Курсовойййй. оспасы болып табылатын, жанатын майлы, ызылоыр сйыты, зіндік иісі бар, жерді тнбалы абатында орналасады
 Скачать 1.25 Mb.
|
1 2 -дизель отыны- 0,75 т; -бензин- 0,35 т. Тереңдігі 2800 м ұңғымаларды бағалау жұмыстары кезеңінде жылжымалы көздерден тұтынылатын отын көлемі: 1-ші ұңғыма үшін: -дизель отыны, Q = 139,42 т; -бензин, Q = 65,065 т. 69-шы ұңғыма үшін: -дизель отыны, Q = 9619,98 т; -бензин, Q = 4489,485 т. П Q * Ki (2.6.1) мұнда, Q - тұтынылатын отын көлемі; Ki-ластаушы заттардың меншікті шығарындылары, шартты түрде, т. Ластаушы заттардың атауы және ластаушы заттардың меншікті шығарындылары. 2800 м ұңғымалар үшін. Дизель отыны : Көміртек оксиді- 0,1 т; Азот диоксиді- 0,04 т; Шекті көмірсутектер- 0,03 т; Күкірт диоксиды- 0,02 т; Күйе- 0,0155 т; Бенз/а/пирен-0,032*  Ластаушы заттардың атауы және ластаушы заттардың меншікті шығарындылары. 2800 м ұңғымалар үшін. Бензин : Көміртек оксиді- 0,6 т; Азот диоксиді- 0,04 т; Шекті көмірсутектер- 0,1 т; Күкірт диоксиды- 0,002 т; Күйе- 0,00058 т; Бенз/а/пирен-0,023* 2800 м ұңғымалары үшін, 1-ші ұңғыма: Дизель отыны Көміртек оксиді. П= 139,42*0,1=13,942 Азот диоксиді. П= 139,42*0,04=5,5768 Шекті көмірсутектер. П= 139,42*0,03=4,1826 Күкірт диоксиды. П= 139,42*0,02=2,7884 Күйе. П= 139,42*0,0155=2,1610 Бенз/а/пирен. П= 139,42*0,032* =0,00004Бензин Көміртек оксиді. П= 65,065*0,6=39,039 Азот диоксиді. П= 65,065*0,04=2,6026 Шекті көмірсутектер. П= 65,065*0,1=6,5065 Күкірт диоксиды. П= 65,065*0,002=0,1301 Күйе. П= 65,065*0,00058=0,0377 Бенз/а/пирен. П= 65,065*0,023* =0,000012800 м ұңғымалары үшін, 69-шы ұңғыма: Дизель отыны Көміртек оксиді. П= 9619,98 *0,1=961,998 Азот диоксиді. П= 9619,98 *0,04=384,7992 Шекті көмірсутектер. П= 9619,98 *0,03=288,5994 Күкірт диоксиды. П= 9619,98 *0,02=192,3996 Күйе. П= 9619,98 *0,0155=149,1096 Бенз/а/пирен. П= 9619,98 *0,032* =0,00307Бензин Көміртек оксиді. П= 4489,485*0,6=2693,691 Азот диоксиді. П= 4489,485*0,04=179,5794 Шекті көмірсутектер. П= 4489,485*0,1=448,9485 Күкірт диоксиды. П= 4489,485*0,002=8,9789 Күйе. П= 4489,485*0,00058=2,6039 Бенз/а/пирен. П= 4489,485*0,023* =0,001032.7 Бұрғылау және құрылыс-монтаждау кезінде атмосфераға бөлінетін абразивті шаң шығарындылары Абразивті шаң мөлшерін есептеу:  (2.7.1)Мұнда: KN- гравитациялық тұндыру коэффициенті, 0,2 GV- үлес шығарындысы, 0,029 NSI=1 Т= 254 KOLIV= 1 Абразивті шаңның ШМК=0,04  = 0,0053Өлшенген заттардың мөлшерін есептеу: KN- гравитациялық тұндыру коэффициенті 0,2 GV- үлес шығарындысы 0,035 NSI=1 Т= 254 KOLIV=1   2.8 Атмосфераны ластанудан қорғау жөніндегі іс-шаралар Жаңажол Ақтөбемұнайгаз кен орнындағы атмосфераны ластанудан қорғау-бұл объектідегі экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің маңызды аспектісі. Міне, осы мақсатта жасалуы мүмкін кейбір іс-шаралар: - Атмосфералық ауаның сапасын бақылау: Атмосфераның ластану деңгейін анықтау және атмосфераға шығарындыларды азайту шараларын қабылдау үшін кен орнындағы ауа сапасына тұрақты мониторинг жүргізу қажет. -Шығарындыларды азайту технологияларын пайдалану: Мұнай мен газды өндіру және өңдеу кезінде атмосфераға шығарындыларды азайтатын заманауи технологиялар мен жабдықтарды пайдалану қажет. -Персоналды оқыту: Кен орнында жұмыс істейтін персонал жабдықты дұрыс пайдалану