культура питания в детском саду. Культура питания в детском саду. Организация питания детей в группах
 Скачать 30.08 Kb.
|
|
Организация питания детей в группах 1. Работа по организации питания детей в группах осуществляется под руководством воспитателя и заключается: - в создании безопасных условий при подготовке и во время приема пищи; - в формировании культурно-гигиенических навыков во время приема пищи детьми. 2. Получение пищи на группу осуществляется строго по графику, утвержденному заведующей ДОУ. 3. Привлекать детей к получению пищи с пищеблока категорически запрещается. 4. К сервировке столов могут привлекаться дети с 3 лет. 5. С целью формирования трудовых навыков и воспитания самостоятельности во время дежурства по столовой воспитателю необходимо сочетать работу дежурных и каждого ребенка (например: салфетницы собирают дежурные, а тарелки за собой убирают дети). 6. Прием пищи педагогом и детьми может осуществляться одновременно. 7. В группах раннего возраста детей, у которых не сформирован навык самостоятельного приема пищи, докармливают. Культура питания в детском саду Культура питания в детском саду — наука, необходимая в современной жизни. Фаст-фуд, который выглядит привлекательно в условиях вечной нехватки времени, так и норовит вытеснить здоровую пищу из нашего рациона. Это совсем не полезно для растущего детского организма. Поскольку дети проводят большую часть дня в детском саду, то именно на воспитателей ложится обязанность научить ребенка полезно, вкусно, красиво и, самое главное, аккуратно питаться. Уроки этикета начинаются уже в раннем возрасте. Ребенок учится не только правильно вести себя за столом, но и уверенно пользоваться столовыми приборами, быть опрятным и вежливым. Правила сервировки стола В детском саду детей учат питаться на классический, европейский манер — вилка в левой руке, нож — в правой. Исходя из этого сервируют столы. Вилки дают детям начиная с младшей группы, а ножи — со старшей группы. В каждой группе желательно иметь свою посуду, расцветка которой может соответствовать названию группы («Ромашки», «Малыши»). При переходе в более старшую группу набор посуды меняется. В старшей группе на столах может появиться дополнительный предмет — солонка с маленькой ложечкой. Зачастую дети, не желая есть малосоленое блюдо, отказываются от еды. Но достаточно им разрешить немного подсолить блюдо, как аппетит сразу же появляется. Безусловно, детям нужно рассказывать, про то, что излишки соли крайне вредны, что необходимо соблюдать меру. В группах раннего возраста стол сервируется : К завтраку, ужинуна середину стола ставят хлеб с маслом порционно, либо для каждого ребенка порционно. Салфетка индивидуальна на каждого ребенка . Ложка — параллельно краю стола. Тарелки с кашей порционно, напиток (чашка с блюдцем) порционно. Посуду убирают слева от сидящего ребенка. К обедустол сервируют похожим образом, Добавляется маленькая ложка для второго блюда. Тарелки под суп – глубокая, под второе – плоская небольшая. Второе блюдо подается по мере съедания первого. Если в напитке присутствуют ягоды, можно к компоту также подать маленькие ложки. В некоторых садах поощряют привычки детей, которые не всегда можно назвать полезными. Например, многие ребята, которые не любят вареный лук, морковь или капусту, выкладывают их на тарелку, заранее заготовленную нянечкой. Однако воспитатели должны проводить работу с воспитанниками, стараясь научить есть всю гущу вместе с жидкостью. В крайнем случае, кусочек лука можно положить на край своей тарелки. К полдникустол сервируется, как и на завтрак — с единственным отличием: