Пропорционал блуге берілген есептер

• Название: Пропорционал блуге берілген есептер
• Дата: 18.09.2022
• Размер: 1.04 Mb.
• Имя файла: doc1553607903.doc
• Тип: Документы; #683636
• страница: 2 из 3

40 . Сандар қандай да бір заңдылыққа бағынады? Сұрақ белгісінің орнында тұрған сан.
25 = 425, 78 = 4964, 32 =94, 91 = 811, 43 = ?
43 = 4 * 4 3 * 3 = 169
41. Қалайы мен қорғасын қорытпасының салмағы 28 кг. Қалайының салмағы қорғасын салмағының

_{ } – не тең болса, қорытпадағы қорғасынының салмағын табыңыз.
Шешуі: Қорытпадағы қорғасын- х, қалайы - _{ }


1,4 х = 28

х = 20 Жауабы: 20 кг
42. Саяхатшы екі қаланың арасын 3 күнде жүріп өтті. Бірінші күні барлық жолдың _{ } бөлігін және 80 км,екінші күні барлық жолдың _{ } – і және 20 км, үшінші күні барлық жолдың _{ } бөлігін және қалған 50 км жолды жүрді. Екі қаланың арасы қанша км?
Шешуі: Екі қаланың арасы S км болсын, онда есеп шарты бойынша бірінші күні

( _{ } s + 80 ) км,

екінші күні ( _{ } s + 20) км, үшінші күні ( _{ } км жүрді. Үш күнде барлық s км жолды жүргендіктен:



S= 240 к м

43. 
    Мыс пен мырыштың 36 кг қоспасында 45% мыс бар. 60%-тік мысы бар жаңа қоспа алу үшіносы қоспаға қанша таза мыс қосу керек?
    

Шешуі: 36 кг қоспада 0, 45 * 36 = 16,2 кг мыс бар, қоспаға қосылатын мыс мөлшерін х кг десек,жаңа қоспадағы мыс мөлшері ( 36 + х) кг, осы қоспадағы мыс

( 16,2 + х) кг. Жаңа қоспадағы мыс 60% болуы керек. Ендеше
_{ }= 0,6 х = 13,5 кг

43. 
    Бір су құбырында 20 _{ } , екіншісінде 112 _{ } су бар . Егер шүмектерді ашып қойғаннан кейін құбырлар неше сағаттан соң толады? Егер екінші құбырға сағат сайын 22 _{ } су артық құйылатын болса, онда неше сағаттан соң екі құбырдағы су мөлшері бірдей болады?
    

Шешуі: Бірінші құбырдың толтыру жылдамдығы Х _{ }/ сағ, екіншісінікі

( Х+22 ) _{ } сағ. Егер шүмектер t сағат ашық тұрса, онда бірінші бассейінде ( х t+200)_{ } су, екіншісінде

( х + 22) t + 112 _{ } cу болады. Бұл су мөлшері бірдей. Демек
Х t + 200 = (х+22)t + 112

200 = 22 t + 112

t = 4,4

Жауабы: 4,4 сағ. өткенде екі құбырдағы сумөлшері бірдей болады.

43. 
    Ағаш кесушілер бригадасы үш күнде 184 _{ } отын дайындады. Бригада бірінші күні жоспарлағаннан 14_{ } артық, ал екінші күні 2 _{ } кем отын дайындады. Үшінші күні бригада жоспарды 16 _{ } асыра орындады. Бригада жоспар бойынша күніне неше _{ } отын дайындауға тиіс?
    

Шешуі:

х – бірінші күн; _{ } – екінші күн; _{ } – үшінші күн.
_{ } + _{ }= 184 _{ }
Х + 14 + Х – 2 + Х + 16 = 184

3 х = 156

Х = 52 Жауабы: 52 _{ }

43. 
    Бір жұмысшының еңбек ақысын екі рет бірдей процентке арттырғанда ол 1,44 есе өсті. Еңбек ақы әр кез қанша процентке өсті?
    

