молектест. Промотор,энхансер,Хогнессбокс Реттеуші ауызбен байланысатын генні блігіоператор
 Скачать 1.09 Mb.
|
|
Молекулалық биология негіздері бойынша предтесттер 1 курс Эукариот гендерінің реттеуші қатарларының дұрыс құрамын анықтаңыз—промотор,энхансер,Хогнесс-бокс Реттеуші ақуызбен байланысатын геннің бөлігі-оператор Эукариоттардың құрылымдық гендерінің құрамы—экзон және интрондардан тұрады,моноцистронды құрылысты Промотор қатысатын процестер—транскрипцияны,геннің активтілігін реттеуге және РНҚ полимеразамен бйланысуға 1. Транскрипция жылдамдығын жоғарылататын нуклеотидтер қатары--ЭНХАНСЕР 2. Гендер арасын бөліп тұратын ақпаратсыз бөлігі-- СПЕЙСЕР 3. Бір полипептидтік тізбектің синтезіне жауап беретін геннің бөлігі---ЦИСТРОН 4. Промотор, оператор, аттенуаторы бар және олар транскрипцияланбайтын геннің бөлігі--РЕТТЕУШІ 5. ДНҚ молекуласындағы реттеуші қатарлар 6. Реттеуші ақуызбен байланысатын геннің бөлігі---ОПЕРАТОР 7. Эукариот генінің кодтаушы бөлігіне кіреді: ---ЭКЗОНДАР МЕН ИНТРОНДАР 8. Прокариоттар гендері сипатталады: ---ТЕК ЭКЗОНДАРДАН ТҰРУЫМЕН 9. Транскрипция жылдамдығын төмендететін нуклеотидтер қатары---САЙЛЕНСЕР 10. Геннің кодтаушы бөлігіндегі ақпаратты бөліг--- ЭКЗОН 11. Транскрипцияны аяқтау үшін қажет геннің бөлігі-ТЕРМИНАТОР 11-2 Консенсустық нуклеотидтер қатарынан тұратын геннің бөлігі---ПРОМОТОР 12. Транскрипция кезінде нуклеотидтік қатарлар жүйесі РНҚ – полимеразамен байланысады. Олар структуралық гендердің алдында орналасады. Осы реттеуші қатарды анықтаңыз? 13. Транскрипция басталатын нүктеден жоғары, сол жағында, промотордан 100-200 жұп, кейде мың жұпқа дейінгі арақашықтықта орналасады, реттеуші қатарда транскрипция жылдамдығын арттырады. Осы реттеуші қатарды анықтаңыз? 14. Олар да өздері бақылайтын геннен едәуір алыс орналасқан және транскрипция жылдамдығын төмендететін нуклеотидтік қатарлардың арнайы жүйесін анықтаңыз? 15. РНҚ-полимеразамен байланысатын және 7жұп нуклеотидке (ТАТААТГ) сәйкес келетін арнайы нуклеотидтік қатарлар жүйесі. Геннің бөлігін анықтаңыз? 16. Прокариоттарда полипептидтік тізбектердің синтезделуі санын анықтау үшін ақпаратты болатын геннің бөлігі 17. Адам жасушасында транскрипция процесі жүріп жатыр. РНК-полимеразаға тәуелді ДНК бойымен жылжитын фермент белгілі бір нуклеотидтер тізбегіне жеткенде транскрипция процесі тоқтады. Осы ДНК бөлігі қалай аталады? 18. Полипептидтік тізбегінде аминқышқылдарының қатарлары анықталды. Бұл нуклеотидтердің орналасуы ДНК-ның мына бөлігіне сәйкес келеді: 19. Эукариот гендерінің құрылымдық бөлігі мағыналы және мағынасыз учаскелерден тұратыны белгілі. Полипептидтік тізбектегі аминқышқылдарының реті жайында ақпарат бермейтін геннің бөлігі қалай аталады? 19-2 Промотор қатысатын процесстер ТРАНСКРИПЦИЯ КЕЗІНДЕ РНҚ ПОЛИМЕРАЗАМЕН БАЙЛАНЫСАТЫН НУКЛЕОТИДТЕРДІҢ АРНАЙЫ ЖҮЙЕСІ 20. Эукариот гендерінің құрылымдық бөлігі мағыналы және мағынасыз учаскелерден тұратыны белгілі. Полипептидтік тізбектегі аминқышқылдарының реті жайында ақпарат беретін геннің бөлігі қалай аталады? 21. Тірі ағзалардағы тұқым қуалау ақпаратының тасмалдануының типтері---ЖАЛПЫ 22. Репликация анықтамасы ---ДНҚ МОЛЕКУЛАСЫНЫҢ ЕКІ ЕСЕЛЕНУІ 23. Тұқым қуалау ақпаратының тасмалдануының берілу типі---ЖАЛПЫ АРНАЙЫ 24. ДНҚ-полимераза қандай үдеріске қатысады? 25. Крик постулаты анықтайды----ТҰҚЫМ ҚУАЛАУ АҚПАРАТЫНЫҢ ІСКЕ АСЫРЫЛУЫ ТИПІ МЕН БАҒЫТЫ 26. ДНҚ ілісуші тізбегінің синтезінің лидерлік тізбектің синтезделуінен ерекшелігі 27. Табиғаттағы тұқым қуалау ақпараттың тасмалдану түрі ---ДНҚ-А-РНҚ-АҚУЫЗ 28. Репликация үдерісін тән генетикалық ақпараттың тасмалдануының типін көрсетіңіз ----ДНҚ--ДНҚ 29. Әрбір бастапқы ДНҚ тізбегінің жаңа түзілетін ДНҚ тізбегіне матрица болатын ұстанымы Жартылай консервативті 30. Репликацияның бір мезгілде ДНҚ ның бірнеше жерден басталу ұстанымы -ҮЗІЛЕЛІ 31. Жаңа ДНҚ тізбегінің 5'- тан 3' бағытына қарай синтезделу ұстанымы--униполярлығы 32. ДНҚ тізбегінің босаңсытуын (деспиралдануын) қамтамасыз ететін фермент 32-1 ДНҚ ІЛЕСУШІ ТІЗБЕГІ СИНТЕЗДЕЛЕДІ -ҮЗІЛМЕЛІ 32-3 ДНҚ тізбегінің синтезін қамтамасыз ететін фермент -днқ- полимераза 33. Репликацияның аяқталуын көрсететін фермент—терминация,лигаза 34. Репликациялық айырдың тұрақтылығын қамтамасыз ететін фермент –SSB АҚУЫЗДАРЫ 35. ДНҚ-ның жаңа тізбегінің синтезделуін бастайтын фермент -ПРАЙМАЗА 36. Репликациялық айырдың пайда болуын қамтамасыз ететін фермент -хеликаза 37.ДНК тізбегін бөлетін фермент қандай нөмермен белгіленгенін анықтаңыз және қалай аталады?  38. Репликативті айырды тұрақтандыратын фермент қандай нөмермен белгіленгенін анықтаңыз және қалай аталады?  39. Аденин 600 000 , ал гуанин— 2 400 000 тең болғанда, ДНҚ молекулаларының репликациясына қанша және қандай бос нуклеотидтерді қажет етеді? 40. Адамның бір сомалық жасушасының 46 хромасомадағы ДНҚ молекуласының барлық массасы 9⋅10−9 мг. Репликациядан кейін ДНҚ моллекуласының массасы неге тең болады? 41.Теломер құрлысы нені сипаттайды? 