Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:
9.3С Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары
|
Тексерілді:
|
Пәні биология
Күні:11.02.2021ж
Сынып: 10
|
Мектеп:
Ө. Жолдасбеков атындағы №50 орта мектебі
|
Сабақ №83
|
Мұғалімнің аты-жөні:
Майманова Жайна Меделбаевна
|
Сабақтың тақырыбы
|
Аллельді және аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуі
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)
|
10.2.4.4 аллельді және аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуін салыстыру
|
Сабақтың мақсаты
|
Толық және толымсыз доминаттылықты салыстыру.
Алелльді гендердің әрекеттесуін сәйкестендіре отырып, доминаттылық белгілердің пайда болуын дәлелдеу.
|
Бағалау критерийі
|
Толық және толымсыз доминаттылықты салыстырады.
Алелльді гендердің әрекеттесуін сәйкестендіре отырып, доминаттылық белгілердің пайда болуын есептеу арқылы дәлелдейді.
|
Тілдік мақсаттар
|
Қазақша
|
Орысша
|
Ағылшынша
|
аллель
|
аллель
|
allele
|
аллельді гендер
|
аллельные гены
|
allelic genes
|
аллельді емес гендер
|
неаллельные гены
|
non-allelic genes
|
толық доминанттылық
|
полное доминирование
|
complete dominance
|
толымсыз доминанттылық
|
неполное доминирование
|
incomplete dominance
|
кодоминанттылық
|
кодоминирование
|
codomination
|
көпаллельділік
|
множественный аллелизм
|
multiple allelicism
|
эпистаз
|
эпистаз
|
epistasis
|
комплементарлық
|
комплементарность
|
complementarity
|
полимерия
|
полимерия
|
polymerism
|
плейотропия
|
плейотропия
|
pleiotropy
|
|
Құндылықтарға баулу
|
Атаға тартып ұл тумас,
Анаға тартып қыз тумас.
|
Пәнаралық байланыс
|
Генетика (тұқымқуалаушылық, өзгергіштік, генетикалық есептер)
Селекция (жаңа белгілердің пайда болуы)
|
Алдыңғы білім
|
9.2.4.4 – толық және толымсыз доминаттылықты салыстыру.
|
Сабақ кезеңі/Уақыты
|
Педагогтің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы
Қызығушылықты ояту.
7 мин.
|
(Ұ). Ұйымдастыру кезеңі:
1. Оқушылармен амандасу, түгендеу.
2. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру
Топқа бөлу (flippity әдісі арқылы үш топқа бөлу)
https://flippity.net/rp.php?c=Ақерке%20,Аяулым,Асемай,Құндыз,Ерсин,Мирас,Тоқжан,Ақжан,Еркежан,Аяулым,Қайсар,Дамир,Жанасыл,Елнур
Оқушылармен амандасу:
Сәлеметсіздерме оқушылар!
Здравствуйте дети!
Good morning children!
Good evening children!
How are you?
Sit down, please.
Who is absent today?
I think you are ready for our lesson. Let s start new lesson!
«Кым жылдам» who is faster
«Мақал – мәтелдерді жалғастыр» тақырыпқа байланысты мақал-мәтел айтылады, жалғастырады
Тектіден текті туар .........
Теріңді өзгерте алсаң да ......
Аяғын көріп, асын іш ............
Жеті атасын білген ер...........
Жеті атасын білмеген .........
Жұртыңды ауыстыра алсаң да ......
Салтыңды ауыстыра алсаң да .......
Алып анадан туады .........
Аурудың емін іздегенше, ........
Дескриптор
Мақал -мәтел айтылады, жалғастырады
(Қб) «Ауызша кері байланыс: Жарайсың! Керемет! Әлі талпыныс қажет!.
Good job! Well done! Excellent!
|
ДК экраны
|
Жаңа сабаққа кіріспе
|
Cабақтың тақырыбы
Аллельдік және аллельдік емес гендердің өзара әрекеттесуі
Our topic today
Interaction of allelic and nonallelic genes
«Кинометафара» әдісі
|
«Кинометафара» әдісі
Бейнероликтен кейін сұрақ қойылады Аnswer the question
Ген дегеніміз қалай түсінесіңдер?
