САЯ ССС (1). Сакрализация

• Название: Сакрализация
• Дата: 23.06.2021
• Размер: 21.61 Kb.
• Имя файла: САЯ ССС (1).docx
• Тип: Документы; #220554

Сакрализация

Этимология: [лат. sacer - қасиетті]

Дефиниция: діни реттеу саласына әртүрлі қоғамдық және жеке сананы, әлеуметтік қатынастарды, адамдар мен мекемелер қызметін тарту үрдісі.

Мысал: Ежелгі Египеттегі патшалық билікті сакрализациялау біздің дәуірімізге дейінгі 4-ші мыңдардың аяғында - 2-мыңжылдықтың басында. Египет патшаларының билігін қасиетті ету ғылыми египтологияның алғашқы қадамдарынан бастап Ніл алқабындағы ежелгі өркениеттің маңызды құбылысы ретінде бағаланды.

Саммит

Этимология: (ағылш. summit-жоғарғы; сондықтан жоғары деңгейдегі кездесуді білдіреді)

Дефиниция: сыртқы саяси келісімдер жүргізіп, шешімдерге келу үшін мемлекеттердің жоғарғы басшыларының кездесуі

Мысал: "Ресей — Еуропалық Одақ саммиті" (Ресей Президенті мен Еуропалық одақ басшылығының кездесуі), "ТМД саммиті", "АТЭС саммиті" және т. б.

Санкция

Этимология: (лат. sanctіo – аса қатаң қаулы)

Дефиниция: құқықтық норманың бір бөлігі, шаруашылық және қаржы қызметін қалыпты жүргізу ережелерін, келісімді, шарттық немесе басқа да міндеттемелерді бұзушыларға қатысты мәжбүрлеу жолымен ықпал ету шаралары

Мысал: Халықаралық-құқықтық Санкциялар-мемлекеттер немесе халықаралық ұйымдар мемлекетке қолданатын ұжымдық немесе біржақты мәжбүрлеу шаралары

Сателлит

Этимология: [лат. satellites - жолаушы, жақтас]

Дефиниция: формалды тәуелсіз, бірақ іс-жүзінде басқаларға тәуелді мемлекет;

Мысал: Великобритания, Греция, Дания, Исландия

Сегрегация

Этимология: (латынша segregatio — бөлу)

Дефиниция: адамдардың қоғамда әлеуметтік статустарының айырым белгісі бойынша санаттарға бөлінуі; мұндай топтар арасындағы байланыстарға ішінара не толық тыйым салынып, өмірлік қарекет салаларының шектелуі талап етіледі.

Мысал: Екі ғасыр бойы нәсілдік сегрегация және саяси-әлеуметтік дискриминация АҚШ-та Азаматтық құқықтар туралы актіні президент Линдон Джонсон 1964 жылы 2 шілдеде қабылдағанға дейін, сегрегацияға тыйым салумен болды.

Секуляризация

Этимология: [лат. saecularis - зайырлы]

Дефиниция: саясаттың діннен азат етілуі, оның табиғи-тарихи үрдіске айналуы.

Мысал: вроде бы КЗ пример бола алад типа зайырлы мемлекет қой

Селекторат

Этимология:

Дефиниция: бұл адамдар тобы немесе тіпті тұтас әлеуметтік топ - олар өздері тікелей билікте емес, бірақ нақты кім билікте екенін анықтайды.

Мысал: РФ Москвада және Санкт-Петербургте орын алған электорат және селекторат арасындағы конфликт

Сепаратизм

Этимология: лат. separatus-бөлек

Дефиниция: жікшілдік, оңашалануға тырысушылық.

Мысал: Каталон тілінде сөйлейтін аумақтарды Испаниядан бөлу және тәуелсіз мемлекет құру. 2017 жылы Каталония билігі референдум өткізді, оның барысында қатысушылардың 90% -ы бөлінуді қолдап дауыс берді. Қазан айының соңында Испания үкіметі автономияның тоқтатылатындығын жариялады. Әр түрлі қалалардағы қақтығыстар кезінде 500-ден астам адам жарақат алды.

