АВТОТРАНССЕНТР. Налиёт дар баробари таъмин намудани аракати аол аз як ой ба ои дигар, интиоли борои гуногун барои рушди итисоди ар як давлат наши муим ва асосиро бозида, масъалаои итимоии аолиро ал менамояд
 Скачать 59 Kb.
|
|
Муќаддима Нақлиёт дар баробари таъмин намудани ҳаракати аҳолӣ аз як ҷой ба ҷои дигар, интиќоли борҳои гуногун барои рушди иќтисоди њар як давлат нақши муҳим ва асосиро бозида, масъалаҳои иҷтимоии аҳолиро ҳал менамояд. Ҳамчунин вақти холигиро зиёд намуда, барои ба дигар корҳои муҳим сарф намудани вақт низ нақши нақлиёт назаррас мебошад. Муҳимияти нақлиёт дар рушди иқтисодию иҷтимоии минтақаҳои куҳсор пеш аз ҳама аз он иборат аст, ки маҳз нақлиёт метавонад, ки алоқаи доимии минтақаҳои куҳсорро бо маркази вилоятҳо ва ҷумҳурӣ дар тамоми фасли сол таъмин намояд. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки масоҳати умумии он 143,1 ҳазор километри квадратиро ташкил медиҳад таќрибан ҳафт миллион аҳолӣ дар 20 шаҳр, зиёда аз 50 шаҳракҳо ва зиёда аз 350 ҷамоатҳо зиндагӣ мекунанд. Бояд зикр кард, ки қисми зиёди аҳолӣ дар ҷамоатҳои деҳот зиндагонӣ мекунанд. Баъди пошхурии собик Иттињоди Шуравї Љумњурии Тољикистон як муддат дар буњрони сахти иќтисоди ќарор дошт. Дар ин давра истењсолоти давра яку якбора хело паст рафта мушкилоти интегратсиони бо давлатњои њамсоя ба миён омад. Ин омилњо ва дар баробари ин аз даст рафтани љуброни шуравї, љанги гражданї ва як ќатор офатњои табиӣ ба паст рафтани истењсолот сабаб шуданд, ки дар соли 1995 истењсолоти љумњурї 50 фисади истењсолоти соли 1988 - ро ташкил дод. Сармоягузори ва истењсолоти мањсулот кам шуда, талаботи ањолї асосан аз љониби мањсулоте, ки аз хориља ворид мегардид ќонеъ гардонида мешуд. Баъди ин љумњуриро зарур буд, ки ба омилњои объективонае руй орад, то аз ин буњрон рањои ёбад. Ба ин омилњо дохил мешуданд: харољотљои калон барои барќарор кардани объектњои хољагии халќ, ки дар давоми љанги шањрвандї ва офатњои табии хароб гардидаанд; тайёр намудани мутахассисони баландихтисос; таъмин намудани маводњои ниёзи мардум аз кишварњои хориља. Барои ноил гардидан ба њамаи ин пеш аз њама наќши заруриро наќлиёт мебозид. Аз сабаби он, ки 93% кишварро куњсор ињота намудааст, наќлиёти зарурї ва бисёр истифодашаванда барои Тољикистон наќлиёти автомобилї ба њисоб мерафт. Бо мурури замон аз истифодаи имкониятњои мављуда ва бо кумаки кишварњо дуст аксари ин мушкилотњо бартараф гардиданд. Соњаи наќлиёти автомобилї низ монанди аксари соњањои истењсолии кишвар ру ба бењбудї овард. Сол аз сол нишондињандањои асосии кори наќлиёти автомобилї пеш мерафтанд. Дар баробари тараќќиёти хизматрасонии наќлиёти дар шањрњо иннишондињандањо дар минтаќањои куњсор низ руй ба бењбудї меоварданд. Сохтори парки автомобилии ҶСК “Автотранссентр” Парки таркиби харакаткунандаи наклиёти автомобили гуфта хамаи воситахои наклиёти дар мувозинаи чамъият бударо (боркаш, махсус ва махсусгардонидашуда) меноманд. Парки таркиби харакаткунанда