элективный курс по биологии 7 класс. Пояснительная записка программа элективного курса Путешествие в мир биологии
 Скачать 42.84 Kb.
|
|
ПОЯСНИТЕЛЬНАЯ ЗАПИСКА Программа элективного курса «Путешествие в мир биологии » рассчитана на учащихся 7 класса. Спецкурсы расширяют умственный кругозор школьников, развивают их познавательные интересы. Более широкий круг биологических знаний, проникновение в сущность явлений живой природы должны способствовать успешному изучению биологии как очень интересного и увлекательного предмета. Элективные курсы по сравнению с кружками - более высокая ступень дифференциации обучения, поскольку учащиеся изучают углубленно этот предмет, с четко очерченной системой знаний, умений и навыков и приобретают их, как и на обязательных уроках в определенной последовательности. Такие курсы дают дополнительные знания учащимся, побуждают их прочитывать биологическую литературу, проявляют интерес к изучаемому предмету. В процессе углубленного изучения биологии необходимо осуществлять профориентацию их на биологические, сельскохозяйственные, медицинские, педагогические специальности, которые всегда востребованы, особенно в сельской местности. Цели биологического образования в основной школе формулируются на нескольких уровнях: глобальном, метапредметном, личностном и предметном, на уровне требований к результатам освоения содержания предметных программ. Программа разработана с учетом актуальных задач воспитания, обучения и развития обучающихся. Программа учитывает условия, необходимые для развития личностных и познавательных качеств обучающихся. Программа составлена на основе модульного принципа построения учебного материала. Программа учитывает возможность получения знаний через практическую деятельность. Освоение элективного курса «Путешествие в мир биологии» направлено на развитие у обучающихся ценностного отношения к объектам живой природы, создание условий для формирования интеллектуальных, гражданских, коммуникационных, информационных компетенций. Обучающиеся овладеют научными методами решения различных теоретических и практических задач, умениями формулировать гипотезы, конструировать, проводить эксперименты, оценивать и анализировать полученные результаты, сопоставлять их с объективными реалиями жизни. Учебный предмет «Биология» способствует формированию у обучающихся умения безопасно использовать лабораторное оборудование, проводить исследования, анализировать полученные результаты, представлять и научно аргументировать выводы. Цели: Заинтересованность учащихся изучаемым предметом. Формирование углубленных познаний. Умение выполнять практические работы и ставить научные опыты. Задачи: - Развивать стремление у учащихся получать дополнительные знания методом поиска. - Развивать творческие способности, умение самостоятельно мыслить, думать, выполнять практические задания. - Развивать критическое мышление, умение работать в парах, малых группах. - Оказание помощи старших товарищей младшим. - Вооружить учащихся глубокими и прочными знаниями основ биологической науки. - Воспитание любви к природе, всему живому. Общая характеристика элективного курса « Путешествие в мир биологии» Занимательная биология позволит углубить биологические знания учащихся, воспитает интерес к жизни растений и животных, бережное отношение к природе, а также через экскурсии и опыты знакомит учащихся с сельскохозяйственными профессиями, что на данный период очень актуально. Удовлетворит любознательность учащихся о живой природе, даст популярные ответы на многие вопросы и укрепит сознание роли человечества в дальнейшем совершенствовании всей жизни на нашей планете. Методика преподавания курса Предполагается применение технологии критического мышления Используются общедидактические методы обучения, словесные, наглядные, практические, поисковые, обобщающие и другие. Формы работы: парные, индивидуальные, работа в малых группах. Творческая активность учащихся проявляется в следующих формах: 1. Постановка опытов 2. Написание докладов, рефератов, эссе. 3. Составление кроссвордов, сканвордов, ребусов. 