42. Хромосомалар ұштарын ұзартаттын фермент 43. Теломераза активті 44. Жаңа ДНҚ молекуласының ұштарының репликацияланбай қалу мәселесі байқалады--теломераза 45. ДНҚ молекуласының жаңа тізбегінің ұштарының ұзаруы тән 46. Хромосоманың теломерлік бөліктерінің қызметі 47. Теломер құрлысы 48. Теломеразаның белсенділігі жоғары болатын жасуша 49. « Хейфлик лимиті» неше рет бөлінуін реттейді 50. Теломерлердің орны 51. Теломеразаның белсенділігі жасушада байқалмайды 52 . «Хейфлик лимиті» анықтайды-жас ұлғайған сайын жасушаның бөліну санының төмендеуі 53.Теломераза жұмысының кезеңі 54. Теломераза ферментінің қызметі 55. Теломераза жұмысынң кезеңі Жаңа теломердің түзілуінде бір теломерге ұзару үдерісі 57.Теломеразаның бір теломерлік келесі бөлікке ауысуы 58. Сома жасушасының репликациясынан кейінгі №2 сурет қандай өзгеріске ұшыраған?  59. «Хейфлик лимиті» нені білдіреді?  60. Теломераза циклының қай сатысы б - әріпімен белгіленген  61.ДНҚ-РНҚ полимераза комплексінің түзілу орны -промотор 62. Ақуыз синтезіне матрица болатынРНҚ –а-рнқ - а-РНҚ 63. Ядродағы а-РНҚ ДНҚ-ның бір тізбегімен синтезделеді. Ол процессті қалай атайды? - ТРАНСКРИПЦИЯ 64. а-РНҚ-ның пісіп- жетілуі кезінде арнайы ферменттердің көмегімен интрондар кесіліп, экзондар тігіледі. (процессинг) Геннің ақпараттық бөлігі қалай аталады? - ЭКЗОНДАР 65. Эукариоттардың генетикалық аппараты: экзон-интрон-экзон қатарынан тұрады. Бұндай құрылымдық функционалдық ұйымдасу транскрипциясының ерекшелігі. Осы схемаға сәйкес а-РНҚ- ны анықтаңыз. ЭКЗОН-ЭКЗОН 66. Ақуыз синтезі бірнеше реттік этаптан тұрады. Бірінші жетілмеген а-РНҚ-ның синтезделуі қажет. Бұл процесс қалай аталады? - ТРАНСКРИПЦИЯ 67. Төмендегі жауаптардың ішінен РНҚ – полимеразаның кор-ферментінің атқаратын қызметін сипаттайтын ЕҢ ДҰРЫСЫ толық жауабы қайсы? А-РНҚ СИНТЕЗДЕЛУІН ЖАЛҒАСТЫРУ,АЯҚТАУ 68. РНҚ-полимеразаның ДНҚ-мен байланысатын бөлігі -ПРОМОТОР 69. ДНҚ-РНҚ полимераза комплексінің түзілу орны -ПРОМОТОР 70.Процессинг жүретін ағза-АДАМ 71. Сплайсинг үдерісі –интрондардың қырқылуы және интрондардың тігілуі 72. ДНҚ молекуласының келесі нуклеотидтік қатары берілген. 5'-ATAGGC-3 ' ДНҚ-ның осы бөлігінен а-РНҚ молекуласын синтездеңіз. 73. Транскрипция мен репликация ұқсастығын табыңыз. 74. 1970 жылы РНК молекуласы (про-аРНҚ) полипептидтік тізбекте синтезделетін аминқышқылдар қатарынан да көп триплеттерден тұратыны дәлелденді. Оны қалай түсіндіруге болады? 75. 22 жасар қызда туберкулездің ашық формасы екені анықталды. Тағайындалған дәрілер кешенінде құрамында ДНҚ- ға тәуелді РНҚ полимеразамен байланыстыратын прокариоттардың туберкулез қоздырғышын тежеуі қандай процесске негізделген? 76. Адамда гендік аппарат саны 30000 генді құрайды, ал антиденелер саны миллионға жуық. Осынша антидене түзілуі үшін қандай механизм жұмыс істейді? 77. Суретте қандай процесс көрсетілген?  78. а-РНҚ синтезінің бағытын көрсетіңіз 79. Тұмаудан жазылған балада а-РНҚ-ның синтезінің артуына байланысты иммуноглобулиннің мөлшері көбейді. Қорғаныштық ақуыздардың көбейюі қандай процесс нәтижесінде жүзеге асады? 80. ДНҚ молекуласының келесі нуклеотидтік қатары берілген: 5'-GGACTA-3 ' 3'-CCTGAT-5 ' Түзілген а-РНҚ-ның нуклеотидтік қатары: 5'-GGACUA-3 ' Транскрипцияның жүруін сипаттайтын нұсқаны көрсетініз: 81. Аминқышқылының бірнеше кодонмен кодталуын анықтайтын генетикалық код 82. Мағынасыз кодондар саны 83. Генетикалық кодтың бір сипаттамасы – артықшылығы. Бұл нені білдіреді? 84. Генетикалық кодтың артықтылығы- бірнеше триплеттің бір аминқышқылын кодтауы. Қай аминқышқылы бір триплетпен кодталады? 85. Тірі ағзаларда генетикалық кодтың бірдейлігін көрсететін қасиеті --универсальдылығы 86.Триплетпен не кодталады? -аминқышқылы 87.Генетикалық кодтың бірлігі --триплет 88. Бір аминқышқылын 1-6 дейінгі кодондармен кодталуын сипаттайтын генетикалық кодтың Қасиеті -артықтылығы 89.Төмендегі жауаптардың ішінен егер ДНҚ-дағы нуклеотидтер қатары ақуыздағы амин қышқылы қатарына сәйкес келесе, бұл генетикалық кодтың қандай қасиетін сипаттайды? 90. Генетикалық кодтың қасиеттері- триплеттігі және артықтылығы екені белгілі. Кодталған триплетте қай нуклеотидтің ауысуы оның мағынасын өзгертпейді? 91. 64 кодон бар екені белгілі. Олардың қаншауында аминқышқылдар жайлы ақпарат бар және стоп-кодон болып табылады? 92. Орақ тәрізді жасушалық анемияда гемоглобиннің альфа және бета- тізбектерінде аминқышқылдарының ауысуы жүреді. Қайсысы HbS -ке сәйкес келеді ( орақтәрізді анемия кезінде )? 93. Рибосомада синтезделген полипептид, 54 аминқышқылынан тұрады. Ақпараттық РНҚ-да синтез кезінде матрица ( қалып ) болған қанша кодон бар? 94. Пептид синтезі жөнінде ақпарат тасымалдаушы,110 амиқышқылдарының қалдықтарынан тұратын ДНҚ ұзындығы қандай ? 95. Полипептидтік тізбектегі аминқышқылдар құрамындағы нуклеотид жұбының өзгеруі- нүктелік мутациядан екені анықталды. Бұл генетикалық кодтың қандай қасиетіне негізделген? 96. Аминқышқылдардың тізбегіндегі ақуыз молекуласы туралы ақпарат ДНҚ молекуласындағы төрт түрлі нуклеотидтер тізбегі түрінде жазылған, әр түрлі аминқышқылдары 1-ден 6-ға дейінгі триплеттермен кодталады. Бұл генетикалық кодтың қай ерекшелігі болып табылады? 97. Ғалымдар аминқышқылдық тізбекті рибонуклеаза ферментінің молекуласынан анықтаған. Бұл тізбек жасушада қалай кодталған ? 98. Триплетте төрт азоттық негіздердің үш түрлі үйлесімдері 4³=64 кодонды құрайды, сондықтан аминқышқылдары әр түрлі триплетпен кодталған. Ақуыз синтезі үшін пайдаланылатын аминқышқылдардың т-РНҚ санының көп болуы немен түсіндіріледі? 