микробиология рк. Реснички) бактерияларды озалысын амтамасыз ететін, жа ттік трізді тзіліс 2 жаланаятары (два жгутика)
 Скачать 1.49 Mb.
|
|
БИЛЕТ 6 Сұрақ 1  1.Суретте көрсетілген 1 және 2 сандарының астындағы құрылымдық компоненттерді атаңыз. Құрылымдардың атауларын орыс тілінде жазыңыз 2.Олардың құрылымы мен қызметтеріндегі айырмашылықты көрсетіңіз.Жауабы: Бұл суретте E.coli көрсетілген. Кірпікшелері (реснички) –бактериялардың қозғалысын қамтамасыз ететін, жұқа түтік тәрізді түзіліс 2 жалғанаяқтары (два жгутика)- жасушаның бетіндегі ұзын жіп тәрізді өсінділер Негізінен кірпікшелер мен жалғанаяқтардың негізгі қызметі: қозғалысты қамтамасыз ету Кірпікшелер көпжасушалы организмде тыныс алу жолдарының жатыр түтігінің жпителийінде болады. Ал, жалғанаяқтылар спермотозоидта болады. Негізгі айыршалығы кірпікшелер қысқа ал, кірпікшелер оған қарағанда ұзындау болып келеді. Сұрақ 2 Қоректік орта. Анықтамасы, жіктелуі, олардың мағынасы, мысалдары Қоректік ортадегеніміз әр түрлі микроорганизмдерді лабораториялық және өнеркәсіптік жағдайларда өсіруге арналған белгілі бір сұйық н/е қатты қоспа. Қоректік орталар бойынша: Ет-пептонды агар Ортаның типі тығыз орта Ортаның құрамы: ет суы - 1,0, натрий хлориді (NaCl) - 5,0, пептон - 10,0, агар-агар - 20.0, рН 6.8-7.0 1 атм-да зарарсыздандыру. (121 ºС) - 20 мин. ЕПА хемоорганотрофты бактерияларды дақылдандыру үшін қолданылады Эндо ортасы Ортаның типі дифференциалды диагностикалық, жартылай синтетикалық Ортаның құрамы: қоректік агар, лактоза, фукцин Қоректік негізіқоректік агар Дифференциялайтын факторлактоза Индикаторфукцин натрий сульфатымен Эндо ортасы энтеробактерияларды бөліп алу үшін қолданылады Сарыуызды-тұзды агар Ортаның типіэлективті - дифференциалды Ортаның құрамы: ЕПА, 10% натрий хлориді (бактерияларды жояды), жұмыртқа сарыуызы (лецитиназа ферментін анықтайды). Қоректік негізі қоректік агар Элективті фактор10% тұз Дифференциялайтын фактор жұмыртқа сарыуызы Индикаторжоқ СТА стафилакокк бактериясын бөліп алу үшін қолданылады Ет-пептонды сорпа Ортаның типісулы орта Ортаның құрамы: ашық қоңыр түсті мөлдір сұйықтық: құрғақ ферментативті пептон 10г,Nacl 5гр, ет экстракты 1 литр,(ірі қара мал еті) Қоректік негізі Сорпаны қоректік негіз ретінде қолданған кезде стерильді ерітінділерді қосады ЕПС әр түрлі токсономиялық топтарға жататын микроорганизмдерді дақылдандыру үшін қолданылады Селенитті сорпа Ортаның типібайыту ортасы Ортаның құрамы: Ет пептоны 5,0; лактоза 4.0; натрий селениті 4.0; калий фосфаты 3,5; бір реттік алмастырылған калий фосфаты 6.5. Дайын сорпа орта мөлдір, сарғыш түсті. Қоректік негізі ет пептоны, лактоза Элективті факторнатрий селениті, бөлінген калий фосфаты, калий фосфаты Селенитті сорпа көптеген патогенді микробтар дақылдандыру үшін қолданылады Сұрақ 3 Агар дақылынан жағындыларды дайындау кезінде сіз бас бармағыңызбен және сұқ саусағыңызбен препаратты әйнектің шетінен жағындымен жоғары көтеріп, спиртовка жалынының ортасынан үш рет өткіздіңіз. Осы кезеңнің мақсаты? Осы кезеңнің алдындағы барлық қадамдарды сипаттаңыз. Зерттелетін дақылы бар пробирканы сол қолдың сұқ саусағы мен басбармақтың арасында ұстайды. Бактериологиялық