Микраш. мм. Люголь Температураа байланысты микроорганизмдер негізгі топтара блінеді мезофилдер
 Скачать 36.17 Kb.
|
|
Кохтың табақшалы тәсілі қолданылады: тіршілікке қабілетті клеткаларды санау үшін + Грам әдісі бойынша бактерия клеткаларын бояу кезінде пайдаланылатын бояу: Люголь + Температураға байланысты микроорганизмдер негізгі топтарға бөлінеді: мезофилдер + Прокариот клеткаларына цитоплазмалық мембрана арқылы заттар тасымалдауының механизмі: пассивті диффузия Зең саңырауқұлақтарының негізгі өкілдері: пенициллиум Ашытқы саңырауқұлақтарының негізгі өкілдері: сахаромицит Бактерия клеткаларының өкілдері: псевдомонада Бактерия клеткаларының өкілдері: escherichia Цианобактериялардың өкілдері: oscillatoria Актиномицеттердің өкілдері: actinomyces Бактериялардағы генетикалық рекомбинацияның негізгі механизмі: трансдукция Бактерия клеткаларының беттік құрылымына жатпайтын құрылым: нуклеоид Бактерия клеткаларының беттік құрылымына жататын құрылым: талшық Бактерия клеткаларының беттік құрылымына жататын құрылым: фимбрий Микроорганизм клеткаларында жинақталатын қор заттары: гликоген Микроорганизм клеткаларында жинақталатын қор заттарына жатпайтын зат: белок Бактерия клеткаларында жинақталатын қор заттарына жатпайтын зат: дипоколин қышқылы Бактериялардың клетка қабықшасының негізгі пептидогликанның құрамына кіреді: N-ацетилглюкозамин Прокариоттарға тән емес белгі: калыптасқанның ядроның болуы Микроорганизмдерге ғана тән қасиет: көлемінің ұсақтығы Бактерияларға тән қасиет: жай көзге көрінбеуі Актиномицеттерге тән қасиет: антибиотиктер түзеді Цианобактерияларға тән қасиет: молекулалық азот түзеді Ашытқыларға тән қасиет: тағам өнеркәсібінде кең қолданылады Энергия көзі ретінде күн сәулесін қолданады: фотоорганогетеротрофтылар Эукариоттарға тән белгі: ядро митоз жолымен бөлінеді Грам бойынша бояуда қолданылмайтын бояу: метилен көгі Фиксирлеген препарат қолданылмайтын жағдай: тірі клеткаларды бақылауда Микроорганизм-термофилдердің дамуына қолайлы температуралық жағдайлар: 50-65 С Микроораганизм-мезофилдердің дамуына қолайлы температуралық жағдайлар: 20-30 С Микроораганизм-психрофилдердің дамуына қолайлы температуралық жағдайлар: -10-+10 С Процесс барысында сүт қышқылы түзілетін ашу түрі: сүт қышқылды Төмендегі кіші молекулалардың тек прокариоттарда кездесетін түрі: тейхой қышқылы Бактериялардың клетка қабықшасына тән белгі: клетка формасын сақтау Бактериялардың клетка қабықшасының клетка үшін маңыздылығы: клеткаға қоректік заттар енеді Фимбрийлерге (пилилер) тән ерекшелік: бактериялардың жынысты процесіне қатысады Капсулаларға тән белгі: беттік құрылымына жатады Бактерия клеткаларының сыртында түзілген капсула атқаратын қызмет: клетканы кеуіп кетуден сақтайды Спирохеталарға тән белгі: клеткалары спираль тәрізді Фототрофты бактериялардың ерекшеліктері: фотосинтез процесін жүзеге асырады Микроорганиздерді дақылдауда қолданылатын қоректік орталардың химиялық құрамына байланысты түрі: синтетикалық Қоректік орталарды залалсыздандырудың негізгі түрі: автоклавтау Бактериялардың көбеюін қамтамасыз ететін дифференцияларған клеткалар: баеоциттер Қолайсыз орта жағдайларына төзімді морфологиялық дифференцияланған клеткалар: акинеталар Топырақ микроорганизмдері атқаратын маңызды процестер: органикалық қосылыстар минерализациясы Микроорганизмдердегі зат алмасуға қатысы бар ұғым: анаболизм Микробиологияның дамуына көп үлес қосқан ғалым: Пастер Микроскоп арқылы бактерияларды бақылаған ғалым: Левенгук Л. Пастердің ең маңызды еңбегі: ашу процесін ашты Р.Кохтың ең маңызды еңбегі: құрт ауруының қоздырғышын тапты Микроорганизмдердің негізгі топтары: бактериялар Прокариотты микроорганиздерге жататын топтар: спирохеталар Эукариоттарды сипаттайтын негізгі белгі: нағыз ядро бар Прокариотты сипаттайтын негізгі белгілер: нағыз ядро жоқ Иілген бактерияларға жататын микроорганизмдер: вибриондар Бактериялар прокариоттарға жатады, өйткені олардың құрылысы: ядролық мембранамен қапталмаған Шар тәрізді бактерияларға жатады: сарциналар Бактериялардың көп кездесетін пішіндері: шар тәрізді Бактерия капсуласының негізгі түрі: макрокапсула Прокариоттар патшалығының номенкулатураға сәйкес категориясы: туыс Бактериялардың бір түрінен екінші түрін ажырататын негізгі қасиеті: морфологиялық Шар тәрізді бактериялардың орналасуына байланысты түрі: стрептококкалар Шар тәрізді бактериялар орналасуына