың шұғыл жағдайын анықтаңыз. Шұғыл көмек көрсету алгоритмін жасаңыз және әр кезеңді негіздеңіз. Жауабы: Механическая асфиксия. Частичная закупорка дыхательных путей 4. Небулайзерді қолдану бойынша тәжірибелік дағдыларыңызды көрсетіңіз. ЕМТИХАН БИЛЕТ № 9 1. Гипертониялық криздің жіктелуін,клиникасын, диагностикасын,жедел көмек алгоритмін атаңыз. Гипертониялық криз - вегетативті бұзылыстардың барысында ми және жүрек қан айналымдарының бұзылуы асқынып, артериялық қан қысымының кенеттен көтерілуін айтады. Гипертониялық криз кез-келген гипертониялық ауруы бар немесе симптоматикалық артериялық гипертония кезінде дами алады. Кейде сау адам да гипертониялық кризге ұшырауы мүмкін. Әдетте гипертониялық кризге ұшырататын жағдайларға мыналыр жатады: • психоэмоционалды жүктеме • Ауа райының өзгеруі • Кофе, алкогольді ішімдіктерді шамадан тыс пайдалану • Гормондық бұзылулар • Бұрын қабылдаған гипотензивті препараттарды доғару • Мидағы аурулар (инсульт), жүрек (миокард инфарктісі, стенокардия), бүйрек аурулары. Гипертониялық криздің белгілері: • Кенеттен бірнеше минут ішінде немесе 1-3 сағат ішінде пайда болады; • Жеке жоғары қан қысымы (бір пациентте, 240/120 болса, кейбір адамдарға 130/90 деңгейі жоғары болып табылады). Бұл қан қысымының бастапқы деңгейіне байланысты. Егер науқастың қан қысымның деңгейі үнемі төмен болса, ондағы қан қысымының аздап болса да көбеюі гипертониялық кризді тудыруы мүмкін. Гипертониялық криздер мынадай клиникалық суреттемелер түрлеріне бөлінеді: • Нейровегетативтік синдромы бар гипертониялық криз. Әдетте мұндай дағдарыс, куйзелістен, психо-эмоционалдық күйзелістен тез бастау алады. Науқастың басы ауырып, басы айналып , жүрек айныуы болады, сирек жағдайда асқазаны көтеріліп құсады. Адамды қорқыныш сезімі билеп және ауа жетіспегендей болды. Пациенттің көңілі алабұртып, оның қолында діріл, сыздау, терлеу пайда болады. Бұл жағдай қысқа уақытқа яғни 1-ден 5 сағатқа дейін созылады. Бұндай гипертониялық кризді бастан кешірген адамның кейінгі жағдайда көп мөлшерде зәр шығаруы кездеседі. Әдетте гипертониялық криздің бұл түрі өмірге қауіп төндірмейді. • Сулы-тұзды гипертониялық криз. Тұрақты түрде жүрек айнуы мен құсу, қатты бас ауруына шағымдар пайда болады.. Науқастар көбінесе шаршаңқы, кейде мардымдары жоғалып, уақыт бірлігін шатастырады . Олар бүгінгі күннің атын ұмытып, таныс жерде де адасып кетуі мүмкін. Көру қабілеті бұзылып, көз алдына қара дақтар көрінеді, есту қабілеті нашарлауы мүмкін. Бұл жағдай бірнеше күнге созылуы мүмкін. • Ауыр гипертониялық энцефалопатия. Бұл қан қысымының айтарлықтай көтерілуінен туындаған ауыр жағдай. Жоғары қан қысымының пайда болуына байланысты мидың қалыпты қанмен қамтамасыз етілуі бұзылады. Бұл жағдайда есеңгіреу, діріл пайда болып, уақытша сөйлеу қабілеті бұзылуы мүмкін. Барлық криздер былайша бөлінеді: Қарапайым криз - ағзаларды зақымдамайды. Мұндай криздің науқастың өміріне қауіп төндіру ықтималдығы бар. Бірнеше сағат ішінде қан қысымын төмендету керек. Күрделі криз - «мақсатты мүшелерді» байланысты. Мақсатты органдар - бұл аурудың салдарынан көпті немесе азды зардап шегетін органдар. Артериялық гипертензиядан жүрек, ми, қан тамырлар, бүйрек зақымдалады. Мұндай криздің түрі науқастың өміріне қауіп төндіреді және 1 сағат ішінде тез арда қан қысымын төмендетуді талап етеді. Мұндай криздің ұзақ уақытқа созылуы, мынадай аурулардың асқынуына жол ашады: • Жүректен (миокард инфарктісі, тұрақсыз стенокардия, аритмия), • Тамырлар (аорттың қабыршықтану аневризмасы, қан кету) • Ми (инсульт, жедел гипертониялық энцефалопатия), • Бүйрек (қауіпті бүйрек жеткіліксіздігі). Гипертониялық криз кезіндегі шұғыл көмек Жедел жәрдем шақырыңыз. Науқастың (немесе оның туыстары үшін) жедел жәрдем келгенге дейін қабылдануы тиіс