РЕФ ЛЕК КОНС. Лекция. 1 Негізгі анытамалар

• Название: Лекция. 1 Негізгі анытамалар
• Анкор: РЕФ ЛЕК КОНС
• Дата: 25.01.2022
• Размер: 4.03 Mb.
• Имя файла: lektsiya konspekti.doc
• Тип: Лекция; #341648
• страница: 2 из 3

8.2. Үш фазалы генератор орамаларын қосу тәсілдері.

8.2.1.‘’Жұлдызша ‘’ схемасы бойынша қосу.

Сур.20.’Жұлдызша ‘’ схемасы бойынша қосу.

Орамаларды ‘’Жұлдызша ‘’ схемасы бойынша қосқанда X;Y;Z фазалар соңы, нейтралды деп аталатын бір N нүктесіне қосылады. Орама басына үш сызықты сым әкелінеді.

8.2.2.’ Үш бұрыш‘’ схемасы бойынша қосу.

Сур.21.’ Үш бұрыш‘’ схемасы бойынша қосу.

Орамаларды ’ Үш бұрыш‘’ схемасы бойынша қосқанда бірінші орама Х соңын екінші орама В басымен қосады, екінші орама Y соңын үшінші орама C басымен қосады, үшінші орама Z соңын бірінші орама A басымен қосады.

Орамалардың А, В, С әрқайсысының басына сызықты сым жалғанады. Нейтралды сым бұл қосылыста жоқ.

Генератордың әр фазасының басы мен соңындағы кернеуді фазалық - U_A; U_B; U_C , ал әртүрлі фазалар шығысының арасындағы – сызықты U_AB; U_BC; U_CA деп атайды. Төртсымды тізбек қорек көзінің екі кернеуін қолдануға мүмкіндік береді – фазалық және сызықты.
ЛЕКЦИЯ .

9.1.Үшфазалы тізбектегі симметриялы және симметриялы емес қабылдағыштар.

Қабылдағыштар үшфазалы тізбекте “Жұлдызша” және “Үш бұрыш”схемалары бойынша қосыла алады.

Фазаның комплексті өткізгіштігі бірдей қабылдағыштарды симметриялы дейміз.

“Жұлдызша” схемасы “Үш бұрыш”схемасы

Z_a = Z_в = Z_C Z_ав = Z_вс = Z_ca

Егер бұл шарт орындалмаса, онда қабылдағыш симметриялы емес. Бұл жағдайда жүктелуі бірқалыпты болуы мүмкін, егер фазаның комплексті өткізгіштің модулдері тең болса.

“Жұлдызша” схемасы “Үш бұрыш”схемасы

Z_a = Z_в = Z_C Z_ав = Z_вс = Z_ca

немесе бірқалыпты, егер фазаның комплексті өткізгіштік аргументтері бірдей болса.

“Жұлдызша” схемасы “Үш бұрыш”схемасы

_a = _в = _C _ав = _вс = _ca
9.1.1.Симметриялық қабылдағыштағы фазалық және сызықты токтар мен кернеу қатынастары.

“Жұлдызша” схемасы “Үш бұрыш”схемасы

2. 
   “Жұлдызша” схемасы бойынша қабылдағыштарды қосу.
   

Сур. 22. “Жұлдызша” схемасы бойынша қабылдағыштарды қосу.

Қабылдағыштың фазалық токтары Ом заңымен анықталады: , , Нейтралды сымдағы ток Кирхгоф заңымен анықталады және фазалық токтардың геометриялық қосындысына тең: IN= IA+ IB + IC

Симметриялы жүктегенде нейтралды сымда ток жоқ болады, демек I_N = 0.
9.3.“ Үш бұрыш ” схемасы бойынша қабылдағыштарды қосу.

Сур.23. “ Үш бұрыш ” схемасы бойынша қабылдағыштарды қосу.

Қабылдағыштың фазалық токтары Ом заңымен анықталады:

Сызықты токтар Кирхгофтың бірінші заңы бойынша а, в, с, түйініндері үшін бірінші заңы бойынша жазылған теңдеуін фазалық тоқтар арқылы анықталады.

I_A = I_ав - I_ca

I_B = I_вс - I_вс

I_C = I_ca - I_вс

Үшсымды тізбекте жүктеме мінездемесіне қарамастан сызықты токтардың геометриялық қосындысы нөлге тең, демек.