ілмектің оң қолымен алып оны от жалынында қыздырады. Ілмекті оң қолынан шығармай шынашақпен тығындыны алақанға қарай қысып сосын пробиркадан шығарамыз. От жалынында тығындыны және пробирканың шетін қыздырып өңдейміз. Сосын ілмекті пробирка ішіне қарай енгіземіз. Ілмекті пробирканың қабатына қайта-қайта тигізіп суытамыз. Микроп дақылын алып, пробирканың қабатына тигізбей сыртқа шығарамыз. Дақылы бар ілмекті ұстап тура оттың үстінде пробирканы тығынымен жабамыз. Сосын пробирканы штативке қоямыз. Микроб дақылын әйнекшенің бетіндегі тамшыға салып диаметрі 1,-1, 5 см ауданға біркелкі етіп жағып шығады. Жағынды өте үлкен емес, жұқа біркелкі езілген болу керек. Жағындыны бөлме температурасында құрғатамыз. Бұл п роцесті тездету үшін от жалынының үстінде біраз жылытып құрғатуға болады. №1 БИЛЕТ Сұрақ 1
Сұрақ 2
Сұрақ 3 Грам бойынша бояу жүргізу кезінде жағындыға генцианвиолеті бар сүзгі қағазы қойылды. Бояудың келесі кезеңдерін сипаттаңыз Сорғыш қағазды алып тастап, жағындының ортансына люголь ерітіндісін тамызады 2минут Жағындыға 96% спирт тамызып 30 сек аса уақыт ұстап түссіздендіреді Жағындыны жақсылап сумен щаямыз Соңғы кезеңде фуксинді тамызу арқылы 2 мин боялады. Жағындыны сумен шаямыз Жағынды сорғыш қағазбен құрғатылады Жағынды дайын. БИЛЕТ 11 Сұрақ 1
Суретте белсенді тасымалдау көрсетилген цитоплазмалық мембрана арқылы заттың концентрация градиентіне қарсы жасушаға селективті өтуінің негізгі механизмі. Процесс цитоплазмалық мембранада локализацияланған тасымалдаушылардың қатысуымен жүреді - пермеза. Бұл субстратқа өте сезімтал ақуыз сипатындағы заттар. Әртүрлі заттардың (иондар, көмірсулар, амин қышқылдары, липидтер) басым көпшілігі бактерия жасушасының цитоплазмасына белсенді тасымалдану жолымен енеді. Белсенді көлік энергия шығындарын талап етеді. Ол АТФ түрінде, немесе қуатталған мембрананың протон-қозғаушы күші есебінен алынады. Көптеген бактерияларда, көбінесе грамтеріс бактерияларда байланысатын ақуыздар белсенді тасымалдауға қатысады. Бұл заттар мембраналық құрылымның бөлігі емес, пермелермен бірдей емес. Олар периплазмалық кеңістікте локализацияланған. Ақуыздарды байланыстыратын каталитикалық белсенділігі жоқ, бірақ олардың белгілі бір қоректік заттарға, амин қышқылдарына, көмірсуларға және бейорганикалық иондарға жоғары жақындығы бар. 100-ден астам әртүрлі байланысатын ақуыздар оқшауланған және зерттелген. Белсенді тасымалдау екі жолмен жүзеге асырылады: Тасымалданатын заттың химиялық модификациясы жоқ. Тасымалдаушы заттың химиялық модификациясымен. Бірінші жағдайда қоректік молекула периплазмалық кеңістікте ақуызы бар кешен түзеді. Ақуыз цитоплазмалық мембрананың белгілі бір пермезасымен өзара әрекеттеседі. Цитоплазмалық мембрана арқылы энергияға тәуелді енуден кейін «субстрат - периплазмалық ақуыз - пермеаза» кешені диссоциацияланып, субстрат молекуласы бөлінеді. Екінші жағдайда келесі дәйекті процестер байқалады: Мембраналық фермент-2 цитоплазмасынан фосфоенолпируватпен фосфорлануы. Субстрат молекуласы цитоплазмалық мембрананың бетімен фосфорланған фермент-2 арқылы байланысады. Мембрана арқылы субстрат молекуласының цитоплазмаға ауыспалы тасымалы. Фосфат