Тарих 251. Исмаил Гаспринский
 Скачать 69.3 Kb.
|
|
Ресей империясының түркі-мұсылмандарын біріктіруді көздеген Қырым татарларының көрнекті ағартушысы: Исмаил Леманов Хасан Мухамедов Ахмет Бірімжанов Ғалымжан Баруди Бақытжан Қаратаев Исмаил Гаспринский Сәлімгерей Жантөрин Жиенғали Тілепбергенов Уақытша халықтық кеңес – «Алашорда» үкіметі тұруға тиіс болды: 15 адамнан 35 адамнан 20 адамнан 25 адамнан 40 адамнан 10 адамнан 45 адамнан 55 адамнан «Бостандық жауы – большевизммен күресу» мақсатында Алашорда үкіметі 2 Бүкілқазақ съезінің шешіміне сәйкес құруға кірісті: Атты әскерді Үлкен гарнизонды «Алаш армиясын» Шағын отрядтарды «Халық милициясын» «Қызыл гвардия отрядын» «Ақ гвардияшылар отрядын» Қазақ кедейлерінен құрылған дружиналарды Қазақ КСР Ғылым Академиясының ашылуы: 1948 ж. 12 маусым 1945 ж. 10 шілде 1947 ж. 15 маусым 1949 ж. 20 қараша 1946 ж. 1 маусым 1950 ж. 22 қараша 1952 ж. 30 қыркүйек 1955 ж. 24 желтоқсан Сталиннен кейін мемлекет басшылығына келген КОКП Орталық Комитетінің бір хатшысы: Л. Берия Г. Колбин Л. Брежнев В. Андропов К. Ворошилов Г. Маленков Н. Хрущев Л. Каганович Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі сайлаған Қазақ КСР-ның Тұнғыш Президенті: Д. Қонаев Б. Әбілов Т. Жүкеев О. Жандосов Н. Назарбаев М. Нәрікбаев Е.Оңғарбаев А.Қожахметов Қазақстандағы революциялық қозғалыстың айтарлықтай орлеуі: 1905 ж.мамыр 1906 ж. тамыз 1907 ж. мамыр 1905 ж. наурыз 1906 ж. қантар 1905 ж. қазан-қараша 1906 ж. тамыз-қыркүйек 1907 ж. қараша-желтоқсан 1 Дүниежүзілік соғыс жылдары Қазақстанда халық бой көрсетулерінің кен тара нысаны: «байлар бүліктері» «әйелдер бүліктері» «кулактар бүліктері» «шаруалар бүліктері» «солдаттар бүліктері» «кедейлер бүліктері» «бұратаналар бүліктері» «жұмысшылар бүліктері» 1920-жылдардың ортасында Смағұл Садуақасовтың атқарған қызметі: «Қосшы» одатының төрағасы Қазақ АКСР ОАК-нің төрағасы Қазақ АКСР ХКК-нің төрағасы Кедейлер комитетінің төрағасы Ауылдық кеңестердің төрағасы Қазақстан оқу-ағарту халық комиссары Қазақстан кәсіподақтарының төрағасы Өлкелік партия Орталық комитетінің бірінші хатшысы Сырдария округінің Созақ ауданында көтеріліс басталды: 1930 ж. 7 ақпан 1929 ж. 5 шілде 1928 ж. 3 сәуір 1932 ж. 5 тамыз 1930 ж. 8 қантар 1931 ж. 9 наурыз 1930 ж. 14 қазан 1929 ж. 10 маусым Тың және тыңайған жерлерді игерудің он жыл ішінде Қазақстан Коммунистік партиясының ОК бірінші хатшысы өзгерді: Үш рет Екі рет Бес рет Жеті рет Алты рет Сегіз рет Тоғыз рет Он екі рет Ленинград пен Мәскеуде «ленинград ісі», «дәрігерлер ісі» қолдан жасалып жатканда Қазақстанда ұйымдастырылды: «Әуезов ісі» «Сәтбаев ісі» «Сүлейменов ісі» «Бекмаханов ісі» «Исмаилов ісі» «Жұмалиев ісі» «Мұстафин ісі» «Аманжолов ісі» Қазақстанның тәуелсіздігін бірінші болып таныған ел: Түркия Англия Бельгия Франция Польша Израиль Германия Жапония Республикадағы қайта құру кезінде Н.Ә.Назарбаевқа кеңесші болған америкалық экономист: М.Пак Л.Эрхард Ч.Бэнг А.Джонс Ли Куан Ю М.Мухаммед З.Бжезинский Г.