|
Қышқылдардың формуласы.Таблица. ЫШылдарды формуласы, аталуы жне ЫШыл алдыЫ
ҚЫШҚЫЛДАРДЫҢ ФОРМУЛАСЫ, АТАЛУЫ ЖӘНЕ ҚЫШҚЫЛ ҚАЛДЫҒЫ
№
|
Формуласы
|
А Т Ы
|
Қышқыл қалдығы
|
|
1
|
HF
|
фторсутек н/е балқытқыш қышқылы
|
фторид
|
орташа
|
2
|
HI
|
иодсутек
|
иодид
|
күшті
|
3
|
HBr
|
бромсутек
|
бромид
|
күшті
|
4
|
HBrO3
|
бромды қышқыл
|
бромат
|
|
5
|
HCl
|
хлорсутек(тұз қышқылы)
|
хлорид
|
күшті
|
6
|
HClO
|
хлорлылау қышқылы
|
гипохлорит
|
әлсіз
|
7
|
HClO2
|
хлорлы қышқыл
|
хлорит
|
әлсіз
|
8
|
HClO3
|
хлорлау қышқылы
|
хлорат
|
күшті
|
9
|
HClO4
|
хлор қышқылы
|
перхлорат
|
күшті
|
10
|
HCN
|
цианcутек қышқылы
|
цианид
|
әлсіз
|
11
|
HNO2
|
азотты қышқыл
|
нитрит
|
әлсіз
|
12
|
HNO3
|
азот қышқылы
|
нитрат
|
күшті
|
13
|
HNO4
|
пероксоазот қышқылы
|
|
|
14
|
H2S
|
күкіртсутек
|
сульфид
|
әлсіз
|
15
|
H2SO3
|
күкіртті қышқыл
|
сульфит
|
әлсіз-SO2↑+H2O
|
16
|
H2SO4
|
күкірт қышқылы
|
сульфат
|
күшті
|
17
|
Н2S2O3
|
тиокүкірт қышқылы
|
тиосульфат
|
|
18
|
Н2S2O7
|
пирокүкірт қышқылы
|
пиросульфат
|
күшті
|
19
|
Н2S2O6
|
дитион қышқылы
|
|
|
20
|
H2 S2O8
|
пероксодикүкірт қ-лы н/е перокүкірт қышқылы
|
персульфат
|
күшті
|
21
|
Н2S4O6
|
тетратион қышқылы
|
тетратионат
|
|
22
|
H2CO3
|
көмір қышқылы
|
карбонат
|
әлсі з-
CO2↑+ H2O
|
23
|
H2SiO3
|
кремний қышқылы
|
силикат
|
әлсіз
|
24
|
H4SiO4
|
|
|
|
25
|
H4SiO4
|
ортокремний қышқылы
|
|
|
26
|
H2SiF6
|
сутекгексафторосиликаты н/се гексафторкремний қ/ы
|
гексафтороси-ликат
|
күшті
|
27
|
HPO3
|
метафосфор қышқылы
|
метафосфат
|
|
28
|
H3PO2
|
фосфорлылау қышқылы
|
гипофосфит
|
|
29
|
H3PO3
|
фосфорлы қышқыл
|
фосфит
|
әлсіз
|
30
|
H3PO4
|
ортофосфор қышқылы
|
ортофосфат
|
орташа
|
31
|
H4P2O5
|
дифосфорлы қышқылы
|
дифосфит
|
|
32
|
H4P2O6
|
фосфорлау қышқылы
|
гипофосфат
|
|
33
|
H4P2O7
|
дифосфор қышқылы
|
дифосфат
|
|
34
|
CH3COOH
|
сірке қышқылы
|
ацетат
|
әлсіз
|
35
|
H2C4H4O6
|
шарап қышқылы
|
тартрат
|
|
36
|
HMnO4
|
марганец қышқылы
|
перманганат
|
|
37
|
H2MnO4
|
марганецті қышқыл
|
манганат
|
|
38
|
H4MnO4
|
|
|
|
39
|
H2CrO4
|
хром қышқылы
|
хромат
|
күшті
|
40
|
H2Cr2O7
|
дихром н/е бихром қышқылы
|
дихромат н/е бихромат
|
|
41
|
H2MоO4
|
молибден қышқылы
|
молибдат
|
әлсіз
|
42
|
HВO2
|
метабор қышқылы
|
метаборат
|
|
43
|
H3ВO3
|
ортобор қышқылы