тобының странд молекуласына ауысуы. «Субстрат-фермент» кешенінің цитоплазмасындағы диссоциация. Субстрат молекулалары жасушалардың цитоплазмасында жиналып, оларды фосфорлану салдарынан дәл қалдыру қабілетін жоғалтады деп атап көрсетілген. Кейбір авторлар белсенді тасымалдаудың екінші бағытын (берілген заттың химиялық модификациясымен) қоректік заттардың жеке (төртінші) тасымалдау режиміне бөледі - топтардың (радикалдардың) транслокациясы (ауысуы) Сұрақ 2 Қоректік орта. Анықтамасы, жіктелуі, олардың мағынасы, мысалдары. "Элективті орта" терминін орыс тілінде жазыңыз Элективті: тұзды агар, пептонды су, селениттік орта. Среда элективная — среда, обеспечивающая преимущественный рост одних организмов по сравнению с др. Элективную среду используют обычно для получения накопительных культур микроорганизмов. Қоректік орталарда:Бактерияның өсіп-өнуіне,қоректенуіне қажет барлық қоректік заттар жеңіл қабылдайтындай болу керек; қолайлы рН болуы қажет бактерияларға қолайлы болуы қажет; Ылғалдылығы жоғары болуы керек; Мүмкіндігінше мөлдір болуы керек; Стерильді болуы керек; Өсу факторы; Изотониялық; Сұрақ 3
Асып түсіру әдісі Ілулі тамшы әдісі көбінесе микробиологияда препараттарды микроскоппен зерттеуде қолданылады. Бұндай препарат микроорганизмдерді сұйық ортада зерттеуге және сұйық микропрепараттарды зерттеуге арналған. Осы әдіспен споралардың қалай өсетінін байқау да ыңғайлы. Осы сатылымда көптеген дайын микропрепараттар бар, оларды тек мектепте ғана емес, үйде де қолдануға ыңғайлы. Алайда, өз дайындықтарыңызды жасау және асып түсетін тамшыларға дайындық жасау қиын емес. Ілулі дәрі Микробиологиядағы ілулі құлдырау микробтардың, көгерудің және басқалардың мінез-құлқын зерттеу үшін қолданылады. Препаратты жасау үшін бізге бояғыш заттар мен арнайы құрал қажет. Нұсқауларды орындау және барлық шарттарды орындауымыз қажет, әйтпесе эксперимент сәтсіздікке ұшырайды, ал микропрепараттар нашарлайды. Аспаға арналған дәріні дайындауға арналған Әрекеттер алгоритмі келесідей: Мұқабаны дайындаимыз. Оған микроорганизм суспензиясының бір тамшысын жағыңыз. Ол үшін биологиялық ілмекті қолданыңыз. Тамшы салбырап тұруы үшін стаканды төңкеріп қойыңыз. Үлгіні ортасында ойығы бар қақпақтың құдығының үстіне қойыңыз. Маңызды! Тамшы әйнекке тимеуі керек, ол еркін ілулі тұруы керек. Асып түсіру әдісі Камераны тығыздау үшін алдымен қақпақ сырғыма ойығының шеттерін вазелинмен майлаңыз. Барлық манипуляциялар жүргізілгеннен кейін сіз «тәжірибелік» микроорганизмдерді байқай аласыз. БИЛЕТ 10 Сұрақ 1
Сұрақ 2 Бактериялардың тыныс алу түрлері. "Микроаэрофилдер" терминін орыс тілінде жазыңыз. Жауабы: Бактериялар тыныс алуы үшке бөлінеді: аэробты,анаэробты және аралас тыныс алу. Аэробты тыныс алуда олар оттегіні қажет етеді, оттегі бар ортада ғана өсіп,көбейеді. Қысым әрекетіне қарай аэробтар екіге бөлінеді: қатаң аэробтар(тек оттегіні қажет етеді,парциальды қысымда өседі) және микроаэрофилдер(төмен парциальды қысымда өседі). Анаэробты тыныс алуда энергияны алу үшін оттегіні қолданбайды. Екіге бөлінеді: қатаң анаэробтар(оттегі олар үшін улы) және аэротолеранттылар(оттегіні қолданбайды,бірақ оттегі бар ортада тіршілк ете алады). Аралас тыныс алу оттегі бар ортада және оттегі жоқ ортада тіршілік ете алады. Өсіп-өнуге қабілетті болады. Сұрақ 3 Сіз жағындыны келесі жолмен бояйсыз: ақ сүзгі қағазын қойып, бетіне карбол фуксинін құйыңыз. Жағындыны бу пайда болғанша қыздырамыз. Препаратты сумен шайып, қағазды алып тастаңыз. 