дар навбати худ аз парки таркиби харакаткунандаи барои истифода омода (яъне омодаи боркашони (Агэ) ва парки таркиби харакаткунандаи таъмирталаб (Ар) иборат аст. Аи = Агэ + Ар Самаранокии фаъолият ва амали муассисахои наклиёти автомобили пеш аз хама аз он вобастаги дорад, ки парки автомобилии муассиса дар кадом сатх карор дорад ва аз кадом намуди воситахои наклиёт таркиб ёфтааст. Парки таркиби харакаткунандаи муассисаи наклиёти автомобили гуфта шумораи умумии автомобилхо, кушахо, нимкушахо, ядакмошинхо, ки дар муассиса чойгир шудаанду дар мувозинаи корхона карор доранд, меноманд. Ин намуд парки автомобили ба ибораи дигар парки руйхати номида мешавад. Парки таркиби харакаткунандаи наклиёти автмобили на танхо аз руи намуди наклиёт, намуди сузишвории истифодабарандаи он, соли барориш тавсиф карда мешавад, инчунин аз руи иктидори борбардори ва ицтидори гунчоиши мусофирон низ ба воситаи наклиёти автомобили бахо дода мешавад. Парки руйхатии таркиби харакаткунанда аз руи намуд ва модели он аз руи маълумотхои тагйирёбии он дар мавриди тахлили муайян карда мешавад. Дар ин маврид натанхо тагйироти шуморавии парк, инчуни мухлати барориш ва истифодабарии он ба назар гирифта мешавад. Дар мувофика бо ин шумораи автомобил – рузхои дар муассиса будани таркиби харакаткунанда, инчунин микдори воситахои наклиёти ба муассиса аъзо шуда ё аз муассиса рафта тарики формулаи зерин хисоб карда мешавад: Ад =  Дар ин чо, Асс – шумораи воситахои наклиёти автомобилие, ки дар мувозинаи муассисаи наклиёти автмобили карор доранд Дк – шумораи рузхои таквими дар мавриди тахлил Дп – шумораи рузхои ба муассиса хозир шудани воситаи наклиёти автомобили Ав – шумораи воситахои наклиёти автомобилии ба муассиса хозиршуда Авп –шумораи воситахои наклиёти аз муассиса баромададар мавриди тахлил. Сохтори идоракунӣ дар ҶСК “Автотранссентр” Пешравии њар як корхона новобаста аз он ки ба кадом намуди истехсолот машгул аст, аз як катор омилхои мухим вобастаги дорад. Ба ин омилхо таъсири мухити атроф, тарзи окилонаи истифода намудани захирахои мехнати, истифодаи дурусти тачхизот ва иншоотхои дар мувозинаи корхона буда, таъмир ва тачдиди иншоотхои асосии фаъолият дохил мешаванд. Сохтори идоракунии корхона яке аз ин омилхои мухим ва чудонашавандаи раванди истехсолоти хар як муассисаи истехсоли мебошад. Сохтори идоракунии муассисаи наклиёти автомобили ин мачмуи кисматхои дастгохи идоракунии ботартиби муайян ташкил кардашуда, дар хамбастаги ва таносуби байнихамдигарии кормандон, инчунин аз руи хачм ва намудхои фаъолиятхои ичрошаванда мебошад. Робитаи наздики байни системаи идорашаванда ва системаи идоракунанда яке аз омилхои асосии мутахаррикии истехсолот мебошад. Сохтори идоракуни дар тахти таъсири динамикаи куввахои истехсолкунанда ва муносибатхои истехсоли тагйир меёбад. Дар навбати худ ташкили идоракуни бояд аз вокеияти истехсолот пешгузар буда хамаи давра ва омилхои рушди онро муайян намояд. Идоракуни мутобикати