байланысты бөлінеді: стафилакокктар Таяқша тәрізді бактериялардың түрі: бациллалар Микроорганизмдерді тірі күйінде зерттеуге арналған препарат түрі: жаншылған тамшы Көп кездесетін бактерия формасы: таяқша тәрізді Препарат жасау кезінде жұғындыны кептірудің мақсаты: жұғындыны шыныға бекіту Цитоплазмалық мембрананың негізгі қызметі: заттардың белсенді тасымалдануы Грам теріс бактериялардың сыртқы мембранасының құрамына енетін негізгі қосылыс: липополисахаридтер Бактериялық клетканың сыртқы қабатына қатысы жоқ құрылым: нуклеоид Бактериялық клетканың сыртқы қабатына қатысы бар құрылым: талшықтар Прокариот клеткаларына цитоплазмалық мембрана арқылы заттар тасымалдануының механизмі: белсенді транспорт Прокариоттардың клеткасының негізгі құрылымы: нуклеоид Нуклеоидтың эукариотты клеткалардың ядросынан айырмашылығы: ядролық мембрана жоқ Нан өндірісінде қолданылатынашытқы саңырауқұлағы: сахаромицет Нуклеоидтің негізгі компоненті: ДНҚ Прокариотты клеткалардың беттік өсінділері: талшықтар Бактерия цитоплазмасында орналасатын негізгі органелла: рибосома Прокариот клеткаларында көп кездесетін негізгі қосылыстар: полисахараидтер Бактерия талшығының негізгі бөлігі: базалды дене Бактерия клеткаларының өкілдері: псевдомонада Бактериялардағы генетикалық рекомбинацияның механизмі: конъюгация Консистенциясына байланысты қоректік орталардың түрлері: тығыз Пайдалану мақсатына байланысты қоректік орталар топтары: әмбебап Микробиологияда қоректік орталарды қолдану мақсаты: әр түрлі микроорганизмдерді зерттеуде Бактериялық дақылдың сұйық ортада өсуінің негізгі белгілері: ортаның лайлануы Бактериялардың бөлініп алынған таза дақылды идентификациялауда қолданылатын белгілердің бірі: дақылдық Қоректік ортада жекеленген колонияларды макроскопиялық зерттеу кезінде сипатталатын қасиеттері: пішіні және көлемі Бактериялардың бөлініп алынған таза дақылды идентификациялауда қолданылатын белгілердің бірі: биохимиялық Бактерияның клетка қабықшасының негізі: пептидогликан Консистенциясына байланысты қоректік орталардың түрлері: сұйық Антибиотиктер шығу тегі бқйынша бөлінеді: микробтық Антибиотиктердің негізгі өндірушілері: актиномицеттер Тек оттекті жағдайда тіршілік ететін микроорганизмдер: облигатты аэробтылар Оттексіз жағдайда тіршілік ететін микроорганизмдер: анаэробтылар Ортадағы рН-тың мәніне байланысты бактериялардың топтары: нейтрофилдер Температураның өте жоғары мәнінде тіршілік ете алатын микроорганизмдер топтары: термофилдер Температураның төмен мәнінде тіршілік ете алатын микроорганизмдер топтары: облигатты психрофилдер Ортадағы рН-тың мәніне байланысты бактериялардың топтары: ацидофилдер Тек прокариоттарда ғана болатын белгі: сақиналы хромосома Прокариотттарға тән емес белгі: қалыптасқан ядроның болуы; автономды органелланың болуы Грам оң бактериялардың Грам терістерден негізгі айырмашылықтары: пептидогликан қабаты қалың; липополисахаридтер жоқ Грам теріс бактериялардың Грам оңдардан негізгі айырмашылықтары: сыртқы және ішкі мембарана бар; липополисахаридтер бар Микроорганизмдердің бір-бірімен қарым – қатынасының зиянды түрлері: паразитизм; жыртқыштық Микробиологияның негізгі зерттеу объектілері: бактериялар; зең саңырауқұлақтары Микробиологиялық зерттеуде қолданылатын материалдарды толығымен залалсыздандыру әдістері: ылғал бумен қыздыру; сәулелендіру Бактерия клеткаларында кездесетін қосымша құрылымдарға жататындар: аэросомалар; магнитосомалар Бактерия клеткаларында болатын қосымша құрылымдарға жатпайтындар: мезосомалар; хлорофилдер Бактерия клеткаларында кездесетін қосымша құрылымдарға жататындар: карбоксисома; рапидосома Оттексіз фотосинтезді жүзеге асыратын бактерия топтары: жасыл бактериялар; гелиобактериялар Топырақ микробиологиясында маңызды үлес сіңірген ғалымдар: Виноградский; Омелянский Күн сәулесінің энергиясын пайдаланатын бактериялар: цианобактериялар; жасыл бактериялар Барлық микроорганизмдерге тән ортақ қасиеттер: көбею жылдамдығының жоғарылығы; таралу аймағының кеңдігі Бактерия клеткаларын Грам әдісі бойынша бояу әдісінің кезеңдері: генциан виолетпен бояу* метилен көгімен бояу, бриллиантты жасылмен бояу, ээозинмен бояу, фуксинмен бояу* Клетка қабықшасының құрылысындағы айырмашылықтарға байланысты бактерия бөлімдері: аэробтылар, Грациликуттар* фирмикуттар* анаэробтылар фототрофтылар Клетка кабықшасының құрылысындағы айырмашылықтарға байланысты бактерия