Орталық Азия өркениеттері: саналуандылығы және мәдени ортақтығы
|
Мұғалім: Серікқан Е.Е
|
|
Күні: 5.09.2022
|
Орталық Азия: ұғымының тарихи және географиялық негіздері
|
|
Топ: 1 МК
|
маңыздылық
|
|
|
Сабақ тақырыбы
|
10.1.1. 1 «Орталық Азия» түсінігін аймақтың тарихи және географиялық ерекшеліктерін сипаттау үшін пайдалану
|
|
Тарихи концепт (фокус):
|
Орталық Азияның негізгі географиялық ерекшеліктерін анықтайды.
|
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)
|
Қолданукартамен жұмыс атқарады.
Анализ мәтінді талдау, сұрақтарға жауап береді.
БағалауОрталық Азия аймағының тарихи маңыздылығына баға береді.
|
|
Сабақ мақсаттары
|
Тілдік мақсат:
Пәнге тән лексика мен терминология:
Ұлы Дала өркениеті, Тұран, Оғыз даласы, Дешті Қыпшақ, көшпелі шаруашылық, далалық ландшафт, далалық аймақ, Мәңгілік Ел, Ұлы Дала елі, Ботай мәдениеті, Беғазы-Дәндібай мәдениеті. Өркениет, мәдениет (рухани және материалдық), тарихи, географиялық ерекшелік, өркениет ошақтары, Орталық Азия, Ұлы Дала өркениеті.
Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:
Көшпелілер мекендеген аумақ «Ұлы Дала» деп аталады, себебі ...Көшпеліліктің қалыптасуына .......... факторлар әсер етті. Ұлы даланы мекендеген тайпалар мен мемлекеттердің аумақтық орналасуындағы сабақтастық болды, өйткені ...Орталық Азия өркениеттері пайда болуының басты факторлары..... Орталық Азия өркениеттерінің ежелгі ошақтарының ерекшеліктері .....Орталық Азия халықтарының әлемдік материалдық/рухани мәдениетінің дамуына қосқан үлесі .....
|
|
Бағалау критерийлері
|
Оқу әрекетін ұйымдастыру бойынша. Оқушылардың өздігінен жұмыс жасау деңгейіне қарай.
|
|
Тілдік мақсаттар
|
Құндылықтар:
- патриотизм
- өз елі үшін мақтаныш
- ұлттық сана-сезім
- тәуелсіздік
|
|
Саралау түрлері
|
Дүниежүзі тарихы
|
|
АКТ қолдану дағдылары
|
Интерактивті тақта
|
|
Бастапқы білім
|
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет
|
|
Сабақ барысы; Орталық Азия – Азияның ішкі аумағында орналасқан табиғат аймағы. Батысы мен солтүстік-батысында ТМД елдері (Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан, Түрікменстан), солтүстігінде Моңғолия, Қытайдың солтүстік-батыс бөлігі орналасқан. Оңтүстік-батысы мен оңтүстігін Ауғанстан, Пәкістан, Үндістанның солтүстік бөліктері, орталығы мен шығысын Қытай алып жатыр. Орталық Азия – Кеңес Одағының ыдырауы нәтижесінде бұрынғы Орта Азия республикалары мен Қазақстан аумағында пайда болған геосаяси кеңістік. Геоаймақ ресми түрде 1993 жылы 4 қаңтарда Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан және Түрікменстан Республикалары президенттерінің Ташкент қаласында өткен саяси, экономикалық ынтымақтастықты нығайту мәселелері жөніндегі басқосуында бекітілді. Орталық Азия болып аталуы – жер аумағының Еуразия құрлығының ортасында орналасуына және бұл елдердің тарихы, діні мен тілі, салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрпы, мәдениеті мен шаруашылығындағы жақындықтар, ұқсастықтардың көп болуына байланысты. КСРО кезінде Орталық Азия ұғымының орнына Қазақстан және Орта Азия ұғымы қолданылып келді. Қазақстан Орта Азияға шенген жоқ, өйткені ол жеке экономикалық аймақ балды. Ресей империясы кезінде Орта Азия ұғымы Қазақстан мен Ауғаныстан арасындағы барлық жерді қамтыды. Орта Азия ұғымы Түркістан ұғымымен қатар қолданылды. Орта Азия, Түркістан және Дала өлкесі. Физикалық география да Орталық Азия – Еуразияның ішкі ағынды алабина жататын түкпірдегі орталық аудан. Ішкі ағындық өзендер деп әлемдік мұхитқа құймайтын өзендерді айтады. Олардың қатарына Жайық, Ембі, Сырдария, Әмудария, Шу, Іле, өзендері жатады. Орталық Азия ұғымының тарихы. Орталық Азия ұғымын алғаш рет ХІХ ғасырдың ортасында неміс зерттеушілері Карл Риттер мен Александыр фон Гумбольдт кеңінен қолданды. К. Риттер – Орталық Азияны Еуразияның ішкі биік аудандары деп, этап ондағы түбектер мен ойпаттарды бөлек қарастырды. А.