_Призма және оның қасиеттері_(11 сынып). Сабаты таырыбы Призма жне оны асиеттері Сабаты масаты 1 Призманы анытамасын, тік призма
 Скачать 279.44 Kb.
|
|
Сабақтың тақырыбы: Призма және оның қасиеттері Сабақтың мақсаты: 1) Призманың анықтамасын , «тік призма», «дұрыс призма», «көлбеу призма» ұғымдарын енгізу. 2) Призманың бүйір беті, толық беті ауданын формулаларын жете білу , танымдық қабілеттерін дамыту. 3) Оқушыларды ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа,жылдамдыққа ,ептілікке тәрбиелеу. Сабақтың түрі: Жаңа сабақ Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, талдау . Сабақтың көрнекілігі: Слайдтар, математикалық диктант, электрондық оқулық. Сабақтыңбарысы: І. Ұйымдастыру ІІ. «Кім жылдам» (қайталаусұрақтары) ІІІ. Математикалықдиктант.(көпнүктелердіңорнынаматематикалықтерминдерінжазу) ІV. Жаңасабақ V. Есептершығару VІ. Сабақтыбекіту. VІІ. Сабақтықорытындылау: (бағалау). «Формуланыкімдұрыстабады?» VІІІ. Үйгетапсырма І. Ұйымдастыру Оқушылармен сәлемдесу; Оқушыларды түгелдеу; Назарларын сабаққа аудару; Оқу – құралдарын түгелдеу. ІІ. Үй тапсырмасын оқушылардан сұрақ қою арқылы тексеремін. «Кімкөпбіледі, солұтады»(қайталаусұрақтары) 1. Тұйық облыс дегеніміз не? Жауабы: Шекара мен ішкі облыстың бірігуін айтамыз 2. Кеңістіктік облыс дегеніміз не? Жауабы: Бір жазықтықта жатпайтын , кем дегенде төрт нүктені қамтитын облысты айтамыз 3. Дене дегеніміз не? Жауабы: Тұйық кеңістіктік облыс дене, ал егер ол шектелген болса, оның шекарасы дененің беті деп аталады. 4. Көпжақ дегеніміз не? Жауабы: Беті саны шектеулі көпбұрыштардың бірігуінен тұратын денені айтамыз 5. Дөңес көпжақ дегеніміз не? Жауабы: Егер көпжақ өзінің жағын қамтитын жазықтықтардың кез-келгеніне қарағанда тұтастай бір жақ бетінде орналасса, онда ол дөңес көпжақ дейміз ІІІ. Математикалық диктант. (көп нүктелердің орнына тақырыпқа сәйкес сөздерді жазу. ) Көпжақтың құрам бөліктері............. Көпжақтың бетін құрайтын көпбұрыштар көпжақтың ............ деп аталады. Жақтарының ортақ қабырғалары- .................. деп аталады. Қырларының ортақ нүктелері - .............. деп аталады. Көпжақтың бір жағында жатпайтын екі төбесін қосатын кесіндіні - ............ деп аталады. ІV. Жаңа сабақ Анықтама. Призманың құрам бөліктерінің қасиеттері: 1) табандары тең 2) табандары параллель жазықтықтарда жатады 3) бүйір қырлары параллель және тең. Көлбеу призма. Тік призма. Екі жағы параллель жазықтықтарда жататын өзара тең көпбұрыштар, ал қалған жақтары осы көпбұрыштармен ортақ қабырғалары бар параллелограмдар болып келген көпжақты призма деп атайды. Призманың құрам бөліктері ABCD және A1B1C1D1 - көпбұрышты призманың табандары, қалған жақтары бүйір жақтары, олардың бірігуі призманың бүйір беті, бүйір жақтарының ортақ қабырғалары бүйір қырлары деп аталады. Призманың бір жағында жатпайтын екі төбесін қосатын кесіндіні призманың диагоналі деп атайды. Бір табанның нүктесінен екінші табан жазықтығына түсірілген перпендикуляры призманың биіктігі деп аталады. Табан қабырғаларының санына байланысты призма үшбұрышты, төртбұрышты , ... , n бұрышты деп аталады.  Бүйір қырлары табандарына перпендикуляр болатын призманы тік призма деп,ал бүйір қырлары табанына көлбеу болса,көлбеу призма деп аталады.  Егер тік призманың табандары дұрыс көп бұрыштар болса,онда ол дұрыс призма деп аталады. Тік призманцң бүйір беті: Тік призманың бүйір беті (бүйір бетінің ауданы) табанының периметрін призманың биіктігіне көбейткенге тең болады: S=pһ Мұндағы: S-Призманың бүйір беті, p-призманың табанының периметрі, һ-призманың биіктігі Призманың толық беті: Призманың толық беті (толық бетінің ауданы) бүйір бетімен табандары аудандарының қосындысына тең болады. S=ph+2Sт Мұндағы: ph-призманың бүйір беті, 2Sт- призманың табан аудандары (астынғы және үстіңгі табандары) Призманың көлемі:Кез келген призманың көлемі оның табан ауданын биіктігіне көбейткенге тең болады. V=SH Мұндағы: V-призма көлемі,S-призманың табанының ауданы,H-призманың биіктігі. V. Есептер шығару: 1.Көлбеу призманың бүйір қыры 15 см және оның табан жазықтығымен жасайтын бұрышы 300 - қа тең. Призманың биіктігін табыңыз. 2. Тік призманың табаны катеттері 6 см және 8 см болып келген тікбұрышты үшбұрыш.Егер призманың биіктігі 7 см болса, оның толық бетінің ауданын табыңыз. 3. Үшбұрышты дұрыс призманы бүйір жағының диагоналі d-ға тең және табан жазықтығымен ᵠ бұрыш жасайды. Призманың бүйір бетінің ауданын табыңдар  Есеп 2.Төрт бұрышты дұрыс призманың табан ауданы 144 кв.см,ал биіктігі 14 см.Призма диагоналын тап.  Есеп 3. Дұрыс төртбұрыш призманың диагоналы 2см және табанына 30 градус бұрыш жасайды. Призманың толық бетінің ауданын тап. Есеп 4. Дұрыс дөрт бұрыш призманың диагоналы 2  - ке тең де, бүйір бетіне 30 градус бұрыш жасайды.Призманың көлемін тап. . VІ. Сабақты бекіту. Призманың құрам бөліктерінің қасиеттері: 1) табандары тең 2) табандары параллель жазықтықтарда жатады 3) бүйір қырлары параллель және тең VІІ. Сабақты қорытындылау: (бағалау). . «Формуланы кім дұрыс табады?» VІІ. Үйге тапсырма §2. Призма. Моделін жасау     |