барлық іс-шараларды дәрігермен алдын ала талқылау қажет. Біріншіден, криздің белгілерін нақты білу қажет. Егер белгілері бар болса, дәрігеріңіз тағайындаған емдік шараларды қолданып, криздің асқынуының алдын алуға тырысу қажет. Екіншіден, дәрігердің рецептісі бойынша тыныштандыратын дәрі қабылдау маңызды. Өйткені стресс криздің асқынуына әкеп соқтырады. Егер де криз басталған болса, жедел жәрдем шақырып, дәрігер белгілеген дәріңізді қабылдаңыз. Жартылай шалқайып отырып, аяқтарыңызды жылытыңыз (ол жүрек және мидағы қан бөлігін кері бағыттайады), терезені ашып, қысыңқы киімдерді шешіп тастаңыз. Жедел жәрдем дәрігері гипертониялық криздің осы түріне қажетті барлық дәрі-дәрмектерді енгізеді. Егер криздің асқынуын тоқтата алмаса, науқас ауруханаға жатқызылады. 2. Ангионевротикалық ісінудің клиникалық көрінісі, шұғыл жәрдем алгоритмі. Ангионевротикалық ісіну - бұл терінің және шырышты қабаттардың, тері астындағы тіндердің ісінуімен көрінетін ауру. Аурудың негізгі симптомы – кенеттен пайда болатын терінің беткей қабатының ісінуі. Сонымен қатар терінің беткі қабатында ісіктер мен тыртықтар пайда болуы да мүмкін. Бірінші кезекте көз айналасының және еріннің ісінуі болады. Сонымен қатар ісіну – қолда, аяқта, тамақта пайда болуы да мүмкін. Тері бетіндегі тыртықтар мен бөртпелер ауырсынуды және қышынуды тудыруы мүмкін. Бұл симптомдар есекжемге тән. Бөртпелер тітіркенгенде ақ түске енеді. Ауырсыну ангионевротикалық ісіктің теріні зақымдаған тереңдігіне байланысты болады. Басқа да симптомдар жатады: Іштегі спазм – құрысу, тырысу. Тыныс алудың қиындауы. Ауыз бен көздің ісінуі. Көздің кілегей қабатының ісінуі. Диагностикасы Дәрігер пациентті қарап тексеру кезінде теріде пайда болған өзгерістерге байланысты, тітіркендіргіш немесе химиялық заттардың әсерінен болғанын немесе болмағанын сұрауы керек. Сонымен қатар қарап тексеру де ісіну тамақта болатын болса, пациенттің тыныс алуы кезінде қалыптыдан тыс дыбыстар шығуы мүммкін. Дәрігер сонымен қатар аллергиялық реакцияны байқау үшін қан анализін алуы мүмкін. Емі Жеңіл симптомдары кезінде ауруды емдеу қажет етпейді. Ауыр және орташа симптомдары кезінде ауруды емдеу керек. Квинке ісігімен ауыратын науқастар келесі ережелерді сақтау керек: Ауруды шақыратын кез-келген факторлардан немесе аллергендерден алшақ болғаны жөн. Дәрігеріңіз тағайындамаған дәрілерден, қабылдауға болмайтын азық-түліктерден шектелу керек. Ісік пайда болған жерге суық дәке орамалын басу керек, ауырсынуды төмендету мақсатында. Ангионевротикалық ісікте қолданылатын дәрілер: Антигистаминдік препараттар. Қабынуға қарсы дәрілер Эпинефринді егу Тыныс алу жолдарын ашатын ингаляциялық дәрілер. Ранитидин. Егер де Квинке ісігі кезінде науқаста тыныс алудың қиындауы болса, тез арада жедел жәрдем шақыру керек, себебі анигиневротикалық ісік тыныс алу жолдарын толық бітеп өмірге қауіп қатер әкелуі мүмкін. Әдетте тыныс алу жолдарының бітемейтін және симптомдары жеңіл өтетін ангионевроткалық ісіну бірнеше күн ішінде қайтады. 3. 50 жастағы ер адам, пароксизмальды экспираторлық ентігу, шырышты қақырықты бөлу қиын жөтелі бар. Науқас бронх демікпесімен ауырады. Жалпы жағдайдың нашарлауы бұрын жедел респираторлық вирустық инфекциямен байланыстырады. Ол беродуал ингаляциясының санын 10 есеге дейін арттыруы керек еді. Соңғы екі күнде ұстама толығымен тоқтатылған жоқ. Науқастың жағдайы ауыр. Ортопноэ. Тыныс алу жиілігі минутына 24. Қатты, ысқырған дем шығару естіледі. Тері көгерген, термен жабылған. Тынысы әлсіз, өкпенің «мылқау» аймақтары бар. Жүрек соғу жиілігі минутына 120 құрайды. Қан қысымы 140/90 мм рт. ст. құрайды. Науқастың шұғыл жағдайын анықтаңыз. Шұғыл көмек көрсету алгоритмін жасаңыз және әр кезеңді негіздеңіз. Жауабы: Бронхиальная астма. Асматический статус 2 степени |