Гумбольдт Алтайдан оңтүстікке және Памирден шығысқа қарайғы аумақты атады. Орталық Азияның табиғаты мен климаты. Қазақстан аумағы негізінен, Каспийдің шығысындағы ойпаттан басталып, Алтайға дейін созылған жазық далалы болып келеді. Жазық дала Қазақстанның тарихында маңызды рөл атқарады. Орталық Азияның құрғақ климаты көшпелі өркениеттің пайда болуына әсер етті. Орталық Азияның ежелгі тарихи жазба директорде дәл және нақты көрсетілмеген. Бұл директордің босым көпшілігі б.з.б І ғасырдың екінші жартысынан – б.з І ғасырдың бірінші жартысы. Антикалық директор (Геродот, Срабон, Үлкен Плини, Птолемей, Аммиан Марцелин.) Қытайлық директор (Чжан Цянь, Сыма Цянь) Ирандық директор (Авеста кітабы) Түркілік директор (Тастағы руналық жазбалар немсе Орхон-Енесей жазуы
Орталық Азия құрамына орташа биіктігі 4000 – 5000 м-ге жететін Памир, Куньлунь, Гиндукуш, Қарақорым, Тибет, Гандисышан тауларынан тұратын биік тау жүйелері жатады. Кен байлықтарынан: Сарыарқада мыс, молибден, вольфрам, көмір; Куньлунь тауларында нефрит; Тибет, Куньлунь, Наньшань, Хангай тауларында шашыранды алтын, темір кені, мұнай, қалайы, молибден, вольфрам; Хэнтэй тауларында бирюза, топаз; Жоңғар жазығында, Тарим, Цайдам, Турфан ойыстарында мұнайдың, тас көмір, ас тұзы мен глаубер тұзының мол қорлары бар. Қыста жоғары, жазда төмен қысымның ықпалында болуына, мұхиттардан өте қашық орналасуына, тау жоталарымен қоршалып оқшаулануына байланысты климаты тым континенттік және құрғақ. Аймақтың басым бөлігінде жылдық ауа температурасының айырмасы 500С-қа дейін жетеді. Қаңтардың орташа температурасы –10 – 250С, шілдеде солтүстік пен орталық бөлікте 20 – 250С, Тибет таулы қыратында 100С. Орталық Азияға негізінен шөлейт және шөлді ландшафт тән. Солтүстік-шығысында ылғал мөлшерінің артуына қарай дала және орманды дала белдемі тараған. Шөлдің сұр топырағы, сортаң топырақ, тақыр кездеседі, тұйық тұзды көлдер айналасында құрғақшылық әсерінен қалыптасқан кең алқапты сорлар тараған. Моңғолияның солтүстігіндегі тау беткейлерінде таудың қоңыр орман топырағы, Гоби шұраттары (оазис) мен жер асты су көздері шығатын тау алды бөктерлерінде таудың шалғынды қара топырағы, тұрақты ағыны бар өзен аңғарларында шалғынды топырақ түрлері қалыптасқан. Орталық Азия – Кеңес Одағының ыдырауы нәтижесінде бұрынғы Орта Азия республикалары мен Қазақстан аумағында пайда болған геосаяси кеңістік. Геоаймақ ресми түрде 1993 жылы 4 қаңтарда Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан және Түрікменстан Республикалары президенттерінің Ташкент қаласында өткен саяси, экономикалық ынтымақтастықты нығайту мәселелері жөніндегі басқосуында бекітілді. Орталық Азия болып аталуы – жер аумағының Еуразия құрлығының ортасында орналасуына және бұл елдердің тарихы, діні мен тілі, салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрпы, мәдениеті мен шаруашылығындағы жақындықтар, ұқсастықтардың көп болуына байланысты.
|
.