если есть выпечка, фрукт, отдельное блюдце у каждого ребенка. В группах раннего возраста детей, у которых не сформирован навык самостоятельного приема пищи, докармливают В дошкольных группах стол сервируется : К завтраку, ужинуна середину стола ставят хлебницу, тарелку с порционным маслом, салфетницу, блюдца. Вилки раскладываются с левой стороны, ножи — с правой, ложки — параллельно краю стола. Посуду убирают слева от сидящего ребенка. Напиток порционно (чашка с блюдцем) К обедустол сервируют похожим образом первое и второе блюда в разных тарелках. К полдникустол сервируется, как и на завтрак — с единственным отличием: выпечка или фрукт для каждого ребенка на блюдце. Посуда убирается по мере съедания. Формирование культурно-гигиенических навыков за столом По мере взросления ребенка его навыки поведения за столом совершенствуются. Зайти в группу ясельную и старшую, и вы не только увидите, но и услышите разницу. Малыши сидят абы как в силу своего возраста и неусидчивости, крошки раскиданы, пытаются болтать — не везде, конечно, но это типичная картина. И взять старшую группу: дети сидят и спокойно едят, никто не болтает, не смеется. После еды вытираются салфеткой, благодарят нянечку и помогают дежурному убрать за собой посуду. Детей раннего возраста (1-2 года) учат: мыть руки перед едой и вытирать их насухо полотенцем (с помощью взрослого); садиться за стул; пользоваться чашкой: держать ее таким образом, чтобы жидкость не пролилась, пить не торопясь; пользоваться ложкой; вытираться салфеткой после еды; самостоятельно есть ложкой густую пищу, есть с хлебом; после окончания приема пищи выходить из-за стола и задвигать стул. Детей младшей группы (2-3 года) учат: самостоятельно мыть руки перед едой, насухо вытирать их полотенцем; опрятно есть, держа ложку в правой руке; вытираться салфеткой после еды; благодарить после еды. Детей средней группы (3-4 года) учат: самостоятельно и аккуратно мыть руки с помощью мыла, насухо вытираться полотенцем, вешать полотенце на свое место; правильно пользоваться столовыми приборами; кушать аккуратно: не крошить хлеб, пережевывать пищу с закрытым ртом. Детей старшей и предшкольной групп (4-5 лет, 5-6 лет) учат: брать пищу небольшими порциями; есть тихо; правильно пользоваться столовыми приборами (вилкой, ложкой, ножом); сидеть с прямой спиной; аккуратно составлять посуду после еды; относить за собой часть посуды. Дети подготовительной к школе группы (6-7 лет) закрепляют полученные навыки культуры поведения за столом: не кладут локти, сидят прямо, тщательно пережевывают пищу, правильно пользуются столовыми приборами. Формы привития культуры питания Формы привития культуры питания в детском саду разнообразны. Одной из них является дежурство. Дежурным по столам выдают нарядную форму, состоящую из цветных колпачков и фартучков. Все эта одежда хранится в «Уголке дежурного». Дежурить дети начинают со средней группы, в конце учебного года. Дежурный помогает нянечке накрыть стол, за которым сам кушает. Дошкольник расставляет стаканы, кладет салфетки, ложки, ставит хлебницы. В средней группе дети закрепляют навыки сервировки стола. Во втором полугодии обязанностей прибавляется: расставить блюдца, которые предварительно поставила на стол нянечка, вложить в стаканы салфетки, убрать после еды хлебницы и стаканы с салфетками. В старшей и подготовительной группах дежурные могут самостоятельно сервировать стол и прибираться после приема пищи. В обязанности дежурных входит не только расстановка посуды, но и, например, складывание тканевых салфеток. Это занятие очень способствует развитию мелкой моторики руки. Топта балаларды тамақтандыру 1. Топтарда балалардың тамақтануын ұйымдастыру жұмысы мұғалімнің жетекшілігімен жүзеге асырылады және мыналардан тұрады: - тамақ дайындау кезінде және тамақтандыру кезінде қауіпсіз жағдай жасауда; - балалардың тамақтану кезінде мәдени-гигиеналық дағдыларды қалыптастыруда. 