|
хаттама. марат оспанов атындаы батыс азастан медицина университеті коммерциялы емес акционерлік Оамы Фармакология
«МАРАТ ОСПАНОВ АТЫНДАҒЫ БАТЫС ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ»
КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ
«Фармакология» кафедрасы
Кафедраның жетекшісі,
доцент, м.ғ.к. Г.А. Смагулова
ДӘРІЛІК ЗАТТАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІ МЕН ТИІМДІЛІГІН ЗЕРТТЕУГЕ АРНАЛҒАН
ХАТТАМА
Дәрігер интерн: Хамидуллина Ж.А Тексерілді
Ассистент:____________
2021 ж.
ПАСПОРТТЫҚ БӨЛІМ
Н ауқастың аты-жөні Горшенко Владимир Петрович
А уру тарихының № 9078
Е мдеу мекемесі: БМЖҚ
Ж асы: 12.02.1933ж. 84ж
Ж ынысы : ер
К әсібі, жұмыс орны: зейнеткер
Клиникалық диагнозыдың негіздеу:
Шағымдары: тыныш жағдайда пайда болатын тұншығу және горизонтальды қалыпта үдейтін ауа жетпеу ұстамасы, жүрек қағысын сезінуі,жүректің тез қағуы,аяқтардың ісінуі, жалпы әлсіздік.
Өмір анамнезінде: Боткин, туберкулез, тері венерологиялық ауруларды жоққа шығарады.Атерогенді фактор жасы 45 жастан асқан, адинамия, бұрын шылым шеккен.Созылмалы бронхитпен ауыоһрады.Тұқым қуалаушылық ауруларды жоққо шығарады. Аллергоанамнез ерекшеліксіз.
Ауру анамнезінде: Ұзақ уақыт бойы тұрғылықты жері бойынша Д тіркеуде ЖИА, АГ ең жоғарғы көтерілуі САД 200 мм.сын.бағ тұр. ЖФ бойынша есепке тіркелген. 2013 ж КАГ жасалған гемодинамикалық бұзылыстар обструкция байқалған. Дәрілік препараттарды арасында қабылдайды, аттары есінде жоқ. Жүрек жеткіліксіздігі соңғы 2 жыл ішінде мазалап жүр. Бір апта ішінде аталған шағымдар қатты мазалап, жағдайы нашарлап жедел жәрдем шақыртып, ЖКА жеткізіліп, кардиология бөліміне госпитализацияланған.
Қарау қарау кезінде: жалпы жағдайы ауыр,есі айқын мажбүрлі қалыпта, басын жоғары қойған. Терісі бозарған, акроцианоз. ТАЖ 24 рет/минут, кеуде клеткасы цилиндр тәрізді. Аускультация: қатқылтыныс, төменгі бөлікте тыныстың әлсіреуі.
Жүректондары тұйықталған, дұрыс емес ырғақ, ЖСЖ 98 рет/минут, пульс 68 рет/минут АҚ -150/90 мм.рт.ст.
Оң қабырға астында ауырсыну, бауыр қабырға доғасынан +2,5 см шығыңқы.
Пастернацкий симптомы екі жағынан (-).Зәр шығару аз порциямен, толық босау сезімінің болмауымен.
ЖҚА: гемоглабин-158г/л, эрит-5,0х10*12г/л, т/к-1,0,лейк-9,0 х 10*9/л, тромбоцит-159х 10*9/л, с/я-78,21, л-17,81,м-4,01, Нt-48%,СОЭ-4мм/сағ.
Тропонин 25.09.17 250 мл
26.02.17 теріс
БҚА жалпы белок-68 г/л, креатинин-117,32 ммоль/л, қалдық азот-57 ммоль/л, мочевина-8,18 ммоль/л, глюкоза-9,32 ммоль/л, АсТ-19,77 ед/л, АЛТ-16,19 ед/л, холес-3,78, билир жалп-24Ю21 мкмоль/л, тіке билир-5,37 мкмоль/л, Са- 2,38 ммоль/л,Na- 138,17 ммоль/л, К-4,18 ммоль/л,ЛПВП- 1,31 ммоль/л,СКФ-46 мл/мин
ЖЗА: түсі- ашық сары,р-ция қышқыл, салмағы 1020, лейк-18-19 к/а пл.белок глюкоза теріс, шырыш+ тұздар,ураттар +, жалпақ эпит- бірліктер 8-9.
Коагулограмма 22.09.2017ж. ПТИ 67,8% , фибриноген 2,64г/л,МНО-1,75
Нечипоренко бойынша зәр анализі 19.09.17 лейк 80 мың 1 м, эрит 17890 1 м
ЭКГ 18.09.17ж. жүрекше жыбыры ЧЖС 75-140 соғуы. ЖЭӨ оңға ығысқан.Гисс будасының оң аяқшасының толық емес блокадасы. Екі қарыншалардыңда гипертрофиясы.
ЭХО КГ 25.09.17ж. Қолқа қабырғасы тығыздалған. Жүректің барлық бөліктері, қолқаның жоғарлаған бөлігі, жүректің төменгі бөліктік веналары, өкпе бағаны артериясы кеңейген. Оң қарыншаның миокард гипертрофиясы. Сол қарыншаның миокард айқын эксцентрлік гипертрофиясы. Жүректің жыйрылғыштық қасиеті және СЖ насостық функциясы томендеген ФВ 36%. Акинез-базальді және артқы ортанғы, гипокинез-базалбді және алдыңғы ортанғы, алдыңғы бүйірлік, артқы бүйірлік, артқы қалқалық және жоғарғы сегменттік. Диастолалық функция екі жүрекшеде де ырғақ бұзылысына байланысты анықталмайды. Клапонды аппараттар тығыздалған. Аздаған перикард сызаттары. Айқын өкпелік гипертензия РСД 58,76 мм.рт.ст. МР-3, ТР-2 ст. ЛР 1,5ст. АР 1 ст
УЗИ ОБП және бүйрек 22.09.2017ж. Бауыр паренхимасының диффузды өзгерістері. Созылмалы холецистит,созылмалы панкреатит. Бүйрек структурасының диффузды-кистозды өзгерісі.Нефросклероздың эхобелгілері. Ішек пневматозы.