5% күкірт қышқылын жағыңыз, сумен шайыңыз, метилен көгімен шайып және 4 минут ұстаңыз, қайтадан сумен шайыңыз және құрғатыңыз. Бояу әдісін, оны қолдану мақсатын, сіз жұмыс істейтін зертхананың түрін және осы микроорганизмнің патогенділік тобын атаңыз. Жауабы: Бұл Циль-Нельсон әдісімен бояу. Қышқылға төзімді микробактериялар (туберкулез қоздырғыштары, микобактериоз, алапес) анықтау үшін микроорганизмдерді бояу әдісі. Микроорганизмдердің қышқылға төзімділігі олардың жасушаларында липидтер мен оттек қышқылдарының болуына байланысты анықтайды. Мұндай микроорганизмдер сұйылтылған бояғыш ерітінділерімен нашар боялады. Микроорганизмдердің жасушаларына бояғыштың енуін жеңілдету үшін препаратқа карбол-фуксин жағылады да, жалынмен қыздырылады. БИЛЕТ 7 Вопрос 1
Вопрос 2
Вопрос 3 При проведении окраски по Граму на мазок положили фильтровальную бумагу с генцианвиолетом. Опишите последующие этапы окраски Ответ: Далее нужно бумагу залить водой и в течении 1 минуты окрасить препарат , затем после окраски нужно аккуратно убрать бумагу пинцетом и нанести на препарат раствор Люголя .После мазок препарата обрабатываем спиртом в течении полминуты и промываем под водой держа вертикально .Промыв препарат водой наносим фуксин Пфейфера на 1 минуту не больше ,мазок опять промываем водой .Для того чтобы высушить мазок препарата используем фильтр фильтровальную бумагу и мазок готов БИЛЕТ 3 Сұрақ 1
1)Клебсиелла Бұл атау Э.Клебстің құрметіне қойылған. Клебсиелла тұқымдасына екі түр кіреді: Klebsiella pneumoniae және Enterobacter. Бірінші түр екі түрге бөлінеді: K. ozaenae, K. rinoscleromatis. Морфология және физиология Klebsiella pneumoniae түрлерінің өкілдері қысқа, жуан, қозғалмайтын грамтеріс таяқшалар, олар басқа энтеробактериялардан айырмашылығы айқын полисахаридті капсулаларды құрайды. Клебсиелла, басқа энтеробактериялар сияқты, қоректік орталарға қажет емес. Олар глюкозаны қышқылмен және газбен ашытады және оны пайдаланады және цитратты жалғыз көміртек көзі, ал аммиак азот көзі ретінде пайдаланады. Клебсиелланың кіші түрлері биохимиялық сипаттамасымен ерекшеленеді. Enterobacter түрлерінен айырмашылығы, K. pneumoniae флагелла жетіспейді, орнитин декарбоксилазасын синтездемейді және сорбитті ашытады. Клебсиелла түрлерінің дифференциациясы олардың көмірсуларды ашытуға, уреаза мен лизин декарбоксилазаны түзуге, цитратты қолдануға және басқа белгілерге қабілеттілігі негізінде жүзеге асырылады. Клебсиелла шырышты колониялар түзеді. Антигендер Клебсиелла құрамында О- және К-антигендері бар. Барлығы шамамен 11 О-антиген және 70 К-антиген белгілі. Соңғылары капсулалық полисахаридтермен ұсынылған. Клебсиелланың серологиялық идентификациясы олардың антигендік айырмашылықтарына негізделген. K. pneumoniae құрамында О- және К-антигендердің көп мөлшері бар. Клебсиелланың кейбір О- және К-антигендері Эшерихия мен