4. Составление слайдового материала, презентаций. 5. Охрана природы родного края. 6. Обработка собранного материала. 7. Подготовка к научным проектам. Описание места элективного курса в учебном плане Программа рассчитана на 34ч. в год (1 час в неделю). Планируемые результаты освоения элективного курса: Деятельность образовательного учреждения общего образования в обучении биологии должна быть направлена на достижение обучающимися следующих личностных результатов: 1) знание основных принципов и правил отношения к живой природе, основ здорового образа жизни и здоровьесберегающих технологий; 2) реализация установок здорового образа жизни 3) сформированность познавательных интересов и мотивов, направленных на изучение живой природы, интеллектуальных умений (доказывать, строить рассуждения, анализировать, сравнивать, делать выводы и др.); эстетического отношения к живым объектам. Метапредметными результатами освоения выпускниками основной школы программы по биологии являются: 1) овладение составляющими исследовательской и проектной деятельности, включая умения видеть проблему, ставить вопросы, выдвигать гипотезы, давать определения понятиям, классифицировать, наблюдать, проводить эксперименты, делать выводы и заключения, структурировать материал, объяснять, доказывать, защищать свои идеи; 2) умения работать с разными источниками биологической информации: находить биологическую информацию в различных источниках (тексте учебника, научно-популярной литературе, биологических словарях и справочниках), анализировать и оценивать информацию, преобразовывать информацию из одной формы в другую; 3) способность выбирать целевые и смысловые установки в своих действиях и поступках по отношению к живой природе, здоровью своему и окружающих; 4) умения адекватно использовать речевые средства для дискуссии и аргументации своей позиции, сравнивать разные точки зрения, аргументировать свою точку зрения, отстаивать свою позицию. Предметными результатами освоения выпускниками основной школы программы по биологии являются: 1. В познавательной (интеллектуальной) сфере: выделение существенных признаков биологических объектов (отличительных признаков живых организмов; клеток и организмов растений, животных, грибов и бактерий; организма человека; видов, экосистем; биосферы) и процессов (обмен веществ и превращения энергии, питание, дыхание, выделение, транспорт веществ, рост, развитие, размножение, регуляция жизнедеятельности организма; круговорот веществ и превращения энергии в экосистемах); приведение доказательств (аргументация) родства человека с млекопитающими животными; взаимосвязи человека и окружающей среды; зависимости здоровья человека от состояния окружающей среды; необходимости защиты окружающей среды; соблюдения мер профилактики заболеваний, вызываемых растениями, животными, бактериями, грибами и вирусами, травматизма, стрессов, ВИЧ-инфекции, вредных привычек, нарушения осанки, зрения, слуха, инфекционных и простудных заболеваний; классификация — определение принадлежности биологических объектов к определенной систематической группе; объяснение роли биологии в практической деятельности людей; места и роли человека в природе; родства, общности происхождения и эволюции растений и животных (на примере сопоставления отдельных групп); роли различных организмов в жизни человека; значения биологического разнообразия для сохранения биосферы; механизмов наследственности и изменчивости, проявления наследственных заболеваний у человека, видообразования и приспособленности; различение на таблицах частей и органоидов клетки, органов и систем органов человека; на живых объектах и таблицах органов цветкового растения, органов и систем органов животных, растений разных отделов, животных отдельных типов и классов; наиболее распространенных растений и домашних животных, съедобных и ядовитых грибов, опасных для человека растений и животных; сравнение биологических объектов и процессов, умение делать выводы и умозаключения на основе сравнения; выявление изменчивости организмов; приспособлений организмов к среде обитания; типов взаимодействия разных видов в экосистеме; взаимосвязей между особенностями строения клеток, тканей, органов, систем органов и их функциями; овладение методами биологической науки: наблюдение и описание биологических объектов и процессов; постановка биологических экспериментов и объяснение их результатов. 