экзамен. Емтиханға дайындық биология. Емтихана дайынды
 Скачать 31.27 Kb.
|
|
Емтиханға дайындық 1.Қоршаған орта мен ағза арасындағы зат және энергия алмасу процесі: Барлық тірі ағзалар қоршаған ортадан өздеріне қажетті химиялық заттар мен энергия алады. Қоршаған орта мен ағза арасындағы зат алмасу метаболизм деп аталады 2.Пластикалық алмасу дегеніміз не? Қоректік заттарды қолданып, өздерінің қажетті заттарын синтездеу және жинақтау пластикалық алмасу (анаболизм немесе ассимиляция) деп аталады. 3.Өсімдіктермен қоректенетін ағзалар: өсімдікқоректілер, яғни тұяқтылар мен кемірушілер 4. Ғаламшарымызда фото және хемосинтездеуші бактериялар тіршілік етеді: 5.Бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтездей алатын ағзалар: автотрофтар 6.Дайын органикалық заттарды қажет етпейтін ағзалар: автотрофтар 7.Нәруыздарды, майларды және көмірсуларды өз денесінің құрылыс материалы әрі энергия көзі ретінде пайдаланылатын ағзалар: гетеротрофтар 8. Тірі жануарлардың қалдық өнімдерімен қоректеніп, оларды бейорганикалық заттарға айналдыратын ағзалар: сапрофиттер немесе сапротрофтар. 9. Метаболизм қай тілден алынған: грек тілінен 10. Гомеостаз дегеніміз: Гомеостаз (гр. 'homoios' - ұқсас, stasis - тепе-теңдік) - жүйенің қызмет ететін сыртқы ортасының өзгеруіне қатысты тұрақты қалыпта ұстау немесе реттеу үрдісі. 11. Сапрофиттер: өсімдік) — органикалық өлі заттармен қоректенетін, микро ағза. 12.Энергия алу және оны пайдалану мақсатында заттардың ыдырауы: энергиялык алмасу (катаболизм немесе дисимиляция) 13. Жанудың соңғы өнімдері болып табылады: ✔ су буы ✔ көмірқышқыл газы 14. Ферменттердің көмегімен және энергияның бөлінуімен жүретін глюкозаның ыдырау процесі: Гликолиз 15.Ағзаның тіршілігін жойғанға дейінгі үздіксіз жүретін процесс: анаболизм 16. Фотосинтез кезінде күн энергиясын пайдаланылатын ағзалар: фототрофтар немесе фотосинтетиктер 17. Метаболизмнің екінші атқаратын қызметі: Зат алмасу, Жасушаны энергиямен қамтамасыз ету, Жасушаны құрылыс материалымен қамтамасыз ету 18.Реакциялардың нәтижесінде тіршілік әрекеті процестерінде әртүрлі жұмыс түрлерін жүзеге асыру үшін ағзаларға қажетті энергияның босап шығуы: катаболизм 19.Биологиялық отынның ең бастысы: Көмірсу (глюкоза) 20.Органикалық заттардың ыдырауы барысында түзілген энергияның қанша пайызы потенциалды энергия түрінде сақталады: 21. Филогенетикалық ағашты сұлбе түрінде бейнелеуді білдіретін ортақ термин: дендрограмма 22. Шежіре сөзі қандай ұғымды білдіреді? ататек", "генеалогия" деген мағына білдіреді. 23. Оранизімдер ұрпақтарының бір ата- тектен шығуы: парафилия 24. Эогиппус қай жануардың тегінің даму сатысы? жылқылардың 25. Шығыс азиялық орталық отаны болып есептелетін өсімдік: соя, тары 26. Туыстық будандастыру: инбридинг 27. Питекантроптардың миының көлемі: 750 28. «Тіршілік жер бетінде мәңгілік» теориясының авторы: В. Прейер 29. «Тіршілік күші» қандай көзқарасты білдіреді? аузы жабық ыдысқа "тіршілік күші" кіре алмағандықтан тіршілік пайда болмады, сорпаны қайнатқан кезде "тіршілік