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
|
Зерттеу сұрақтары:
Орталық Азия аймағының географиялық ерекшеліктері қандай?
Орталық Азияның этносаяси және әлеуметтік құрылымының, шаруашылық-мәдени дамуының ерекшелігі неде?
Ж/Т 1 тапсырма: Оқушылар оның аумағы туралы ғалымдар арасындағы түрлі пікірлерді мәтін арқылы анықтайды.
Дескриптор:
Мәтінді оқу.
3 аргумент фактімен дәлелденген келтіру.
Өз ойын білдіру.
|
Ресурстар
|
|
|
Ж/Т Қорытындылау
«Орталық Азия» түсінігі туралы біліміңізді үш сөйлеммен беріңіз.
1.Орталық Азия ________________________.
2. Орталық Азия ________________________.
3. Орталық Азия ________________________.
Үй тапсырмасы:
Сабақ соңында оқушылар рефлексия жүргізеді:
- нені білдім, нені үйрендім
- нені толық түсінбедім
- немен жұмысты жалғастыру қажет
Бағалау – оқушылардың ақпаратты қаншалықты меңгергенін қалай тексересіз?
|
Презентация, жұмыс парағы
Абишева О. Центральная Азия как культурно-исторический регион. http://writers.kz/journals/?ID=12&NUM=287&CURENT=&ARTICLE=7677
|
|
Бөлім: Орталық Азия өркениеттері: саналуандылығы және мәдени ортақтығы
|
Мектеп: Павлодар қаласы ХББ НЗМ
|
Уақыты: 1.11.2018
|
Мұғалімнің аты - жөні:
|
Сынып: 10
|
Қатысқан оқушылар саны:
|
Қатыспағандар:
|
Сабақ тақырыбы:
|
Орталық Азияның дәстүрлі өркениеттерін зерттеу тарихы
|
Зерттеу сұрақтары:
|
-Ғалымдар Орталық Азия өркениетінің әлемдік өркениеттегі рөліне қандай баға береді?
|
Тарихи концепт:
|
маңыздылық
|
Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары:
|
Бірқатар деректерден дәлелді ой-пікір түйіп, қорытынды жасау
Меңгерілген материал бойынша дәйекті қорытынды жасау
|
Сабақтың мақсаты:
|
10.1.1.2 Әлемдік өркениеттегі Орталық Азияның рөлі туралы ғалымдардың пікірін зерттеу
|
Бағалау критерийлері:
|
1)Орталық Азиядағы өркениеттер туралы зерттеген ғалымдарды атайды, ұстанымдарын сипаттай алады;
2)Орталық Азиядағы өркениеттер туралы ғалымдардың зерттеулеріндегі ұқсастықтар мен айырмашылықтарды анықтайды;
3)Орта Азия өркениетінің әлемдік өркениетке қосқан құндылықтарын біледі.
|
Тілдік мақсаттар:
|
Қорытынды жазу (жазылым)
Топтық жұмыстың нәтижесін ауызша қорғау (тыңдалым, айтылым)
Пәнге қатысты лексика мен терминология
Өркениет,тарихи, географиялық ерекшелік, өркениет ошақтары
Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер
Көшпеліліктің қалыптасуына .......... факторлар әсер етті.
Қазақстанда мекендеген тайпалар мен мемлекеттердің аумақтық орналасуындағы сабақтастық болды, өйткені ...