бөлімдері: : аэробтылар, Тенерикуттар* фирмикуттар* анаэробтылар фототрофтылар Фотосинтездеуші фототрофты микроорганизмдер: Хлорелла* Спирулина* бацилла амеба вольвокс Бактериядағы вегетативтік циклдің түрлері: бүршіктену споралық цикл Мономорфты* Диоморфты* мицелийлі Микрооргнаизмдердің популяциясының өсу фазалары: тұрақсыз фаза тоқтау фазасы стационарлы фаза* экспоненциалды фаза* репликация фазасы Микробиологияның зерттеу объектілеріне байланысты жеке бөлімдері: бактерология* вирусология* экология вирусология физиология Микроорганизмге қажетті өсу факторларына жататын заттар: витаминдер* амин кышкылдары* ферменттер көмірсулар антибиотиктер Сүт қышқылды бактерия өкілдері: Lactococcus* Pediococcus* micrococcus Rhodococcus Basillus Микроорганизмге қажетті өсу факторларына жататын заттар: белоктар ферменттер нитраттар пуриндер* пиримидиндер* Клетканың қор заттарына жатпайды: волютин полиоксимай қышқылы цианофицин сахароза* белок* Қозғалғыш бактериялардағы таксис түрлеріне жатпайды: хемотаксис аэротаксис плазмолиз* магнетотаксис қалқып қозғалу* Жиынтықты дақыл алу кезінде көңіл бөлінетін факторлар: энергия, көміртегі көзіне* температураға* атмосфералық қысымға осмос қысымына ылғалдылыққа Ашытқылардың морфологиялық ерекшеліктері: мицелий түзбейді қабықшасы жоқ ядросы дифференцирленбеген клеткалары спираль тәрізді клеткалары сопақша Бактерия клеткаларында мөлшері бойынша көп кездесетін элементтер: О* N* Fe K Ca Микроорганизмдердің қоршаған ортаға төзімді формалары: вегетативті клетка бактериод баециттер Акинета* Эндоспора* Қоршаған ортаның факторларының әсерлерінен клетка қабықшасын жартылай немесе толығымен жоғалтқан микроорганизмдер түрлері: микоплазмалар сферопластар клостридиялар протопласттар вибриондар Бактерия клеткаларында жинақталатын қор заттарының түлері: гликоген волютин рибосома мезосома митохондрия Микроскоптық саңырауқұлақтардың негізгі белгілері: гетеротрофтылар антибиотиктер өндіреді мицелий түзбейді клеткалары екіге бөліну арқылы көбейеді антибиотиктер түзбейді Микроскоптық саңырауқұлақтардың негізгі белгілері: автотрофтылар ауалық және вегетативті мицелий түзеді табиғатта өте аз кездеседі жынысты және жыныссыз жолмен көбейеді бір клеткалы Зертханада микроорганиздердің қасиеттерін зерттеуде қолданылатын негізгі бояу түрлері: эозин йод метилен көгі бриллиантты жасыл фуксин эритрозин Бактерия клеткаларында белсенді функцияланушы қор заттарына жататындар: мезосомалар магнитосомалар хлорофилдер аэросомалар карбоксисомалар фикобилисомалар Бактерия клеткаларының мембрандық құрылымдары: нуклеоидты қабықша плазмидалық қабықша капсулалық қабықша цитоплазмалық мембрана шырышты қабат мезосома Бактерия клеткаларының сыртқы мембранасының құрамына енетін негізгі заттар: фосфолипидтер гормондар белоктар ферменттер сілтілер витаминдер Бактерия клеткаларындағы мембрандық құрылым мезосоманың атқаратын функциялары: белок синтезін жүргізеді ДНҚ репликациясына қатысады ядро репликациясына қатысады клетканың көбеюіне қатысады цитоплазма заттарының синтезіне қатысады клеткалық бөлінуге қатысады Актиномицет спораларының бактерия спораларынан айырмашылықтары: көбеюге қатысады тыныштық формасы болып саналады бактерия спораларынан қарағанда төзімсіз көбеюге қатыспайды бактерия спораларына қарағанда төзімді қиын боялады Бактерия спораларының актиномицет спораларынан айырмашылықтары: көбеюге формасы тыныштық формасы болып саналады актиномицет спораларынан қарағанда төзімсіз көбеюге қатыспайды актиномицет спораларына қарағанда төзімді тыныштық формасы емес Микроорганизмдерді дақылдауда қолданылатын қоректік орталарға қойылатын талаптар: тотығу тотықсыздану потенциалы жоғары болу керек стерилді болуы шарт емес элективті болу керек толыққанды болу керек стерилді болу керек селективті болу қажет Бактерия клеткаларының липидтерінің негізгі атқаратын функциясы: қышқыл, спирт, сілтілерге төзімділік береді нуклеоид функциясын атқарады мембранаалар өткізгіштігіне қатысады қоректік орталарға бейімделушілік қор заттарының көзі қоректік заттардың көзі Эукариотты клетка ядросының нуклеоидтан айырамшылығы: ядролық мембранасы жоқ бір макромолекула ДНҚсы бар гистондар жоқ ядролық мембранасы бар құрылым сияқты хромосомасы жоқ гистондар бар Химиялық табиғаты бойынша капсулалар болады: белокты полисахоридті шырышты липополисахаридті ферментті Бактерия капсуласын бақылайтын