2. Топқа тамақ қабылдау мектепке дейінгі білім беру ұйымының басшысы бекіткен кесте бойынша қатаң түрде жүзеге асырылады. 3. Қоғамдық тамақтандыру бөлімінен тамақ алуға балаларды тартуға қатаң тыйым салынады. 4. Дастархан жаюға 3 жастан бастап балаларды тартуға болады. 5. Асханада кезекшілік кезінде еңбек дағдыларын қалыптастыру және дербестікке тәрбиелеу үшін тәрбиеші кезекшілер мен әр баланың жұмысын біріктіруі қажет (мысалы: майлық ұстағыштарды кезекшілер жинайды, ал балалар өздері жинайды) . 6. Педагог пен балалардың тамақтануы бір уақытта жүзеге асырылуы мүмкін. 7. Ерте жастағы топтарда өз бетінше тамақтану дағдысы жоқ балалар толықтырылады. Балабақшадағы тамақтану мәдениеті Балабақшадағы тамақтану мәдениеті қазіргі өмірге қажетті ғылым. Мәңгілік уақыт тапшылығы жағдайында тартымды көрінетін фастфуд біздің диетамыздан пайдалы тағамды ығыстыруға тырысады. Бұл өсіп келе жатқан баланың денесі үшін мүлдем пайдалы емес. Балалар күннің көп бөлігін балабақшада өткізетіндіктен, баланы дұрыс, дәмді, әдемі тамақтануға, ең бастысы ұқыпты тамақтануға үйрету тәрбиешілердің міндеті. Әдептілік сабақтары ерте жастан басталады. Бала дастархан басында өзін дұрыс ұстауды ғана емес, сонымен қатар ас құралдарын сенімді пайдалануға, ұқыптылыққа, сыпайылыққа үйренеді. Үстел жасау ережелері Балабақшада балаларды классикалық, еуропалық тәсілмен тамақтандыруды үйретеді - сол қолында шанышқы, оң қолында пышақ. Осының негізінде үстелдер беріледі. Шанышқы кіші топтан бастап балаларға беріледі, ал үлкен топтан пышақтар беріледі. Әр топта түстері топтың атына сәйкес келетін өз тағамдары болғаны жөн («Ромашка», «Балалар»). Үлкен топқа ауысқанда, ыдыс-аяқтың жиынтығы өзгереді. Егде жастағы топта үстелдерде қосымша зат пайда болуы мүмкін - кішкене қасықпен тұзды шайқау. Көбінесе балалар тұзы аз тағамды жегісі келмей, тамақтан бас тартады. Бірақ олар үшін тағамға аздап тұз беруге жеткілікті, өйткені аппетит бірден пайда болады. Әрине, балаларға артық тұздың өте зиянды екенін, шараны сақтау керектігін айту керек. Ерте жастағы топтарда үстел жасалады: Таңертеңгілік, кешкі ас, нан мен май үстелдің ортасына бөліктерде немесе әр балаға порциямен қойылады. Майлық әр бала үшін жеке. Қасық үстелдің шетіне параллель орналасқан. Бөлімде ботқасы бар табақтар, бөліктерде сусын (кесе мен табақша). Ыдыс-аяқ отырған баланың сол жағына шығарылады. Кешкі асқа дастархан осындай түрде беріледі, Екінші тағамға кішкене қасық қосылады. Сорпаға арналған табақтар - терең, екіншісі - жалпақ кішкентай. Екінші тағам бірінші тағам ретінде беріледі. Егер сусында жидектер болса, компотқа кішкене қасықтарды да беруге болады. Кейбір бақшаларда балаларға әрқашан пайдалы емес әдеттерді дамытуға шақырылады. Мысалы, пісірілген пиязды, сәбізді немесе қырыққабатты ұнатпайтын көптеген жігіттер күтуші алдын ала дайындаған табаққа салады. Дегенмен, тәрбиешілер оқушылармен жұмыс істеп, оларды сұйықтықпен бірге қоюды жеуге үйретуге тырысуы керек. Төтенше жағдайларда пияздың бір бөлігін тарелкаңыздың шетіне қоюға болады. Түстен кейінгі шайға дастархан беріледі, таңғы ас сияқты - тек айырмашылығы бар: егер кондитерлік өнімдер, жемістер болса, әр балада жеке тәрелке болады. Ерте жастағы топтарда өз бетінше тамақтану дағдысы жоқ балалар толықтырылады Мектепалды даярлық топтарында үстел беріледі: Таңғы асқа, кешкі