Қазақстанда көшпелі мал шаруашылығы және егіншіліктің дамуында ежелгі ошақтарының ерекшеліктері .....
|
Құндылықтарды дарыту:
|
- Патриотизм,ұлттық сана-сезім
-жалпы азаматтық құндықтар, көзқарастар
- азаматтық жауапкершілік
- мұғалім мен оқушының ынтымақтастығы
|
Пәнаралық байланыстар:
|
Дүние жүзі тарихы пәні және география пәндерімен байланыс
|
Алдыңғы меңгерілген білім:
|
Орталық Азия өркениеттерінің ежелгі ошақтарының қалыптасуын және дамуына әсер еткен факторларын біледі.
|
Сабақ барысы:
|
Сабақтың қезеңдері
|
Сабақта орындалатын іс - әрекеттер
|
Оқыту ресурстары
|
Сабақтың басы
|
БЫМ.«Суреттер де сыр шертеді» тақырыпқа шығу мақсатында 1)Орталық Азия өркениет ошақтарына байланысты суреттер топтамасын ұсыну. Суреттер арқылы оқушыларға сұрақ қойылады: Суреттер бойынша қандай ой қалыптасты?
  
2)Немесе сабақты «өркениет» ұғымын талқылаудан бастауға болады
Өркениет дегеніміз не?
Өркениетке тән қандай негізгі белгілерді білесіздер?
Б Өркениетке тән негізгі белгілерді болжау. Оқушылар өркениет белгілерін ұсынған соң төменде берілген тізіммен толықтыру.
Өркениетке тән белгілер:
Өндіргіш шаруашылықтың пайда болуы;
Жеке меншік институтттардың қалыптасуы;
Мемлекет пен құқық институттарының құрылуы;
Қалалардың шаруашылық, әкімшілік, әскери және мәдени орталық ретінде қалыптасуы;
Монументалды құрылыстың дамуы (пирамида, патша сарайлары, т.б.);
Жазудың пайда болуы.
Б.Оқушылардан өркениеттің қалыптасуына және дамуына әсер ететін факторларды .
Б.Өркениеттің қалыптасуы мен дамуының негізгі факторлары:
-- географиялық;
- экономикалық;
- демографиялық;
- волюнтаристтік;
- әлеуметтік-рухани;
- технологиялық т.б.
Б.Орталық Азия өркениеттерінің сабақтастығы туралы тұжырым жасайды.
1)Тақтаға түркітанушы Л.Н. Гумилевтің пікірін жазып қою:
«...Орталық Азия ежелгі халықтарын Қытай мен Иранның көршілері ретінде қарастыруды тоқтату қажет. Олардың тарихы мен мәдениеті дербес дамыған деген тұжырым жасаудың уақыты келді.» Пікір туралы оқушылармен талқылау.
Сабақтың тақырыбы қалай аталуы мүмкін?
Оқу мақсаттарын анықтау.
|
Лаумулин М.Т. Л 21 История Казахстана и Центральной Азии в мировой ориенталистике (к 550- летию Казахского ханства). — Астана: КИСИ, 2016. — 392 с. http://kisi.kz/ru/categories/books/posts/m-t-laumulin-istoriya-kazahstana-i-central-noj-azii-v-mirov
Гумилев, Л. Н. Древние тюрки [Текст] / Л. Н. Гумилев. - М. : Т-ВО "Клышников, Комаров и К", 1993. - 513 с. http://www.e-reading.club/book.php?book=17524
Путешествие по Средней Азии / Арминий Вамбери ; Пер. с нем. ... М. : Вост. лит., 2003. — 320 с. http://kungrad.com/history/biblio/vamberi/
Булекбаев С. Вклад тюрков в мировую цивилизацию [Текст] : время / С. Булекбаев // Мысль. - 2015. - №12. - С. 31-36. http://mysl.kazgazeta.kz/?p=6838
|
Сабақтың ортасы
Жұмысты қорғау:
Бағалау критерийлері:
|
Зерттеу сұрағы:
Ғалымдар Орталық Азия өркениетінің әлемдік өркениеттегі рөліне қандай баға береді?