Сальмонеллалардың О-антигендеріне жатады. Патогенділігі және патогенезі Klebsiella pneumoniae вируленттілігі олардың капсулалық полисахаридпен, пиламен және сыртқы мембраналық ақуызбен байланысты адгезиясына, содан кейін энтероциттердің көбеюіне және колониясына байланысты. Капсула бактерияларды фагоцитарлы жасушалардың әсерінен қорғайды. Бактерия жасушалары жойылған кезде эндотоксин (LPS) бөлінеді. Сонымен қатар, Klebsiella pneumoniae термостабильді энтеротоксин бөліп шығарады, бұл сұйық ішектің люменіне ағып кетуін күшейтеді, бұл ACD патогенезінде маңызды рөл атқарады, ал гемолитикалық белсенділігі бар мембранотоксин. Клебсиелла - пневмония, ОКЗ, риносклерома, озенаның қоздырғыштары. Олар сондай-ақ несеп-жыныс органдарына, ересектер мен балалардың ми қабығына, токсико-септикалық жағдайларға және жаңа туған нәрестелердегі өткір респираторлық ауруға зақым келтіруі мүмкін. Клебсиелла аурухана ішілік инфекцияны тудыруы мүмкін. K. pneumoniae туындаған пневмония үшін өкпенің лобулаларында көптеген ошақтардың пайда болуы тән, содан кейін олардың көп мөлшерде клебсиелла бар зақымдалған тіндердің бірігуі мен шырыштығы. Мүмкін басқа органдарда іріңді ошақтардың пайда болуы және сепсис дамуы мүмкін. K. rhinoscleromatis тудырған склеромада мұрынның шырышты қабаты (риносклерома), мұрын-жұтқыншақ, трахея, бронхтар зардап шегеді. Тіндерде гранулемалар кейінгі склеротикалық өзгерістермен қалыптасады. K. ozenae қоздыратын озенада мұрынның шырышты қабаты мен аксессуарлық қуыстар зардап шегеді, содан кейін турбиналардың атрофиясы және ұрық секрециясы шығады. Сұрақ 2 Сізге және сіздің зертханашыңызға патогендігі 3-4 топтағы микроорганизмдері бар зертханада бактериологиялық зерттеу жүргізу қажет. Зертхананың қай аймағында сіз және сіздің зертханашыңыз жұмыс істейді? Түсіндір. Сіздің жұмысыңыздың және зертханашының жұмысының түрі неге байланысты болады?
Қорытынды: 3-ші зерттеу кезеңі. Қиғаш агарда микробтар өскен. Қиғаш агардағы дақылдан жағынды дайындалып, Грамша боялып, микроскопияланады. Сұрақ 3 Грам бойынша бояу кезінде жағындыға Пффейфер фуксині бар сүзгі қағазы қойылды. Бояудың алдыңғы кезеңдерін сипаттаңыз Жағынды дайындау: Слайдқа + мәдениет тамшысы. (егер мәдениет агармен болса, онда + Cap. Phys-ra). Кептірілген. Бекіту (жалынның үстінен 3 рет ұстаңыз). Анықтайды: (фкусинмен Пфейффера, синькой Леффера) Бояу әдістері Грам бойынша: (Грам ( + ) – күлгін, Грам ( - ) - қызыл). Приготовление мазка: На предметное стекло + каплю культуры. (если культура с агара то + кап.физ-р-ра). Высушивают. Фиксация (провести над пламенем 3 раза). БИЛЕТ 2 Вопрос 1
Вопрос 2 Вам и Вашему лаборанту предстоит работа в лаборатории с микроорганизмами 1-2 группы патогенности. В какой зоне лаборатории Вы и Ваш лаборант будете работать? Поясните. Какие зоны существуют в данной лаборатории? Они разделяются на зоны ,так сказать их степени опасности .На сегодняшний день подразделяется на три зоны: заразная, условно-заразная и чистая. В данном случае я с лаборантом буду работать в заразной зоне , т.к. в данной зоне проводятся лабораторные работы с 1-2 группы патогенности .Это должно быть отдельное помещения, данная работа должна проводиться с очень хорошо защищенной одеждой. Вопрос 3 При приготовлении мазков из агаровой культуры обжигают края пробирки на пламени спиртовки. Поясните цель данного действия. Орындаған: Закенов Айбек Тобы: 19-011-2к БИЛЕТ 5 Сұрақ 1