Жоғарыда алынған мәліметтерген сүйене отырып диагнозды негіздеймін: ЖИА. Инфаркт миокард басынан өткен. Ырғақ бұзылысы персистирлеуші түрі, жүрекше фибриляция формасы. СЖЖ 2Б ст. ФК 3ст. АГ 3дәр, қауіп 4. Созылмалы оструктивті бронхит ремиссия. Бүйрек поликистозы. Созылмалы пиелонефрит өршу сатысы. ДГПЖ ІІ ст, СБА ІІІ дәр.
Клиникалық диагнозы:
Н егізгі ауру: ЖИА. Инфаркт миокард басынан өткен
А сқынуы : Ырғақ бұзылысы персистирлеуші түрі, жүрекше
фибриляция формасы. СЖЖ 2Б ст. ФК 3ст.
Қ осалқы ауруы АГ 3 ст Риск 4. Созылмалы оструктивті бронхит
өршу сатысы. Бүйрек поликистозы. Созылмалы пиелонефрит өршу сатысы. ДГПЖ ІІ ст, СБА ІІІ дәр.
ФАРМАКОТЕРАПИЯ
ПРЕПАРАТ
(основные синонимы, состав)
| Разовая доза
| Кратность введения
| Особенности приёма (путь, скорость, связь с приемом пищи, разведение)
| Дата назначения
| Дата отмены
| Мл; табл.; капли и прочие
| г или мг
| Sol.Isomici
| 0.1%-10.0 ml
| Тәулігіне 1 рет
| Sol.NaCl 0.9%-100.0 ml ерітіндісінде араластырып көк тамырға минутына 10 тамшы
| 18.09.
2017ж.
| 25.09. 2017ж.
| Sol.Furosemidi
| 40mg-2ml
| Тәулігіне 1 рет
| Көк тамырға
| 18.09. 2017ж
| 25.09. 2017ж.
| Tab.Varfarini
| 2,5mg
| Тәулігіне 1 рет
| Іш аймағының тері астына
| 18.09. 2017ж
| 27.09. 2017ж.
| Tab. Ciprofloxacini
| 500 mg
| Тәулігіне 1 рет
| Сағат 11/00 ішке қабылдау
| 22.09. 2017ж.
| 27.09. 2017ж.
| Tab.Digoxini
| 0.25 mg
| Тәулігіне 1 рет
| П/о
| 18.09. 2017ж.
| 27.09. 2017ж.
|
|
|
|
|
|
| Альдарон
| 100мг
| Күніне 3 рет
| Ішке қабылдау сағ 17.00да
| 18.09.2017
| 27.09.2017
| Бисопролол
| 5мг
| Күніне 1 рет
| Ішке қабылдау сағат 10:00да
| 18.09.2017
| 27.09.2017
| Тригрим
| 10mg
| Күніне 1 рет
| п/о
| 18.09.2017
| 27.09.2017
| Лизиноприл
| 10mg
| Күніне 1 рет
| п/о
| 18.09.2017
| 27.09.2017
| 2. Қолданылатын дәрілік заттардың клиникалық-фармакологиялық сипаттамасы
№ п/п
| Халақаралық классификация бойынша ДЗ аты мен оның тобы
| Жеке дозалық тәртіп,енгізу жолдары,тағайындалған дәрінің рецептісі
| Фармакокине-тиканың негізгі параметрлері
| Тағайындалған дәрілік препараттарды таңдауды негіздеу және оның фармакодинамикасы
| 1
| 2
| 3
| 4
| 5
| 1
| Sol.Isomici
Изосорбида динитрат нитрат
| Rp.: Sol. "Iso-mik " 0,1%-10.0 ml
D.t.d № 10 in amp.
D.S Sol.NaCl 0.9%-100.0 ml ерітіндісінде араластырып көк тамырға минутына 10 тамшы, АҚ бақлауда
| Қан ағымына түскеннен кейін препараттың 30 %-ға жуығы қан плазмасы ақуыздарымен байланысады. Көктамыр ішіне енгізілген изо-мик жартылай шығарылу кезеңі 10 минутты құрайды. Препарат екі белсенді метаболит: изосорбид-5-мононитрат пен изосорбид-2-мононитрат түзе отырып көбінесе бауырда метаболизденеді, олардың жартылай шығарылу кезеңдері анағұрлым ұзағырақ. Көктамыр ішіне енгізілгендегі метаболиттерінің жартылай шығарылу кезеңдері сәйкесінше 20 минут, 60 минуттан 4 сағатқа дейінді құрайды. Бүйрекпен және ішек арқылы, көбінесе метаболиттер түрінде шығарылады.
| Әсер ету механизмі қантамырлардың тегіс бұлшықеттеріндегі азот тотығының (NO) босап шығуымен байланысты. Азот тотығы гуанилатциклазаның белсенділенуін туғызады және цГМФ деңгейін арттырады, бұл ақырында тегіс бұлшықеттердің босаңсуына алып келеді. Осының есебінен көктамырдың жүрекке лықсуының азаюы және жоғары толу қысымының төмендеуімен, көктамырларда қанның жинақталуы жүреді.. Резистивтік артериялық тамырлардың тонусын төмендетудің есебінен шеткергі тамыр кедергісі төмендейді, бұл арқылы кейінгі жүктеме азаяды. Ақырғы диастолалық қысымның төмендеуі коронарлық кедергінің экстравазальді компонентінің азаюына және миокардтың ишемияланған бөліктерінің, әсіресе субэндокардиальді бөліктерінің қанмен қамтылуының жақсаруына алып келеді. Изо-Мик миокард инфарктісі бар немесе жоқ кездегі сол жақ қарынша жеткіліксіздігінде тиімді, кіші қанайналым шеңберіндегі гипертензияны басады. Жүректің ишемиялық ауруымен науқастарда препаратты қабылдаудың салдарынан дене жүктемесіне толеранттылық артады.