I_A + I_B + I_C= 0.

9.4. Векторлық диаграммалар.

1. 
   Қабылдағыштарды “жұлдызша” схемасы бойынша қосу.
   

Сур.24. Кернеу мен токтардың активті-индуктивті жүктемедегі симметриялы(а) және симметриялы емес(б) режимдердің векторлық диаграммасы.

2. 
   Қабылдағыштарды “Үш бұрыш” схемасы бойынша қосу.
   

Сур. 25. Кернеу мен токтардың активті-индуктивті жүктемедегі симметриялы(а) және симметриялы емес(б) режимдерінің векторлық диаграммасы.
9.5.Авариялық режимдер.

1. 
   Қабылдағыштарды “жұлдызша” схемасы бойынша қосу.
   

Сызықты А сымының үзілуі

Сур.26.А сымының үзілуі

Сур.27. Кернеу мен токтардың векторлық диаграммасы.

А сызықты сымы үзілгенде және нейтралды сым болғанда фазадағы кернеу нөлге тең болады, қабылдағыштың қалған фазаларының кернеуі өзгеріссіз қалады.

Демек: U_A = U_а

U_B = U_в

U_C = U_c

I_Bмен I_C сызықты токтары номиналды мәндерге, ал ток I_A =0 тең болады. Нейтралды сымдағы ток :

I_N = I_B + I_C

Кернеу мен токтардың активті-индуктивті жүктемедегі векторлық диаграммасы сур.3.9. көрсетілген.

2. 
   Қабылдағыштарды “үш бұрыш” схемасы бойынша қосу.
   

са фазасының үзілуі.

Сур.28. са фазасының үзілуі. .	Фаза үзілгенде са ( Zca= ) сызықтық кернеу өзгеріссіз қалады: UAB =Uав ; UBC =Uвс ; UCA = Uca : Фазалық ток Iса = 0 , ал Iавмен Iвстоктары номиналды режимге қарағанда мәндерін өзгертпейді.
Желілік токтар тең болады	IA =Iав- Ica =Iав IB =Iвс - Iвс IC = Ica -Iвс= -Iвс
Активті индуктивті жүктеме кезіндегі кернеу мен токтың векторлық диаграммасы.	Сур.29. Кернеу мен токтардың векторлық диаграммасы

С сымының желісінің үзілуі.

Сур.30. С сызықты сымының үзілуі

Сызықты сым С үзілгенде қабылдағыш тек сызықты UАВ кернеуіне қосылған. вс мен са фазалары тізбектеліп қосылып және олар арқылы фазалық ток өтеді. Тізбектеліп қосылған қабылдағыштың фазасының толық комплексті кедергісі мына формуламен анықталады: Z1 = Zca + Zвс ,

сонда

ток :

Желілік токтар анықталады:

Кернеу мен токтардың активті-индуктивті жүктемедегі векторлық диаграммасы сур31. көрсетілген. .

Сур.31.Кернеу мен токтардың векторлық диаграммасы

.

10 ЛЕКЦИЯ.

10.1.Үшфазалы тізбектің қуаты.

«Жұлдызша» схемасы бойынша жүктемені жалғау	«Үшбұрыш» схемасы бойынша жүктемені жалғау
Активтіқуат
Симметриялы жүктеме кезінде:
Реактивті қуат
Симметриялы жүктеме кезінде :

10.2. Активті қуатты өлшеу.

Бір ваттметр әдісі «жұлдызша» және «үшбұрыш» схемалары бойынша симметриялы жүктемелерді жалғау кезінде қолданылады
Екі ваттметр әдісі ( Арона әдісі) әмбебапты болып келіп, симметриялы да симметриялы да емес жүктемелерде қолдана береді Үш ваттметр әдісі «жұлдызша» схемасы бойынша жалғанған симметриялы емес жүктемелерді жалғау кезінде қолданылады

СИНУСОИДАЛЫ ЕМЕС ТОК ТІЗБЕГІ

ЛЕКЦИЯ

14.1.Синусоидалы емес электрлік шамалардың параметрлері мен кескінделу тәсілдері

14.1.1.Синусоидалы емес токтар пайда болу себебтері.

Синусоидалы емес токтар мына себептермен пайда болады:

• 
  Электрлік тізбекте синусоидалы емес Э.Қ.К. болғанда.
  