тәсілдер: Грам тәсілімен бояу Нейссер бойынша бояу қарапайым тәсілмен бояу Гинс-Бурри тәсілі Циль-Нильсен бойынша бояу Ожешко тәсілімен бояу Қоршаған ортада актиномицеттердің тіршілік ету формалары: қабықша акинета эндоспора гифтер споралар циста Спирохеталардың құрылымдық компоненттері неден құралады: цитоплазмалық цилиндр плазмида гольджи аппараты аксиальді жіп плазмида Микроорганизмдерге қолайсыз әсер ететін физикалық факторлар: қысым механикалық фактор қайнату сәулелену қыздыру ультрадыбыс Микроорганизмдердегі ферменттердің субстратқа әсері бойынша бөлінеді: фибринолитикалық ыдырату қорыту протеолитикалық амилолитикалық тотығу-тотықсыздану Көміртегіні сіңіру типі бойынша микроорганизмдер топтары: автотрофты гетеротрофты ауксотрофты прототрофты литотрофты хемотрофты Фильтрлеу арқылы залалсыздандыруда қолданылатын фильтр түрлері: пенополиуретанды асбесті мембранды қағазды капронды ағашты Микроорганизмдер генетикасы зерттейді: тұқымқуалаушылықты өзгергіштікті вируленттілікті бактериялар агрессивтіктілігін токсинділікті антигенділікті Вирустардың басқа организмдерден ерекшелігі: өзгергіштігі эволюцияға қабілеттілігі өздігінен пайда болуға қабілеттілігі тек бір ғана нуклеин қышқылының болуы клеткадан тыс көбейеді тек тірі клеткада көбейеді Микроорганизмдерді тиімді жоятын тәсілдер: пастеризация кептіру тиндализациялау құрғатқыш шкаф арқылы ультракүлгін сәулелену қысыммен қаныққан бумен залалсыздандыру Клетканың генотипіне қатысынсыз фенотип деңгейінде жүретін белгілердің өзгерісі: мутация модификация селекция рекомбинации трансформация морфологиялық өзгеріс Бактериялардың өсуіне маңызды факторлар: температура атмосфералық қысым аэрация Петри табақшада өсуі қоректік орта құрамы жарық Аэробты бактериялар үшін ортаның шешуші факторлары: жарық температура ауксиндер осмостыққысым Аэрация Оттегі Фототрофты бактериялар үшін ортаның шешуші факторлары: жарық температура орта рНы осмостық қысым аэрация күн сәулесі Ацидофильді бактериялар үшін ортаның шешуші факторлары: жарық температура ортаның рНы осмостық қысым аэрация орта қышқылдығы Микробтар мен олардың спораларын толығымен жоюға болатын тәсілдер: пастеризациялау дератизациялау стерилизациялау лиофилизациялау қысыммен қаныққан ыстық бумен өңдеу қатыру Энергияның биологиялық пайдалы формасы пайда болатын реакциялар: метаболизм катаболизм амфиболизм анаболизм комменсализм катоболиттік реакциялар Бос энергияның пайдалануы мен клеткалық заттардың түзілуімен байланысты реакциялардың жиынтығы: метаболизм катаболизм амфиболизм анаболизм комменсализм пластикалық алмасу қалыпты микрофлораның қызметі: имуногенді қызметі дәрілік заттардың ыдырауы стероидтер синтезіне қатысады амфиболиттік функция антагонистік қасиет гормон түзу Көміртек көзі ретінде органикалық заттарды пайдаланатын бактериялар: фотолитотрофтар хемоавтотрофтар ауксотрофтар литотрофтар гетеротрофтар хемоорганотрофтар Хемолитотрофтарға жататын бактериялар: нитрификаторлар микобактериялар сутекті бактериялар сүт қышқылды бактериялар ашытқылар пропионқышқылды бактериялар Хемолитотрофтарға жататын бактериялар: азотфиксациялаушы бактериялар денитрификаторлар ацидофильді темір бактериялар азотобактериялар тионды бактериялар ішек таяқшалары Хемолитотрофтарға тән емес ерекшелік: энергия көзі бейорганикалық заттар органикалық заттарды пайдалана алмайды СО2-нің автотрофты ассимиляциясы электрон доноры органикалық заттар электрондардың тыныс алу тізбегінде кері тасымалдану энергия көзі органикалық заттар тек қана СО2-ні пайдаланады Бактериялардың электронтасымалдаушы жүйесі келесі клетка құрылымдарымен байланысты: митохондрия эндоплазмалық ретикулум рибосома нуклеоид клетка қабырғасы флавопротеидтер цитохромдар Тек бактерияларға тән метаболизм типі: фототрофия органотрофия гетеротрофия автотрофия литотрофия регуляторлық метаболизм бейорганикалық заттармен қоректену Метаболизмнің бұзылуына байланысты қосыша қосылыстарды қажет ететін микроорганизмдер: паратрофтар ауксотрофтар прототрофтар олиготрофтар миксотрофтар автотрофтар ауксиндер қажет ететін микроорганизмдер Электрон доноры ретінде органикалық заттарды пайдаланатын бактериялар: фтолитотрофтар Хемоорганотрофтар * хемолитотрофтар фотолитогетерофтар фотолитотрофтар хемоорганогеногетеротрофтар * фотоорганогетеротрофтар фотолитоавтотрофтар Электрон доноры ретінде бейорганикалық заттарды пайдаланатын