| 2
| Sol.Furosemidi
«Ілмектік» диуретиктер. Сульфаниламидті диуретиктер. Фуросемид.
| Rp.: Sol. Furosemidi 40 mg-2ml D.t.d. N 10 in amp. S. Көк тамырға Тәулігіне 1 рет
| Абсорбциясы жоғары, ішке қабылдағаннан кейін қан плазмасындағы ең жоғарғы концентрация 1 сағаттан соң байқалған.
Биожетімділігі – 60-70 %. Салыстырмалы таралу көлемі – 0,2 л/кг. Қан плазмасы ақуыздарымен байланысуы – 98 %. Плацентарлық кедергі арқылы өтіп, емшек сүтімен бөлінеді. Бауырда метаболизденеді. Нефронның проксимальді бөлігінде болатын аниондарды тасымалдау жүйесі арқылы бүйрек өзекшелерінің саңылауына секрецияланады.
60-70 % бүйректермен бөлінеді, қалған бөлігі – ішекпен. Жартылай шығарылу кезеңі – 0,5-1 сағат.
| «Ілмектік» диуретик; дереу басталатын қысқа мерзімдік диуретикалық әсерді шақырады. Диуретикалық әсері дозаға байланысты. Ішке қабылдағанда әсер етуінің басталуы 30-60 минуттан соң, жоғары шегіне 1-2 сағаттан соң жетеді, әсер ету ұзақтығы 2-3 сағат (бүйрек қызметі төмен кезде – 8 сағатқа дейін).Негізінен Генле ілмегінің өрлемелі бөлігінің жуан сегментінде натрий және хлор иондарының қайта сіңірілуін бәсеңдетеді. Фуросемид айқын натрийуретикалық, хлоруретикалық әсер етеді, калий, кальций, магний иондарының шығарылуын арттырады.Жүрек жеткіліксіздігі кезінд е ірі көктамырларды кеңейту арқылы жүрекке алдыңғы жүктеменің төмендеуіне әкеледі. Ең жоғарғы гемодинамикалық әсеріне препараттың әсер етуінің екінші сағатына қарай жетеді, ол жасушааралық сұйықтықтың және айналымдағы қан көлемінің азаюымен, көктамырлық тамырлардың тонусын төмендетумен байланысты. Натрий хлоридінің шығарылуының артуы, вазоконстрикторлы әсерге қантамырларының тегіс бұлшықеттерінің реакциясының төмендеуі және айналымдағы қан көлемінің азаюы нәтижесінде гипотензивті әсер етеді.
| 3
| Sol.Varfarini
Қан түзілуіне және қанға әсер ететін препараттар. Тікелей антикоагулянттар. Гепарин.
| Rp.: Varfarini
2,5 mg
D.t.d. N.10 S. 1 таб 1 рет ішке
| Препарат асқазан-ішек жолынан тез сіңеді. Қан плазмасы ақуыздарымен байланысуы 97 – 99% құрайды. Бауырда метаболизденеді. Варфарин рацемиялық қоспа болып табылады, әрі R- және S- изомерлер бауырда әртүрлі жолдармен метаболизденеді. Изомерлердің әрқайсысы негізгі 2 метаболитке түзіледі. Варфариннің S–энантиомері үшін метаболизмнің негізгі катализаторы CYP2C9 ферменті, ал варфариннің R-энантиомері үшін CYP1A2 және CYP3A4 болып табылады. Варфариннің солға қарай бұралатын изомерінің (S – варфарин) оңға бұралатын изомерге (R-энантиомер) қарағанда антикоагулянтты белсенділігі 2 – 5 есе үлкен, алайда соңғысының жартылай шығарылу кезеңі көбірек. CYP2C9*2 және CYP2C9*3 аллелдерін қоса, CYP2C9 ферментінің полиморфизмі бар емделушілердің варфаринге сезімталдығы және қан кетудің даму қаупі жоғары болуы мүмкін. Варфарин организмнен белсенді емес метаболиттер түрінде өтпен бірге шығарылады, олар АІЖ-де қайта сіңеді және несеппен бірге бөлініп шығады. Жартылай шығарылу кезеңі 20 сағаттан 60 сағатқа дейінді құрайды. R-энантиомер үшін жартылай шығарылу кезеңі 37 сағаттан 89 сағатқа дейінді, ал S–энантиомер үшін от 21 сағаттан 43 сағатқа дейінді құрайды.
| Варфарин – әсер етуі тікелей емес антикоагулянт, бауырда қан ұю факторының, атап айтқанда, II, VII, IX және X факторларының К витаминге тәуелді синтезін бөгейді. Бұл факторлар ізашар-ақуыздардың карбоксилденуі нәтижесінде түзіледі, ондайда К витамині өзінің 2,3-эпоксидіне тотығады. Пероральді антикоагулянттар эпоксидтің К витаминіне кері айналуына жол бермейді және сонысымен К витаминінің 2,3-эпоксидінің жиналып қалуын туындатады. Бұл К витамині қорының таусылуына және ұю факторларының баяу түзілуіне әкелуі мүмкін. Нәтижесінде, қанда осы компоненттердің концентрациялары төмендейді, ол коагуляция үдерісінің басылуына немесе төмендеуіне әкеледі. Антикоагулянттық әсері Варфарин Никомед препаратын қабылдауды бастаған кезден 36 – 72 сағат өткен соң байқалады, ең жоғары әсері қолданудан кейінгі 5 – 7 күндері дамиды. Варфарин Никомед препаратын қабылдауды тоқтатқаннан кейін қан ұюдың К витаминіне тәуелді факторлары белсенділігінің қалпына келуі 4 – 5 күн бойы жүреді.