күші" өледі, — деген қарсы пікірді ұсынды. Тіршіліктің пайда болуы жайында, негізінен, бір-біріне қарама- карсы екі көзкарас қалыптасқан. Оның біріншісі — тіршілік өлі табиғаттан пайда болған деген абиогенездік теорияға келіп тіреледі. Екінші көзқарас — биогенездік теория. Бұл көзқарас бойынша тіршіліктің өздігінен пайда болуы мүмкін емес. Тіршіліктің пайда болуы жайындағы бұл екі көзқарас арасындағы өзара келіспеушілік пікір осы күнге дейін жалғасып келеді. 30. Эукариотты жасушалардың пайда болуы: 31. Оңтүстік Америкада неше эндемик тұқымдасы табылған? 32. Биогеографиялық аймақты атап көрсетен ғалым: Альфред уоллас 33. Аустралия Оңтүстік Азиядан неше жылдай бұрын бөлінген? 50 миллионов лет назад, в период, известный как эоцен. 34. Ұрықтардың ұқсастық заңын ашқан ғалым: 34. К.м. Бэр 35. Оқшаулану табиғатына қарай неше түрге бөлінеді? Географиялық, экологиялық, биологиялық 36.Адамда қанша жұп аутосома бар? 22 37. Симпатриялық түр түзілу тәсілдерін көрсетіңіз: бірінші әдісі – кариотиптің жылдам өзгерісі кезінде жаңа түрлердің, мысалы, автополиплоидия кезінде түзілуі 38.Тұрақтандырушы сұрыптауды ашқан ғалым: И.И.Шмальгаузен 39.Кейбір мәліметтер бойынша , гүлді өсімдіктердің барлық түрінің неше бөлігі гибридогенді тектен шыққан? 40.Мәдени өсімдіктердің ьжаңа сорттарын шығару әдісінің тарихында неше кезеңді бөліп көрсетуге болады? Қарапайым,халықтық,өнеркәсіптік,ғылыми селекция 41.Тарының әр гектарынан 210 ц өнім алып,дүниежүзілік рекорд жасаған ғалым: Шығанақ Берсиев 42.Андылық орталық қай өсімдіктің отаны: Бұл – көптеген түйнекті өсімдіктердің, соның ішінде картоптың, дәрілік өсімдіктердің (кокаинды бұта, хинин ағашы) отаны. 43. Ең алғаш полиплоидия жолымен жаңа өнім түрін алған генетик: Жан Делетр 44.Амитозбен қандай жасушалар бөліне алады ? Ісік жасушалары 45. Органогенез барысында мезодермадан не түзіледі ? өкпе 46. Мейоздағы өзгергіштік немен сипатталады ? Кросссинговер 47. Мейоздағы анафаза –I-дің ерекшелігі неде? хромосомалардың айырылуы 48. Тірі ағзаларда қандай өзгергіштіктің түрі болады? Фенотип және генотип 49.Берілген өзгергіштік түрлері ішінде қайсысы генотипке әсер етпейді? модификация 50.Клайнфельтер ауруының кариотипі қандай? .47,ХХУ 51. Тарихи даму: филогенез 52. Тірі организмдердің 98%-ін құрайтын 4 химиялық элемент: Көміртек, азот, сутек, оттек 53. Тіршілік ұғымын алғашқы сипаттаған ғалым: Ф.Энгельс 54. Тірі организмдердің жекелей дамуы: онтогенез 55. Тіршілік жер бетінде мәңгілік деген теорияны ұсынған ғалым: В.Прейер 56. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы қазіргі кездегі атауы:Биопоэз теориясы 57. Жер шарының пайда болуы: 4,5-5 млрд жыл бұрын 58. Сырты жұқа су қабықшасынан тұратын көпмолекула жиынтығы: Концерванттар 59. Аминқышқылдарды судың қатысуынсыз-ақ өзара қосылып пептитті байланыстар түзуі мүмкін деген пікір ұсынды: С. Фокс 60. Биохимиялық эволюция теориясы 1947 жылы ұсынған ғалым: Д. Бернал 61. Тіршіліктің өздігінен пайда болмайтын тәжірибесі арқылы дәлелдеген ғалым: Ф. Реди 62. Тіршіліктің өлі табиғаттан