• 
  Тізбек параметрін өзгерткендіктен – активті өткізгіштікті, индуктивтілікті немесе тоғы өзгертілген сыйымдылық не кернеу.
  

14.1.2.Синусоидалы емес токтар мен кернеу сипаттау.

Синусоидалы емес шамаларды график арқылы көрсету.


Сур. 37. Синусоидалы емес токтар қисықтары (а – екі периодты болғанда; б-телеграфті сигналдарды жібергенде).

Алынған көрсетулер:

Т - синусоидалы емес шама периоды;

i_max - ең үлкен лездік мән.

Синусоидалы емес қисықтары Фурье қатарына жіктеу.

Кез келген синусоидалы емес токтар қисығы (кернеу немесе Э.Қ.К.) синусоида (гармоника) тізбегінен тұрады және Фурье қатарымен көрсетіледі:

i= I₀+I_1msin(t+₁)+I_2msin(2t+₂)+···+I_kmsin(kt+_k)

ондағы I₀ – тұрақты құрама.

I_1m, I_2m – Біріншісі амплитуда , екіншісі ток гармоникасы.

Бірінші, үшінші және т.с.с. тәртіптегі гармоникаларды тақ, ал екінші, төртінші және т.с.с. тәртіптегі гармоникаларды жұп деп атаймыз.

Гармоникалардың номері үлкейген сайын, амплитудасы азаяды. Бірінші гармоника басты,қалғандары – жоғары гармоникалар деп аталады.

14.2.Синусоидалы емес шамалардың сандық мінездемелері.

Синусоидалы емес қисықтар формасы келесі коэффициентермен мінезделеді:

• 
  К_Ө кернеу қисығының формасын өзгертетін коэффициент электрлік энергия сапасының көрсеткіші болып табылады.
  

• 
  пульсация коэффициентті
  

• 
  форма коэффициентті
  

К_ф =

онда U₍₁₎ - бірінші гармониканың жұмыс істеп жатқан кернеу мәні

U - жұмыс істеп жатқан кернеу мәні



U_m(1) - негізгі гармониканың амплитудалық мәні.

U_cр - кернеудің орташа мәні.

14.3.Синусоидалы емес қисықтардың түрлері.

Формасына байланысты синусоидалы емес периодты қисықтар симметтриялы қисық болып бөлінеді:

• 
  абсцисса осіне байланысты;
  
• 
  ординатта осіне байланысты;
  
• 
  координатта басына байланысты.
  

Абсцисса осіне байланысты симметриялы қисықтар, тек тақ гармоникалардан тұрады. Бұл типті гармоника сур.5.2.а. көрсетілген.

Ординатта осіне байланысты симметриялы қисықтар косинус заңымен өзгеретін тұрақты және айнымалы құрамалардан тұрады. Сур. 5.2 б. қисығы келесі түрде көрсетіледі:

i=I₀+I_1mcost+I_2mcos2t+I_3mcos3t+···

Координата басына байланысты симметриялы қисықтар синус заңымен өзгеретін тек айнымалы құрамалардан тұрады. Бұл типті қисық (рис.5.2.в.) келесі түрде Фурье қатарына жіктеледі:

i=I_1msint+I_2msin2t+I_3msin3t+···


Сур.38. Синусоидалы емес қисықтар түрлеріі.( а - абцисса осіне байланысты симметриялы; б - ординатта осіне байланысты симметриялы; в - координат басына байланысты симметриялы.)
15 ЛЕКЦИЯ .

15.1. Синусоидалы емес электр тізбегіндег іток пен кернеудің есептелуі.
Активті кедергісі R, индуктивтілігі L мен сыйымдылығы C тізбектеліп қосылған тізбекке (сур.5.3. ) синусоидалы емес кернеу берілді деп санайық:

u=U₀+u_m1sint+u_m23sin3t

Сур.39. R,L,C.тізбектеліп қосылуы

Сур.40. Эквиваленттік схема.

Синусоидалы емес кернеу тұрақты қатар мен бірінші мен үшінші тәртіптегі тақ гармоникалардан тұрады. Синусоидалы емес энергия көзінің кернеуін тізбектеліп қосылған корек көздерінің (сур.5.4.). қатарымен ауыстырса болады.