| 4
| Tab. Ciprofloxacini
Фторхинолон
| Rp.: Tab. Ciprofloxacini 500mg
D.t.d.N. 5
S. 1 таб. 2 рет тәулігіне ішке қабылдауға
| Ауыз арқылы қабылдаған кезде ципрофлоксацин асқазан-ішек жолынан (АІЖ) тез және жеткілікті толық сіңеді (негізінен 12 елі ішекте). Тамақтану сіңіруді баяулатады, бірақ максималды концентрацияны (Смах) және биожетімділікті өзгертпейді. Биожетімділігі – 50-85%, таралу көлемі – 2-3, 5 л/кг, плазма ақуыздарымен байланысы-20-40%. Ауыз арқылы қабылдау кезінде ең жоғары концентрацияға (Тммах) қол жеткізу уақыты – 60-90 мин. Смах қабылданған дозаның шамасына сызықтық тәуелді және тиісінше 1,2 және 2,4 мкг/мл 250 және 500 мг дозаларда құрайды. 250 және 500 мг ішке қабылдағаннан кейін 12 сағаттан кейін препараттың плазмадағы концентрациясы тиісінше 0,1 және 0,2 мкг/мл дейін төмендейді. Ципрофлоксацин дене тіндерінде жақсы таралады (майға бай тіндерді қоспағанда, мысалы, жүйке тіндері). Тіндердегі Концентрация плазмаға қарағанда 2-12 есе жоғары. Емдік концентрацияға сілекей, тонзиллалар, бауыр, өт қабы, өт, ішек, іш қуысы және жамбас мүшелері (эндометрия, фаллопиялық түтіктер мен аналық бездер, жатыр), ұрық сұйықтығы, простата тіндері, бүйрек және зәр шығару органдары, өкпе тіндері, бронх секрециясы, сүйек тіндері, бұлшықеттер, синовиальды сұйықтық және артикулярлы шеміршек, перитонеальды сұйықтық, тері.Цереброспинальды сұйықтыққа (SMH) аз мөлшерде енеді, онда менингтердің қабынуы болмаған кезде оның концентрациясы қан сарысуында 6-10% құрайды, ал қабынған кезде – 14-37 %. Ципрофлоксацин сондай-ақ көз сұйықтығына, бронх құпиясына, плевраға, перитонеумге, лимфаға плацента арқылы жақсы өтеді, қанның нейтрофилдеріндегі ципрофлоксациннің концентрациясы қан сарысуына қарағанда 2-7 есе жоғары. РН мәні 6-дан аз болған кезде белсенділік біршама төмендейді. Ципрофлоксацин белсенді емес метаболиттер (диэтилципрофлоксацин, сульфоципрофлоксацин, оксоципрофлоксацин, формилципрофлоксацин) түзе отырып, бауырда метаболизденеді (15-30%). Жартылай шығарылу кезеңі (Т1/2) – шамамен 4 сағат, созылмалы бүйрек жеткіліксіздігі (СБЖ) кезінде – 12 сағатқа дейін, негізінен бүйрекпен түтіктік сүзу және түтіктік секреция жолымен өзгермеген түрде (40-50 %) және метаболиттер түрінде (15%), қалған бөлігі нәжіспен шығарылады. Бүйрек клиренсі-3-5 мл/мин / кг; Жалпы клиренс – 8-10 мл/мин/кг.СБЖ (креатинин клиренсі (КК) 20 мл/мин Жоғары) кезінде бүйрек арқылы шығарылатын препараттың пайызы төмендейді, бірақ организмде кумуляция препарат метаболизмінің компенсаторлық артуы және АІЖ арқылы шығарылуы салдарынан болмайды.