2. В ценностно-ориентационной сфере: знание основных правил поведения в природе и основ здорового образа жизни; анализ и оценка последствий деятельности человека в природе, влияния факторов риска на здоровье человека. 3. В сфере трудовой деятельности: знание и соблюдение правил работы в кабинете биологии; соблюдение правил работы с биологическими приборами и инструментами (препаровальные иглы, скальпели, лупы, микроскопы). 4. В сфере физической деятельности: освоение приемов оказания первой помощи при отравлении ядовитыми грибами, растениями, укусах животных; при простудных заболеваниях, ожогах, обморожениях, травмах, спасении утопающего; рациональной организации труда и отдыха, выращивания и размножения культурных растений и домашних животных, ухода за ними; проведения наблюдений за состоянием собственного организма. 5. В эстетической сфере: овладение умением оценивать с эстетической точки зрения объекты живой природы. Самостоятельно работать с источниками, оказывать помощь слабоуспевающим учащимся из группы. Заниматься эффективными методами исследований растений и животных. Обеспечить более системный подход в изучении биологии, как очень важной науки. Принимать активное участие в предметных олимпиадах. Собирать и систематизировать гербарный материал, фиксировать влажные препараты, проводить опытные образцы прививок в школьном саду. Содержание элективного курса «Путешествие в мир биологии» Клетка и организм (2 часа). Мир животных и растений как единое целое. Микроскопическое строение животной и растительной клетки. Группы клеток. «Клетки санитары». Тайны природы, открытие при помощи микроскопа. От одноклеточного организма до человека. (2 часа) Возникновение жизни из неживого. Переход от простых форм к более сложным. Амебы, инфузории, полипы. Родословная человека и животных. Земная кора - грандиознейший музей, великая летопись живой природы. Невидимый мир (3 часа) Разнообразие водных простейших. Растения- невидимки. Польза и вред микроскопических водорослей. Грибки -паразиты. Разнообразие бактерий. Чудеса живой природы (2 часа) Самоисцеление или регенерация. Регенерация как степень развития организма. Самокалечение или аутотомия. Прививка или «сборное растение». Садовод Иван Владимирович Мичурин. Трансплантация тканей и органов. Животные «Светлячки» (2часа) Поверхность моря, микроскопические ночесветки. Погружение в море -медузы, светящиеся рыбы. Морское дно- светящиеся черви и моллюски. Светящиеся животные-обитатели суши. Микроскопические организмы, которые излучают свет. Удивительные постройки животных, птиц и насекомых (2часа) Строительное искусство водных животных. Строительный инстинкт птиц. Замечательные постройки насекомых. Два миллиона разных жизней. Замечательные постройки термитов. Чадолюбивые отцы (2 часа) Интереснейшие явления живой природы. Самец колюшки - задорное создание. Костяной крючок самца рыб куртус. Роль самца жабы- повитухи. Цветы и насекомые (2 часа) Цветы и насекомые - два мира. Разнообразие насекомых опылителей. Роль в природе и жизни человека. Растения -хищники (1 час) Странные растения. Роль ловчих снарядов насекомоядных растений. Потомки вымерших деревьев (1 час) Плаун-вымирающий потомок древнейших на земле деревьев. Хвощи- накопители кремнезема. Формы и краски в мире животных (2часа) Разнообразие организмов, особенности их строения и окраски.. Мимикрия. Покровительственная окраска и защитная форма. Соратники человека (1 час) Разнообразие насекомых- помощников