Шешуі:

Х – алғашқы еңбек ақы р –ізделінді процент саны, еңбек ақы бірінші рет өскенде _{ }

екінші рет өскенде _{ }= _{ }=_{ }

Есеп шарты бойынша х ( 1 +_{ }= 1,44 х

1 + р = 1,2 р= 0,2 р= 0,2* 100% = 20%
Жауабы: 20%

43. 
    6 палатка тігу үшін ені 1,2 болатын 120 м брезент керек. Ені 1,5 болатын сондай 4 палаткатігу үшін неше метр брезент керек?
    

Шешуі:
_{ }; _{ 
 }; _{ }



Жауабы: 96 метр

43. 
    Цех бір күнде 180 бұйым жасайды. Егер еңбек өнімділігі 35% артқан болса, онда қанша бұйым артық жасалған?
    

Шешуі:

180_____100% x=_{ }=63(бұйым)

X________35%

43. 
    160 метрлік канализациялық жүйені іске қосу үшін ұзындығы 800 мм және 1200 мм 150 керамикалық трубалар пайдаланылды. Осы трубалардың әрқайсысынан қанша алынды?
    

Шешуі:

43. 
    Тікбұрышты формалы бақша участогының ұзындығы оның енінен 10 м артық. Осы участоктың ауданы 1200 _{ } болса, онда оның қоршауының ұзындығы қандай?
    

Шешуі:

a=b-10 b(b-10)=1200 _{ }-10b-1200=0

d=4900 b=40 a=30 P=(30+40)=140м

43. 
    Қабырғасы 24 см квадрат пішінді қалың қағаздың бұрыштарының қабырғасы 6см квадрат қиылып алынып, одан қорапша жасалған, қорапшаның көлемін табыңыз.
    

Шешуі:

a=24-(6+6)=12 b=12 c=6

V=12*12*6=864_{ }

43. 
    Ұзындығы 1 м 44 см сымнан қыры 3 см неше кубтың қаңқасын жасауға болады?
    

Шешуі: кубтың 12 қыры бар. Бір кубқа кеткен сым

12*3=36 144:36=4

Жауабы: 4 куб.

43. 
    Өлшемі 15 дм, 9 дм, 3 дм параллелепипед формалы темір бакты бояу үшін 500г бояу жете ме? Әр бір кв дм үшін 1 г бояу жұмсалады.
    

Шешуі:

S =2( 15* 9 + 15 * 3 + 9 * 3) = 414 _{ } Жауабы: 500 г бояу жетеді.

43. 
    Тікбұрышты параллелепипед тәрізді құдықтың тереңдігі 9 м, түбінің ауданы
    

2,4 м * 1,5 м.

Құдықтағы су деңгейі жер бетінен 1,3 м тереңдікте. Құдықта неше л су бар?

Шешуі:

S = 2,4 * 1,5 = 3,6 ( құдықтың түбінің ауданы)

Н = 9 – 1,3 = 7,7 (судың биіктігі)

V = 3,6 * 7,7 = 27,72 _{ }= 27 720 л

43. 
    Банкке 4% -тік жылдық өсіммен 280000 теңге салынды. Банкке салынған ақша 3 жыл өткен соңнеше теңге болады?
    

Шешуі: ( 280000 : 100 ) * 4 = 11200 ( бір жылдағы өсім)

11200 * 3 = 33600 ( үш жылдағы өсім)

280000 + 33600 = 313600 тг

43. 
    Бір кооператив өз жерінен 1500 ц, ал екінші кооператив одан 20 га кем жерден 1600 ц бидай жинады. Екінші кооператив біріншісіне қарағанда әр гектардан 5 ц көп бидай жинаған болса, онда бірінші кооператив әр гектардан қанша бидай жинады?
    

