|
|
сит13. Шаыру орнында 48 жастаы ер адам, диванда жатыр. Есі бар
|
Шақыру орнында: 48 жастағы ер адам, диванда жатыр. Есі бар.
Әйелінің сөзіне қарағанда 4 сағат бұрын, сол жақ шүйде аймағындағы қатты ауырсынуға, оң аяқ-қолдағы әлсіздікке, әсіресе қолда, шағым айтқан. Төсекке жатқызылған. Жарты сағаттай бұрын төсектен тұрғанда аяқ-қолдағы әлсіздік күшейіп, сөздерді айтуы бұзылған, әйелінің айтқанын ұғуы қындаған. Анамнезінде гипертониялық ауру 8 жыл бойы АҚ=140-150/80-85 mm Hg және арасында 170/90 mm Hg дейін көтерілумен, арасында амбулаторлы ем алып отырған. Объективті: жағдайы ауыр. Тыныс алу мүшелері ерекшеліксіз, ТАЖ = 18 рет мин, тынысы везикулярлы, қатқылдау, сырыл жоқ. Пульс=66/мин, ырғақты, толымдылығы қанағаттанарлық. АҚ=170/100 mm Hg. Жүрек тондары тұйықталған, аорта үстінен II тон акценті. Неврологиялық статус: желке бұлшық ететрінің ригидтілігі, сол жақта Кернига симптомы оң. Тілдің оңға девиациясы. Оң жақты гемипарез, қолда басым; иық буынында қозғалыс жоқ, жамбас-сан және тізе буынында қозғалыс толық көлемде, тобық буынында қозғалыс шектелген. Сіңір рефлекстері оң жақта күшейген, Бабинский рефлексі екі жақтан, моторная және сенсорлы афазия.
Тапсырма
Алғашқы диагнозды койыңыз
Шұғыл көмек
Тамырішілік инфузия жасау техникасын жазыңыз
Жауабы:
1.Жедел бас-ми кан айналымы бузылысы
2. Инсульттің алғашқы белгілері. Инсультті анықтау үшін FAST тестті (Face Arm Speech Test, аудармасы «Бет-Қол-Сөз-Тест) қолданамыз .
Инсультпен ауырып тұрған адамның күйін мынадай 4 қарапайым белгіcі арқылы тануға болады:
* Науқастан күлуін өтініңіз (ол талпынуы мүмкін, бірақ күле алмайды )
* Әңгімеге тартыңыз (мысалы, «бүгін ауа райы керемет, солай ма?» десеңіз, сөйлеуге қиналады немесе сөйлей алмайды)
* Екі қолын қатар көтеруін өтініңіз (ол бұны істей алмайды)
* Тілін шығаруын өтініңіз (тілі жыбырлап не қайырылып тұрады)
Дәрі-дәрмекпен емдеу.
"CAB" шұғыл жәрдем сызбасына сәйкес өмірлік маңызды функцияларды қолдау-компрессия( жүрекке тікелей емес массаж), тыныс алу жолдарын босату, жасанды тыныс алу.
Адекватты оксигенацияны қамтамасыз ету: бас аяғының жоғары жағдайын қамтамасыз ету (30 градус). Жоғарғы тыныс алу жолдарының дәретханасы, қажет болған жағдайда ауа өткізгішті орнату. Реанимобиль, ӨЖЖ жағдайларында тасымалдау кезінде көрсеткіштер бойынша: Ком Глазго шкаласы бойынша 8 баллдан төмен сананың тежелуі, тахипноэ 1 минутына 35-40, брадипноэ 1 минутына 12 баллдан төмен, Р2 60 мм.С. төмен төмендеуі.рСО2 50 мм астам.ст., артериялық қан және өкпенің өмірлік сыйымдылығы дене салмағынан 12 мл/кг кем, өсу цианоз. ЅаО2 95% - дан кем болғанда оксигенотерапия жүргізу қажет (оттегі берудің бастапқы жылдамдығы 2-4 л / мин.)
Ақ бақылау және түзету:
Ақ күрт төмендеуін болдырмау!