бактериялар: фототрофтар хемоорганотрофтар Хемолитотрофтар * фотоорганотрофтар сапротрофтар Хемолитоавтотрофтар * фотолитогетеротрофтар Сүт қышқылды бактериялармен жүзеге аспайтын процестер: сүтқышқылды өнімдер алу жемді силостау сірке қышқылын алу * қымыз дайындау көкөністер тұздау спир алу * йогурт алу Фототрофтыларға жатпайтын прокариоттар: қошқыл бактериялар цианобактериялар энтеробактериялар * прохлорофиттер геликобактериялар Клостридиялар * галобактериялар Аноксигенді фотосинтезді жүзеге асыратын прокариоттар: цианобактерия прохлорофиттер қошқыл бактериялар* галобактериялар метоногенді бактериялар гелиобактериялар * хеликобактер Оксигенді фотосинтезді жүзеге асыратын прокариоттар:гелиобактерия прохлорофиттер* метилотрофтар цианобактериялар * миксобактериялар хеликобактер күкіртті бактериялар Оксигенді фотосинтезді жүзеге асыратын прокариоттар: миксобактериялар қошқыл бактериялар және жасыл бактериялар гелиобактериялар цианобактериялар * Прохлорофиттер * темір бактериялары Аноксигенді фотосинтезді жүзеге асыратын прокариоттар: қошқыл бактериялар Гелиобактериялар * цианобактериялар тионды бактериялар цианобактериялар темір бактериялары жасыл бактериялар * Тиімділігі төмен энергия табудың жолы: аэробты тыныс алу нитратты тыныс алу ашу * толық емес тотығы сульфатты тыныс алу анаэробы тыныс алу * аэробты жағдай Стафилококктардың және стрептококктардың қасиеттері: спора түзеді спора түзу қабілеті жоқ * хемолитотрофтар психрофилдер шар тәрізді * Грам-теріс сферопластар CO2 көміртектің жалғыз көзі ретінде пайдаланатын бактериялар: гетеротрофтар микотрофтар автотрофтар * олиготрофтар метилотрофтар Хемолиавтотрофтылар * темір бактериялары Қарапайым қосылыстардан өздеріне қажетті барлық заттарды синтездей алатын микроорганизмдер: органотрофтар метилотрофтар ауксотрофтар миксотрофтар прототрофтар * эвтрофтар олиготрофтар * Жеңілдетілген диффзияға тән механизм: концентрация градиенті бойынша заттар тасымалдануы арнайы тасымалдағыш белоктар бар энергия жұмсалады энергия жұмсалмайды * жылдамдық ортадағы заттар концентрациясына тәуелді АТФ-азада конформациялық өзгерістер жүреді заттар тасымалы осмос заңы бойынша жүреді * Фототрофты бактерияларда пигменттер жинақталатын орын: аэросома Хлоросома * мезосома нуклеоид магнитосома Фикобилисома* рибосома Миколлоганизмдердің өсу факторына жатпайтын заттар: Белоктар * азоттық негіздер амин қышқылдар дәрумендер нуклеотидтер Майлар * гормондар Хемолитоавтотрофтарға жатпайтын организмдер: нитрификаторлар темір бактериялар сутекті бактериялар тионды бактериялар жасыл бактериялар * түйнек бактериялары Прохлорофиттер * Цитоплазматикалық мембрана арқылы заттар тасымалдануына қатысатын белок: глобулин пептидаза Транслоказа * пектиназа альбумин аминоацилденген тРНҚны тасымалдайтын фермент * амилаза Гомоферментативті сүт қышқылды ашудың негізіне жататын биохимиялық реакциялардың бірізділігі: гликолиз * пентозфосфатты тотығу жолы глиоксилатты жол КДФГ жолы рибулозодифосфатты жол Эмбден-Мейергоф-Парнас жолы * фруктозафосфатты жол Этил спиртінің өндірушілері: Mucor ашытқылар * сүт қышқылды бактериялар энтеробактериялар клостридиялар Zymomonas mobilis * жасыл бактериялар Пропион қышқылды ашудың негізіне жататын өндіріс: сүт қышқылын алу сірке қышқылын алу ірімшік жасау * бутилді спирт алу ацетон алу Пропионат алу * этанол алу Прокариоттардың тыныс алу тізбегіне жатпайтын компонент: дегидрогеназа * убихинон нитрогеназа цитохром цитохромоксидаза убихинонды жол пермеаза * Органикалық заттардың толық емес тотығу тән микроорганизмдер: микромицеттерге * сүт қышқылды бактерияларға май қышқылды бактерияларға азотофиксаторларға цианобактерияларға зең саңырауқұлақтарға * жасыл бактериялар Тұздың жоғары концентрацияларында тіршілік ете алатын бактериялар: термофилдер экстремалды термофилдер психрофилдер Галофилдер * осмофилдер экстремалды галофилдер * мезофилдер Вирустардың клеткалық организмдерден айырмашылық: автономды метаболизм бар автономды метаболизм жоқ * өздігінен көбейеді ДНҚ және РНҚ да болады бинарлы бөлінбейді * клеткалық құрылым болып табылады жай қоректік орталарда өсе береді Прокариоттардағы мына процесс генетикалық рекомбинациямен байланысты: Мутация Трансдукция * Транскрипция Репрессия Репарация Трансформация * Репликация Энергия алудың тиімді жолы: спиртті ашу аэробты тыныс алу * сульфатты тыныс алу толық емес