Күні: 05.10.2022ж.
Тақырыбы : тыныс алу мен тыныс шығарудың сәйкестігін қадағалау
Мақсаты: тыныс алу және тыныс шығару механизмін түсіндіру
Міндеті:
А) Түзету- білімділік: сөйлеу барысында дыбыс айту кемшілігін жою;
Ә) Түзету-дамытушылық: фонематикалық қабылдауын дамыту, ойын тапсырмалары арқылы ойлау, қабылдау, зейінін дамыту,артикуляциялық жаттығуларды жасау арқылы дыбысты дұрыс айтуға үйрету.
Б) Түзету-тәрбиелік: баланы ұзақ және тынымсыз жұмысқа жан-жақты және ұқыпты дайындау.
Сабақ түрі: жаңа сабақ
Көрнекіліктер: айна, артикуляциялық жаттығулар
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
| Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған
жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)
| Балалардың іс-әрекеті
| Сабақтың басы
Сабақтың ортасы 25 мин
| І. Ұйымдастыру кезеңі
1.Амандасу
2.Жағымды психологиялық ахуал туғызу. «Сиқырлы қобдиша» жаттығуы.
Нұсқау: Қатысушылар шеңбер құра отырады. Ортада сиқырлы қобдиша тұрады. Сыйлықтар – қағазға жазылған адамгершілік қасиеттер.
Жаттығу шарты: Қобдишадан әр қатысушы кезекпен бір сыйлықты таңдап алып, ішінде жазылған сөзді лайықты деп санаған адамға сыйлайды.
3. Үй тапсырмасы.
1-тапсырма: «Әуедегі шар» әдісі бойынша үй тапсырмасын пысықтау(әр топта үрленген шардың ішінде тапсырмаларды алып жауап береді)
1.Өкпе қайда орналасқан? (кеуде қуысында орналасқан)
2.Өкпе қандай мүше? (кеуекті жұп мүше)
3.Қандай бөліктерден тұрады? (оң жақ үш және сол жақ екі бөліктен тұрады.)
4.Альвеолалар дегеніміз не? (диаметрі 0,2—
0,3 мм, тереңдігі 0,06—0,3 мм ауаға
толы өкпе көпіршіктері)
5. Өкпедегі газ алмасуды не деп атайды? (сыртқы тыныс алу деп атайды).
6. Ұлпалардағы газ алмасуды не деп атайды? (ішкі тыныс алу деп атайды)
Қ.Б. «Ауызша марапаттау» әдісі
(Жарайсың,өте тамаша,) Миға шабуыл: « Бейнежазба»
Интербелсенді тақтадан « Тыныс алу жолдары» атты бейнежазба көре отырып, оқушылар сабақтың тақырыбын анықтайды. 1 -тапсырма: (ТЖ)
«Автобус аялдамасы» әдісі . Оқулықпен жұмыс:
Алдарындағы постерлерге берілген мәтін бойынша ой- тұжырымдарыңызды жазып, келесі топқа ұсынады, енді сол топ бірінші топтың тұжырымына ойын қосып, келесі топқа ұсынады. Яғни ой қосу, ой алмасу үдерісі жүреді.
Дескриптор:
Мәтінді толық меңгеріп, тыныс алу және тыныс шығару механизмдерін анықтайды. Құрсақтық, көкіректік тыныс алуды сипаттап бере алады.
Қ.Б:
2- Тапсырма: (ЖЖ)
Тыныс алу және тыныс шығару кезінде жүретін процестердің реттілігін анықтаңыздар?