Explain why the ratio in F2 in incomplete dominance is 1:2:1, instead of standard 3:1.
What is the difference between incomplete dominance and co-dominance?
|
Дескриптор:
Оқушылар сұрақтарға жауап береді;
(Қб) «Ауызша кері байланыс: Жарайсың! Керемет! Әлі талпыныс қажет!.
Good job! Well done! Excellent!
|
https://bilimland.kz/kk/courses/biologiya-kk/genetika-zhane-suryptau-negizderi/tuqymqualaushylyq-zangdylyqtary/lesson/dominanttylyq-zangy
|
Сабақтың ортасы
Мағынаны ашу.
26 мин.
|
Оқулықтағы жаңа сабақтың мәтінін оқуға тапсырма береді
Work the book.
Take your books
Open your books at page ....
Read the text on page ...
Аллель – белгілердің дамуын анықтайтын гендердің бір немесе бірнеше жұбы
Аллельді гендер
хромосоманың бір жұбында, бір локусында орналасатын гендер
Аллельді емес гендер
хромосоманың бір жұбында, әртүрлі локустарда, сондай-ақ әртүрлі хромосомаларда орналасатын гендер
|
Оқулықты оқып танысып шығады. Тірек сөздермен танысып, өз дәптерлеріне жазып алады.
Аллельді гендердің
өзара әрекеттесуі
Толық доминанттылық
Толымсыз доминанттылық
Кодоминанттылық
Аллельді емес гендердің
өзара әрекеттесуі
Комплементарлық
Эпистаз
Полимерия
Плейотропия
|
Дескриптор:
аллельді және аллельді емес гендерді сипаттайды «Ауызша кері байланыс: Жарайсың! Керемет! Әлі талпыныс қажет!.
Good job! Well done! Excellent!.
|
Тақырып бойынша интернет көздерін пайдаланып видеоролик көреді.
|
10 мин
|
Оқулықта берілген терминдермен жұмыс
Terminology
Key terms
Incomplete dominance - a condition when heterozygous organism has a trait, that is between dominant and recessive traits;
Co-dominance - a condition when two alleles of a heterozygous organism have full appearance in a phenotype;
Pleiotropy - one gene affects on many traits.
|
Оқушылар үш тілде анықтамасын береді
https://quizlet.com/live/561269
Терминдік болжам
аллель
аллельді гендер
аллельді емес гендер
толық доминанттылық
толымсыз доминанттылық
кодоминанттылық
көпаллельділік
эпистаз
комплементарлық
полимерия
плейотропия
|
Дискриптор:
Үш тілде анықтамасын береді
Жарайсың! Керемет! Әлі талпыныс қажет!.
Good job! Well done! Excellent!.
|
ДК экраны
10-сынып оқулығы.
Жұмыс дәптерлері
https://quizlet.com/live/561269
|
|
“Генетикалық есеп”
Work in individual (жеке жұмыс)
Есеп №1
Шешесінің қаны І топ, ал әкесінің қаны ІҮ топ болған жағдайда балалары ата-анасының біреуінің қанының тобын тұқым қуалауы мүмкін бе?
Есеп №2
Перзентханада 2 баланы ауыстырып алған (Ж және Н). Бірінші ата-аналарының қан тобы I және IV, ал екінші ата-аналарының қан топтары I және III. Анализ нәтижесі бойынша Ж-да I қан тобы, ал Н-да II қан тобы екені анықталды. Балалардың ата-анасын табындар
|
|
Дескриптор:
Оқушылар сұрақтарға жауап береді;
Адамның қан топтарының механизмін сипаттайды
|
10-сынып оқулығы.
Жұмыс дәптерлері
|
Сабақтың соңы
7 мин.
|
«Суреттік болжам» әдісі»
|
«Суреттік болжам» әдісі»
Оқушылар бүгінгі сабақтың тақырыбы бойынша суреттен анықтап, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.