тотығу денитрификация тотығу реакциялар жиынтығы * май қышқылды ашу Гетеротрофтарға энергия көзі ретінде қолайлы зат: аммоний қосылыстары темір сульфиді пируват * силикагель сульфат ионы аммиак сукцинат * Микроорганизмдерде өсу факторы дегеніміз: энергия көзі ретінде қажетті қосылыс көміртегі көзі металдар ионы өсу үшін қажет бейорганикалық заттар бактериялар өздері синтездей алмайтын органикалық қосылыстар * бактериялар өсуіне қажетті қосылыстар * Май қышқылды ашудың қосалқы өнімдері: сукцинат бутил спирті * лакат сүт қышқылы формиат бутанол Ацетон * Қоректік ортаны қатыру үшін қолданады: силикагель аспарагин Желатин * пептон агар-агар* лизин коалин Прокариоттардың тыныс алу тізбегі компонентеріне жатпайды: Дегидрогеназа *Убихинон НАД-Н ыдырататын ферменті * Цитохромоксидаза оксидоредуктаза класының ферменті * Сәулелі микроскоптың көру қабілетін есептеу үшін білу қажет: препарат пен фронтальды линза арасында ортаның қисаю көрсеткіші * микроскоп пен қоршаған ортаның арасындағы байланыстылық линзаның құнын сәуле толқындарының ұзындығы * препарат ортасынан түсетін сәуле мен объективтің оптикалық өсі арасындағы бұрыш * Микробиологиялық биообъектілерді көрсетіңіз: Бактерия * өсімдік көк-жасыл балдырлар* ашытқылар * қыналар Микробиология ғылымының бөлімдері: Альгология Бактериология * Микология * Вирусология * Бриология Бактериофагтардың ажыратылуына қарай қасиеттері: морфологиясы және бактерияға әсері * органиоидтарының болуы химиялық құрылысы * қант молекулаларының ыдырауы нуклеин қышқылының типі * Бактериофагтың бактерия клеткасын лизиске ұшырату процесіне кіреді клетка шексіз ісіне береді 200-1000 шамасында жаңа фагтар босап шығады * клетка лизоцим әсерінен жарылады * босап шыққан фагтар басқа бактерия клеткаларын зақымдайды * фагтар босап шыққаннан кейін жойылып кетеді Азотфиксациялаушы бактерияларға жататын микроорганизм топтары: түйнек бактериялар * күкіртті емес бактериялар Азотобактер * Клостридиялар * стафилококх Клектканың генотипіне қатысынсыз фенотип деңгейінде жүретін белгілердің өзгерісі Модификация * трансформация саналы өзгеру * ішкі және сыртқы белгілердің өзгеруі * спонтанды мутация Залалсыздандыру терминіне синоним термин: Дезинфекция * санитарлы тазалау бактериостатикалық өндеу Стерилизация * Асептика * Белок-белоктық және белок-пептидтік өзара әсерлесу әдістерін зерттеуде қолданылатын бактериофагтар М4 фагы М13 фагы * Т4 фагы * у фагы λ фагы * Көк-жасыл балдырлар: бірклеткалы микроорганизмдер * макроорганизм болып табылады жоғары сатылы саңырауқұлақтар жіпшелі микроорганизмдер * колониальды микроорганизмдер * Генетикалық ақпараттың өзгеруі жүрген клетка: мутант Рекомбинант * репликон рекомбинантты ДНҚ-сы бар клетка * геномында бөгде генетикалық ақпараты бар клетка * Ашытқылар кеңінен қолданылатын өндіріс: вакцина алуда нан пісіру * дәрілік препараттар алуда сыра қайнату * шарап жасау * Белгісіз себептерге байланысты болған мутация атауы: делеция индуцирленген Спонтанды * Кездейсоқ * табиғи процесс * Элективті әдісті пайдалана отырып: бактериялардың жиынтықты дақылдарын алуға болады * бактерия биомассасын анықтайды бактерия түрін анықтауға болады жинақтық дақылдарды алуда қажет * таза дақылдарын алу * Вирустарды басқа организмдерден ажырытатын белгілер: бір ғана неклеин қышқылының болуы * егер организмге арнайылығы тек тірі клеткада көбейеді * уникалды микроорганизм болып табылады * бактериялар сияқты тіршілік етеді Вирустардың көбеюі жүзеге асады: компоненттердің жеке синтезі және вириондардың жинақталуы арқылы * бүршіктену арқылы бөлшектену арқылы тірі клекткаға енген кезде * жасушада вирус нуклеин қышқылының құрылуын қамтамасыз ететін ферменттер түзілген кезде * Цианобактерия туыстары: Nostoc * Pseudodomonas Oscillatoria * Acetobacter Synechocystis * Р.