Явлинский 1989 жылғы санақ бойынша қазақтар республика халқының құрады: 40,2% 29,2% 30,1% 39,7% 42,3% 37,5% 27,4% 44,6% Наурыз мерекесі 62 жылдық үзілістен соң халық арасына қайта оралып, тойланды: 1987 ж. 2 мамырда 1989 ж. 2 сәуірінде 1990 ж. 9 мамырда 1991 ж. 5 сәуірінде 1992 ж. 7 маусымда 1988 ж. 6 шілдесінде 1993 ж. 22 наурызда 1988 ж. 22 сәуірінде Соғыстан кейінгі жылдары Қазақстандағы биліктің заң шығарушы органы: Қазақ КСР үкіметі Коммунистік партия Қазақ КСР Жоғарғы кеңесі Орталық Атқару комитеті Қазақ КСР Министрлер Кеңесі Қазақстан кәсіптік одақтары Республикалық партиялық басшылық Қазақ КСР еңбекшілер депутаттарының кеңесі Қоғамның нарыққа ауысуының бастапқы кезеңінде Н.Ә.Назарбаевтың қанатты ұстанымы: «Әуелі – бірлік, содан кейін – байлық» «Бірінші – бизнес, содан кейін – саясат» «Бірінші – экономика, содан кейін – саясат» «Бірінші – білім, содан кейін – кәсіпкерлік» «Бірінші – мәдениет, содан кейін – экономика» «Әуелі – кәсіпкерлік, содан кейін – жоғарғы табыс» «Бірінші – саясат, содан кейін – әлеуметтік жағдай» «Әуелі – рухани жаңғыру, содан кейін – экономика» ҚР-ның тұнғыш Президенті Н.Ә.Назарбаев «Туған жер» бағдарламасын қолға алуды ұсынды: «Қазақстан жолы» еңбегінде «Тәуелсіздік дәуірі» кітабында «Сындарлы он жыл» еңбегінде «Тарих толқынында» кітабында «Ғасырлар тоғысында» кітабында «Тәуелсіздік белестері» кітабында «Ұлы Даланың жеті қыры» мақаласында «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласында 1991 ж. 21 желтоқсанда Алматыда құрылған ТМД-ға кірген жоқ: Ресей Қазақстан Өзбекстан Қырғызстан Түркменстан Молдовия республикасы Прибалтика республикалары Белорусь, Украина, Тәжікстан Ресей мұсылмандарының бірінші Бүкілресейлік съезі өтті: 1905 ж. 16 тамызда 1907 ж. 26 қарашада 1906 ж. 14 шілдеде 1916 ж. 12 тамызда 1910 ж. 9 маусымда 1905 жылы тамызда 1908 ж. 12 наурызда 1911 ж. 14 шілдеде 1917 жылы 26 қазанда өткен Кеңестердің Бүкілресейлік 2 съезі құрды: Уақытша үкіметті Петроград кеңесін Әскери-революциялық комитетін Халық Комиссарлар Кеңесін (ХКК) Шаруа және солдат депутаттарының кеңесін Жұмысшы және солдат депутаттарының кеңесін Бүкілресейлік Орталық Атқару Комитетін (БОАК) Большевиктік Орталық Атқару Комитетін (БОАК) Соғыстан кейінгі жылдары куғын-сүргінге ұшыраған тіл және әдебиет ғылы өкілдері: Б.Майлин Қ.Жұмалиев Е.Ысмайылов С.Сейфуллин Б.Сүлейменов С.Торайғыров А.Байтұрсынов Ш.Құдайбердиев ҚР Парламенті тұрақты жұмыс істейтін екі палатадан тұрады: Дума Кеңес Сенат Мәжіліс Жиылыс Мәслихат Жоғарғы кеңес Ақылдастар алқасы Ұлттық валюта банкноты және монетасы шығарылады: Ақтөбедегі монета сарайында Өскемендегі монета сарайында Шымкенттегі монета сарайында Жезқазғандағы монета сарайында Астанадағы Банкнот фабрикасында Алматыдағы Банкнот фабрикасында Павлодардағы Банкнот фабрикасында Петропавловскідегі Банкнот фабрикасында Шекаралас мемлекеттер аумақтарындағы қазақ диаспорларына телехабарлары таратылатын ұлттық арналар: «Мир» «Таң» «КТК» «Хабар» «Қазақстан» «Astana TV» «Жетінші арна» «Білім және мәдениет» 1998 жылдан бастап акционерлік қоғамға айналған баспалар: «Өнер» «Дәуір» «Санат» «Жалын» «Ана тілі» «Мектеп» «Жеті жарғы» «Қазақ университеті» 1992 жылғы БҰҰ Бас Ассамблеясының 47-сессиясында Қазақстан тарапынан болған маңызды ұсыныстар: Ауған мәселесін реттеу Ядролық сынақтарды тоқтату Халықаралық бейбітшілікті қамтамасыз ету Орталық Азиядағы транзит мәселесін шешу Ядролық қаруды таратпау туралы шарт жасау БҰҰ-ның бітімгершілік күш-жігерінің қорын құру Отбасын, әйелдерді және балаларды әлеуметтік қорғау Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңес шақыру 1 Мемлекеттік Думаға сайланған қазақ депутаттары: Иса Қашқынбаев Ахмет Бірімжанов Хасан Мухамедов Міржақып Дулатов Бақытжан Қаратаев Ахмет Байтұрсынов Мұхамеджан Сералин Шаймардан Қосшығұлов 1917 жылы 22-қарашада Қоқанда өткен Төтенше 4 өлкелік мұсылман съезі жариялады: Түрік автономиясын Өзбек автономиясын Қоқан автономиясын Қазақ автономиясын Ферғана автономиясын Түркмен автономиясын Түркістан автономиясын Қазақ АКСР автономиясын 1962 жылы партия, кәсіподақ және комсомол ұйымдары бөлінді: Селолық Қалалық Далалық Орталық Жергілікті Аймақтық Өндірістік кооперативтік Қазақстан Республикасы Елтаңбасының авторлары: Т.Донақов М.Төлебаев Ж.Мәлібеков Ш.Ниязбеков Қ.Мырзалиев Ш.Уәлиханов Ғ.Сапарғалиев Б.Мұхамеджанов Нарықтық экономика мен экономикалық өрлеудің даму деңгейімен айқындалатын бизнес: Ірі Агро Авто Орта Ойын Сауда Қаржы шағын Түркияға көшіп барған «Алтай қазақтары» негізінен Орта жүзден шыққан: Уақтар Керейлер Арғындар Наймандар Қыпшақтар Тарактылар Қоңыраттар қаракесектер Ежелгі түріктер құмар болды: Мәңгілік өмір туралы армандауға Билік етуші рухты орнықтыруға Түркі қағандарының ерліктерін дәріптеуге Әулет басының және оның төңіретіне топтасуына Бұрынғы түркілік дәстүрді және идеяны өркендетуге Түрік тілдес тайпаларды тілдік тұрғыдан жақындастыруға Жаратылысы мәңгілік ұғымымен тұтасқан тәңірге жақындауға Елді билеушілер әулетін тәңірінің жердегі өкілі ретінде насихаттауға 2008 жылы қабылданған «Еуропаға жол» мемлекеттік бағдарламасының басты мақсаты: Еуропа елдерімен саяси қарым-қатынасты кеңейту Еуропа елдерімен экономикалық байланысты күшейту Еуропа елдерімен көп тарапты ынтымақтастықты дамыту Қазақстанның Еуропа елдерімен тауар айналымын ұлғайту 2010 жылы еліміздің ЕҚЫҰ-на төрағалығы үшін жағдай туғызу Қазақстанның Еуропа елдерімен стратегиялық әріптестігін орнату Еліміздің Еуропамен гуманитарлық салада байланыстарын арттыру Қазақстанның Еуропа елдерімен технология, энергетика және көлік салаларындағы ынтымақтастықты дамыту Патша өкіметінің қоныс аудару саясатына үнемі қарсы шығып отырған 2 Мемлекеттік Думадағы қазақ депутаттары: М.Шоқай Б.Қаратаев М.Сералин Ж.Сейдалин С.Сейфуллин Ә.Бөкейханов С.Торайғыров Ш.Қосшығулов Қазақ АКСР-інің құрамына соңынан қосылған облыстар: Орал облысы Семей облысы Торғай облысы Ақтөбе облысы Ақмола облысы Көкшетау облысы Павлодар облысы Манғыстау облысы 1954 жылы Мәскеу Қазақстан партия ұйымының бірінші және екінші хатшысы етіп тағайындады: Н.Беляев Г.Борков Г.Колбин Л.Брежнев И.Яковлев Л.Мирзоян Н.Скворцов П.Пономаренко 1993 жылғы Конституция бойынша Қазақстан халқының атынан сөйлеу құқығы берілді: Сенатқа Мәжіліске Мәслихатқа Президентке ҚР Үкіметіне Жоғарғы Сотка Жоғарғы Кеңеске Конституциялық Кеңеске 1917 жылғы Ақпан төңкерісінен кейін пайда болған қазақ жастарының ұйымдары: Семейдегі «Жанар» Гурьевтегі «Атырау» Петропавлдағы «Талап» Оралдағы «Ақ Жайық» Верныйдағы «Жас Отан» Акмоладағы «Жас қазақ» Қостанайдағы «Жанартау» Жезқазғандағы «Асыл арман» Кеңес өкіметі «бейбіт жолмен» орнатылған қалалар: Орал Семей Верный Перовск Черняев Ақмола Орынбор Әулиеата Қазақ АКСР-інің құрамына соңынан қосылған облыстар: Орал облысы Семей облысы Торғай облысы Ақтөбе облысы Ақмола облысы Көкшетау облысы Павлодар облысы Манғыстау облысы «Мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» Конституциялық Заң бойынша Қазақстан Республикасы: |