мен техникалық қызмет көрсетуге, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғаудың барлық нормалары мен талаптарын сақтауға үйретілуі керек. -Экологиялық менеджмент жүйесін енгізу: Кен орнында мұнай мен газды өндіру мен өңдеудің барлық аспектілерін тиімді бақылауға және басқаруға мүмкіндік беретін экологиялық менеджмент жүйесін енгізу қажет. - Жергілікті билік органдарымен ынтымақтастық: Қоршаған ортаны қорғау бойынша ақпарат алмасу және іс-әрекеттерді үйлестіру үшін жергілікті билік органдарымен және қоғамдық ұйымдармен ынтымақтасу қажет. Бұл іс-шаралар Жаңажол Ақтөбемұнайгаз кен орнындағы қоршаған ортаға кері әсерді азайтуға және оны экологиялық таза етуге мүмкіндік береді. 3.ЖОБАЛЫҚ БӨЛІМ 3.1 Мұнай өндеу кезінде атмосфералық ауаға шығарылатын ластаушы заттар Мұнайды қайта өңдеу атмосфералық ауаға әртүрлі ластаушы заттарды шығаруы мүмкін, соның ішінде: -Күкірт оксидтері (SOx) - мұнайды жағу арқылы түзіледі және құрамында тыныс алу жолдарын тітіркендіретін және қышқыл жаңбырдың пайда болуына әкелетін күкірт ангидриді бар. -Азот оксидтері (NOx) - мұнайды жағудың жоғары температурасында түзіледі және атмосфераның төменгі шекарасында озонның пайда болуына әкелуі мүмкін, бұл ауаның ластану деңгейін жоғарылатады және адамдардың денсаулығына теріс әсер етеді. -Көмірсутектер (газдар, булар және сұйық) - мұнай өңдеу кезінде шығарылады және құрамында улану мен қатерлі ісікке әкелуі мүмкін бензол, толуол, ксилол және т.б. сияқты қауіпті заттар болуы мүмкін. -Күйе және басқа бөлшектер-мұнай жағылған кезде пайда болады және адамдардың өкпесінде жиналуы мүмкін, бұл демікпе, жүрек және өкпе аурулары сияқты денсаулық проблемаларын тудырады. -Жарылғыш газдар - мұнай өңдеу кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтамаған кезде пайда болуы және адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіруі мүмкін. Жалпы, мұнайды қайта өңдеу ауаның қатты ластануына әкелуі мүмкін, бұл адамдардың денсаулығы мен қоршаған ортаға теріс әсер етеді. Сондықтан қоршаған ортаға теріс әсерді азайту үшін мұнайды өңдеу кезінде қатаң қауіпсіздік ережелері мен экологиялық тазалық стандарттарын сақтау маңызды. 3.2 ФВГ талшықты сүзгісі ФВГ сүзгісі (Ауа гигиенасы сүзгісі) ауаны ластайтын бөлшектерден және шаң, тозаң, бактериялар, вирустар және басқа аллергендер сияқты микроорганизмдерден тазартуға арналған арнайы құрылғы. ФВГ сүзгісі материалдың бетіндегі ластаушы бөлшектерді ұстауға бейім арнайы материалдан тұрады. Сүзгіні әртүрлі материалдардан, соның ішінде белсендірілген көмірден, шыны талшықтан, полиэфирден және т.б. материалдардан жасалады. ФВГ сүзгілері медицина, өнеркәсіп, құрылыс және тұрмыстық жағдайларды қоса алғанда, әртүрлі салаларда қолданылады. Медицинада олар инфекциялардан қорғау үшін, өнеркәсіпте ауаны химиялық және улы заттардан тазарту үшін, ал тұрмыстық жағдайларда ауадағы шаң мен басқа аллергендердің деңгейін төмендету үшін қолданылады. Сурет – 3.2.1-де аспирациялық ауаны күкірт оксиді, азот оксиді және көмірсутектерді тазартуға арналған ФВГ-Т сүзгісі көрсетілген. Қуатылығы 5000...80000 м3 /сағ ұқсас сүзгілердің бес өлшемі шығарылады. Аппараттағы тазалау тиімділігі кедергісі 700 Па-ға дейін болған жағдайда 96%-дан аспайды. 