Сұрақ 2 Сіз және сіздің зертханашыңыз зертханада паразитологиялық зерттеу жүргізуіңіз керек. Зертхананың қай аймағында сіз және сіздің зертханашыңыз жұмыс істейді? Түсіндір. Сіздің жұмысыңыздың және зертханашының жұмысының түрі неге байланысты болады? Сұрақ 3 Грам бойынша бояу жүргізген кезде жағындыға Люголь ерітіндісі тамызылды. Осы қадамның мәнін көрсетіңіз. "Грам бойынша бояу" терминін орыс тілінде жазыңыз Жауабы: Сұрақ №1: Суретте бізге бактерияның спора түзу процесін көрсеткен. Бактериялар қандай да бір қолайсыз жағдайларға түскен сәтте , өзін қорғау үшін спора түзеді. Спора бактерияның ішіне түзіле бастайды. Бұл жерде өткізіп алынған кезең - проспора мен спораның түзілу кезеңі. Бұл процесстің нәтижесінде толықтай жетілген спора түзіледі. Спора түзілу кезеңдерінің аяғында спораға қажетті барлық құрылымдары дамиды. Арасында кортекс атты қабаты пайда болады. Спора әртүрлі сыртқы факторларға төзімді болады. Спора түзілгеннен кейін жасушаның белгілі бір жеріне орналасып, жасушаның аутолизі жүреді. Сұрақ №2: Бактериялық зертханада жұмыс жасағанда зерттеу үселінен 10-15 см алыс тұру керек. Себебі , спирттен жанып тұрған от жалынынан зақымадану мүмкіндігінен. Жұмысты міндетті түрде зертханашымен жүргізу қажет. Себебі, зерттеу жүргізу барысында зақым алғанда , қасында алғашқы көмек көрсететін адам болу қажеттігінен. Сұрақ №3: Микроорганизмдерді микроскопиялау кезінде оларды ажырату үшін қолданады, яғни Люголь ерітіндісімен әсер еткенде микроорганизмдер әртүрлі түске боялады. «Грам бойынша бояу» - «Окрашивание по Граму» БИЛЕТ 8 Сұрақ 1
Сұрақ 2 Зерттелетін материалын себу әдістерін атаңыз және сипаттаңыз. Пробиркадан сұйық ортасы бар пробиркаға себу: Микробиологиялық тәжірибеде қолдану: 1. Микроорганизмдердің тыныс алу түрін анықтау. 2. Микробтық массаның жинақталуы Кесілген агары бар пробиркаға пробиркадан себу: Микробиологиялық тәжірибеде қолдану: микробтық массаның жинақталуы. Шөкевич бойынша себу: Микробиологиялық тәжірибеде қолдану: таза мәдениетті оқшаулау және протеус қозғалғыштығын анықтау. Аралас ортасы бар пробиркаға пробиркадан себу: Микробиологиялық тәжірибеде қолдану: Сахаролитикалық белсенділікті анықтау. Протеолитикалық белсенділікті анықтау. Микробтық массаның жинақталуы. Құтыларға тамшуырмен себу: Микробиологиялық тәжірибеде қолдану: суды санитарлық-бактериологиялық зерттеу. Сұрақ 3 Жағындыны Грам бойынша бояу кезінде жағынды бетіне генцианвиолеті бар сүзгі қағазы қойылды. Бояудың келесі кезеңдерін сипаттаңыз. "Грам бойынша бояу" терминін орыс тілінде жазыңыз 1.Бекітілген жағындағы сүзгі қағаз арқылы генциан фиолеттің карбол спирттік ерітіндісін тамызамыз. 2.1-2мин-қа люгол ерітіндісін тамызамыз 3.Этиль спиртімен 30-60с бояудың күлгін түсі кеткенге дейін түссіздендіреміз 4.Сумен шаямыз. 5.1-2мин фуксиннің сулы ерітіндісімен бояп, сумен шаямыз,кептіріп микроскоптаймыз. Метод окраски по Граму Шултаев Азамат ЖМ19-008-01 |