| Ципрофлоксацин-кең спектрлі микробқа қарсы препарат, хинолин туындысы, бактериялық ДНҚ гиразасын басады (генетикалық ақпаратты оқу үшін қажет ядролық РНҚ айналасындағы хромосомалық ДНҚ-ның суперспирализация процесіне жауап беретін топоизомеразыІІ және IV), ДНҚ синтезін, бактериялардың өсуі мен бөлінуін бұзады; айқын морфологиялық өзгерістерді (жасуша қабырғасы мен мембраналарын қоса) және бактериялық жасушаның тез өлімін тудырады.Ол демалу және бөліну кезеңінде грам-теріс ағзаларға бактерицидтік әсер етеді (өйткені ол ДНҚ гиразасына ғана емес, сонымен қатар жасуша қабырғасының лизисін тудырады), грам-оң микроорганизмдерге – тек жартылай шығарылу кезеңінде әсер етеді.Макроорганизм жасушалары үшін төмен уыттылық оларда ДНҚ гиразасының болмауымен түсіндіріледі. Ципрофлоксацинді қабылдау аясында гираза ингибиторлары тобына жатпайтын басқа антибиотиктерге параллель қарсылық пайда болмайды, бұл оны аминогликазидтерге, пенициллиндерге, цефалоспориндерге, тетрациклиндерге және басқа да көптеген антибиотиктерге төзімді бактерияларға қарсы тиімді етеді.Грам теріс аэробты бактериялар ципрофлоксацинге сезімтал: энтеробактериялар (Escherichiacoli, Salmonellaspp., Shigellaspp., Citrobacterspp., Klebsiellaspp., Enterobacterspp., Proteusmirabilis, Proteusvulgaris, Serratiamarcescens, Hafniaalvei, Edwardsiellatarda, Providenciaspp., Morganellamorganii, Vibriospp., Yersiniaspp.), басқа грам-теріс бактериялар (Haemophilusspp., Pseudomonasaeruginosa, Moraxellacatarrhalis, Aeromonasspp., Pasteurellamultocida, Plesiomonasshigelloides, Campylobacterjejuni, Neisseriaspp.), кейбір жасушаішілік қоздырғыштар - Legionellapneumophila, Brucellaspp., Listeriamonocytogenes, Mycobacteriumtuberculosis, Mycobacteriumkansasii;грам-позитивті аэробты бактериялар: Staphylococcusspp. (Staphylococcus aureus, Staphylococcus haemolyticus, Staphylococcus hominis, Staphylococcus saprophyticus), Streptococcus spp. (St reptococcuspyogenes, St reptococcus agalactiae). Белсенді қатынастарbacillusanthracisinvitro.Метициллинге төзімді стафилококктардың көпшілігі ципрофлоксацинге де төзімді. Streptococcuspneumoniae, Enterococcusfaecalis, Mycobacteriumavium (жасушаішілік орналасқан) сезімталдығы орташа (оларды басу үшін жоғары концентрация қажет).Препаратқа төзімді: Bacteroidesfragilis, Pseudomonascepacia, Pseudomonasmaltophilia, Ureaplasmaurealyticum, Clostridiumdifficile, Nocardiaasteroids. Treponemapallidum - ға қатысты тиімді емес.Төзімділік өте баяу дамиды, өйткені бір жағынан ципрофлоксациннің әсерінен кейін тұрақты микроорганизмдер іс жүзінде қалмайды, ал екінші жағынан бактериялық жасушаларда оны белсенді етпейтін ферменттер болмайды.
| 5
| Sol.Digoxini
Жүрек гликозидтері. Дигиталис гликозидтері.
| Rp.: Tab. Digoxini 0,25 mg
D.t.d.N. 10
S. Тәулігіне 1 рет
| Дигоксин қан плазмасы ақуыздарымен 20-40%-ға байланысады, қан сарысуындағы және миокардтағы дигоксин концентрациясының арақатынасы 1:67 құрайды. Препарат өзгеріссіз күйде (80-85%) бүйрекпен шығарылады (сүзілу және секреция жолымен), қалған бөлігі бауырда биоөзгеріске ұшырайды және белсенді емес метаболиттер түрінде нәжіспен шығарылады. 12 жасқа дейінгі балаларда дигоксин мүлдем биоөзгеріске ұшырамайды. Дигоксиннің жартылай шығарылу кезеңі 30-40 сағатты құрайды және емделушінің денсаулық жағдайы мен жас шамасына тәуелді (дәнекер тін салмағының дене салмағына арақатынасы артқан кезде препараттың жартылай шығарылу кезеңі ұзарады). Препарат жинақталатындықтан (жартылай шығарылу кезеңі 6-8 тәулікті құрайды), бүйректің сүзу және секреторлық қызметтерінің бұзылуында дигоксинді қолдану қауіпті. Эндогендік креатинин клиренсінің минутына 50 мл дейін төмендеуі препараттың демеуші дозасын 1/3-1/2-іне төмендетуді қажет етеді. 10-12 жасқа дейінгі балаларда жүрек гликозидтеріне, атап айтқанда дигоксинге сезімталдық төмен, бұл емдік әсеріне қол жеткізу үшін жасөспірімдер мен ересектерге тағайындалатын дозаларымен салыстырғанда, препараттың жоғарырақ дозаларын тағайындауды талап етеді.
| -АТФаза белсенділігінің бәсеңдеуімен, миокардтағы катехоламиндер деңгейінің артуымен, фосфодиэстераза белсенділігінің тежелуімен, кардиомиоциттердегі циклдық аденозинмонофосфат (цАМФ) құрамының артуымен байланысты.-KДигоксин – түкті оймақгүл жапырақтарында болатын жүрек гликозиді. Дигоксиннің негізгі фармакодинамикалық әсерлері оң инотропты, теріс дромотропты және хронотропты әсерлері болып табылады. Жүрек гликозидтері жүректің систолалық жиырылуын күшейтеді, диастоланы ұзартады, жүрек ырғағын баяулатады, жүректің өткізгіштік жүйесінің қозғыштығын төмендетеді. Миокардтың жиырылуының күшеюі қанайналымын едәуір жақсартады. Дигоксиннің жүреккке әсер ету механизмі Na
| 6.
| Спиронолактон, альдестерон антагонисттері, калий сақтаушы диуретиктер тобы.
| 100мг, капсула түрінде, ішке қабылдау
| Ішке қабылдаған кезде препараттың белсенді заты – спиронолактон асқазан-ішек жолынан жақсы сіңеді (биожетімділігі 90-дан астам), ас ішумен бір мезгілде қабылдаған кезде сіңірілуі артады (биожетімділігі 100 дерлік). Бауырда жылдам және қарқынды биоөзгеріске ұшырап, құрамында күкірт бар бірнеше метаболит, соның ішінде 7-альфа-тиометилспиронолактон, 6-бета-гидрокси-7-альфа-тиометилспиронолактон және негізгі белсенді метаболит – канренон түзеді. Спиронолактон мен канренонның қан плазмасы ақуыздарымен байланысуы – 90-дан астам. Спиронолактон және оның метаболиттері плацентарлық бөгет арқылы өтеді, канренон емшек сүтіне өтеді. Спиронолактон ең жоғары концентрациясына (Сmах) 2,6 сағаттан соң жетеді және 80 нг/мл құрайды, канренон ең жоғары концентрациясына (Сmах) 4,3 сағаттан соң жетеді және 181 нг/мл құрайды, 7-альфа-тиометилспиронолактон ең жоғары концентрациясына 3,2 сағаттан соң жетеді және 391 нг/мл құрайды, 6-бета-гидрокси-7-альфа-тиометилспиронолактон 5,1 сағаттан соң жетеді және 125 нг/мл құрайды. Ең алдымен, несеппен метаболиттер түрінде, 10-ы өзгермеген күйде, сондай-ақ метаболиттер түрінде өтпен/нәжіспен шығарылады. Спиронолактонның жартылай шығарылу кезеңі (Т1/2) – 10 минут, канренонның жартылай шығарылу кезеңі (Т1/2) тәулігіне 1-2 рет қабылдаған кезде 13-24 сағат (орта есеппен 19 сағат), тәулігіне 4 рет қабылдаған кезде 9-16 сағат (орта есеппен 12,5 сағат) құрайды.