асқа нан қорапшасы, порцияланған сары май салынған табақ, майлық ұстағыш, табақшалар үстелдің ортасына қойылады. Шанышқылар сол жағына, пышақтар - оңға, қасықтар - үстелдің шетіне параллель орналасқан. Ыдыс-аяқ отырған баланың сол жағына шығарылады. Бөлінген сусын (табақшасы бар кесе) Кешкі ас үшін үстел әртүрлі табақтардағы бірінші және екінші тағамдарға ұқсас түрде беріледі. Түстен кейінгі шайға дастархан беріледі, таңғы ас сияқты - тек айырмашылығы бар: тәрелкедегі әр балаға арналған кондитерлік өнімдер немесе жемістер. Ыдыс-аяқтар жеген сайын алынып тасталады. Дастархан басында мәдени-гигиеналық дағдыларды қалыптастыру Бала есейген сайын оның дастархандағы әдептілік дағдылары жетілдіріледі. Балабақшаға және үлкен топқа барыңыз, сонда сіз көріп қана қоймай, айырмашылықты естисіз. Балалар жасы мен мазасыздығынан бәрібір отыр, үгінділер шашылып, сөйлесуге тырысады - әрине, барлық жерде емес, бірақ бұл әдеттегі сурет. Ал үлкен топты алыңыз: балалар тыныш отырады, тамақ ішеді, ешкім сөйлеспейді, ешкім күлмейді. Тамақ ішкеннен кейін олар майлықпен сүртіледі, күтушіге алғыс айтады және қызметшіге ыдыстарды жууға көмектеседі. Кішкентай балаларды (1-2 жас) оқытады: • тамақ ішер алдында қолды жуып, сүлгімен құрғатыңыз (ересек адамның көмегімен); • орындыққа отыру; • тостағанды қолданыңыз: сұйықтық төгілмейтіндей етіп ұстаңыз, баяу ішіңіз; • қасықты қолданыңыз; • тамақ ішкеннен кейін майлықпен сүртіңіз; • қою тамақты қасықпен жеу, нанмен жеу; • тамақ ішіп болғаннан кейін үстелді тастап, орындықты итеріңіз. Кіші топтың балалары (2-3 жас) оқытылады: • тамақ ішер алдында қолыңызды жуыңыз, сүлгімен құрғатыңыз; • оң қолыңызға қасық ұстап, ұқыпты тамақтаныңыз; • тамақ ішкеннен кейін майлықпен сүртіңіз; • тамақ ішкеннен кейін алғыс айту. Ортаңғы топтағы балалар (3-4 жас) оқытылады: • өз бетінше және мұқият қолды сабынмен жуыңыз, сүлгімен құрғатыңыз, сүлгіні орнына іліңіз; • ас құралдарын дұрыс пайдалану; • мұқият тамақтаныңыз: нанды ұсақтамаңыз, тамақты аузыңызды жауып шайнаңыз. Аға және мектепалды даярлық топтарының (4-5 жас, 5-6 жас) балаларына: • тағамды кішкене бөліктерде қабылдау; • тыныш тамақтаныңыз; • ас құралдарын (шанышқы, қасық, пышақ) дұрыс пайдалану; • арқаны тік ұстап отыру; • тамақтан кейін ыдыстарды ұқыпты орналастыру; • ыдыс-аяқтың біразын өзіңізбен бірге алыңыз. Мектепке дайындық тобының балалары (6-7 жас) дастархан басында өзін-өзі ұстау мәдениеті бойынша алған дағдыларын бекітеді: шынтақтарын қоймайды, тік отырады, тамақты мұқият шайнайды, ас құралдарын дұрыс пайдаланады. Тамақтану мәдениетін дарыту формалары Балабақшада тамақтану мәдениетін қалыптастыру формалары сан алуан. Соның бірі – міндет. Үстелдердегі қызметшілерге түрлі-түсті қалпақшалар мен алжапқыштардан тұратын талғампаз форма беріледі. Бұл киімдердің барлығы «Кезекшілік бұрышында» сақталған. Балалар кезекшілікке ортаңғы топтан, оқу жылының соңында кіріседі. Күтуші күтушіге дастархан жаюға көмектеседі, ол тамақ ішеді. Мектеп жасына дейінгі бала стакандарды реттейді, майлықтарды, қасықтарды қояды, нан жәшіктерін қояды. Ортаңғы топта балалар дастархан жаю дағдыларын бекітеді. Жылдың екінші жартысында міндеттер қосылады: күтуші бұрын үстелге қойған тәрелкелерді орналастырыңыз, майлықтарды стакандарға салыңыз, нан себетін және майлықпен стақандарды тамақтанғаннан кейін алыңыз. Аға және дайындық топтарында кезекшілер дастарханды өз бетімен жайып, тамақ ішкеннен кейін жинай алады. Жолсеріктердің міндеттеріне тек ыдыс-аяқты орналастыру ғана емес, сонымен қатар, мысалы, жиналмалы мата майлықтары кіреді. Бұл әрекет қолдың ұсақ моторикасын дамытуға өте қолайлы. |