Шешуі:

Х га – 1500 ц

(Х – 20) га – 1600 ц


1500 (х-20) + 5 х (х-20) – 1600 х =0

5_{ }

Д = 25600



1500 : 100 = 15

Жауабы: 15 ц

43. 
    Егер дүние жүзінде ағаштың 30% құрылыс қажеттілігі бойынша өңделсе, ал отын ретінде құрылыс қажеттілігіне қарағанда 1_{ } есе көп жұмсалса, қалған
    

144 млн. тонна басқа қажеттілік бойынша өңделсе, барлығы қанша ағаш өңделеді?
Шешуі:

Х – барлық ағаш саны

Х = 0,33 х +_{ } * 0,33х + 144

Х= 0,88 х + 144

0,12 х = 144 х = 1200 (млн. тонна)

43. 
    Құрамындағы йод 1% болатын 300 г спирт бар. Құрамындағы йод 10%-тен аспайтын болу үшін осы спиртке қанша грамм йод қажет?
    

Жауабы: 0

43. 
    50%-тік қышқыл ерітіндісін алу үшін 30 г 15%-тік қышқыл ерітіндісіне 75%-тік сол қышқыл ерітіндісін қосу керек. Қосатын 75%-тік қышқыл ерітіндісінің мөлшерін табыңыз. Жауабы: 42 г
    

43. 
    Бір ерітіндіде 30% (көлемі бойынша) азот қышқылы, ал екіншісінде 55% азот қышқылы бар. 50%-тік 100 литр азот қышқылының ерітіндісін алу үшін, бірінші және екінші ерітінділерден қаншадан алуымыз керек?
    

Жауабы: 20 л; 80 л

43. 
    Цестернаға 38 л бензин құйғаннан соң, цестернаның 5%-нің толмағаны байқалды. Цестерна толық толтырулы үшін қанша бензин құйылуы керек?
    

Жауабы: 2 л

43. 
    36 кг мыс пен мырыш қорытпасының 45%-і мыс. Қорытпада 60%-тік мыс болу үшін, қорытпаға қанша мыс қосу керек?
    

Жауабы: 13,5 кг

43. 
    15 литр 10%-тік тұз ерітіндісіне 5%-тік тұз ерітіндісі араластырылып, 8%-тік ерітінді алынған. Қанша литр 5%-тік ерітінді қосылған?
    

Жауабы: 10 л

43. 
    Қалайы мен қорғасын қорытпасының салмағы 15 кг. Қалайының салмағы қорғасын салмағының -іне тең болса, қорытпадағы қалайы мен қорғасынның әрқайсысының салмағын табыңыз.
    

Жауабы: 9,375 кг; 5,625 кг

43. 
    Құрамында никель 5% және 40% болатын екі сорт болат сынақтары бар. Құрамында 30%никелі бар 140 т болат алу үшін әр сорттан қанша болат алу керек?
    

Жауабы: 40 т; 100 т

43. 
    Массасы 10 кг қоспада никель және бірдей мөлшерде төрт түрлі металл бар. Олардың ішінде темір де бар. Қоспаның құрамында қанша темір бар?
    

Жауабы: 500 г

43. 
    Металдардың суда салмағы өзгеретіні белгілі. 36 г мырыштың судағы салмағы 31 г, ал 23 г қорғасынның судағы салмағы 21 г болды. Массасы 292 грамнан тұратын мырыш пен қорғасынның қорытындысының судағы салмағы 261г. Қорытпада қанша мырыш және қорғасын бар екенін табыңыз.
    

Жауабы: 108 г мырыш және 184 г қорғасын

43. 
    Алтын мен күмістің екі балқымасы бар. Бір балқымадығы бұл металдардың мөлшері 2:3 қатынасындай да, ал екіншісінде 3:7 қатынасындай. Алтын мен күміс 5:11 қатынасында енетіндей 8 кг жаңа балқыма шығарып алу үшін, әр балқымадан қанша алу керек?
    

Жауабы: 1; 7

43. 
    Бір бөшкеде спирт пен судың қоспасы 2:3 қатынасындай, ал екіншісі 3:7 қатынасындай. Спирт пен су 3:5 қатынасында енетіндей 12 шелек қоспа алу үшін, әр бөшкеден қанша шелектен алу керек?
    