Сецессия

Этимология: [лат. suessio - кетем]

Дефиниция: ежелгі Римде плебейлердің наразылық көрсетіп қаладан шығып кетуі

Мысал: 1861 жылы Америка Құрама Штаттарынан алты Оңтүстік мемлекет бөлініп, Америка конфедеративті штаттарын құрды

АҚШ заңы Штаттардың кетуін қарастырмайды (бірақ тыйым салмайды).

Социализация

Этимология:

Дефиниция: бұл бірқатар құжаттарда белгіленген және қоғамның әрбір мүшесі үшін міндетті болып табылатын белгілі бір саяси нормаларды, ережелерді, заңдарды сіңіру процесі.

Мысал: Саяси әлеуметтену отбасында жалпы тәрбие процесінің ажырамас бөлігі ретінде басталады. Ата-аналар мен үлкен отбасы мүшелері балаға белгілі бір саяси көзқарастарды ғана емес, сонымен қатар саяси мінез-құлық үлгілерін де береді. Ата-аналардан және басқа отбасы мүшелерінен бала алғаш рет саяси өмірге қатысу және қатысудан аулақ болу, алғашқы эмоционалды және рационалды бағалау мысалдарын алады.

Социализм (Социал-Дарвинизм. Социал-демократизм.)

Этимология: латын. socialis - қоғамдық

Дефиниция: әлеуметтік әділеттілік пен теңдікке негізделген, мақсаттары мен мұраттары социалистік қоғам орнатумен байланысты ілім. / XIX ғ. соңы мен XX ғ. басындағы қоғамдағы адамзат дамуы заңдылықтарын биологиялық эволюциямен байланыстыратын және қоғамдық әмірдің анықтаушы факторлары ретінде өмір сүру үшін күресуге анағұрлым қабілеттілерді табиғи іріктеу принципін ұсынатын идеялық ағым

Мысал: Зерттеушілер 19 ғасырда Америка Құрама Штаттарындағы әлеуметтік дарвинизм туралы өз пікірлерін дамытты. Мысалы, бір кездері Герберт Спенсер биология ғылымының бір ақиқаты нәсілдердің, әсіресе арий халықтарының кездейсоқ араласуы, онымен бірге болатындарға қарағанда мүлдем жаңа, тіпті күшті типтегі адамның пайда болуына әкелуі мүмкін деген. . Спенсердің пікірінше, дәл қазіргі уақытта болған ең үлкен өркениетті құруға американдықтар жақындаған.

Софистика

Этимология: ежелгі грек тілінен. даналық; София

Дефиниция: дауласу немесе дәлелдеу кезінде қисынсыз пікірлерді, софизмдерді, яғни, сырттай ғана дұрыс болып көрінетін айлаларды саналы тұрде қолдану.

Мысал: Фрасимах үкіметті қойшылармен, ал адамдарды отармен салыстырды. Ол мемлекетте шығарылған заңдар билік басындағылардың қажеттіліктері мен мүдделеріне негізделген деп тұжырымдады және әлеуметтік әділеттілік тұжырымдамасына пессимистік көзқарас білдірді. Критий «күштілер құқығы» доктринасы тұрғысынан жазылған заңның ешқандай мағынасы жоқ деп тұжырымдады

Спикер

Этимология: ағыл. Speak – сөйлеу, сөйлеуші

Дефиниция: бірқатар парламенттік мемлекеттердегі парламент басшысының немесе палата басшысының аты. Мысалы, АҚШ-та өкілдер палатасының спикері, Ұлыбританияда қауымдастар палатасының спикері дейді.