Кохтың ең маңызды еңбектері: ашу процесін ашты таза дақылдарды бөліп алу әдісін ұсынды * құрт ауруының қоздырғышын ашты * тырысқақ ауруының қоздырғышын ашты * антибиотиктерді ашты Прокариоттардағы генетикалық рекомбинациямен байланысты процесстер: транспирация Трансдукция * трансформация * Рекомбинация * репликация Бактериялардың клетка қабықшасының негізгі пептидогликаның құрамына кіреді: нитраттар N-ацетилглюкозамин * N- ацетилмурам қышқылы * амин қышқылдар * витаминдер Әрбір клетканың міндетті химиялық компоненті: тек РНҚ Белоктар * Липидтер * цитоплазмалық мембрана Көмірсу * Өндірістік өнімдерді алу әдістері: Химиялық (синтетикалық) * физикалық физико-химиялық Биологиялық * гендік инженерия * 24. Таяқша тәрізді бактериялар: стрептобактериялар; бациллалар; диплобактериялар 25. Фотосинтезге қабілетті бактериялар: цианобактериялар; пурпурлы бактериялар; жасыл бактериялар 26. Азотфиксациялаушы бактерияларға жататын микроорганизмдер топтары: азотобактериялар; түйнек бактериялары; ризобиум туысының бактериялары 27. Бактерия клеткаларына міндетті құрылым: рибосома; нуклеоид; цитоплазмалық мембрана 28. Ашу процесінің негізгі түрлері: сүт қышқылы; май қышқылы; сірке қышқылы 29. Тек Грамтеріс бактериялардың клетка қабықшасында кездесетін компонент: сыртқы мембрана; липополисахарид; эндотоксикалық қабат 30. Грам теріс бактерияларға тән қасиет: тейхой қышқылы жоқ; пептидогликанды қабаты жұқа; липополисахарид бар 31. Грам оң бактерияларға тән қасиет: қалың пептидогликан қабаты бар; тейхой қышқылы бар; сыртқы мембрана жоқ 32. Бактериялық клетканың міндетті емес құрылымдары: макрокапсула; капсула; шырышты қабат 33. Тек прокариот клеткаларына тән құрылымдық компонент: нуклеоид; мезосома; пептидогликанды қабат 34. L-формалы бактериялардың міндетті құрылымы: ЦПМ; цитоплазма; генофор (нуклеоид) 35. Саңырауқұлақтар мицелийі, бұл: гифтер жиынтығы; жіпшелер жиынтығы; гиф тәрізді құрылымдар 36. Грам теріс бактериялардың клетка қабырғасының компоненттері: липополисахарид; липидтер; пептидогликан 37. Дені сау адамдардың ішегінде болмау керек бактериялар: шигеллалар; стафилококтар; сальмонеллалар 38. Температураға байланысты микроорганизмдердің негізгі топтары: мезофилдер; термофилдер; психрофилдер 39. Дисбактериоз пайда болу көрсеткіштері: Candida туысына жататын ашытқы саңырауқұлақтардың болуы; бифидо және лактобактериялар санының азаюы; патогенді бактериялар популяциясының артуы 40. Шар тәрізді бактериялардың түрлері: сарциналар; тетракоккалар; микрококкалар 41. Иілген таяқшалардың түрлері: вибриондар; спирохеталар; спириллалар 42. Сүт қышқылды ашу процесін жүргізетін бактериялар: лактобациллалар; лактококктар; болгар таяқшалары 43. Актиномицеттердің өкілдері: Actinomyces; Streptomyces; Nocaroza(точно білмедім) 44. Дисбактериоз, бұл: қалыпты микрофлораның сапалық құрылымының өзгеруі; микроорганизмдердің сандық катынасының өзгеруі; антибиотикотерапия дұрыс жүргізілмегенде дамиды 45. Адам ішегінің дистальді бөлігінде басым болып келетін микроорганизмдер: Bacteroides; Clostridium; Lactobacillus 46. Эубиотикке (пробиотик) жататын препараттар: бифидумбактерин; бификол; лактобактерин 47. Микробиологиялық зерттеуде қолданылатын материалдарды толығымен стерилизациялау әдістері: ылғал бумен өңдеу; сәулелендіру; күйдіру 48. Пинициллиннің өндірушілері: зең саңырауқұлақтары; пенициллум туысының микроорганизмдері; жасыл зең түрлері 49. Тірі бактерилардан жасалатын емдік препараттар-пробиотиктер қолданылатын жағдайлар: дисбактериозда; диареяда; антибиотиктермен емделгенде 50. Антибиотиктердің жіктелуі: шығу тегіне қарай; химиялық құрылымына қарай; әсер ету механизміне қарай 51. Антибиотиктердің негізгі қасиеттері: бактериостатикалық әсер көрсетеді; бактериоцидтік әсер көрсетеді; белгілі антимикробтық әсер етуге қабілетті 52. Антибиотиктерге қойылатын талаптар: улы болмау; суда ерігіш; аз концентрацияда әсер ету 53. Бактерияларды зақымдайтын вирустар бактериофагтар сипатталады: бактериалды табиғатымен клеткаішілік паразиттілік; корпускулярлы құрылымымен; бактериалды фильтр арқылы фильтрленуімен 54. Микроорганизмдердің арасындағы қарым-қатынас түрлері: антоганизм; симбиоз; комменсализм 55. Микроорганизмдердің бір-біріне пайда әкелетін қарым-қатынас түрлері: симбиоз; мутуализм; комменсализм 56. Төмендегі химиялық элементтердің органоидтерге жатпайтын түрлері: S; Fe; Zn 57. Цитоплазмалық мембрана арқылы заттар тасымалдануының түрлері: пассивті диффузия; жеңілдетілген диффузия; белсенді транспорт 58. Орта реакциясына байланысты микроорганизмдердің топтары: нейтрофилдер; ацидофилдер; алколофилдер 59. Фиксирленген препарат қолданылатын мақсаттар: клетканы санауда; дақыл тазалығын тексеруде; спорасын бақылауда 60. Жиынтықты дақыл дегеніміз: дақыл бір түрге жататын дақылдар; бір физиологиялық топқа жататын дақылдар; барлық қасиеттері бірдей дақылдар 61. Бактериялардың жиынтықты дақылын алу үшін жасалатын жағдайлар: элективті; арнайы; селективті 