1)Тақтаға түркітанушы Л.Н. Гумилевтің пікірін жазып қою:
«...Орталық Азия ежелгі халықтарын Қытай мен Иранның көршілері ретінде қарастыруды тоқтату қажет. Олардың тарихы мен мәдениеті дербес дамыған деген тұжырым жасаудың уақыты келді.» Пікір туралы оқушылармен талқылау.
2) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаев: “Орталық Азия елдері Одағын” құруды ұсынды. Мемлекеттердің бірлескен іс-қимылдарының негізгі стратегия бағыты – саяси, экономикалық, ғылыми, әскери, әлеуметтік, гуманитарлық, т.б. салалардағы үйлесімділіктерді нығайту, дамыту болып табылады.»
Ж/Т «Ойлан. Талқыла. Бөліс» стратегиясы бойынша:
(Т) Зерттеу жұмысының нәтижесі ретінде: Елбасы Орталық Азия елдері Одағын құруда қандай ұстанымдарды басшылыққа алды деп ойлайсыздар?
Тапсырма:
1) «газет бетіне» мақала жазу
2)немесе постер құру
Дескриптор:
1)Мақаланың атауы;
2)Тақырыптың негізгі идеясы;
3)Басылымда жариялануын анықтау;
4)Тақырыпқа қатысты деректер келтіру
5)Тайм-менеджменттің сақталуы
Жұмысты қорғау
Тапсырма орындалған соң, топтар бірін-бірі бағалау үшін төмендегідей бағалау критерийлерін пайдаланады.
Бағалау критерийлері:
1)Тақырыптың атауы нақты қойылған;
2) Идеясы қызықты;
3)Танымал баспасөз басылымын атады;
4)Тақырыпқа сәйкес деректер келтірілген;
5)Тайм-менеджмент сақталды
Мұғалімнің кері байланысы.
Зерттеу мен Интерпретация
Ж.Орталық Азия аймағының ерекшеліктерін анықтайды және ғалымдардың берген бағасына өзіндік пікірін білдіреді. Берілген пікір авторлары: Л.Н. Гумилев, Ш.Уәлиханов, Ш.Монтескье, С.Хантингтон, А.Вамбери, Э.Добльхофер.
|
Негізгі ойды анықта-ңыз
|
Автор көзқарасымен келісемін, себебі...
|
Автор көзқарасымен келіспеймін, себебі...
|
Сұрағым бар
|
Л.Н. Гумилев,
|
|
|
|
|
Ш.Уәлиханов
|
|
|
|
|
Ш.Монтескье
|
|
|
|
|
С.Хантингтон
|
|
|
|
|
Э.Добльхофер
|
|
|
|
|
А.Вамбери
|
|
|
|
|
Өзіндік пікір:
|
Бағалау критериилері:
1)Орталық Азиядағы өркениеттер туралы зерттеген 5 ғалымды атай алады
2)Зерттеуші ғалымдардың Орталық Азиядағы өркениеттерге байланысты басты ұстанымдарын сипаттай алады
3)Орталық Азиядағы өркениеттерге байланысты 2 басты ұқсастықты анықтай алады
4)Орталық Азиядағы өркениеттерге байланысты 2 басты айырмашылықты анықтай алады
Мұғалімнің кері байланысы.
Ж/Т Қорытындылау.
GREAT формуласы арқылы Орталық Азия аймағының әлемдік өркениеттегі рөлін (маңызын) талдайды:
G (Groundbreaking) пайдалануға болады – елеулі/бетбұрысты;
R (Remembered) – барлығының есінде сақталған;
E (Events) – кең таралуға ие оқиға;
A (Affected) – болашаққа әсер еткен;
T (Terrifying) – қауіп.
GREAT формуласы әдісімен Орталық Азия өркениетінің рөлін талдауда алдыңғы сабақтардағы білімдерін және ғалымдардың берген пікірлерін қолданады.
|
У.Шәлекенов, Арийлер.Олар кімдер?Ана тілі газеті,6 - сәуір, 2011 ж
http://www.dalanews.kz/9583 Е. Омаров
Қазақ өркениеті
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2005 жылғы 16 ақпан.
|
Сабақтың соңы
|
Рефлексия:
- Не есіңізде қалды?