Тыныс шығарғанда:___________________
Тыныс алғанда:_______________________
1
| Қабырға аралық бұлшық ет жиырылады
| 2
| Қабырғалар басылады
| 3
| Қабырғалар көтеріледі
| 4
| Көкет жалпақтанады
| 5
| Құрсақ қуысындағы мүшелерге қысым түседі
| 6
| Кеуде қуысының көлемі артады
| 7
| Өкпе көлемі кеңейеді
| 8
| Көкет көтеріліп күмбезденеді
| 9
| Кеуде қуысының көлемі кішірейеді
| 10
| Тыныс алу бұлшықеттер босаңсиды
|
Жұптарға қима қағаздар таратылады
Дескриптор:
-тыныс алу кезінде жүретін үрдістердің реттілігін дұрыс көрсете біледі;
-тыныс шығару кезінде жүретін үрдістердің реттілігін дұрыс көрсете біледі.
Қ.Б:«+», «-» әдісі арқылы жұптар бірін-бір бағалайды.
«+» оң әсер еткен тұсын атайды
«-» түсініксіз тұсын көрсетеді Сауықтыру минуты:
Біркелкі тыныс алу
Нұсқау
Мұрын арқылы дем алып, ішіңнен 2-ге дейін сана. Дем шығарып, қайта 2-ге дейін сана. Осылай кезекпен тыныс ал. Құрсақпен тыныс алу
Нұсқау:
Бір қолды кеудеңе, екінші қолыңды ішіңе қой. Мұрын арқылы терең дем алып, кеудеңді тік ұста: Минутына 6–10 рет терең тыныс ал.
Кезек тыныс алу
Нұсқау.
Ыңғайлы отырып тыныс ал. Оң қолдың бас бармағымен мұрынның оң танауын жауып, сол жағы арқылы терең тыныс ал. Енді сұқ саусақпен сол жақ мұрынды жауып, оң жақпен тыныс шығар. Осылайша кезек-кезек жаттығуды жалғастыр.
3- тапсырма: (Ж)
«Сызба кесте»
Берілгені
| Анықтамасы
| Тыныс алу және тыныс шығару орталықтары орналасады
|
| Кеуде қуысын құрсақ қуысынан бөліп тұрады
|
| Тыныс алу түрлері
|
| Қай заң бойынша тыныс алу жүзеге асырылады?
|
|
Дескрипторлар: – Берілген тапсырманың анықтамасын біледі.
– Жұптасып кестені толтырады.
ҚБ:
|
| Сабақтың соңы
8 мин
| «Ойтүйіндеу» әдісі
Тыныс алу және тыныс шығару механизмдерінің қорытынды түйінін жазу.
Тыныс алу және тыныс шығарудағы көкет пен қабырғааралық бұлшық еттердің маңызына баға беру.
Қорытынды төмендегідей болуымүмкін:
Тыныс алу механизмі:
Қабырғааралық бұлшық еттер жиырылады. Қабырғалар көтеріледі. Кеуде қуысының көлемі үлкейеді. Өкпе кеңейеді Ішке ауа тартылады.
Тыныс шығару механизмі:
Қабырғааралық бұлшық еттер босаңсиды. Қабырғалар ұшы төмен түседі. Кеуде қуысының көлемі кішірейеді. Өкпе қысылады. Ауа сыртқа шығарылады.
Дескрипторлар:
Тыныс алу және тыныс шығару механизмдеріне қорытынды жасай біледі. Қабырғааралық бұлшық еттер мен көкеттің тыныс алу мен тыныс шығарудағы маңызына баға береді.
Рефлексия. «SMS»
Досына сабақ туралы 3 сөйлемнен тұратын хат жазады. Үйге тапсырма: Тыныс алу және тыныс шығару жаттығулары
|
|
Күтілетін нәтиже: Білу: тыныс алу жаттығуларын
Білді: тыныс алу жаттығуларын жасай алу
Игерді: Осы білімдерін басқа сабақтардағы білімдеріне пайдаланады.
Күні: 10.10.2022ж.
Тақырыбы : тыныс алу мен тыныс шығарудың сәйкестігін қадағалау
Мақсаты: тыныс алу және тыныс шығару механизмін түсіндіру
Міндеті:
А) Түзету- білімділік: сөйлеу барысында дыбыс айту кемшілігін жою;
Ә) Түзету-дамытушылық: фонематикалық қабылдауын дамыту, ойын тапсырмалары арқылы ойлау, қабылдау, зейінін дамыту,артикуляциялық жаттығуларды жасау арқылы дыбысты дұрыс айтуға үйрету.