пайда болу теориясы: Абиогенездік 63. Зат алмасудың екінші кезеңі: Катаболизм 64. Метаболизм грек тілінен аударғанда нені білдіреді: "өзгеру", "алмасу" 65. Органикалық қосылыстардың 3 тобына жатады: Көмірсулар мен майлар 66. Ең алғашқы қарапайым эволюциялық өзгерістер қай деңгейде жүзеге асады: Популяциялық-түрлік 67. Қай деңгей тек көпжасушалы организмдерге тәң: Ұлпалық 68. А. И. Опариннің болжамын тәжірибе жүзінде тексеру С. Миллер өзінің қолбасында жасады: Алғашқы мұхитты 69. А. И. Опариннің Жерде тіршіліктің пайда болуы туралы теориясын тәжірибе жүзінде дәлелдеген ғалымдар С. Миллер, С. Фокс 70. Органикалық заттар Жерде алғашқы «сорпада» шексіз ұзақ өсе беретін еді, егер: ) Бактериялар мен саңырауқұлақтар болмаса 71. 1862 жылы тіршіліктің өздігінен пайда болмайтынын дәлелдеп, арнайы сыйлыққа ие болған ғалым: Л. Пастер 72. Тіршіліктің бастапқы ең қарапайым деңгейі: Молекулалық 73. Тіршіліктің деңгейлері: 7 74. Жер ғаламшарындағы барлық тірі организмдер мен олардың тіршілік ететін жалпы табиғи орта жағдайларының жиынтығын құрайтын деңгей: Биосфералық 75. Тірі организмдердің ең кіші құрылымдық және қызметтік бірлігі: Жасуша 76. Жан Батист Ламарк: Эволюциялық идеяны ең алғаш ұсынған 77. Түрішілік күрес дегеніміз: Бір түрдің даралары арасындағы бәсеке 78. Органикалық дүниенің күрделі және ұзаққа созылған тарихи даму үдерісі: Революция 79. Эволюцияның қозғаушы күшін сипаттаған ғалым: Ч. Дарвин 80. Чарльз Дарвин: Эволюцияның қозғаушы күшін ашты 81. Адамның шығу тегін, тарихи даму кезеңдерін, нәсілдік ерекшеліктерін, материалдық және рухани қазыналарды зерттейтін ғылым: Антропология 82. Антропология сөзі грек тілінен аударғанда: Адам 83. Адам денесінде кейде кездесетін жануарларға ұқсас мүшелердің екінші тобындағы белгілерге жатады: Атавизм 84. Бұдан 25-14 млн жыл бұрын адамтектес маймылдардың бір тобы: Дриопитектер 85. Бұдан 3-2 млн жыл бұрын аустралопитектерге қарағанда адамдарға жақын тіршілік иелері миының салмағы 650гр олардың ғылымда атауы: Епті адам 86. Ежелгі адамдар: Архантроптар 87. Гейдельбер адамы табылған жер: Гейдельберг қаласында 88. Еңбек етудің нәтижесінде біздің ежелгі маймылға ұқсас ататегімізді морфологиялық және физиологиялық өзгерістердің атауы: Антропоморфоз 89. Адамтектес маймылдарға және адамға ұқсас белгілер болған: Питекантроп 90. Қазіргі адамдардың тікелей арғы тегі: Кроманьон 91. Нәсілдер әрбір аймақта өз алдына жекелей пайда болған тұжырым: Полицентризм 92. Жер бетіндегі нәсілдер бір ғана жерде пайда болып, кейіннен басқа аймақтарға таралған деген тұжырым: Моноцентризм 93. Табиғат заңдылықтарын қоғамға пайдалануға ұмтылған теріс пиғылдағы теория: Әлеуметтік дарвинизм 94. Ява аралынан ежелгі адамдардың қаңқа қалдықтарын тапқан ғалым: Э. Дюбуа 95. Азияда кеңінен таралған нәсіл: Монголоид 96. Адамдар тобының арасында түрішілік тұқым қуалайтын өзгергіштікті француз ғалымы Ф. Бернье атады: Нәсілдер 97. Еуропоидтық нәсілдерге тән белгі: Терісі ақшыл түсті 98. Қытай адамының басқаша атауы: Синантроп 99. Адам эволюциясының