| Цитоплазмалық минералокортикоидты рецепторлармен байланысатын орын үшін альдостеронмен бәсекелеседі. Жинақтаушы түтіктерде және дистальді өзекшелерде натрий иондарының калий иондарына альдостеронмен реттелетін алмасуын тежейді. Натрий иондарының бүйрек эпителийі жасушаларының апикальді жарғақшасы арқылы кері сіңірілуін тежейді, натрий, хлор иондарының және судың несеппен шығарылуын арттырады, калий (калий жинақтаушы әсер), магний, мочевина сөлінісін және шығарылуын төмендетеді және олардың қандағы концентрациясын арттырады. Орташа ұзақ диуретиктік әсері және гипертензияға қарсы әлсіз әсері бар. Диуретиктік әсері 2-5-ші күні білінеді және қабылдауды тоқтатқаннан кейін 2-3 күн ішінде сақталады. Гипотензиялық әсері емдеудің 2-3-ші аптасында көрініс береді. Гипертензияға қарсы белсенділігі натрий иондары шығарылуының артуымен және айналымдағы қан және жасушадан тыс сұйықтық көлемінің азаюымен жүзеге асады. Альдостеронның көп өндірілуімен байланысты болатын ісінулер кезінде, әсіресе калий жинақтаушы диуретиктік әсері керек болатын тұста, соның ішінде іркілісті жүрек жеткіліксіздігінде, бауыр циррозында және нефроздық синдромда диуретик ретінде өте тиімді.
| 7.
| Бисопролол, бета-адреноблокаторлар тобы
| 5мг, ішке қабылдау
| Сіңуі және таралуы. Абсорбциясы – 80-90%, ас қабылдау абсорбциясына әсер етпейді. Қан плазмасындағы Cmax 1-3 сағаттан кейін байқалады.
Қан плазмасы ақуыздарымен байланысуы – 30% жуық. ГЭБ және плацентарлық бөгет арқылы аздаған дәрежеде өтеді, аздаған мөлшерде емшек сүтімен бөлінеді.
Метаболизмі және шығарылуы. Дозасының 50% белсенді емес метаболиттер түзумен бауырда метаболизденеді. T½ – 10-12 с. 98% жуығы несеппен - 50% өзгермеген түрінде, 2% азы өтпен шығарылады.
| Селективті β1-адреноблокатор. Миокардтың оттегіге қажеттілігін азайтады, жүректің жиырылу жиілігін азайтады (тыныштықта және жүктемеде). Гипотензивті, антиаритмиялық және антиангинальді әсер білдіреді. Миокардтың өткізгіштігі мен қозғыштығын басады, атриовентрикулярлық өткізгіштікті төмендетеді.
Артериялық гипертензияда әсері 2-5 күннен кейін, тұрақты әсері– 1-2 айдан кейін байқалады.
| 8.
| Аторвастатин. Гиполипидемиялық препараттар. ГМГ-КоА-редуктаза тежегіші.
| 10мг, ішке қабылдау
| Сіңірілуі – жоғары. Жартылай шығарылу кезеңі – 1-2 сағат, әйелдерде Cmax 20%-ға жоғары, AUC - 10%-ға төмен; алкогольдік бауыр циррозымен ауыратын науқастарда Cmax қалыптан 16 есе, AUC - 11 есеге жоғары. Тағам препараттың сіңірілу жылдамдығы мен ұзақтығын біршама төмендетеді (тиісінше 25 және 9%-ға), алайда ТТЛП холестеринінің төмендеуі аторвастатинді тағамсыз қолданған кездегіге ұқсас. Кешкі уақытта қолданған кезде аторвастатиннің концентрациясы таңертеңгі қолдануға қарағанда (шамамен 30%-ға) төмен. Сіңу дәрежесі мен препарат дозасы арасында тәуелділік анықталған. Биожетімділігі - 14%, ГМГ-КоА-редуктазаға қатысты тежелу белсенділігінің жүйелік биожетімділігі - 30%. Төмен жүйелік биожетімділігі АІЖ шырышты қабығындағы және бауыр арқылы «алғашқы өту» кезінде жүйеалды метаболизміне байланысты. Орташа таралу көлемі — 381 л, плазма ақуыздарымен байланысуы – 98%-дан жоғары. Фармакологиялық белсенді метаболиттер (орто-және парагидроксилденген туындылар, бета-тотығу өнімдерін) түзе отырып, CYP3A4, CYP3A5 және CYP3A7 цитохромы әсерімен негізінен бауырда метаболизденеді. In vitro орто- және парагидроксилденген метаболиттер аторвастатиннің осындайымен салыстырмалы ГМГ-КоА-редуктазаға тежегіш әсер көрсетеді. ГМГ-КоА-редуктазаға қатысты препараттың тежегіш әсері шамамен 70%-ға айналымдағы метаболиттердің белсенділігімен анықталады және олардың болуының арқасында шамамен 20-30 сағат сақталады. Жартылай шығарылу кезеңі - 14 сағат. Бауырдағы және/немесе бауырдан тыс метаболизмнен кейін өтпен шығарылады (ішек-бауырдың айқын кері айналымына ұшырамайды).