- Не таң қалдырды?
-Не ерекше әсер етті?
-Қандай жұмысты жалғастыру қажет?
Өз прогресін анықтау
|
|
Қосымша ақпарат
|
Дифференциациялап оқыту – Оқушыларға көбірек қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларғақандайміндеттер қоюды жоспарлайсыз?
|
Бағалау – Оқушылардың білімін қалай тексересіз?
|
Пәнаралық байланыс
Қауіпсіздік ережелері
АКТ-ны қолдану
Құндылықтарменбайланыс
(тәрбие элементі)
|
|
|
|
Рефлексия
Сабақ мақсаты/оқу мақсаты қаншалықты жүзеге асты? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Дифференциациялап оқыту өз мәнінде жүзеге асты ма? Өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?
|
Төменде берілген бос орынды өз сабағыңызға рефлексия жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты сол жақ бағанда келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз.
|
|
Қорытынды бағалау
Қорытынды бағалау
Ең жақсы өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты)
1: «Ойлан. Талқыла. Бөліс» стратегиясын қолдана отырып,оқушылар Д.Қонаевтың ғибрат сөздерін талқылау сәті жақсы шықты. Оқушылар өз ойларын еркін жеткізе алды.
2:
Қандай екі нәрсе немесе тапсырма сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (оқытуға және үйренуге қатысты)?
1:
2:
Осы сабақтың барысында барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы келесі сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпаратты білдім?
|
Өркениет: даму ерекше
ліктері
Орталық Азия өркениеттері: саналуанды
лығы және мәдени ортақтығы
Уақыты:
Сыныбы: 10
Сабақ 80 минутқа негізделген
|
Мектеп : ХББ НЗМ Өскемен қ.
Мұғалімнің аты-жөні: Манатбеков.Ж.
Қатысқан оқушылар саны:_______
Қатыспаған оқушылар: _________
|
ӘБ жетекшісі Григорян М.М.
|
Сабақ тақырыбы:
|
Орталық Азия өркениеттерінің ежелгі ошақтары
|
Оқу мақсаты:
|
10.1.1.3 Орталық Азия өркениеттерінің ежелгі ошақтарының ерекшеліктерін сипаттау
|
Сабақ мақсаты
|
Орталық Азия өркениеттерінің ежелгі ошақтары туралы терең мәлімет алады
Ежелгі Орталық Азия өркениеттерін ежелгі Греция, Египет, Рим, Вавилон, Майя өркенитерімен салыстырады
Ежелгі Орталық Азия өркениеттерінің ерекшеліктеріне әсер еткен себепші факторларды талдап, баға береді.
|
Жетістік критерийлері
|
Қолдану Венн диаграммасын тиімді толтырады
Анализ тиімді PESTN талдау жасайды
Бағалау ерекшеліктерге себепші факторлардың маңыздылығына баға береді
|
Тілдік міндеттер:
|
тыңдалым
|
айтылым
|
оқылым
|
жазылым
|
Видеоны тыңдап, тыңдалған ақпаратты талдайды.
|
Туындаған сұрақтарға жауап беру үшін қажетті тіркестерді дұрыс қолдана білу
|
Мәтінмен жұмыс.
|
жағдайды талдай отырып, нақты аргументтер келтіру, жүйелі жазу
|
Алдыңғы білім:
|
Орталық Азия: ұғымының тарихи және географиялық аспектілері Орталық Азияның дәстүрлі өркениеттерін зерттеу тарихы
|
Құндылықтарды дарыту
|
Өзгелерге, өзіне құрмет – оқушы мұғалімді, басқа оқушыларды тыңдайды және талқылауға ат салысады.
Академиялық шыншылдық – берілген тапсырмаларды өздігімен орындайды.
Өмірбойы оқу – ақпарат көздерін іздейді және тапсырманы орындауда тиімді қолданады.
|
Пәнаралық байланыстар:
|
География , қазақ тілі
|
Кәсіби даму мақсаты
|
PEST арқылы оқушының талдау дағдысын дамыту
|
| |
Скачать 274.81 Kb.