700 Па гидравликалық кедергіге жеткен кезде сүзгіш қалқаны саптамадан сумен жуылады. Техникалық сипаттамаы: ФВГ-Т-М, ФВГ-П-М, ФВГ-М фильтрлері конструкциясы жағынан бірдей және тек құрылымдық материалмен ерекшеленеді: ФВГ-Т-М – титан қорытпасы; ФВГ-П-М – полимерлік материалдан жасалғандар; ФВГ-М – тат баспайтын болаттан жасалғандар.  Сурет 3.2.1 ФВГ-Т Талшықты сүзгі. 1 - корпус; 2 - сүзгі тасығышы бар кассета; 3 - шайынды люк; 4 - кассетаны өзгертуге арналған люк; 5 - шлангті шаю саптамасы 3.3 Экономикалық тиімділігін есептеу ФВГ гидравликалық клапаны бар талшықты сүзгілері атмосфералық ауаны тазартуға арналған жоба ретінді ұсынылып отыр. ФВГ талшықты сүзгінің бағасы - 1 040 000 теңгені құрайды. Аппараттағы тазалау тиімділігі кедергісі 700 Па-ға дейін болған жағдайда 96%-дан аспайды. Электр энергия шығыны: 14 кВт*24 сағ*365 күн* 32,73 теңге= 4 014 007,2 тг/жыл Мұндағы: 14 кВт - сағатына кететін кВт саны; 24 сағ - эксплуатация уақыты; 365 күн - бір жыл көлеміндегі эксплуатация уақыты; 32,73 теңге- 1 кВт сағатына кететін шығын. Экономикалық эффект: 96*4 014 007,2/100= 3 853 446,91 теңге Мұндағы: 96% - тазалау тиімділігі; 3 853 446,91– атмосфераға шыққан шығарындылардың төлемдік соммасы. Қондырғы орнатуға кеткен шығын төлемі: 3 853 446,91+4 014 007,2/12= 655 621,176 тг/жыл Мұндағы: 3 853 446,91– экономикалық эффект; 4 014 007,2 – электроэнергия шығыны; 12 – эксплуатация айының саны. Қондырғы орнатқаннан кейінгі жылдық салық көлемі: 4 014 007,2-3 853 446,91=160 560,29 Мұндағы: 4 014 007,2 – электроэнергия шығыны; 3 853 446,91– экономикалық эффект. Ақталу кезеңі: 1 040 000/160 560,29= 6 жыл Мұндағы: 1 040 000 – қондырғының бағасы; 160 560,29 – бір жылдық салық төлемі. ҚОРЫТЫНДЫ Жаңажол мұнай-газ конденсаты кен орны Ақтөбе облысының Мұғалжар ауданында Ақтөбе қаласынан оңтүстікке қарай 250 км жерде, Мұғалжар таулары мен Ембі өзенінің аңғары арасында орналасқан. Жер бедері, негізінен жазық болып келеді. Жер бедерінде көп көл төмендеулері, сахаралық ойықтар, аласалау жалдар және жал шұңқырларымен алмасушы бөктерлер бар. Солтүстік-шығыста биіктік 115-120 м, оңтүстік және оңтүстік-шығыста 200 м-ді құрайды. Ауданның климаты құрғақ, күрт континенталды, жылдық және тәуліктік температураның күрт ауытқуы және өте төмен температура және өте төмен ылғалдылық. Қысқы минимум температура -40 0С градусқа дейін жетеді, жазғы максимум температура + 40 0С градусқа дейін жетеді. Ең суық айлар-қаңтар мен ақпан, ең ыстық ай – шілде айы. Қаңтар мен ақпан айлары қатты жел мен боранмен сипатталады. Топырақтың қату тереңдігі 1,5-1,8 м. Жауын-шашынның орташа жылдық мөлшері аз және жылына 140-200 мм жетеді. Атмосфералық ауа мониторингінің мақсаты атмосферадағы, СҚА шекарасындағы ластаушы заттардың құрамы туралы ақпарат алу болды. Радиациялық қауіпсіздіктің негізгі талаптары: -кәсіпорындардың халқы мен өндірістік персоналының кез келген негізсіз сәулеленуін болдырмау; -радиоактивті сәулеленудің белгіленген шекті дозаларынан аспау; -сәулелену дозасын мүмкін төмен деңгейге дейін төмендету. Аймақтың жер жамылғысы әр түрлі: қара каштаннан ашық каштан топырағына дейін. Оңтүстік аймақтарда қоңыр топырақтар, сортаңдар мен сортаң топырақтар, құмдар көп кездеседі. Дәнді-шөпті, жусанды, жусанды-жіпті өсімдіктер басым. Ақтөбе облысы батыста Каспий маңы