62. Бактериялардың тыныштық формалары: эндоспора; циста; акинета 63. Егін материалды өсіру үшін қоректік орта болу керек: залалсыздандырылған; өсу үшін оптималды жағдай жасалған; дақылдарды өсіруге қолайлы 64. Қатты фазалық ферментация дегеніміз: қатты ортада өсіру; жартылай қатты ортада өсіру; қатты және жартылай қатты ортада өсіру 65. Биотикалық факторлардың түрлері: бәсекелестік; симбиоз; паразитизм 66. Биотехнологияның құрамдас бөлігінің ең маңыздылары болып саналады: қоректік орталар; шикізат; егін материалы 67. Қарапайым қоректік орталардың түрлері: ет-пептонды агар; ет-пептонды сорпа, қоректік желатин 68. Қоректік орталарды жасауда көбінесе кеңінен қолданылатын шикізаттар: жануарлар өнімдері; өсімдіктер өнімдері; екіншілік шикізаттар 69. Талшықтардың негізгі бөліктері: жіпше; базальді дене; ілмек 70. Турбидостатты дақылдауға тән: бактериялық суспензияның тығыздығын қадағалау; дақылдың оптикалық тығыздығын бақылау; клеткалардың бөліну жылдамдығы автоматтық жүйе арқылы реттеліп отырады 71. Үздіксіз дақылдауға тән ерекшелік: қоректік заттардың үздіксіз түсуі; клетка суспензиясының тұрақты тығыздығы; динамикалық тепе-теңдікке ұмтылатын жүйе 72. Бактериялар популяциясының өсу фазалары: лаг-фаза; экспоненциалды фаза; стационарлы фаза 73. Залалсыздандыру жүргізілетін жолдар: термиялық; химиялық; радиациялық 74. Архебактериялардың 3 фенотиптік тобына кіретін микроорганизмдер: метантүзуші; галофилді; экстремалды термофилдер 75. Температураның төмен мәнінде тіршілік ете алатын микроорганизмдер топтары: психрофилдер; психротрофтар; облигатты психрофилдер 76. Абиотикалық факторлардың түрлері: жарық; температура; рН 77. Микробиологиялық зерттеу әдістері: Грам әдісі; Ожешко әдісі; Кох әдісі 78. Прокариот тән ерекше қасиеттер: нақты жетілген ядросының болмауы; талшықтардың плазмидалардың болуы; фотосинтез жүретін құрылымдарының болуы 79. Микроорганизмдердегі зат алмасуға қатысы бар ұғымдар: анаболизм; амфиболизм; катаболизм 80. Факультативті анаэробты организмдер: оттегінің бар және жоқ кезінде де тіршілік ете алады; отттегінің болуы міндетті емес; оттегі жетіспеушілігі жағдайында тіршілік етуге қабілетті 81. Антибиотиктерді синтездейді: бактериялар; микроскоптық саңырауқұлақтар; өсімдіктер 82. Биореактрларды аэрациялау әдістері: механикалық; циркуляциялық; пневматикалық 83. ДНҚ құрамындағы өзгеріс түрлеріне қарай мутациялар: делеция; дупликация; инверсия 84. Азтоннажды биотехнологиялық өндіріс өнімдері: витамин; ферменттер; пигменттер 85. Көптоннажды биотехнологиялық өндіріс өнімдері: органикалық қышқылдар; микроб биомассасы; спирттер 86. Микроорганизмдерге кері әсерлі физикалық факторлар: жоғары температура; ултракүлгін сәулелену; ультрадыбыс 87. Микроорганизмдерді дақылдауда қолданылатын қоректік орталардың химиялық құрамына байланысты түрлері: табиғи; жасанды немесе жартылай синтетикалық; синтетикалық 88. Бактерия клеткаларының сыртында капсула түзілгенде, оның атқаратын қызметі: клетканы кеуіп кетуден сақтайды; қосымша осмостық тосқауыл болады; фагтардың енуіне жол бермейді 89. Плазмида түрлері: R-плазмида; криптикалық плазмида; F-плазмида 90. ДНҚ репликациясының сатылары: инициация; элонгация; терминация 91. Эукариоттардың клетка компоненттері: рибосома 80S; митохондрия; ядро 92. Вирустарға тән ерекшеліктер: қарапайым орталарда өспейді; облигатты клеткаішілік паразит; ДНҚ немесе РНҚ болады 93. Микробтарға жататын организмдер: бактериялар; ашытқылар; микроскоптық саңырауқұлақтар 94. Вирустарды дақылдауда қолданылады: клетка дақылдары; тауық эмбриондары; лабораториялық жануарлар 95. Антимикробтық қасиеті бар препараттар: антисептик; антибиотик; дезинфектант 96. Күн сәулесінің энергиясын пайдаланатын бактериялар: қошқыл бактериялар; цианобактерилар; жасыл бактериялар 97. Бактериялардағы генетикалық рекомбинацияның негізгі механизмдері: трансформация; трансдукция; конъюгация 98. Грам оң коккаларға жатады: стафилококктар; стрептококктар; пептококктар 99. Қатты ортаға егу арқылы жүргізілетін Кох әдісі қолданылады: тіршілікке қабілетті клеткаларды санау үшін; клеткалардың колониясын сипаттауда; микроорганизмдерді бөліп алуда 100. Бактериялардың электрон тасымалдаушы жүйесі келесі клетка құрылымдарымен байланысты: цитоплазматикалық мембрана; флавопротеидтер; цитохромдар 1. Кохтың табақшалы тәсілі қолданылады: тіршілікке қабілетті клеткаларды санау үшін + |