99. «Генетикалық код» тақырыбы бойынша студенттерден сұрау барысында оқытушы: «Генетикалық код неліктен универсалды?» деген сұрақ қойды. Бұл сұрақтың дүрыс жауабы: «Себебі ол ...» 100.Студенттер генетикалық кодтың ерекшеліктерін оқып үйренгенде алты кодон кодтайтын аминқышқылдарын, 5 аминқышқылдарына – 4 кодон жауап беретінін анықтады. Басқа аминқышқылдары 3 және 2 кодонмен кодталады және 2 аминқышқылы 1 кодонмен кодталады. Студенттер генетикалық кодтың қандай қасиетін ашты? 101. т-РНҚ-сайтына не байланысады? АМИНҚЫШҚЫЛДАРЫ 102. Трансляцияға процесіне қатысатын фермент –рибосомалар,РНҚ,амино-ацил-тРНҚ-синтетаза 103.Ересек адамның гемоглобині (HbA) екі α- және екі β-пептидтік тізбектерден тұратын тетррамериялық ақуыз. Бұл ақуыздың құрылымы қандай? ТӨРТІНШІЛІК 104.Ақуыз синтезінің сатыларының бірі кодон мен антикодонды тану болып табылады. Екінші триплет а-РНҚ-УАУ. Қай триплет т- РНҚ –ның антикодоны ? 105. Трансляцияға қатысатын фермент -ПЕПТИДИЛТРАНСФЕРАЗА 106. Ақуыз синтезі а-РНҚ молекуласына байланысқан рибосомалар бойынша жүзеге асырылады. Қандай РНҚ аминқышқылдарды рибосомаларға тасымалдайды - Т-РНҚ 107. Информосоманың сипаттаңыз? БЕЛСЕНДІ ЕМЕС А-РНҚ АҚУЫЗБЕН БАЙЛАНЫСДЫ 108. Рибосома құрамын анықтаңыз? Улкен және кіші суббірліктері,А-бөлік,П-бөлік 109. ДНК молекуласындағы ақуыздың синтезделу үдерісін сипаттаңыз? 110. Төмендегі жауаптардың ішінен әрбір аминқышқылының ЕҢ ДҰРЫСЫ шифрі қайсы? Кодонмен 111. Төмендегі жауаптардың ішінен ақуыздар биосинтезіне қатысатын ең негізгі бірліктері қайсы? 112. Прокариоттардағы трансляцияның басталуы рибосоманың пептид орталығына аминқышқылдың қосылуымен байланысты. Келесі аминқышқылдардың қайсысы синтезделген ақуыз молекуласында бірінші болып табылады? 113. Жасушадағы ақуыздың биосинтезін зерттеу үшін тышқан жасушаларына таңбаланған аминқышқылдары аланин және триптофан енгізілді. Органеллалардың қайсысында таңбаланған аминқышқылдардың жиналуы байқалады? 114. Жасушаға рибосоманыңқұрылымынаәсерететінпрепараттаренгізілді. Қайпроцесстербіріншібұзылады? 115.Ақуыз синтезінің сатыларының бірі кодон мен антикодонды тану болып табылады. Екінші триплет а-РНҚ-УАУ. Қай триплет т- РНҚ –ның антикодоны ? 116. Науқасқа көптеген белоктар қажет. Қандай препарат қолдану керек? 117.Молекулалық биологияның орталық догмасы бойынша ақпарат тұқымқалаушылық бағытымен беріледі деген ұғым болды «ДНҚ-РНҚ-ақуыз» .Ал ретровирустарда бұл қалай беріледі? 118. Науқастың қанының құрамында гранулярлы эндоплазмалық торға рибосомаларды бекіндіретін магний иондарының төмендегені анықталды. Бұл ақуыз биосинтезінің бұзылуына әкелетіні белгілі. Ақуыз биосинтезінің қандай сатысы бұзылады? 119.Бір адамның әртүрлі жасушалары бірмезгілде түрлі белоктарды синтездеуге қабілетті. Бұл мүмкін, себебі: 120. Тұмау вирусы клеткаға енді. Жасуша белоктарының биосинтезі механизмі вирустық ақуыздың синтезі пайда болғандай етіп қайта ұйымдастырылды: 121. Жасушада репрессор –ақуызы белгілі. Осы ақуыздың аминқышқылдық ретін қандай ген кодтайды? 122.Лактозалық оперонды активтендіретін не?---ИНДУКТОР 123.Лактозалық опероның элементі--ПРОМОТОР 124. Лактозалық оперонның активтенуі үшін қажет--РЕПРЕССОР-АҚУЫЗЫНЫҢ ИНДУКТОРМЕН БАЙЛАНЫСУЫ 125. РНҚ-полимераза байланысатын геннің бөлігі --промотор 126. Оператор –геннің реттеуші қатары 127. Опероның негативті бақылануындағы лактозаның ролі --индуктор 128. Лактозалық оперонда оператормен байланысатын ақуыз --репрессор 129. Оперон моделін ұсынған ғалым –Ф Жакоб 130. Оперон компоненті –құралымдық ген 131. Репрессор-ақуызы байланысатын геннің бөлігі --оператор 132. Адам жасушасында транскрипция жүрді. ДНҚ молекуласы бойымен ДНҚ-ға тәуелді РНҚ полимеразы ферменті нуклеотидтердің белгілі бір нақтылығына жетті, содан кейін транскрипция тоқтатылды. ДНҚ-ныңбұлбөлігіқалай аталады? 133. Лактоза оперонының гипотезасына сәйкес (Jacob, Mono, 1961) Escherichiacoli индукторы - бұл жасушаға қоршаған ортадан түсетін лактоза. Лактозаны ыдыратын ферменттер синтезін қалай арттырады және оперонды қалай іске қосады? 134. Ғалымдар Франсуа Жакоб және Жак Моно 1961 жылы прокариоттардың (оперондық модель) генетикалық құрылысының жалпы схемасын ұсынды. Бұл модельдегі репрессорлық ақуыздың рөлі қандай? ОПЕРАТОРМЕН БАЙЛАНЫСАДЫ 135.Бактерия оперонының жұмысы зерттелуде. Репрессорлық ақуыздан операторды босатты. Осыдан кейін жасушада қандай процесс жүреді: ТРАНСКРИПЦИЯ 136. E. coli геномының репликациясын эксперименттік зерттеу кезінде жаңа синтезделген ДНҚ-ның фрагменттері анықталды. Олардың көмегімен ферменттер полинуклеотидті байланыс қалыптастырады? 137. Полипептид молекуласындағы амин қышқылының қалдықтарының тізбегі белгіленеді. Бұл жүйе ДНҚ-ның мұндай бөлігінде нуклеотидтердің белгілі бір орналасуына сәйкес келеді: 138. Триптофан оперонынтоқтататын-бұл триптофан депаталады. Триптофан қалайоперондыблоктайды? 139.Экспериментте лактозадан кейінгі бета-галактозидазаның белсенділігінің жоғарылауы E. coli көрсеткен мәдениет ортасына енгізілді. Лактоза оперонының қандай бөлігі осы жағдайларда репрессордан босатылады? 