Б) Түзету-тәрбиелік: баланы ұзақ және тынымсыз жұмысқа жан-жақты және ұқыпты дайындау.
Сабақ түрі: жаңа сабақ
Көрнекіліктер: айна, артикуляциялық жаттығулар
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
| Логопедтің іс-әрекеті
| Балалардың іс-әрекеті
| Сабақтың басы
Сабақтың ортасы
| І. Ұйымдастыру кезеңі
1.Амандасу
Өткен сабақты еске түсіріп, пысықтау
1-тапсырма
1.Өкпе қайда орналасқан? (кеуде қуысында орналасқан)
2.Өкпе қандай мүше? (кеуекті жұп мүше)
3.Қандай бөліктерден тұрады? (оң жақ үш және сол жақ екі бөліктен тұрады.)
4.Альвеолалар дегеніміз не? (диаметрі 0,2—
0,3 мм, тереңдігі 0,06—0,3 мм ауаға
толы өкпе көпіршіктері)
5. Өкпедегі газ алмасуды не деп атайды? (сыртқы тыныс алу деп атайды).
6. Ұлпалардағы газ алмасуды не деп атайды? (ішкі тыныс алу деп атайды) 2- Тапсырма:
Тыныс алу және тыныс шығару кезінде жүретін процестердің реттілігін анықтаңыздар?
Тыныс шығарғанда:___________________
Тыныс алғанда:_______________________
1
| Қабырға аралық бұлшық ет жиырылады
| 2
| Қабырғалар басылады
| 3
| Қабырғалар көтеріледі
| 4
| Көкет жалпақтанады
| 5
| Құрсақ қуысындағы мүшелерге қысым түседі
| 6
| Кеуде қуысының көлемі артады
| 7
| Өкпе көлемі кеңейеді
| 8
| Көкет көтеріліп күмбезденеді
| 9
| Кеуде қуысының көлемі кішірейеді
| 10
| Тыныс алу бұлшықеттер босаңсиды
|
Сауықтыру минуты:
Біркелкі тыныс алу
Нұсқау
Мұрын арқылы дем алып, ішіңнен 2-ге дейін сана. Дем шығарып, қайта 2-ге дейін сана. Осылай кезекпен тыныс ал.
Құрсақпен тыныс алу
Нұсқау:
Бір қолды кеудеңе, екінші қолыңды ішіңе қой. Мұрын арқылы терең дем алып, кеудеңді тік ұста: Минутына 6–10 рет терең тыныс ал.
Кезек тыныс алу
Нұсқау.
Ыңғайлы отырып тыныс ал. Оң қолдың бас бармағымен мұрынның оң танауын жауып, сол жағы арқылы терең тыныс ал. Енді сұқ саусақпен сол жақ мұрынды жауып, оң жақпен тыныс шығар. Осылайша кезек-кезек жаттығуды жалғастыр.
|
Сұрақтарға жауап береді
| Сабақтың соңы
| «Ойтүйіндеу» әдісі
Тыныс алу және тыныс шығару механизмдерінің қорытынды түйінін жазу.
Қорытынды төмендегідей болуы мүмкін:
Тыныс алу механизмі:
Қабырғааралық бұлшық еттер жиырылады. Қабырғалар көтеріледі. Кеуде қуысының көлемі үлкейеді. Өкпе кеңейеді Ішке ауа тартылады.
Тыныс шығару механизмі:
Қабырғааралық бұлшық еттер босаңсиды. Қабырғалар ұшы төмен түседі. Кеуде қуысының көлемі кішірейеді. Өкпе қысылады. Ауа сыртқа шығарылады.
Рефлексия. «SMS»
Досына сабақ туралы 3 сөйлемнен тұратын хат жазады. Үйге тапсырма: Тыныс алу және тыныс шығару жаттығулары
|
| |