человека. Места обитания, жизненные циклы. Шелковичные гусеницы (2 часа) Жизненный цикл тутового шелкопряда. Болезни тутового шелкопряда. Дубовый шелкопряд. Друзья и враги человека в сельском хозяйстве (3 часа) Майский жук- жестокий бич деревьев. Разнообразие насекомых вредителей сельского хозяйства. Методы борьбы с ними. Пернатые друзья человека. Непризнанные друзья (кроты, ежи, землеройки.) Борьба и взаимопомощь в природе (2 часа). Защитные приспособления растений. Защитные приспособления животных. Симбиоз растений и животных. Взаимопомощь как надежное орудие за существование. Регуляторы жизни (2 часа) Роль желез внутренней секреции. Роль щитовидной железы в жизни человека и животных. Особые гормоны вырабатываемые щитовидной железой. Размножение животных и растений (2 часа). Единство живой природы. Размножение у растений. Размножение у простейших. Размножение у животных. Итоговое занятие (1 час) Полученные знания - в жизнь. Парад знаний. Тематическое планирование с указанием количества часов, отводимых на освоение каждой темы № дата план/факт Наименование темы Количество часов Формы и методы обучения Вид обратной связи Клетка и организм (2 часа) 1 Микроскопическое строение животной и растительной клетки 1 Рассказ учителя. Практическая Показ видеофильма. работа 2 «Клетки санитары» 1 Работа с наглядным материалом Сообщение. От одноклеточного организма до человека (2 часа) 3 Возникновение жизни из неживого 1 Частично- поисковый эссе 4 Родословная человека и животных 1 Беседа Составление схем Невидимый мир (3 часа) 5 Растения - невидимки 1 Беседа. Работа с микроскопом Сообщение 6 Разнообразие бактерий 1 Практическая работа. Беседа Составление схем Бактерии в комнате и атмосфере 7 Грибки- паразиты 1 Работа с микроскопом, энциклопедией сообщение Регуляторы жизни (2 часа) 8.- 9. Роль щитовидной железы в жизни человека и животных 2 Рассказ учителя. частично-поисковый Сообщение. Работа в малых группах. Животные «Светлячки» (2 часа) 10 «Светлячки» - обитатели моря 1 Работа с дополнительной литературой. Рассказ учителя Реферат. Работа в паре 11 «Светлячки»- обитатели суши. 1 Просмотр видеофильма Сообщение. Работа в малых группах Удивительные постройки животных, птиц и насекомых (2 часа) 12 Искусство водных животных и птиц 1 Просмотр видеофильма, дополнительной литературы Сообщение. Работа в парах. 13 Замечательные постройки насекомых 1 Частично- поисковый. Реферат Чадолюбивые отцы (2 часа) 14 Роль самцов рыб в воспитании потомства 1 Просмотр видеофильма сканворд 15 Интереснейшие явления в живой природе 1 Рассказ Работа с энциклопедией Цветы и насекомые (2 часа) 16 Два мира 1 Показ таблиц, видеофильма Сообщение. Работа в парах. 17 Разнообразие насекомых опылителей 1 Беседа Составление схем Растения-хищники (1час) 18 Странные растения 1 Рассказ. Рассматривание таблиц Реферат. Работа в паре 19 Потомки вымерших деревьев (1 час) 20 Хвощи и плауны 1 Беседа. Работа с микроскопом Сообщение Формы и краски в мире животных (2 часа) 21 Мимикрия 1 Показ видеофильма Изготовление таблицы. Работа группой 22 Форма и окраска-инстинкт и повадки 1 Беседа Составление кросворда. Работа группой. Соратники человека (1 час) 23 Насекомые-помощники человека 1 Рассказ Составление схем Шелковичные гусеницы (2 часа) 24 Жизнь тутового шелкопряда и уход за ним 1 Рассказ с показом готового наглядного материала. Сообщение 25 Дубовый шелкопряд 1 Беседа, просмотр таблиц Составление жизненного цикла. Друзья и враги человека в сельском хозяйстве (3 часа) 26- Разнообразие насекомых вредителей сельского хозяйства 2 Экскурсия на Сообщение о 27 сортоиспытательный участок. Беседа с агрономом. способах борьбы с вредителями. Работа в группах 28 Пернатые друзья, а также непризнаные друзья 1 Беседа. Просмотр слайдов Наблюдение за дятлом в школьном саду. За ежами, кротовинами. Борьба и взаимопомощь в природе (1 час) 29 Защитные приспособления растений и животных. Симбиоз или взаимопомощь. 