140. Гендер белсенділігінің реттелу типін анықтаңыз  141. Эукариоттарда «молшылық» гендермен реттелетін гендер активтілігінің реттелу Деңгейі--геномдық 142. Эукариоттар гендері экспрессиясының посттрансляциялық деңгейдегі реттелуін бақылайтын факторлар: ФОЛДАЗА 143. Эукариот генінің активтілігінің реттелу деңгейлері: ТРАНСКРИПЦИЯЛЫҚ 144. Эукариоттар гендері экспрессиясының посттрансияциялық деңгейдегі реттелуінің бұзылуы, қандай аномальдық заттардың түзілуіне әкеледі: АҚУЫЗДАРДЫҢ 145. эукариоттардағы гендер экспрессиясының реттелу типтері ҚАЙТЫМДЫ 146. Эукариоттардың гендер белсенділігінің бастапқы реттелуін бақылайтын элементтерді көрсетіңіз 147. Сплайсинг сызбасының өзгеруі қай деңгейдегі реттелуге мысал бола алады: 148. Эукариоттардағы гендер белсенділігінің реттелуіндегі энхансердің рөлі: 149. Рибосоманың антибиотикалық молекулаларды қосудан кейінгі жұмысының өзгеруі реттелудің қай деңгейіне мысал бола алады? ТРАНСЛЯЦИЯЛЫҚ 150. Постранскрипциялық деңгейдегі про-а-РНҚ-ға тән: 151. Эукариот гендерінің белсенділігі транскрипциялық деңгейде қандай өнімнің түзілуіне әкеледі 152. Зертханалық жағдайларда, сайленсерлерді зерттеу үшін эксперимент жүргізілді. Эукариоттардағы сайленсер генінің гендер белсенділігіндегі рөлі: 153. Эукариоттық жасушаларда транскрипцияны реттеу кезінде РНҚ полимераза ДНҚ-ның қай бөлігімен байланысады? 154. Эукариот гендерінің белсенділігі транслияциялық деңгейде қандай өнімнің түзілуіне әкеледі 155. Адамдарда лактозаны лактаза ферменті ыдыратады. Лактозаның ыдырамауы немен түсіндіріледі: 156. Төмендегі жауаптардың ішінен эукариот жасушаларының гендері белсенділігінің геномдық деңгейде бақылануын сипаттайтын ЕҢ ТОЛЫҚ дұрыс жауабы қайсы? 157. Адениннің гуанинге алмасуынан болатын гендік мутация---транзиция 158. Триплеттегі нуклеотидтің өзгеруінен мағналы кодонның мағнасыз кодонға айналуына алып келетін гендік мутация ---нонсенс 159. Митохондриялардағы ДНҚ –ның құрылысының өзгеруі қандай мутацияға жатады?-хромосомалық 160. Динамикалық мутациялар тән, тек --адамдарға 161. Қандай үрдістің дұрыс жүрмеуі гендік мутациялардың себебі болады? Трансляция,ДНҚ- редупликация 162. Адамдарда УК сәулесінің әсерінен терінің пигментациясы күшейеді. Бұл қандай өзгеріс нәтижесінде пайда болады? 163. Темекі түтініндегі химиялық элементтер ДНҚ молекуласындағы нуклеотидтерд қатарын аденинді тиминге немесе гуанинді цитозинге алмастыра алады. Бұл қандай мутация? --трансверсия 164. Науқаста ұзақ уақыт темекі шегуден қызыл иегінде метастаздалған жаңа түзілістер анықталды. Төменде келтірілген үдерістердің қайсысы жаңа түзілістің себебі болып табылады?--Мутация 165. Нейтралды мутацияларға алып келе алатын генетикалық кодтың қасиеті --артықтылық 166. β-каротин, С және Е дәрумендері ДНҚ-дағы спонтанды өзгерістерді төмендететіні белгілі. Бұл заттар қандай топқа жатады? ---антионкогендер 167. Гемолитикалық анемияның ауыр түрімен ауыратын науқастың гемоглобиннің бета тізбегіндегі глутамин аминқышқылының валинге алмасуына байланысты эритроциттерінің пішіні орақ тәрізді. Мутацияның қандай типі анемияның дамуына себеп болған? --динамикалық 168. Генетикалық зертханада ақ Вистар егеуқұйрықтарының ДНҚ молекуласымен жұмыс барысында нуклеотидтердің алмасуы жүргізілді. Нәтижесінде полипептидтік тізбекте тек бір ғана аминқышқылы өзгерді. Байқалған өзгеріс қандай мутация нәтижесі болып табылады? --фреймшифт,трансверсия 169. Антисептик профлавин және акридиндік бояулар көрші орналасқан негіздердің арасына еніп, ДНҚ деформациялануына, инсерцияға алып келеді. Аталған өзгеріс қандай мутация типіне алып келеді?—фреймшифт мутация 170. Жасушада геннің құрылымдық бөлігіндегі бірінші экзонда мутация болды. Ондағы жұп нуклеотидтер 290-нан 288 болып азайды. Бұл қандай мутация типі? ---фреймшифт 171. Кейбір химиялық элементтер (брома препараттары, профлавин және т.б.) инсерция инсерция типті мутацияларға алып келетіні белгілі. Егер бұл өзгерістер геннің құрылымдық бөлігінде болса қандай муатацияға алып келеді? 172. ДНҚ молекуласындағы матрицалық тізбекте мутация нәтижесінде ТАЦ триплеті АТЦ триплет өзгерді. Мұндай мутация типі аталады: 1  73. ATGCGA Гендік мутация типін анықтаңыз ATACGA 174. Бірқатар гемоглобинопатияларда гемоглобиннің альфа- және бета тізбектеріндегі аминқышқылдарында өзгерістер болады. Төмендегі өзгерістердің қайсысы HbS (орақ тәрізді жасушалық анемияға) тән? 175. Дюшен үдемелі бұлшықет дистрофиясында науқастарда аномальды дистрофин ақуызының синтезделуіне алып келетін экзондардың делециялары анықталады. Мутация типін анықтаңыз 176. Күн сәулесі әсерінен адамның тері жасушаларындағы ДНҚ молекуласында көбіне түзіледі—тиминдің димерлер 177. Молекулалық деңгейдегі антимутациялық кедергі болып табылатын геннің қаситеті---көп қайталану 178. SOS репарациясының ерекшелігі---мутацияның көзі болуы мүмкін 179. Репликация кезінде ДНҚ полимераза қызметінде болуы мүмкін қателіктер A-G 180. Бұл репарация типінде тимин димерлері және химиялық модификацияланған негіздер кесіліп алынады. Қандай репарция туралы айтылыр тұр? –эксцизиялық 181. УК сәулесі әсерінен адамның ДНҚ молекуласында өзгерістер болды. Алайда, арнайы ферменттер көмегімен ДНҚ молекуласындағы өзгерістер бастапқы қалпына келді. Бұл құбылыс қалай аталады?