ойпаты, оңтүстігінде Үстірт үстірті, оңтүстік-шығысында Тұран ойпаты және солтүстігінде Оралдың оңтүстік сілемдері арасында орналасқан. Облыстың көп бөлігі өзен аңғарларымен бөлінген жазық, биіктігі 100-200 м. Орта бөлігінде Мұғалжарлар созылып жатыр. Ақтөбе облысының батысында оңтүстік-батысында Каспий маңы ойпатына ауысатын Орал маңы үстірті; оңтүстік-шығысында – бұдырлы құмдар сілемдері – Арал маңындағы Қарақұмдар мен Үлкен және Кіші Борсық орналасқан. Палеонтологиялық және геофизикалық деректер бойынша Жаңажол құрылымы шегінде терең ұңғымалармен ашылған шөгінділерде тиісті бөлімшелері бар көмір, пермь, триас, юра, бор жүйелерінің жыныстары бөлінді. Облыс аумағының едәуір бөлігі екі өзеннің арасында орналасқан - Еділ мен Жайық, Жайық өзенінің бойында Каспий теңізіне, сол жерден Еділ бойымен солтүстік және Қара теңіздерге шыға алады. Облыс Еуразия құрлығының қақ ортасында орналасқан. Ол екі бөлікке бөлінеді (Еуропа және Азия) Жайық өзені. Облыста жалпы ұзындығы 4600 км болатын 200 - ге жуық өзендер мен өзендер бар, олардың ішінде Орал, Шаған, Дерқұл, Көшім, Б.және М. өзен ірі өзендері, облыста 144 көл бар, оның ішінде 94-і тұзды. Ең маңыздылары - Шалқар, балық Сакрыл және қамыс-Самара көлдері жүйесі. Облыстың өсімдіктері: солтүстігінде-типчак-қауырсынды дала, солтүстігінде, Жайық өзені мен жол бойында орман қорғау белдеулері құрылды, оңтүстік-батысында және солтүстігінде қарағайлар өсіріледі. Жайық өзенінің жайылмасында - терек, тал, емен, қайың, қарағаш және т.б. облыстың солтүстік-батыс бөлігін қара топырақты және қара каштан топырақтарында сортаң дақтары бар қауырсынды шөпті және жусанды-дәнді дала алып жатыр; өзен аңғарларында-шалғынды өсімдіктер, терек, көктерек, қайың тоғайлары, бұталар өседі. Облыстың жануарлар әлемі алуан түрлі: бұлан, елік, қабан, ақбөкен, түлкі, паром, қасқыр, қоян, құндыз, десман, ондатр, гофер және т. б. Облыс аумағында Аққулар, сұр қаздар, пеликандар, тырналар, жағалар, кекіліктер, бүркіттер, батпырауықтар, қарлығаштар, жұлдызқұрттар және т. б. ұялар бар. Бауырымен жорғалаушылар-жыландар, кесірткелер. Көлдер мен өзендер балыққа бай: вобла, қарақұйрық, сазан, көксерке, көксерке, шортан, алабұға және т.б. Оралда - севрюга, белуга, бекіре. Ақтөбе Қазақстан қалаларының арасында халық саны бойынша төртінші орында орналасқан, Батыс Қазақстан өңірінің ең ірі қаласы. Халық саны — 497 381 адам (1 қазан 2019 ж). Ақтөбеде көптеген ұлт өкілдері өмір сүреді. Саны жағынан ең көп таралған ұлттарға қазақтар (76,3 %) мен орыстар (16,89 %) жатады. Негізгі діни топтар — мұсылмандар мен христиандар. Қала әкімшілігіне бағынышты бес ауылдық округте 51 508 адам өмір сүреді. Болашақта 1,3 млн адамды «сыйдыруға» тиіс қалыптасып жатқан Ақтөбе агломерациясының құрамына Ақтөбе маңындағы ондаған елді мекен кіреді. ЖШС "Ақтөбе Мұнай Газ" Жаңажол кен орнының технологиясы Қазақстанда мұнай мен газ өндірумен байланысты. Кен орны Қазақстанның батыс бөлігінде, Ақтөбе облысы ауданында орналасқан. Жаңажол кен орнындағы газ өндіру ұңғымаларының жоғары өнімділігін және қышқыл газдың шамадан тыс құрамын ескере отырып, қауіпсіздік және қоршаған ортаны қорғау мақсатында ұңғыманы аяқтау үшін ұңғымалық сақтандырғыш клапаны және стационарлық пакері бар колонна жобаланды. Баған төменнен