1 Экскурсия Отчет об экскурсии. Презентация слайдового материала. Чудеса живой природы (2 часа) 31 Все о регенерации животных 1 Рассказ. Просмотр слайдов Реферат. Работа в группе. 32 «Сборное растение» 1 Урок в на пришкольном участке Практическая работа. «Прививка» Размножение животных и растений (2 часа) 32- 33 Размножение у растений и животных 2 Практическая работа по размножению растений на пришкольном участке. Сообщение о размножении животных. Учебно-методическое обеспечение образовательного процесса печатные пособия (демонстрационные печатные пособия для оформления кабинета и др.); • информационно-коммуникативные средства (справочные информационные ресурсы, компакт-диски, содержащие наглядные средства обучения и обеспечивающие подготовку учителя к уроку); • экранно-звуковые пособия (обеспечение для традиционных ТСО); • технические средства обучения (оборудование автоматизированного рабочего места учителя биологии); • учебно-практическое и учебно-лабораторное оборудование (модели и приборы для демонстраций учителя, комплекты по темам курса Биологии для лабораторных работ и оборудование для организации лабораторной работы в малых группах учащихся); • натуральные объекты (необходимые коллекции и гербарии). Учебно-методический комплекс: Алешко Е.Н. Хрестоматия по ботанике «Просвещение» 1967 год. Брэм А.Д. Жизнь животных в двух томах Беме. Л.Б. Жизнь птиц у нас дома. Вилли К. Биология « Мир» 1968 год Итоговое занятие (1 час) 34 Парад знаний 1 Открытый урок Презентация полученных знаний. Презентация слайдов выполненных самостоятельно. Виноградова В.С. Основы микробиологии и пищевой гигиены Гиляров М.С. Биологический энциклопедический словарь. «Советская энциклопедия» 1989 год Игнатьев Б.В.- Ботаника 1958 год. Лункевич В.В.-Занимательная биология. «Наука» 1965 год. Ленский Г.К. Борьба с вредителями и болезнями плодовых, ягодных и овощных культур. Плавильщиков Н.Н. Юным любителям природы «Детская литература» 1975 год Панфилов Д.В. В мире насекомых. Мариковский П. Тайны мира насекомых «Кайнар» Алма-Ата 1969 год. Популярная энциклопедия книга первая «Обычное в необычном» 1990 г Популярная энциклопедия книга вторая «Загадки живой природы» 1993г Рублев С. Энциклопедия в мире животных. ИД «Владис»-2009 год Стекольников Л. Что такое Аскалапус ? Тинберген Н. Поведение животных Трайтак Д.И. Растения « Просвещение » 1996 год Яхонтов А.А. Зоология для учителя «Просвещение» 1968 год Фарб П. Насекомые « Мир» Москва 1976 год. Я иду на урок биологии книга для учителя Москва « Первое сентября» 2000 год. Булыбаева Назима Избасаровна, химия-биология пәнінің мұғалімі, "МДШО бар М. Сеңгірбаев атындағы орта мектеп" МКМ, Бақанас селосы, Балқаш ауданы, Алматы облысы. "Адам және экология" биология пәнінен 10-11 сыныптарға арналған қолданбалы курс авторлық бағдарламасы"Адам және экология" биология пәнінен 10-11 сыныптарға арналған қолданбалы курс авторлық бағдарламасы Түсінік хат Адамзат қоғамы мен табиғи орта арасындағы қарым-қатынас қазіргі кезеңдегі ең өзекті мәселелердің бірі. Экологиялық жағдайдың нашарлауы қоршаған ортадағы қайтарымсыз табиғи өзгерістерге әкеліп отыр: климаттың жылынуы, өзен-көлдердің суының азаюы, мұздықтардың еруі, су тасқындардың жиі қайталануы, биологиялық алуантүрліліктің азайып, тіршіліктің жұтаңдануы және т.б. Бұл ғаламдық экологиялық проблемалар адамзат баласының болашағына деген алаңдаушылық туғызып отыр. Адамзат қоғамы мен табиғи орта өзара тығыз байланысты, әрі өзара тәуелді болғандықтан қоршаған ортаны қорғау проблемасының өткірлігін оқушыларға жеткізу қажет. Экологиялық өзгерістер мен құбылыстардың себептері табиғат пен қоғам арасындағы қарым-қатынасты үйлесімді түрде жүрмейтіндіктен. Адам өзіне керектің бәрін табиғаттан алады. Сол арқылы табиғатты өзгертеді. Табиғаттың өзгеруінен елге экономикалық, әлеуметтік шығындар келеді. Жер климаты өзгереді. Осыдан барып экологиялық қауіп пайда болады. Сондықтан, адам кез келген іс әрекетінін алдында көрнекті америкалық эколог Б. Комманердің экологиялық заңдарының қағидаларын есте сақтау қажет: 1. «Барлығы да бір-бірі арқылы байланысқан». Бұл заң биосферадағы тірі организмдердің бірінде болған өзгеріс міндетті түрде басқаларына да әсерін тигізеді дегенді аңғартады. 