---репарация 182. Рекомбинативтік репарация кезінде қалпына келетін тізбек 183. Репарацияның қандай түрінде зақымдалмаған комплементарлық тізбек қажет емес? 184. ДНҚ молекуласындағы бір тізбекті үзілулерді фосфодиэфирлік байланысты қалпына келтіретін фермент---нуклеаза 185. Эксцизиялық репарация кезінде түрлі зақымдалуларды танитын фермент 186. Бұл репарция жүйесі ДНҚ молекуласында зақымдалулар көп болып, жасуша тіршілігіне қауіп төнгенде іске қосылады. Қандай репарация типі туралы айтылып тұр? sos 187. Аутосомды рецессивті мутация бойынша гомозиготалы пигменттік ксеродермамен ауыратын балалар туылғанда қалыпты болып өмірге келеді. Бірақ, ерте балалық шақтарында күн сәулесі әсерінен олардың терілерінің зақымдалуы байқалады. Қандай үдерістің бұзылыстары пигменттік ксеродерма ауыруына алып келеді? --репарацияның 188. ДНҚ-да зақымдалулар көп болғанда жасуша эксцизиялық репарация арқылы оларды толығымен жөндеп үлгермейді. Нәтижесінде осындай ДНҚ молекуласында репликациядан кейін бастапқы тізбектегі зақымдалған жерге комплементарлы жаңа тізбекте нуклеотид қойылмай «бос қуыс» қалады. Репарацияның қандай типі арқылы аталған өзгерістер жөнделеді? Рекомбинативтік,пострепликациялық 189. ДНҚ репликациясы нәтижесінде комплементарлық принцип сақталмай жұптаспаған негіздер орналасуы мүмкін. Жұптаспаған негіздер тек жаңа тізбекті ғана қамтиды. Мисмэтч репарациясы жүйесі жаңа тізбекті тауып, комплементарлы емес нуклеотидті түзетуі керек. Мисмэтч-репарациясы кезінде жаңа тізбекті танитын фермент ---метилаза 190. Әйел соляриде болғаннан кейін терісінде жаңа түзілістердің көбейгендігін байқады. УК сәулесі әсерінен нуклеотидтер жүйесіндегі өзгерістер жаңа түзілістердің себебі болып табылады. Қандай үдерістің дұрыс жүрмеуі жаңа түзілістердің пайда болуына алып келді?---репарация 191. УК сәулесі ДНҚ тұтастығын бұзып, мутацияға алып келетін пиримидиндік димерлердің түзілуіне алып келеді. Неліктен сәулеленген жасушалар қараңғыға қарағанда жарықта көбірек тіршілік қабілеттілігін сақтайды? 192. Пигменттік ксеродерма ауруымен ауыратындардың терілері күн сәулесіне өте сезімтал болып келеді. Сондықтан, тері рагі дамуы мүмкін. Қандай ферменттің синтезінің дұрыс жүрмеуі аталған ауруға алып келеді? ---нуклеазаның 193. Блум синдромы- бұл жоғарғы фотосезімталдық және репарацияның бұзылуымен сипатталатын ауру. Сидромның клиникалық белгілері бойдың өсуінің тежелуі, терінің гипопигментациясы, мойында және бетте «көбелек» тәрізді қызыл дақтардың болуы, ісік ауруларына бейімділік. Репарацияның қандай типінің дұрыс жүрмеуі Блум синдромының себебі болып табылады?--пострепликативтік 194. Рактың көпшілік формасында гендік мутация нәтижесінде репликация қателігінен пайда болған жұптаспаған негіздердің репарациясы дұрыс жүрмейді. Жұптаспаған негіздердің репарациясының дұрыс жүрмеуі полипозды емес рактың қандай түріне алып келеді? – -тоқ ішектің 195. Коккейн синдромы бойдың қысқалығымен (өсу гормонының қалыпты болуына қарамастан), бас сүйегінде кальцидің көп жинақталуымен, көру нервінің атрофиясымен, кереңдік және ерте қартаюмен сипатталатын ауру. Коккейн синдромында қандай ферменттің синтезінің дұрыс жүрмеуі байқалады? 196. ДНҚ зақымдалуын тексеруші, соныменқатар “геномның қорғаушысы” саналатын ақуыз: --P53 197. Жасушалық циклді бастайтын циклин-CDK кешені---циклин D-Cdk4.6 198. Жасушаны митозға “өткізетін”және ол процесті реттейтін циклин-CDK кешені—циклин В-Cdk1 199. Жасуша пролиферациясының стимуляторы—эритропоэтин 200. Адам терісінің жасушасы шамамен күніне бір рет бөлінеді. Тері жасушасы G1 бақылау нүктесінен өтпеуіне келесі шарттардың қайсысы себеп болуы мүмкін? –жасуша ДНҚ-СЫНЫҢ зақымдалуы 201. Келесітұжырымдардың қайсысы pRb ақуызының ролін дұрыс сипатайды?—жасуша циклінің басталуына қатысатын ақуыздарды тежейді 201-1 циклин Выдырайды---протеосомада 202. Жасуша циклінің G1 бақылау нүкесінде «рұқсат» сигналын алған эукариоттық жасуша 202-1 эукариоттық жасуша өсу факторларының әсерінен G-1 фазадан---S кезеңіне өтеді 203. Жасушалық циклдің реттелуіндегі циклиннің роліне ең жақсы салыстыру:--қосу және ажырату күйлері алмасып отыратын жарық ажыратқышымен 204. Cdk белсенділігін реттеуші «жасушалық циклді басқару жүйесі» механизмін қай тұжырым жақсы сипаттайды? 204-1 «жасушалық циклді басқару жүйесі» жасуша цикліндегі оқиғаларды реттейтін механизмді келесі тұжырымдардың қайсысы ең жақсы сипаттамайды?—Ақуыз белсенділігі фосфорланумен және форфорсыздандырумен реттеледі 205. Жасуша циклін бақылауға қатысатын реттеуші ақуыздардың ыдырауы жүзеге асырылады убиквитиннің ... бекітілуі арқылы 206. Гиперфосфорланған күйде бұл ақуыз ДНҚ синтезін жүргізуге қатысатын Е2F транскрипциясы факторларын тежейді 207. Cdk-циклин кешендерінің белсенділігін реттеуші қосымша деңгей қамтамасыз етіледі: 208. МРF деңгейінің жоғарылауы алып келеді: 209. Прогестерон стероиды МРF синтезін активтендіретіні белгілі. Бұл гормонды цитоплазмаға ендіргенде G2 –кезеңде тежелген бақа ооциттеріне не болады? 210. G2 –кезеңдегі бақа ооциттеріне ақуыз синтезінің ингибиторын қосса, онда бақа жасушасы 211. Митоз чекпойнтында жасуша циклінің тоқтау себебі 212.