Өткір кезеңде, егер ол 220/120 мм.С. деңгейінен аспайтын болса, АҚ төмендеуі ұсынылмайды.құжат! Тасымалдау ұзақтығы 40 минуттан артық болғанда АҚ 200-220/120 мм.С. жоғары көтерілген кезде.ст. бастапқы мөлшерден 15-20% - дан артық емес төмендету керек. АҚ<160/90 мм рт құлауына жол бермеу маңызды. (гипертензия анамнезі жоқ адамдарда) және 180/100 мм с. (алдыңғы тұрақты гипертензиясы бар адамдарда): урапидил 10 немесе 12,5 мг көктамыр ішіне бөлінген дозалармен, каптоприл 6,25-12,5 мг тілге арналған, метопрололол 5-10 мг, кезең-кезеңмен көктамыр ішіне. АҚ кезінде 100-110/60-70 мм Ср.құжат 100-110/60-70 мм С.төмен АҚ кезінде 0,9% натрий хлориді ерітіндісі – 250-500 мл.изотониялық ерітіндіде сұйылтады және инфузоматты (бастапқы доза 5 мкг/кг/мин дейін) пайдалана отырып / Т енгізеді. Бастапқы енгізу жылдамдығы минутына 3-6 тамшы. АҚ және Пульс жиілігінің қатаң бақылауымен енгізу жылдамдығы минутына 10-12 тамшыға дейін ұлғайтылуы мүмкін, көлемді алмастыратын заттарды енгізу глюкокортикоидтармен бірге болуы мүмкін: натрий хлориді 0,9% ерітінді – 250-500 мл, преднизолон 120-150мг немесе дексаметазон 8-16мг, бір рет, ағынды және одан әрі инфузия тиімсіз болғанда 100-110 мм.с. шегінде орташа АҚ жоғарылағанға дейін жалғасады.ст. мұндай жағдайларда, ең алдымен, инсультпен бір мезгілде миокард инфарктінің дамуын анықтау керек.
Дене температурасын бақылау:
* гипертермия 37,5 – тен жоғары дамыған кезде дене температурасының төмендеуі көрсетілген-есірткіге жатпайтын анальгетиктер (ҚҚСД));
* гипертермия 38,0-ден астам кезде есірткіге жатпайтын және есірткі анальгетиктері (фентанил 0,005%);
* салқындатудың физикалық әдістері •
Су-электролит балансын бақылау (гиповолемияны жою)):
* парентеральды енгізілетін сұйықтықтың көлемі гиповолемияны жою және айналмалы сұйықтықтың көлемін өтеу үшін натрий хлоридінің изотониялық ерітіндісін енгізеді.
Құрысуды басу:
* диазепам 0,15 -0,4 мг/кг в/в 2-2,5 мг/мин енгізу жылдамдығымен, қажет болған жағдайда 0,1-0,2 мг/кг / сағ енгізуді қайталау;
* 20-25 мг/кг вальпрой қышқылы алғашқы 5-10 мин., содан кейін 1-2 мг/кг/сағ жылдамдықпен тұрақты инфузия • Тәулігіне 4 рет болюсті енгізу мүмкін, тәуліктік доза 25-30 мг/кг / тәу;
* рефрактерлік эпилептикалық статус кезінде және Реланиум тиімсіз болғанда сыртқы тыныс алу функциясын бақылаумен натрий тиопенталын қолдану. Тиопентал-бензодиазепиндер мен вальпрой қышқылынан кейін К/Т енгізуге арналған үшінші кезектегі құрал. 250-350 мг к/т 20 секунд ішінде, әсер болмаған жағдайда препаратты 50 мг к/т дозада ұстамаларды толық тоқтатқанға дейін әрбір 3 минут сайын қосымша енгізу. Одан әрі демеуші дозаға ауысу, орташа алғанда, әр сағат сайын 3-5 мг/кг в/с. Барбитуралық наркоздың ұзақтығы 12-24 сағатты құрайды.
Глюкоза деңгейін түзету:
Гипергликемия ≥ 200 мг/дл (11 ммоль / л) - глюкозасыз сұйықтықты қосымша қабылдау .Қант диабетімен ауыратын науқастар қысқа әсерлі инсулиннің тері астына инъекцияға, инсулин енгізгеннен кейін 60 минуттан кейін қан глюкозасын бақылауға ауыстырылуы тиіс.