Мысал: ҚР Парламенті Сенатының спикері Ашимбаев Маулен Сағатханович болып табылады

Спичрайтер

Этимология: ағыл. speechwriter

Дефиниция: баяндамаларды, мемлекеттің жоғары лауазымды тұлғаларына, саясаткерлерге, қоғам қайраткерлеріне немесе кәсіпкерлерге арналған сөздерді құрастырушы.

Мысал: Иосиф Сталиннің жеке басына табынушылықты айыптайтын Никита Хрущевтің Коммунистік партияның ХХ съезіне жасаған баяндамасын оның Волынскоедегі мемлекеттік саяжайда сөйлеген авторлары жазды.

Стагнация

Этимология: фр. тоқырау, лат. стагно - мен қозғалыссыз жасаймын, тоқтаймын; лат. тоқырау

Дефиниция: саясатта, экономикада, мәдениеттегі және т.б.экономикадағы, өндірістегі, саудадағы және т.б. тоқырау. Саясатта қоғамдық өмірдегі тоқырау саяси селқостықпен, тұрғындардың саясаттан бас тартуымен сипатталды.

Мысал: Тоқыраудың бізге ең жақын мысалы - 1980 жылдардың екінші жартысындағы КСРО экономикасы. Жоспарлы экономика жүйесі прогреске нашар бейімделген болып шықты, бұл жұмыссыздық, инфляция, өмір сүру деңгейінің төмендеуі сияқты проблемаларды күшейтті.

Статус-кво

Этимология: лат. status-quo ante bellum - «соғысқа дейінгі жағдай», аббревиатурасы - status-quo

Дефиниция: Халықаралық құқықтық тәжірибеде бұл термин соғыс басталғанға дейін болған жағдайды белгілеу үшін қолданылды. Көбіне әңгіме сол саяси, құқықтық немесе басқа мәртебесінде қалуға ниеттенген мемлекеттер мен басқа аумақтық бірліктер туралы болып отыр.

Мысал: Көптеген адамдарға бұрынғы күйінде қалу жаңа жолмен өмір сүруді бастағаннан гөрі оңайырақ.

Стратификация

Этимология:

Дефиниция: қоғамның әлеуметтік жіктелуі. Біз қоғамының әлеуметтік құрылымын сөз еткенде қоғам өзінің құрылымы жағынан бірдей емес екендігін айтып еткен едік. Қоғам адамдарының арасында теңсіздік бар.

Мысал: Біз тарихтан қоғамның әр даму сатысына тән түрлі стратталардың болғанын білеміз. Қоғам адамдарын стратталарға жіктеудің тарихи үш типі белгілі. Олар: касталар; сословиелер; таптар

Сублимация

Этимология: лат. sublіmo – биікке көтеремін

Дефиниция: саясатта саяси көшбасшылардың энергиясын бір саладан екінші салаға ауыстыру, қайта бағыттау процесі.

Мысал:

Суверен

Этимология: фр бастап. суверен - «жоғарғы», «ең жоғарғы»

Дефиниция: қандай-да бір шектеусіз және мерзімсіз мемлекет ішіндегі жоғарғы билікке толық иелік ететін адам.

Мысал: Қазіргі егеменді көшбасшылар арасындағы әртүрлі атақтардың мысалдары болып Жапония императоры Нарухито, Бельгия королі Филипп

Суверенитет (саяси)

Этимология:

Дефиниция: мемлекеттің ішкі және сыртқы саясаттағы саяси тәуелсіздігі. Ол шетелдің ішкі іске араласпауын қамтамасыз етуі қажет

Мысал: Бірінші дүниежүзілік соғыс қарсаңында Сербияға өзінің егемендігінен бас тарту туралы ультиматум қойылды, осылайша тәуелсіздік жоғалды. Егер Сербия бұл шартты орындаған болса, онда ол мемлекет ретінде өмір сүруін тоқтатады, өйткені егер егемендік болмаса, онда мемлекет те жоқ.