АРF белсенділігінің жоғарылығы тудырады 213. Хромосома кинетохорасын бөліну ұршығының микротүтікшелеріне бекітуді қамтамасық ететін кешен: 214. Жасуша циклі арқылы өтуді бақылау процесінде маңызды роль атқаратын бұл супрессор гені зақымдалса, онда адамның көз торында ісік пайда болады. Бұл қандай ген? 215. Жасуша циклінің протекиназа ингибиторлары қандай ауруларды емдегенде қолданылуы мүмкін? 216. Апоптоз үрдісінде ультракүлгін сәулесінің әсерінен болатын ДНҚ зақымдануларды танитын фермент қандай? 217. Бұл ақуыздың жасуша цитоплазмасындағы арақатынасының өзгеруі митохондрия мембранасының өткізгіштігін жоғарлатады, нәтижиесінде ақуыздар оны тастап, каспазалық каскадты белсендіреді. Қандай ақуыз туралы айтылды? 218. Каспазалар әсер ететін цитоплазмалық нысана болып табылатын ақуыз 219. Жасушада осы фактордың болмауы, р53 ақуызының мөлшері жоғарлап, содан кейін «бұйрықтық апоптоз» басталады. Қандай фактордың болмауы апоптоздың белсенді болуына алып келеді? 220. Ақуыз, митохондрия каналдарын ашылуына және AIF и цитохром С протеазаларының босап шығуына, каспазалық каскадты белсендіруіне алып келеді. Митохондрия каналдарын ашатын ақуыз қайсы? 221. Генетикалық бағдарланған жасушаішілік механизмнің атқаратын қызметі: қажетсіз немесе дефектісі бар жасушаны жою. Сондықтан да жасушаның органоидтары және нуклеотидтері көршілес жасушалармен жойылады. Дефектісі бар жасушаны жоюда апоптоздың тиімді типі қайсы? 222. Иондаушы немесе УК сәулеленуімен ДНК зақымданған кезде, топоизомераз II ингибиторлары және басқа да әсерлерден, p53 генінің экспрессиясы жүреді. Қандай ақуыз арқылы ДНҚ зақымдануы туралы сигнал р53 геніне беріледі? 223. Ядролық ақуыз-апоптоздың реттеуші немесе транскрипциялық факторы ДНҚ зақымданулары бар жасушаның бөліну үрдісін тоқтатып, апоптозды іске қосады. Қандай ақуыз апоптоздың көптеген гендерінің транскрипциялық факторы болып табылады? 224. Көп жасушалы ағзаның онтогенздік даму кезеңіндегі морфогенетикалық үрдістерде және жасушалар санының реттелуінде бағдарланған жасушаның өлімі маңызды рөл атқарады. Эмбриональдық морфогенез барысында саусақаралық «жарғақтардың» жойылуында тиімді апоптоздың типі қандай? 225. «Бұйрықтық апоптоз механизмінің» іске қосылуы, каспазалық каскадтың белсенділігіне байланысты болады. Жасушаның «өлім рецепторларының» адаптор ақуыздары арқылы іске қосылуы, прокаспазалардың белсенді болуына алып келеді. Қандай каспаза плазмалемадан келген синалға бірінші болып активтенеді? 226. Алғаш рет бакуловируста апоптоз ақуыздарының ингибиторлары анықталды. Осы ашылудан кейін ашытқы саңырауқұлақтардан, сүтқоректілерге дейінгі барлық эукариоттарда ингибиторлар гомологтары анықталды. Апоптоз ақуыздарының ингибиторларының негізгі рөлі 3, 7, 9 каспазларының белсенділігін басып тастау. Апоптоз сигналдарының берілуін тоқтататын ингибиторды анықтаңыз? 227. Жасушаішілік органеллалардағы кальцийді реттейтін препараттарды қолдану, жасушаішілік Ca2 + деңгейінің жоғарылауы эндонуклеаздардың тікелей белсенді болуына және митохондрияның өткізгіштігінің жоғарлауына байланысты апоптоздың индукциялануына алып келуі мүмкін. Апоптоздың іске асырылуына Ca2+,Mg2+‑ тәуелді эндонуклеазалар қатысады. Апоптоздағы Ca2+,Mg2+‑ тәуелді эндонуклеазалврдың қызметін анықтаңыз. 228. Арнайы жасушаның өлімінен (некроздан) апоптоздың ерекшелігі тән: 229. Қандай жасуша өлімі үшін осы келтірілген сипаттамалар тән: хроматиннің тығыздалуы және жасушаның жиырылуы (қитоплазманың тығыздалуына байланысты ) жүреді, хроматин ядрода гомогенді масса түрінде орналасады, цитопалазма көлемі кішірейеді, жасуша өзінің пішінін өзгертеді? 230. Липидтердің пероксидті тотығуының салдарынан митохондрия несінің жоғарлауына алып келеді 231. Жедел лейкозбен ауыратын науқаста сүйек кемігін биопсиясын иммуноцитохимиялық зерттеуде ДНҚ фрагментациясы апоптозға тән белгілері бар жасушалардың саны көп мөлшерде кездесті. Апоптозда ДНҚ фрагментациясы ферменттің көмегімен жүреді: 232. Емізулі баланы зерттелгенде, қолдың үшінші және төртінші саусақтарының қосылып қалғандығы анықталады. Апоптоздың типін анықтаңыз 233. 10-12 аптасында түсік тастау қаупі болған жүктіліктен, 2600,0 г. салмақпен бала туылды. Туылғаннан кейін 12 сағаттан соң баланы тексергенде жағдайы ауыр болып, құсулар байқалды. Өкпенің екі жақты көптік қырылдары естіледі. Іші кебіңкі, жұмсақ. Балаға өңештің туа біткен ақаулығы диагнозы қойылды. Бұйрықтық апоптоздың бұзылуынан болатын өңештің даму ақаулығы қайсы? 234. Ауру Д., 62 жаста, бұрын от жағушы болып жұмыс істеген, ауруханаға түскендегі шағымдары, жалпы әлсіздік, бірден азуы, дауысының жуандауы, тыныс алудың қиындығы, ауызындағы жағымсыз иістің, құрғақ жөтелдің болуы. Ларингоскопия жасағанда жұтқыншақтан ісік анықталды Апоптоздың қандай типі бұзылғанда ісіктің осы түрінің дамуына алып келеді? 235. Екінші күні тексеру кезіндегі орташа ауырлықтағы баланың күйі: терісі қызғылт шырышты қабыршықты, тіндердің тургорі біршама азайған. Асқазанын тексеру барысында 40 мл қою-қоңыр түсті қоймалжың зат бөлінді. Іш қуысының радиографиясын қарау кезінде, ащы ішектің атрезиясы, ішектің бітеулігі анықталды. Қандай механизм жұмыс істемеді баланың қуысты мүшелеріндегі қуыстардың түзілуінде? 