|
ортоборат
|
әлсіз
|
44
|
H2В4O7
|
тетрабор қышқылы
|
тетраборат
|
|
45
|
H2C2O4
|
қымыздық қыш/лы (щавелевая кислота)
|
оксалат
|
|
46
|
HSCN
|
роданид-сутекті қышқыл (роданисто-водородная или тиоциановая кислота)
|
тиоцианат н/е роданид
|
|
47
|
H3AsO3
|
мышьяк қышқылы
|
арсенат
|
әлсіз
|
|
НЕГІЗДЕР
|
|
|
1
|
NH4OH → NH3 ↑+ H2O
|
аммоний гироксиді
|
әлсіз
|
|
NH4+ -аммоний катионы
(N-3H4+1 )
|
|
|
|
NH3 ↑ аммиак газы (N-3H4+1 )
|
|
|
2
|
AgOН → Ag2O(қара)+ H2O
|
|
|
3
|
2HgOH → Hg2O+ H2O
|
|
|
1-моно
|
2-ди, би
|
3-три
|
4-тетра
|
5-пента
|
6-гекса
|
7-гепта
|
8-окта
|
9-нона
|
10-дека
|
№
|
Заряды нольге тең, бейтарап молекулалар
|
Бейтарап молекулалар, комплексті қосылыста оларға ешқандай жалғау жалғанбай оқылады («о» жалғанбайды)
|
1
|
NH3о
|
аммиак
|
2
|
СОо
|
карбонил
|
3
|
NОo
|
нитрозил
|
4
|
С6Н6o
|
бензол
|
5
|
Н2Оo
|
аква
|
6
|
С2Н2o
|
ацетилен
|
7
|
СН4o
|
метан және т.б.
|
Амфотерлі элементтер
|
Sn2+ ; Al3+ ; Zn2+ ; Mn2+ ; Be2+ ; Pb2+ ; Cr 3+ ; Ge ; Ga және т.б.
|
1
|
Cu+4HNO3 (конц.) = Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
Cu+8HNO3 (сұйыт.) = 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
|
2
|
|
МЕТАЛДАРДЫҢ
ЭЛЕКТРОХИМИЯЛЫҚ КЕРНЕУ ҚАТАРЫ
Барлық металдардың потенциалдары өлшенген және металдардың электрхимиялық активтілігінің қатары – кернеу қатары жасалған. Бұл қатар сілтілік металдардан басталады. Потенциалдары оң және теріс металдар потенциалы 0-ге тең сутегімен бөлінген.
Металдардың кернеу қатары
|
Li
|
Rb
|
K
|
Cs
|
Ba
|
Ca
|
Na
|
Mg
|
Al
|
Mn
|
-3.045
|
-2.925
|
-2.925
|
-2.923
|
-2.90
|
-2.87
|
-2.71
|
-2.37
|
-1.7
|
-1.18
|
Zn
|
Cr
|
Fe
|
Cd
|
Co
|
Ni
|
Sn
|
Pb
|
H
|
Cu
|
-0.76
|
-0.74
|
-0.44
|
-0.40
|
-0.28
|
-0.25
|
-0.14
|
-0.13
|
0
|
+0.34
|
Ag
|
Hg
|
Au
|
|
|
|
|
|
|
|
+0.80
|
+0.85
|
+1.50
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Кернеу қатарынан екі жағдай туады:
1) сутегіге дейін тұрған металдар тотықтырғыш емес қышқылдар құрамынан сутегін ығыстырып шығарады;
2) алдында (сол жақта) орналасқан металл кейін (оң жақта) тұрған металды ығыстырып шығарады.
1) Zn+2HCl=ZnCl2+H2
2) Ag +CuSO4 = жүрмейді
Н2О2 – сутектің асқын тотығында оттектің тотығу дәрежесі - О2-2
О-2 - оксо
Н-1 – гидро
ОН-1 – гидроксо н/е гидроксид |
|
|
Скачать 124 Kb.