2. «Барлығы да өз орнын табу керек». Бұл заң табиғаттағы барлық организмдердің өз орны бар, яғни, табиғатта қалдық деген болмайды деген ұғымды білдереді. 3. «Табиғат жақсы біледі». Бұл заң адам баласының табиғат заңдылықтарын әлі де толық білмейтінін айтады. 4. «Еш нәрсе бостан босқа берілмейді». Бұл заң табиғаттан алғанынан орнын толтыруды ұмытпа деген ұғымды білдіреді. Қазақстандағы қазіргі экологиялық жағдай кімді болса да толғандырды. Өйткені дүние жүзі бойынша экологиялық жағдайы жағынан Қазақстан 133 елдің ішінде 70 орында. Еліміздің экологиясын жақсартуда табиғат пен қоғам арасындағы қарым-қатынасты үйлесімді түрде жүргізүін қолға алып, ғылыми озық технологиясын өндіріске кеңінен енгізуге, экологиясы таза энергия көздерін пайдалануға барынша көңіл бөлу қажет. «Адам және экология» курс бағдарламасы 34 сағат құрайды, аптасына 1 сағаттан қарастырылған. Бұл курста биология пән бойынша оқушылардың білім сапасын, экологиялық ойлауын арттыру арқылы өзіндік тұжырымын, көзқарасын қалыптастыру, дүниетанымын жетілдіріп, теориялық ұғымдарды практикалық тұрғыда жүйелі ұштастыруға бағыттау. Өзектілігі: Экологиялық мәселе қазіргі кезде - бүкіл әлемдік проблема. Экологияға қатысты өзекті мәселелерді зерттеу, оқушылардың практикалық іс-әрекет дағдыларын қалыптастырып, дамыту негізгі орынды алатын мәселе, себебі қазіргі экологиялық жағдай қауіпті құбылысқа айналып келеді. Ерекшелігі: Адамзат пен табиғи ортаның өзара тығыз байланысы туралы оқушылардың білімдерін кеңейтуге негізделген бұл бағдарлама, экологиялық мәселені шешудің негізі табиғат пен қоғам арасындағы қарым-қатынасты үйлесімді түрде жүргізуде екендігін ұғынұға үлкен рөл атқарады. Қоршаған ортаны қорғауда өзiнiң табиғат пен қоғам алдындағы жауапкершiлiгiн сезiнуге тәрбиелейді. Курстың мақсаты: Оқушыларға тіршілікте ең жоғары құндылық экологиялық деп түсінетін білім мен тәрбие беру, шығармашылықпен ойлауға, өз бетінше шешім қабылдауға үйрету. Оқушылардың экологиялық білімдерін тереңдете отырып еліміздің экологиялық жағдайлардың жалпы қоршаған ортаға әсері туралы оқушыларды түсініктерін тереңдету. Курстың міндеттері: Оқушыларды еліміздің табиғи жағдайлары мен табиғи ресурстарына экологиялық тұрғыдан баға бере білуге жетелеу; Экологиялық тәрбие мен білім беруді жергілікті жердің табиғатын қорғау міндетімен ұштастыру. Оқушы экологиялық білімін табиғатқа қамқорлық жасауға дағдаландыру жолдарын қарастыру. Алған теориялық білімдерін практикалық түрде дәлелдей білуге, ізденімпаздыққа тәрбиелеу. Болашақ мамандық таңдауға ықпал ету. Пәнаралық байланыс: химия, математика, география, экономика. Кәсіпке бағдарлау: биология, медицина, ауыл шаруашылығы, химия, биотехнология, экология бағытында даярлау. Курсты ұйымдастыру формасы: дәріс (лекция), ойын, есептер шығару, топтық және жұптық оқыту әдістері, интерактивті оқыту әдістері, семинар. Қолданатын құрал-жабдықтар: Қазақстанның физикалық картасы, атластар, дидактикалық материалдар, электрондық оқулықтар, компьютер (слайдтар), кестелер мен үлестірмелер. Курс сабақтарын өткізу формасы: экскурсия, көрнекі оқу құралдарымен және анықтамалық кітаптармен, интернет желісімен жұмыс, пікірталас, шығармашылық тапсырмаларды орындау (реферат жазып, жоба жасап қорғау, оны әрі қарай шығармашылықпен жетілдіру). Күтілетін нәтиже: Бұл бағдарлама, оқушыларға экологиялық білім мен тәрбие беруде тереңдете оқыту арқылы алған білімдерін кеңейтіп, ойлауына, сараптама жасай білуіне үйретеді, өз ойын толық жеткізе білуге тәрбиелейді. Экологияның ғылыми мәселелеріне талдау жасау, салыстыру, себеп-салдарын анықтау, жоба құру және болжам жасау сияқты шығармашылық іздену мен ғылыми зерттеу жұмыстарының әдістемесін меңгерген жеке тұлға тәрбиеленеді. Табиғатты пайдалануда үнемшілдік және құқықтық принціпті сақтауды, өзінің тұрғылықты жерінің табиғатын белсенді қорғауды, табиғатты белгілі бір мөлшерде пайдалануды үйренеді. Бағдарламаның қысқаша мазмұны (Барлығы 34 сағат, аптасына 1 сағат) Кіріспе – 1 сағ. Табиғатпен үйлесімді өмір сүру. Табиғи ортаны қорғаудың маңызы мен міндеттері. Б.