236. Жасушаның ісіктік трансформациялануына алып келетін факторлар--канцерогендік 237. Қалыпты жасушаның ісік жасушасына айналу үдерісі--канцерогенез 238. Жасушаның ісіктік трансформациялануына себепші болатын вирус---папилома 239. Жоғарыда келтірілгендердің қайсысы физикалық канцерогендерге жатады, көрсетіңіз: 240. Жоғарыда келтірілгендердің қайсысы химиялық канцерогендерге жатады, көрсетіңіз:- -полициклды ароматтық қосылыс 241. Протоонкогеннің онкогенге айналу жолын анықтаңыз: 242. Жасушадағы гендер трансформациясының қандай қасиеттері онкогенездің себебі болуы мүмкін: 243. Адамдағы ісіктің 40-50% осы геннің мутациясынан болады. Кейбір жағдайларда бұл геннің мутациясынан тұқым қуалайтын, Ли Фрумен синдромы болады . Қандай ген туралы айтылды? 244. В отличие от нормальных клеточных штаммов линии аномальных бессмертных клеток (раковых) не стареют и содержат активного фермента. Фермент, который активен в злокачественных опухолях 245. Тоқ ішектің жанұялық аденоматозды полипозыды көп жағдайда АРФ геніндегі мутациямен байланысты. АРФ гені көптеген ұлпаларда экспрессияланады. Тоқ ішектің эпителий жасушаларында APФ маңызды рөл атқарады. АРФ гені қандай гендер тобына жатады -протоонкоген 246. Темекі түтінінің құрамындағы химиялық заттар С (цитозиннің) А (аденинге) ауысуына алып келетіндігі бізге мәлім. Бұл өзгеріс p53 генінің нуклеотидтік қатарында орын алса, p53 ақуызының синтезі өзгеріп, онда оның ісіктің өсуін тоқтатын қызметі бұзылады. Осы геннің қызметі ісіктің өсуін басып тастау. p53 гені қандай гендер тобына жатады?---супрессор 247. Осы сатыда қалыпты жасуша геномының тұрақсыздығына, бақылаусыз және тоқтаусыз бөліну қабілетіне ие болады, бірақ өсудің реттелуі жасушааралық және ұлпалық бақылауда болады. Қатерлі ісіктің кезеңін анықтаңыз:--инициация 248. Осы кезең барысында трансформацияланушы жасушаның 10 есленіп көбеюі жүреді. Бұл кезеңнің ұзақтығы шамамен 15 жылдан 30 жылға дейін созылады. Қатерлі ісіктің кезеңін анықтаңыз:--промоция 249. Қатерлі ісік жасушалары жасушааралық байланысқа жауап беретін, беткейлік ақуыздардардан байланысты жоғалтып, негізгі ісіктен бөлініп, қан тамырларына еніп және оның беткі қабаты арқылы басқа мүшелерге таралады. Бұл көрініс қалай аталады?---метастаз беру 250.Ісік бір немесе одан да көп жасуша ағзаның бақылауынан шығып, бөліну жылдамдай бастағанда пайда болады. Жасуша бөлінуінің ағзаның бақылауынан шығуын сипаттайтын ісіктің қасиеті қандай?--автономдылығы 251. Метастазданған ісіктерде көбінесе бірнеше типті жасушалар кездеседі, бірақ олардың бастапқы және кейінгі өсуі әдетте бір топ ісік жасушаларына байланысты болады. Бұл бір бастапқы жасушадан пайда болған жасушалар. Осы қатерлі ісікке тән, қасиетті анықтаңыз 252. Жасуша беткейінің терең өзгеруімен болатын, инвазивті өсу және метастаз беру сияқты қасиеттерімен анықталатын онкогенездің сатысы аталады: 253. Онкологтың қабылдауына 45 жастағы әйел келеді , онда оң жақ көкірегінде диаметрі 2 см-дей аурсыну байқалмайтын, жеке қатты консистенциялы ісік анықталды. Тексеру барысында сүт безінің фиброарданасы диагноз қойылды. Сүт безі қатерлі ісігіннің тұқым қуалау қаупінің жоғары болуын ақтайтын , 13q12 хромосомада орналасқан ген- BRCA2. Қандай топқа BRCA2 - гені жатады?---супрессор 254. Ер адам А. 54 жаста, 25 жыл бойы темекі шегеді, бояу шығаратын салада 10 жыл жұмыс істеп, үнемі бояйтын заттармен байланыста болған. 2 апта бұрын қан аралас зәрді байқаған. Тексеру барысында қуықтың сілемейлі қабығынан алынған биоптаттан ісік жасушалары анықталды. Содан «қуықтың рагы» диагнозы қойылды. Төменде келтірілген факторлардың қайсысы ісіктің себебі болуы мүмкін? ---химиялық факторлар 255. 55 жастағы науқас К., төменгі еріннің рагының болуына байланысты оперативті ем алу үшін онкодиспансерге келді. Жиналған мәліметтерден, науқас шамамен 40 жыл бойына күніне 1 қораптан аса темекі шекендігі мәлім болды. Төменгі ерінде анық айқындалған шекаралары бар тығыз ісік бар. Ісігі бар тері зақымдалған. Жақ асты лимфалық түйіндер ісінген, ұстағанда тығыз болып сезіледі, аурсыну байқалмайды. Келтірілген үрдістердің қайсысы ісіктің пайда болу себебі болып саналады?---мутация 256. Споралылар класының өкілі---plasmodium ovale 257.Талшықтылар класының өкілі—trypanasoma cruzi 258. Plasmodium vivax қандай класстың өкілі --споралылар 259. Саркодалылар класының өкілі—entamoeba histolytica 260. Медициналық протозология өкілдерін оқытады--карапайымдыларды 261. Терілік лейшманиоздың қоздырғышысы –leishmania tropica minor 262. Эндопаразиттер---сорғыштар 263. Ағзада жыныстық жолмен көбейетін немесе жыныстық жетілген формасында тіршілік ететін паразит.-соңғы 264. Резервуарлы иесінде болатын паразит—уақытша тіршілік етеді және дамымайды 265. Уақытша паразитке тән ерекшеліктері—иесін тек қорек үшін қолданады 266. Ақырғы иесінде болатын паразит—жыныстық жетілген формасында дамиды 267. Аралық иесінде болатын паразит ---дернәсілдік формасында дамиды 268. Саркодалылар класының өкілін туғызатын ауру--амебиаз 269. Талшықтылар класының өкілін туғызатын ауру --лейшманиоз 270. Ішек қабырғасына еніп, қанталаушы жараларды дамытады, оған қанды нәжіс тән, оның жиілігі тәулігіне 3-10 рет, кейде оданда көп болады. Ауру өліммен аяқталуы мүмкін. Диагнозы қандай?