Example What are expected offspring of two Snapdragon plants with pink flowers? Solution: Snapdragons with pink flowers have CRCW genotypes; Each parent will produce ½ of gametes with CR allele, and ½ of gametes with CW allele; After the joining of gametes in F2 we have following genotypes: CRCR; CRCW; CWCW in a ratio 1:2:1;
|
Дескриптор:
Оқушылар бүгінгі сабақтың тақырыбы бойынша суреттен анықтап, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.
"Үш шапалақ" арқылы бағалау
|
10-сынып оқулығы.
Жұмыс дәптерлері
|
Кері байланыс
|
“Ресторан” әдісі
You have worked well today.
The lesson is over, thank you. Goodbye!
Үйге тапсырма Аллельдік және аллельдік емес гендердің өзара әрекеттесуі read,
You have worked well today.
The lesson is over, thank you. Goodbye!
|
Сабақтың ең дәмді тұсы мен ең ащы тұсы туралы пікіріңіз қандай?
|
Мұғалім оқушыларды 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.
|
|
Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?
|
Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?
|
Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы
|
Оқушы мен мұғалім, Оқушы мен оқушы арасындағы байланыс, ЖАДА құру аясында жаңа материалдық тақырыбын еркін меңгеруіне жағдай жасаймын. Әрбір сабақтың кезеңдеріндегі тапсырмаларды орындауға оқушыны бағыттай отырып, өзін – өзі реттеуге мүмкіндік беремін.
Барлық оқушылар:
Толық және толымсыз доминаттылықты салыстырады
Көптеген оқушылар:
Алелльді гендердің әрекеттесуін сәйкестендіре отырып, Кейбір оқушылар:
доминаттылық белгілердің пайда болуын есептеу арқылы дәлелдейді..
|
Оқушылар сабақ барысында үйренгенін бағалау үшін түрлі әдіс тәсілдер беріледі:
Бағалау: Мадақтау әдісі «Жарайсың!», «Тамаша!».
Оқушылар бірін бірі бағалайды. «бас бармақ»
Дескриптор бойынша оқушыларға жазбаша кері байланыс беру
|
Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау ;
Сабақ барысында өткір үшкір заттарды қолданғанда қауіпсіздік ережесін сақтау;
|
Сабақ бойынша рефлексия
Сабақ мақсаттары/ оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қолжеткізді ме?
Жеткізбесе, неліктен?
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?
|
Жалпы сабақтың мақсаты, оқу мақсаттары оқушылардың жас ерекшеліктеріне, ойлау қабілеттеріне негізделіп жүйелі түрде құрылды. Соның нәтижесінде әр топ оқушылары өз білімдерін көрсетіп, әр берілген тапсырмаларды тиянақты, жауапкершілікпен орындап өз ойларын еркін жеткізе алды. Тиімді оқыту және оқу әдісі бойынша оқушылардың сабақ кезеңдеріндегі іс-әрекеттері көңілден шықты. Кезеңдер бойынша өлшеніп берілген уақыт талаптарға сай орындалып отырды. Сабақ жосапары іске асу барысында аса ауытқулар байқалмады
|
Жалпы баға
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1: Сабақта оқушылар қызығушылық пен белсенділік танытты.
2:Оқушылар өз ойларын еркін жеткізе білді.
Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1: Белсенді оқу әдістерінен «Кинометафара» «Терминдік болжам » әдісі тиімді болды.
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды
Жетілдіруге көмектесетін не білдім?
Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты) ?
1: Сабақтағы жағымды әсерлерді қалыптастыру, оқушылардың арасындағы бір – бірімен қарым – қатынасты одан әрі жетілдіре отырып мақсатқа жетуге баулу.
2: Бірін – бірі және өзін – өзі бақылауға, бағалауға үйрету.
Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/ қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?
|
Скачать 0.83 Mb.
амбыл облысы, Тараз қаласы, Ө. Жолдасбеков атындағы