Жауабы: 9; 3

43. 
    Теңіз суының құрамында 5% тұз бар (массасы бойынша). 80 кг теңіз суына, ондағы тұздың мөлшері 4% болу үшін қанша тұщы су құю керек?
    

Жауабы: 20 кг.

Логикалық есептептер
135. Жолаушының бір ешкісі, бір капустасы, бір қасқыры бар. Ол өзеннің бір жағынан екінші жағына екі орынды қайық арқылы өтуі керек. жолаушы ешкіні, капуста және қасқырды өзеннен қалай өткізді? Қасқырды ешкімен қалдыра алмайды, ал ешкіні капустамен қалдыра алмайтыны белглі болса? Шешімі: Ол үшін үшеуін де қадағалаусыз қалмауы керек. Бірінші қатынағанда жолаушы өзеннің ар жағына ешкіні апарады. Екінші қатынағанда жолаушы қасқырды алады, капуста қалады. Өзеннің ар жағына жеткен соң қасқырды қалдырып, ешкіні қайтадан өзеннің бер жағына әкеледі. Үш қатынағанда ешкіні қалдырып, капустаны өзеннің ар жағына апарады. Капустаны қалдырады да, өзі бер жаққа қайта оралады. Төрт қатынағанда ол ешкіні өзеннің ар жағына шығарады.

136. 
     АйдынныңАсқарданбойыұзын, бірақЖанаттанкіші. Кім ұзын? Шешімі: Жанат - ұзын
     
137. 
     МеніңатымМедетМеніңтәтемніңбірғанаінісібар. Менің тәтемнің інісінің аты кім? Жауабы: Медет
     
138. 
     Термометр аяз болғасын – үш градус көрсетіп тұр. Осындай екі термометр неше градус көрсетеді? Жауабы: үш
     
139. 
     Тіктөрбұрышты бөлмеге әрбір қабырғасында үш болатындай сегіз орындықты орналастыру керек. Орналастырыңдар.
     
140. 
     Бөлмедегі әрбұрышта бір мысықтан және оған қарама-қарсы үш мысықтан отырса, бөлмеде неше мысық бар? Жауабы: 4 мысық
     
141. 
     Үстел үстінде үш стакан шие тұр. Марат бір стакан шиені жеп қойды. Неше стакан қалды? Жауабы: үш стакан
     
142. 
     Жүгіру жарысынан Асет, Марат, Талғат үш орынды алды, егер: Марат екінші орын алмаса, ал Талғат –үшінші орын алмаса, кім қандай орын алды? Жауабы: 1-Марат, 2-Асет, 3-Талғат
     
143. 
     Бес шырпы таяқшасынан екіүшбұрыш құру керек. Құраңдар.
     
144. 
     Көшеде екі әкесі, екі баласы, және атасы немересімен қыдырып жүр. Көшеде неше адам жүр? Жауабы: үшеу
     
145. 
     Екі бала шахматты екі сағат ойнады. Олардың әрқайсысы неше сағат ойлады? Жауабы: екі сағат
     
146. 
     Допты лақтырғанда, доп сол ізімен кері қайту үшін оны қалай лақтыру керек? Жауабы:жоғары
     
147. 
     Қараңғы бөлмеде майшам мен керосин лампасы бар. Бірінші не жағасыз? Жауабы: шырпы
     
148. 
     Суға қай кезде қолды кесіп алуға болады? Жауабы: егер оны мұз етіп қатырса
     
149. 
     15. Үш литрлік және бес литрлік суды қалай өлшеуге болады? Жауабы: 3+3=6 6-5=1 3+1=4л
     
150. 
     Бес гномға үш қызыл және төрт көк капюшонды көрсетеді. Қараңғыда үш қызыл және екі көк капюшонды гномдардың бастарына кигізеді. Қалған капюшондар жасырылады. Жарық жағылады. Гномдардың қайсылары өз бастарындағы капюшонның түсін таба алады? Шешімі: екі көк түсті капюшон киген гномдар таба алады. Себебі көк капюшон киген гном алдында үш қызыл және бір көк капюшон киген гномдар түрады. Ал қызыл капюшон саны үш, қалғаны көк. Сондықтан өз басындағы да көк.
     