байни корхои алохидаро мукаррар намудафунксияхои умумии вобаста ба тамоми раванди истехсолот пайдошавандаро ичро менамояд. Дар наклиёти автомобили хар яки ронандагон ва таъмиргарон вазифахои худро ичро намуда, автомобил ё тачхизотхои дигареро идора менамоянд. Вале барои дар сари вакт ичро намудан ва гузаштан аз таъмири чори, нигохубини харрузаи васоити наклиёт ва дигар хизматрасонихои техники онхо ба идоракуни ва хамохангсози ниёз доранд, ки хар яки ин аз чониби шахсият ё макомотхои алохида амлаи мегардад. Истехсолоти наклиёти автомобили ба равандхои асосии он - боркунӣ борфурорӣ, транзити борҳо, хизматрасонихои техники ва нигохубини харрузаи воситаи наклиёт ва таъмини муассисаи наклиёти автомобили бо хамаи намудхои маводхои зарури вобастаги дорад ва аз сохаи идоракунии он комилан фарк мекунад. Нишона ва аломатхои мухими идоракунии хусуси вазъи иттилоотии он мебошад, зеро дар инчо накши асосиро иттилоот мебозад. Иттилоот оиди конеъкунии талаботхои истеъмолкунандагони хизматрасонии наклиёти автомобили дар самтхои хамлу накл, захирахои истехсолии корхона ва дигар самтхо таъмин менамояд. Раванди истехсолии наклиёти автомобили хамчун объектхои идоракуни бо намудхои мухталиф ва мураккабии худ фарк мекунад. Максади асосии идоракунии истехсолоти наклиёти автомобили таъмини истифодаи самараноки хамаи имкониятхои ичтимои, истехсоли ва иктисодии мавчуда чихати саривакт ва бо сифати баланд конеъ гардонидани талаботи ахоли мебошад. Барои расидан ба ин хадафхо муассисахои наклиёти автомобилии мусофирбар пеш аз хама бояд сохтори идоракунии окилона ва фарогирандаи хамаи равандхои истехсолотро доро бошанд. Дараҷаи иҷроиши нақшаи ҳамлу нақли боркашонї вазифаи бисёрдараҷа буда аз якчанд омилҳое, ки ба муассисаи нақлиёти автомобилӣ дахл доранд, ва якчанд омилҳои ба он дахлнадошта вобаста аст. Ба омилҳое, ки ба муассисаи нақлиёти автомобилӣ дахл доранд инҳо дохил мешаванд:
Шароити қонеъкунандаи кори муассисаҳои нақлиёти автомобилии боркашони ин иҷро намудани нақшаи тасдиқшудаи ҳамлу нақли бор вобаста ба ҳамаи нишондиҳандаҳои техники – истифодабарии ба он таъсиркунанда мебошад. Ҳангоми таҳлили ҷараёни ҳамлу нақли бор таъсири ҳар яки ин нишондиҳандаҳо ба ҳосилнокии таркиби ҳаракаткунанда бояд ба таври фарох омухта шавад. Дар натиҷаи таҳлил бояд як қатор чорабиниҳои ташкилӣ - техникии ба рушди ояндаи боркашонӣ мусоидаткунанда андешида шаванд. Таҳлили иҷроиши нақшаи ҳамлу нақли боркашони омилҳои зеринро дар бар мегирад: - баҳодиҳии ҳаҷми боркашонӣ ҳам ба таври умумӣ ва ҳам вобаста аз намуди ҳамлу нақл, тавсифи иқроиши нақшаи ҳаҷми боркашонӣ вобаста ба шумораи бор ва муҳлати иҷроиши нақша. - баҳодиҳии таъсири омилҳои алоҳида ба иҷроиши нақшаи тасдиқгардидаи ҳаҷми боркашонӣ - таҳияи чорабиниҳои ташкилӣ - техникии истифодабарии захираҳо ва коҳиш додани камбудиҳо; Маводҳои аввалиндараҷаи иҷроиши нақшаи ҳамлу нақли бор инҳоянд:
Маводҳои аввалиндараҷаи иҷроиши нақшаи ҳамлу нақли бор инҳоянд:
|