Препараттың ішке қабылданған дозасының 2%-дан азы несепте анықталады. Плазма ақуыздарымен қарқынды байланысуы салдарынан гемодиализ жүргізгенде шығарылмайды. Алкогольдік бауыр циррозы бар науқастарда бауыр жеткіліксіздігі кезінде (Чайлд-Пьюг В) Cmax және AUC айтарлықтай жоғарылайды (тиісінше 16 және 11 есеге). Егде жастағыларда (65 жас және одан жоғары) препараттың Cmax және AUC жас ересек емделушілерге қарағанда тиісінше 40 және 30%-ға жоғары (клиникалық маңызды емес). Әйелдерде ерлерге қарағанда Cmax 20%-ға жоғары, ал AUC 10%-ға төмен (клиникалық маңызды емес). Бүйрек жеткіліксіздігі плазмада препараттың концентрациясына әсер етпейді.
| Аторвастатин – статиндер тобының гиполипидемиялық дәрісі. 3-гидрокси-3-метилглютарил коэнзим А-ны, холестеринді қоса есептегенде, стеролдардың ізашары болып табылатын, мевалон қышқылына айналдыратын фермент – ГМГ-КоА редуктазаның селективті, бәсекелес тежегіші болып табылады.
Триглицеридтер мен бауырдағы холестерин тығыздығы өте төмен липопротеиндер (ТӨТЛП) құрамына кіреді, плазмаға түседі және шеткергі тіндерге тасымалданады. Тығыздығы төмен липопротеиндер (ТТЛП) ТТЛП рецепторларымен өзара әрекеттесу барысында ТӨТЛП-дан түзіледі.
ГМГ-КоА-редуктазаны, бауырда холестерин синтезін тежеу және жасушалар беткейінде ТТЛП «бауыр» рецепторларының санын арттыру есебінен плазмада холестериннің және липопротеиндердің деңгейін төмендетеді, бұл ТТЛП қармалуы және катаболизмінің күшеюіне әкеледі. ТТЛП түзілуін төмендетеді, ТТЛП-рецепторлары белсенділігінің айқын және тұрақты жоғарылауын туындатады. Гомозиготалы отбасылық гиперхолестеринемиясы бар, әдетте гиполипидемиялық дәрілермен емдеуге келмейтін науқастарда ТТЛП деңгейін төмендетеді. Жалпы холестерин деңгейін 30-46%-ға, ТТЛП - 41-61%-ға, аполипопротеин В - 34-50%-ға және триглицеридтер деңгейін - 14-33%-ға төмендетеді; холестерин-тығыздығы жоғары липопротеиндер мен аполипопротеин А деңгейлерінің жоғарылауын туғызады. Басқа гиполипидемиялық дәрілермен емдеуге төзімді гомозиготалы тұқым қуалайтын гиперхолестеринемиясы бар науқастарда ТТЛП деңгейін дозаға байланысты төмендетеді. Ишемиялық асқынулардың даму қаупін (соның ішінде миокард инфарктісінен болатын өлімнің дамуын) 16%-ға, миокард ишемиясы белгілерімен қатар жүретін стенокардияға қатысты қайтадан ауруханаға жату қаупін 26%-ға нақты төмендетеді. Канцерогенді және мутагенді әсер көрсетпейді. Емдік әсері емдеуді бастағаннан кейін 2 аптадан соң жетеді, 4 аптадан соң ең жоғары емдік әсеріне жетеді және бүкіл емдеу кезеңі бойына сақталады.
| 9
| Тригрим
| 10 мг ішке қабылдауға
| Ішке қабылдаған соң, торасемид тез әрі мүлдем толық сіңеді. Плазмадағы ең жоғары концентрациясына қабылдаудан соң 1‑2 сағат өткеннен кейін қол жеткізіледі. Торасемидтің 99%-ы ақуыз плазмасымен байланысады. Таралу көлемі 16 литрді құрайды. Торасемид сатылы тотығу, гидроксилдену және үш метаболит: M1, M3 және M5 құра отырып, сақинаның гидроксилденуі арқылы биологиялық өзгеріске ұшырайды. Торасемид пен оның метаболиттерінің жартылай шығарылу кезеңі дені сау адамдарда 3 – 4 сағатты құрайды. Торасемидтердің жалпы клиренсі 40 мл/мин-ты құраса, ал бүйрек клиренсі шамамен 10 мл/мин-қа теңеседі. Енгізілген дозаның шамамен 80%-ы өзгермеген күйінде бүйрек өзекшелері арқылы шығарылады: торасемид 24%, метаболиттер түрінде M1 - 12%, M3 - 3%, M5 - 41%. Бүйрек жеткіліксіздігінде торасемидтің жартылай шығарылу кезеңі өзгермейді.
| Торасемид ілмекті диуретик болып табылады. Алайда, төмен дозаларда оның фармакодинамикалық бейіні, диурездің деңгейі мен ұзақтығы тұрғысынан, тиазидті диуретиктерді еске түсіреді. Жоғары дозаларда торасемид дозаға байланысты диурезді күшейтеді.