маңызды факторының бірі: Еңбек 100. Эволюция барысында адамдардың пайда болуы алғашқы қадам: Екі аяқпен тік жүру 101. Қарапайым еңбек құралын жасау, қоғамдасып тіршілік ету, отты пайдалану тән болған: Ежелгі адам 102. Оңтүстік Африкадан қалдықтары табылған: Австралопитектердің 103. Тастан еңбек құралдарын жасап, баспана тұрғызған адамдар: Ертедегі адамдар 104. Неандер өзенінің атымен аталатын ежелгі адамдар: Неандертальдықтар 105. Дриопитектер мен австралопитектердің арасын байланыстыратын адамтектес маймылдардың тобы: Рамапитектер 106. Жылқылардың даму тарихын және қазіргі жылқылардың шығу тегін зерттеген ғалым: В. Ковалевский 107. Жеке түрдің хромосомалық жиынтығына қатысы бар критерий: Генетикалық 108. Жабық тұқымдылардың кең таралған заманы: Кайнозой 109. Алғашқы құрлыққа шыққан өсімдікті атаңыз: Псилофиттер 110. Ароморфоз мысалы ретінде қарастыруға болады: Гүлдердің тозаңдануға бейімделуін 111. «Өсімдіктер тарихы» деген еңбектін авторы: Д. Рей 112. Жеке популяциялардың және жеке түрлердің бір-бірімен және олардың орта жағдайларымен қарым-қатынасын зерттейтін эколгия ғылымның саласы: Аутэкология 113. Құрлықта тіршілік етуге бейімделген организмдер: Террабионттар 114. Судың қалың қабатында тіршілік ететін организмдер: Пелагостар 115. Судың ең беткі қабатында тіршілік ететін, әрі микроскопиялық әрі ұсақ организмдер: Нейстондар 116. Биотикалық фактор: Симбиоз 117. Абиотикалық фактор: Жарық 118. Топырақта тіршілік ететін организмдер: Педобионттар 119. Агроценозға жатады: Бақша 120. Судың қалың қабаты: Пелагиаль 121. Жер бетінде тіршіліктің алғаш пайда болған ортасы: су 122. Антропогендік фактор дегеніміз: Адамның табиғатқа тигізетін шаруашылық әрекеті 123. Тіршілік үшін неғұрлым қолайлы фактор: Оптиум 124. Жектеуші фактор дегеніміз: Әрбір ағзаға әсер ететін факторлардың төменгі және жоғарғы шегі 125. Организмді тіршілік ортасы ретінде пайдаланатын органимдер тобы: Эндобионттар 126. Топырақ қабаты: Педосфера 127. Экология терминің ғылымға енгізген ғалым: Э. Геккель 128. Тірі организмдердің өзара қарым – қатынасын және олардың сыртқы орта жағдайлармен байланысын зерттейтін ғылым: Экология 129. Экология грек тілінде мағынасы: Үй, мекенжай 130. Топырақтану ғылымының негізін салған ғалым: В. Докучаев 131. Экология ғылымының дамуына үлкен үлес қосқан ағылшын ғалымы: Ч. Дарвин 132. Антропогендік фактор: Жер жырту 133. Агроценозда: Қосымша энергия көзі ретінде тыңайтқыш енгізіледі 134. Белгілі бір аумақтағы эколгиялық нысандардағы сан алуан түрлерінің кездесу жиілігін аңықтайтын әдіс: Маршруттық 135. Агроценоздағы қоректік тізбектін негізгі сатысындағылар: ) Адамдар 136. Ағзалардың жекелей бейімделуі: Идиоадаптация 137. Тіршілік үшін күрестің ең қауіпті түрін көрсетіңіз: Түрішілік күрес 138. Түрлердің өзгергіштігін дәлелдеген «Зоология философиясы» кітабының авторы: Жан Батист Ламарк 139. «Бигль» кемесімен жер шарын аралап, саяхат жасап шыққан кім екендігін көрсетіңіз: Чарльз Дарвин 140. Алғашқы эволюциялық ілімінің авторын көрсетіңіз: Ж. Б. Ламарк |