Комманердің экология заңдары - табиғат пен қоғам арасындағы қарым-қатынасты үйлесімді түрде жүргізе білудің басты шарты. І бөлім. Адам қоғамы және қоршаған табиғи орта – 9 сағ. Адам іс-әрекетінің табиғатқа әсері. Адам мен табиғаттың өзара қарым-қатынасы; Адамның іс-әрекеттерінің тікелей табиғатқа әсер етуі. Антропогендік факторлар; Экологиялық дағдарыс (немесе төтенше экологиялық жағдайлар) кезінде табиғат пен қоғам арасындағы өзара қарым-қатынас; Экологиялық апат - әбден шиеленісіп кеткен жағдайда байқалатын табиғат пен қоғам арасындағы қарым-қатынас. Экологиялық мәселелер: Ғаламдық экологиялық мәселелер, аймақтық экологиялық мәселелер, Қазақстандағы экологиялық апат аймақтары; Қазақстандағы табиғи ортасын тұрақсыздандыру процестері, себептері мен салдарлары; Жергілікті экологиялық мәселелер. Адам және қоғам. Табиғи ортаны қорғаудың экологиялық негіздері. Экологиялық түсінік тер. Адам мен табиғаттың өзара қарым-қатынасы ІІ бөлім. Тіршілік ортасы. Тірі ағзаға әсер ететін экологиялық факторлары – 17 сағ. Кіріспе. Табиғи байлықтар және оларды тиімді пайдалану. Тірі ағзаға әсер ететін ортаның элементтері. Табиғи байлықтарды топтау. Оларды тиімді пайдалану жолдары. 2.1 Су - тіршілік ортасы – 7 сағ. Су байлықтары және оларды қорғау. Адам өміріндегі және шаруашылық қызметіндегі судың маңызы. Су байлықтарының таралу географиясы, су экологиясы- Шөлдердің ұлғаю проблемасы. Қазіргі кезеңдегі дүние жүзіндегі тұщы суды пайдалану мәселесі. Қазақстанның су байлықтары, олардың қазіргі экологиялық жағдайы. Қазақстан өзендерінің суын тиімді пайдалау және қорғау. Жергілікті жердегі табиғи тұщы су көздерінің ластану себептері. Су көздерінің ластануы мен салдары. Біз қандай суды ішіп жүрміз. 2.2 Топырақ - тіршілік ету ортасы – 5 сағ. Жер қоры және оның адам өміріндегі маңызы. Топырақ байлықтарының қазіргі экологиялық жағдайы. Минералды тыңайтқыштар мен басқа дай химикат тардың топыраққа әсері. Топырақ эрозиясы және оның түрлері. Топырақ эрозиясымен күресу жолдары Практикалық жұмыс №1. Қазақстандағы жерді рекултивациялау жұмыстарымен танысу және оның табиғат қорғаудағы маңызын анықтау. 2.3 Жер-ауа тіршілік ортасы. Ауа қабатын қорғау – 4 сағ. Атмосфераның құрамы мен сапасына әсер ететін антропогендік факторлар. Атмосфераның ластануы және оны ластайтын негізгі көздер. Автокөлік және қоршаған орта. Практикалық жұмыс №2 «Жергілікті жердегі атмосфераны ластайтын негізгі орындарды анықтау». ІІІ бөлім. Адам, өсімдіктер және жануарлар экологиясының негіздері. Тірі ағзалар – тіршілік ортасы. Өсімдіктер және оларды қорғау жолдары – 6 сағ. Өсімдіктердің адам өміріндегі маңызы. Өсімдіктер экологиясы. Экологиялық факторлардың өсімдіктерге әсері: жылу, жарық, топырақ, ауа. Қазақстанда өсетін дәрілік өсімдіктер және оны қорғау. Өсімдіктердің тіршілік формалары. Жергілікті жердің өсімдік топтары. Қорытынды сабақ. Күнтізбелік-тақырыптық жоспар
Пайдаланылатын әдебиеттер: Қ. Ә. Әлімбетов, Г.С. Оспанова, А.Қ. Мейірбеков «Табиғатты пайдалану және оны қорғау негіздері» Алматы, Экономика – 2000 ж. Сәтімбеков Р. Биология: Жалпы білім беретін мектептің қоғамдык-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған окулық. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007 Биология, география, химия мектеп оқулықтары, 10-11-сыныптары. «Биология салауаттылық негіздері» журналдары. «Биология анықтамалығы» журналдары. Бейсенова Ә.С. Экология - ел тағдыры. Алматы. Мектеп.2006 Табиғатты қорғау жөніндегі материалдар жинағы.Табиғат –ел байлығы. Алматы.Қайнар.1982. Аралым-арым, Балқашым-бағым.Алматы. «Қайнар» 1988 Әбшенова Л.Ү. Заирова Б. Адам экологиясы, денсаулығы және өмірлік дағдылары. Алматы. 2010 . Интернет желісінен ақпараттар. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||