Диурездік әсердің негізгі механизмі Генле ілмегінің өрлемелі бөлігінің жуан сегментінің апикальды жарғақшасында Na+/2Cl-/K+ котасымалдағышымен қайтымды байланысуы анықтайтын, соның салдарынан Генле ілмегінің өрлемелі бөлігінде натрий мен хлор иондарының ренальді реарбсорбциясы толығымен басылады немесе төмендейді, жасуша ішіндегі сұйықтықтың осмостық қысымы мен судың реарбсобциясы азаяды. 5 – 100 мг доза ауқымында диурездің ұлғаюы дозаның логарифміне теңеседі. Диурездің ұлғаюы басқа да несеп айдайтын препараттар (мысалы, тиазидтер) жеткілікті әсер бермегенде, мысалы, бүйректің шектеулі функциясы жағдайында да туындайды. Ісінуді жояды, антигипертензивті әсер береді, бұл артерияның бұлшықет қабаты жасушаларында еркін кальций мөлшерінің азаюы және бұзылған электролиттік баланстың қалыпқа келуі есебінен тамырлардың шеткергі қарсылығы азаюымен байланысты. Соның салдарынан организмнің өзіндік процессорлық заттарына, атап айтқанда катехоламиндерге тамырлардың контрактильділігі мен реакциясы төмендейді. Алдыңғы және кейінгі жүктемелердің азаюы әсерінен жүректің жұмыс жағдайы жақсарады. Пероральді қабылдаудан соң барынша диуретиктік әсері 1 - 3 сағат жалғасады, ал диуретиктік әсері 12 сағатқа жуық сақталады. Препараттың гипотензивті әсері біртіндеп алғашқы аптаның ішінде дамып, 12 аптадан кешікпей ең жоғары деңгейіне жетеді.
| 10
| Лизиноприл
| 10 мг ішке қабылдауға
| Препаратты ішке қабылдағаннан кейін лизиноприлдің 25%-ға жуығы асқазан-ішек жолынан сіңеді. Ас қабылдау препараттың сіңуіне ықпалын тигізбейді.
Сіңуі орта есеппен 30%-ды, биожетімділігі 29%-ды құрайды.
Қан плазмасы ақуыздарымен байланыспайды дерлік. Қан плазмасында ең жоғары (90 нг/мл) концентрацияға 7 сағаттан кейін жетеді. Гематоэнцефалдық және плаценталық бөгет арқылы өткізгіштігі төмен.
Лизиноприл организмде биотрансформацияланбайды. Бүйректер арқылы өзгермеген күйінде шығарылады. Жартылай шығарылу кезеңі 12 сағатты құрайды.
Жүрек қызметінің созылмалы жеткіліксіздігі бар емделушілерде лизиноприлдің сіңуі және клиренсі төмендеген.
Бүйрек қызметінің жеткіліксіздігі бар емделушілерде лизиноприлдің концентрациясы ерікті адамдардың қан плазмасындағы концентрациясынан бірнеше есе артық болады, сонымен бірге қан плазмасында ең жоғары концентрацияға жету уақытының артқаны және жартылай шығарылу кезеңінің ұзарғаны білінеді.
Егде жастағы емделушілерде қан плазмасындағы препарат концентрациясы және «концентрация-уақыт» қисығы астындағы аудан жас емделушілерге қарағанда 2 есе жоғары.
| АӨФ тежегіші, ангиотензин II-нің ангиотензин I-ден түзілуін азайтады. Ангиотензин II мөлшерінің төмендеуі альдостеронның бөлініп шығуының тікелей азаюына әкеледі. Брадикининнің деградациясын азайтады және простагландиндер синтезін арттырады. Жалпы шеткергі қантамырлық кедергіні, артериялық қысымды (АҚ), алдын ала түсетін жүктемені, өкпе капиллярларындағы қысымды төмендетеді, қанның минуттық көлемін ұлғайтады және жүрек қызметінің созылмалы жеткіліксіздігі бар науқастарда жүктемеге миокардтың төзімділігін арттырады. Артерияларды көктамырға қарағанда үлкен дәрежеде кеңейтеді. Кейбір әсерлері тіндік ренин-ангиотензин жүйесіне әсер етуімен түсіндіріледі. Ұзақ уақыт қолданған кезде миокардтың және резистивті типтегі артерия қабырғаларының гипертрофиясы азаяды. Ишемияланған миокардтың қанмен жабдықталуын жақсартады.
АӨФ тежегіштері жүрек қызметінің созылмалы жеткіліксіздігі бар науқастарда өмір сүру ұзақтығын ұзартады, жүрек қызметі жеткіліксіздігінің клиникалық біліністерінсіз миокард инфарктісін бастан кешкен науқастарда сол жақ қарынша қызметі бұзылуының өршуін бәсеңдетеді. Гипертензияға қарсы әсері шамамен 6 сағаттан соң басталады және 24 сағат бойы сақталады. Әсерінің ұзақтығы дозаның шамасына байланысты. Әсер етуінің басталуы – 1 сағаттан соң. Ең жоғары әсері 6-7 сағаттан кейін білінеді. Артериялық гипертензияда әсері емдеуді бастағаннан кейін алғашқы күндері білінеді, тұрақты әсері 1-2 айдан кейін пайда болады. Препаратты күрт тоқтатқанда АҚ айқын жоғарылауы байқалған жоқ.
Лизиноприл АҚ төмендетумен қатар, альбуминурияны азайтады. Гипергликемиясы бар науқастарда зақымданған гломерулярлы эндотелий қызметінің қалыпқа келуіне мүмкіндік береді.
Лизиноприл қант диабеті бар науқастарда глюкозаның концентрациясына ықпалын тигізбейді және гипогликемия жағдайларының жиілеуіне әкеп соқпайды.
| Ескерту: 4-ші графада көрсету қажет: БЖ-биожетімділік℅,Т1/2 жартылай шығарылу кезеңі(сағат, минут). Элиминация коэффициенті (%).
5-ші графада көрсету қажет: прпараттың негізгі әсер ету механизмі, тиімділіктің пайда болу мерзімі, максимальды тиімділіктің даму мерзімі, Дз әсер ету ұзақтығы, күтетін фармакотерапевтік тиімділік мүмкіндігі
|
|
|