--амебиаз 271. Қанды нәжіс, жиілігі тәулігіне 3-10 рет, кейде оданда көп. Нәжісте вегатативті формалар және цисталарды тапқан кезде кандай диагноз қойылады?---амебиаз 272. Қандай класстың өкілі бейнеленген---саркодылар  273.Саркодалылар класстың кандай қоздырғышы бейнеленген—дизентерялық амеба 274.Суретте қандай қоздырғыштың даму циклы бейнеленген—entamoeba histolytica-дизентериялық амебаның  275.Қандай класстың өкілі бейнеленген---талшықтылар flagellata  276.Жалпақ құрттарды сипаттайтын белгісі:--денесі арқа-құрсақ бағытында жалпайған 277. Жалпақ құрттар типінің өкіл --эхиноккок 278. Жалпақ құрттар типінің өкілін көрсетіңіз—сиыр цепені 2 таксоплазма 279. Таспа құрттар типінің өкілін табыңыз--эхинококк 280. Таспа құрттар типінің өкілі—таспа құрт 281. Таспа құрттың личинкалық даму сатыларының дұрыс тізбегін табыңыз—корацидий-онкосфера-процеркойд-плероцеркойд 282. Қарулы цепеньді сипаттайтын белгі:-сколексінде 4 сорғышы және ілмектері мен тәжісі бар 283. Қарусыз цепеньді сипаттайтын белгі: пісіп жетілген бунақ 15-35 бүйір өсінділері бар жатырдан тұрады 284. Hymenolepis nana сипаттайтын, белгілері -4 сорғышы және тұмсығында ілмектері бар 285. Diphyllobothrium latum (таспа құрт) сипаттайтын, белгілері—сколексінде 2 сорғышы ботриялар саңылау 286. Echinococcus granulosus сипаттайтын, белгілері—сколексінде 4 сорғышы 2 қатар орналасқан ілмектер 287. Echnococcus granulosus жұмыртқасына тән белгілері 288. 3 жасар баланың нәжісінен алты ілмекті онкосферасы және филоменттері бар жұмыртқалар табылды. Келтірілген аурулардың қайсысы болуы мүмкін? --геминолепидоз 289. Балықшы ер адам 35жаста, ішінің ауыратынына, ішінің өтетініне және басының айналатынына, әлсіздік болатынына шағымданды. Зертқаналық тексеру кезінде нәжісінен ақ таспа тәрізді бунақтардан тұратын кесінділер табылды және бір ұшында қақпағы , ал екіншісінде төмпешігі бар сопақ жұмыртқалар анықталды. Келтірілген аурулардың қайсысы болуы мүмкін?--дифиллоботриоз 290. Профилактикалық зерттеу кезінде 40 жастағы әйелдің нәжісінен алты қармақшалы онкосферасы бар сопақ жұмыртқалар табылды. Келтірілген аурулардың қайсысы болуы мүмкін? --таниаринхоз 291. 45 жастағы әйел, мал фермасында шопанның көмекшісі болып істейді, оң бүйірі ауыратыныны шағымданды. Тексеру кезіде тері жамылғысының сарғайғаны анықталды. Дәрігер бауырдың эхинококкозы деп күмәнданды. Келтірілген зерттеулердің қайсысы ауруды нақты анықтауға мүмкіндік береді? –ультрадыбыстық зерттеу,флюраграфия 292. Келтірілген аурулардың қайсысы нематодозға жатады? 293. Контакттылы гельминт қоздыратын ауруды көрсетіңіз-гименолипидоз 294. Көрудің жоғалуына, вестибулярлы аппараттың және естудің бұзылуына, бас ауруына алып келетін, финнасы адам ағзасында дамуға қабілетті паразитті атаңыз 295. Echinococcus granulosus инвазиялық сатысы ? 296. Аққұрт қоздыратын ауру --энторобиоз 297. Науқаста ветсанэкспертизадан өтпеген толық пісірілмеген шошқа етін жегеннен кейін, бет қабақтарының ісінулері, лихорадка, бұдшық ет ауырсынулары байқалған. Сіздің қояр диагнозыңыз. --трихинеллез 298. Адамдағы анкиластоманың алғашқы сатысы –рабдитті дернәсіл 299. Бастапқы, соңғы және аралық иесі сол сүтқоректі болып табылатын гельминт --трихинелла 300. Риштаға тән дернәсіл сипаттамасы --микрофилярия 301. Аскаридаға тән морфологиялық ерекшеліктер белгілеңіз 302. Қай гельминтозда арнайы емдеу жолынсыз жазылуыға болады, реинвазия жоқ кезде --энтеробиоз 303. Трихоцефаллездің лабораториялық диагностикасы –микроскопивті фекалия 304. Энтеробиоздың лабороториялы диагностикасы 305. Миграция жасайтын геогельминт --аскарида 306. Жұмыр құрттар денесінің сыртқы қабатын жауып тұрады 307. Жұмыр құрттардың жалпақ құрттардан ас қорыту жүйесінің ерекшелігі 308. Дара жынысты ағзаға жатады 309. Жұмыр құрт денесінің мүшелері орналасқан 310. Дернәсілі миграция жасамайтын геогельминт 311. Жұмыр құрттарда болмайтын мүше 312. Жұмыр құрттарда болмайтын мүше 313.иксод кенесiнің тiршiлiк орны:--ашық табиғатта 314. аргас кенесiнің тiршiлiк орны: --жабық індерде 315.anopheles масасының медициналық маңызы:--безгек плазмодиін тасымалдайды 316. аргас кенелерінің өмір сүру ұзақтығы:--25-30 317. иксод кенелерінің өмір сүру ұзақтығы:--3-7 318. иксод кенесi аталығының айырмашылық белгiсi: 319. кенелер - қоздыратын ауруы:--қотыр 320. иксод кенесi аналығының айырмашылық белгiсi: 321. pediculus humanus capitis көрсет: бас биті 322. pediculushumanushumanus көрсет: киім биті 323. phthirus pubis көрсет: шат биті 324. жәндіктердің дене бөліктерін аңықтаңыз: бас,көкірек,құрсақ 325. o.papillipes ар ғылы жұғатын ауру: sarcoptes scabiei - қоздыратын ауруы: -қотыр 326. қабылдауға келген науқас саусақ арасының қышыуымен шағымданды. дәрігер скабиез диагнозын қойды. бұл аурудың себебі болатын буынаяқтылар өкілін атаңыз: 327. қабылдауға келген науқас саусақ арасының қышыуымен шағымданды. дәрігердің қойған диагнозы: 328.ауыл кенесі арқылы жұғатын ауру:--қайталамалы кенелік сүзек 329. иксод кенелері адамды шаққанда жұғатын трансмиссивті аурулар қоздырғыштары--туляремия 330. аргас кенелері адамды шаққанда жұғатын трансмиссивті аурулар қоздырғыштары-- 331. табиғи – ошақты трансмиссивті аурулардың қоздырғыштарын тасымалдайтын насекомдар--бүрге 332. phlebotomus тасымалдайтын қоздырғышы: -тері лейшманиозы |