жоғары қарай тұрады: перфораторлар, қону клапанының орындықтары, фрезерлік ұзартылған құбыр, стационарлық Пакер, герметикалық құбыр, түтік, ұңғыманы кептелуге арналған кері айналым клапаны, газ көтергіш клапан, түтік, ұңғыманың қауіпсіздік клапаны, түтік және түтік суспензиясы. Кен орнында мұнай өндірудің негізгі әдісі-ұңғыма өндірісі. Ол үшін ұңғымаларды 1-ден 3 мың метрге дейін бұрғылайтын бұрғылау жабдықтары қолданылады. Бұрғылаудан кейін ұңғыма отырғызылады, сорғы-компрессорлық жабдық орнатылады және гидравликалық сыну жүргізіледі. Бұл процесс ұңғымаға жоғары қысымды суды енгізу арқылы жүзеге асырылады, бұл қабаттағы жарықтардың кеңеюіне және өткізгіштіктің жоғарылауына әкеледі. Осылайша, мұнай ұңғымаға еркін еніп, өндірілуі мүмкін. Ластаушы заттардың негізгі компоненттері: -көміртек оксиді (40,6 %); -азот диоксиді (32,5 %); -көмірсутектер С12-С19 (11,2 %). Жұмыстың барлық кезеңдерінде шығарындыларда қауіптіліктің 1, 2, 3 және 4 кластарындағы зиянды заттар бар: -өте қауіпті-бензин/а/пирен; -жоғары қауіпті - азот диоксиді, формальдегид, күкіртсутек, марганец оксидтері, фторидтер, фторлы газ тәрізді қосылыстар; -қауіпті-азот оксиді, күкірт диоксиді, күйе, дәнекерлеу аэрозолі, темір оксиді; -қауіпті емес-көмірсутектер, көміртегі оксиді. Жаңажол Ақтөбемұнайгаз кен орнындағы атмосфераны ластанудан қорғау-бұл объектідегі экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің маңызды аспектісі. Жалпы, мұнайды қайта өңдеу ауаның қатты ластануына әкелуі мүмкін, бұл адамдардың денсаулығы мен қоршаған ортаға теріс әсер етеді. Сондықтан қоршаған ортаға теріс әсерді азайту үшін мұнайды өңдеу кезінде қатаң қауіпсіздік ережелері мен экологиялық тазалық стандарттарын сақтау маңызды. ФВГ сүзгісі (Ауа гигиенасы сүзгісі) ауаны ластайтын бөлшектерден және шаң, тозаң, бактериялар, вирустар және басқа аллергендер сияқты микроорганизмдерден тазартуға арналған арнайы құрылғы. Электр энергия шығыны: 4 014 007,2 тг/жыл. Экономикалық эффект: 3 853 446,91 теңге. Ақталу кезеңі: 6 жылды құрады. ҚОСЫМША А  Зерттеу аймағының картасы ҚОСЫМША Б  Жаңажол кен орнының тау-кен бөлу картасы ҚОСЫМША В  Геологиялық телімнен елді мекендерге және республикалық маңызы бар автомобиль жолына дейінгі шамамен қашықтық картасы ҚОСЫМША Г  Ембі өзені ҚОСЫМША Д  Жаңажол кен орнында газ өндіру ұңғымасының құрылысының схемасы ҚОСЫМША Ж  Жаңажол кен орнындағы газ өндіру ұңғысының ұңғыма сағалық жабдығын жобалау схемасы ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 1.Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Қоршаған ортаға әсерін бағалауды жүргізу жөніндегі нұсқаулық № 204 28.06.2007 (07.06.2016 жылғы өзгертулер мен толықтырулармен); 2.Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрінің 2008.04.18 № 100 Бұйрығы. Стационарлық дизельдік қондырғылардан атмосфераға ластаушы заттардың шығарындыларын есептеу әдістемесі; 3.Қазақстан Республикасының Үкіметі РД 39-133-94. «Құрлықта мұнай және газ ұңғымаларын салу кезінде қоршаған ортаны қорғау жөніндегі нұсқаулық»; 4.Диаров М.Д. Экология и нефтегазовый комплекс. г.Алматы 2004 г. 5.М.Б.Полозов. Экология нефтегазодобывающего комплекса, Ижевск қ. 2012 ж; 6.Овос Жанажол, г. Атырау 2019 г; 7.Яндекс; 8. https://kk.wikipedia.org/; 9.Яндекс переводчик. 1 2 |