136. 
     Үш гном бар. Сол үш гномға үш қызыл және үш көк капюшонды көрсетеді. Қараңғыда үшеуіне екі қызыл және бір көк капюшонды кигізіп, қалғандарын жасырады. Гномдардың қайсысы өз басындағы капюшоның түсін таба алады? Жауабы: ешқайсысы
     

136. 
     Үш оқушы үш мектептен лагерге келді. Тәрбиеші олардан кім қай мектептен келгендерін сұрады. Оған: Бейбіт: мен 24-шы мектепте, ал Айдын 8-ші мектепте оқиды. Айдын Мен 24-ші мектепте, ал Бейбіт 30-шы мектепте оқиды. Диас: Мен 24-ші 5 Құрастырған: Маженова Жаңагүл, Байназаров Талғат мектепте, ал Бейбіт 8-ші мектепте оқиды деді. Тәрбиеші мына жауаптардан түк түсінбеді. Сосын үш оқушы айтқандарының бірі ғана дұрыс екенін мойындады, ал екеуі өтірік деді. Оқушылардың айтқандарының қайсы рас, қайсы жалған? Кім қай мектепте оқиды? Шешуі: Бейбіттің бірінші айтқанын дұрыс деп алайық, онда екіншісі өтірік. Онда, Айдын 8 метепте оқиды. Онда Айдын мен Диастың бірінші айтқаны өтірік. Онда олардың бірінші айтқандары рас болу керек. Қарама- қайшылыққа әкеледі. Енді Бейбіттің екінші айтқаны рас деп алайық. Онда Айдын 24-те оқимайды. Бейбіт 30-да оқыса, онда ол 8-де оқымайды. Бейбіт 30-да, Айдын 8-де, Диас 24-те оқиды.
     

136. 
     Он екі литрлік бөшкеде квас бар, сонны сегіз литрлік және үш литрлік екіге тең қалай бөлуге болады? Шешімі: 12-3=9 9-3=6 6=6
     

136. 
     10 литрлік бөшкеде су бар және 7 литрлік, 2 литрлік бос ыдыстар бар. Екі ыдысқа 5 литрден суды қалай тең бөлуге болады? Шешімі: 10-7=3 7-2=5 2+3=5
     155. Тоғыз литрлік және төрт литрлік екі ыдыс берілген. Осы ыдыстардың көмегімен бактан алты литр суды қалай алуға болады? (суды бакқа қайта құюға болады) Шешімі: 9-4-4=1 9-4=5 5+1=6
     

156. 
     8 л, 5 л, 3 л ыдыстар берілсін. 8 л ыдыс суға толы. Енді осы суды екі ыдысқа 4 литрден қалай тең бөлуге болады? Шешімі: 8-5=3 5-3=2 3+3=6 6-2=4
     Ойлаған санға бірді қостым, қосындыны еіге көбейттім. Көбейтінідіні төртке бөлдім. Бөліндіден үшті азайттым. Бір шықты. Мен қандай сан ойладым? Шешімі: (((x+1)*2)/4)-3=1 x=7 6
     

156. 
     Мотоцикл жүргізушісі ауылға келе жатқанда жолдан өзіне қарсы үш жеңіл машина және бір камазды кездестірді. Ауылға неше машина бара жатыр? Жауабы: Бір ғана мотоцикл
     
157. 
     Сыныпта 35 оқушы бар. Қыздар ұлдардан үшке артық. Сыныпта ұлдар қанша қыздар қанша? Шешімі: x+x+3=35 x=16(ұ) х+3=16+3=19(қ)
     
158. 
     Есептеңіз. 7500*8001+8001*3500 Шешімі: 7500*8001+8001*3500=8001*(7500+3500)=8001*10 000
     
159. 
     марғұлан үш күнде жүз конверт сатып алды. Осы үш күннің бірінде ол кем дегенде отыз төрт конверт алғанын дәләлдеңдер. Шешімі: 100=33*3+1