Гипогликемия <60 мг / дл (<3,3 ммоль/л) - 30 мл глюкоза ерітіндісі (20-40%) көктамыр ішіне
Жедел жәрдем кезеңінде келесі препараттар қолдануға болмайды:
* нифедипин;
* аспирин;
* барбитурлық қатардағы препараттар (фенобарбитал, бензонал, гексенал, натрий тиопенталы);
* нейролептиктер (аминазин, трифтазин);
* 40% глюкоза;
* эуфиллин және папаверин;
• дегидратациялайтын препараттар (фуросемид, глицерин, сорбитол, маннитол).
NB! "Уақыт-ми" тұжырымдамасы: жақын инсульт орталығына шұғыл тасымалдау(40минут-3 сағат-6 сағат).
3. 1. Науқасқа өзін таныстыру, Іс-шара басында науқасқа өз іс-әрекетіңізді түсіндіріп, шыдамдылық, мейірімді кейіп танытып, науқастың сұрақ қоюуына мүмкіндік беру. Сол дәріге аллергиясы жоқ екеніне көз жеткізу.
2. Науқастың қай қолына еңгізу керектігін анықтау.Ісінулердің жоқтығына көз жеткізу
3. шынтақ буынында қолын жазып, қол астына жастықша қою
4.Қолды жуу, кептіріп және антисептикпен өңдеу. Стерильді қолғап киіу.
5. Құтынын сыртындағы жазуын оқу: атын, мерзімін. Жарамдылығына көз жеткізу(түсі, мөлдірлігі,тұнбасы). Жүйені қолданбас бұрын қаптаманың герметикалығын, ине, қақпағының бүтіндігін тексеріп, пакетті ашу
6. Дәрілік ерітіндісі бар флакон тығыншасынан метал немесе пластмассалы дискісін алып тастау, тығынды спиртпен өңдеп, «ауалық фильтрден» иненің қақпағын алып оны тығынға енгіземіз.
7. Сұйықтық ағатын регуляторды жабу (қысқыш). «ауалық фильтрдің» заглушкасын ашу.
8. Флаконды аударып, штативкебекітеміз.
9.Флакондағы ерітіндімен капельницаның ауалық фильтірін басу арқылы жүйені ерітіндімен толтырамыз.
10. Қысқышты ашып , т/і инъекция жасау үшін иненің қақпағын аламыз.
11. Жүйені ерітіндімен толтырамыз. Қысқышты жауып, жүйеде ауа жоғын тексеру , қақпағын жауып – жүйе ерітіндімен толған, т/і тамшылатып енгізуге дайын.
12.Науқастың иығының төменгі үштен бірбөлігіне жгут орналастырамыз.Науқастың саусақтарын бірнеше рет бүгуін сұраймыз (жұдырығын қысу), егер науқас істей алмаса білегінен басып, қанды шынтақ венасына айдаймыз. Венаны пальпациялаймыз
13.Бірінші стерильді шарикпен үлкен аймақты , екінші стерильді шарикпен кіші аймақты, үшінші стерильді шарикпен инъекция жасайтын орынды өңдейміз.
14. Оң колға инені алып , ақырын қақпағын алып , иненің үшкір бұрышын жоғары қаратып, сол қолдын бас бармағымен көк тамырды бекітеміз.Иненің үшкір бұрышын венаның жолымен енгізіп, терісін тесіп вена қабырғасына түсеміз.Вена пункцияның сәтті белгісі –инеде қан пайда болуы.Жгутты шешу.
15. Құю жылдамдығын зажиммен орнатамыз (1минутына тамшы санын) Инені лейкопластырьмен бекітеміз
16. Құю барысында науқастың жағдайын бақылау, жүйенің қалыпты қызметін тексеру. Құю аймағында инфильтрация мен ісік болмауын бақылау. Ине тромбы болса және құю тоқтаса венопункцияны басқа венадан немесе сол венаның басқа жерінен венопункция жасаймыз немесе жүйені қайта жалғаймыз.
17.Флаконда сұйықтық қалмағанда және тамшылатқышқа түспегенде құюды тоқтату. Инені венадан шығару.Ине орнын спиртке малынған мақта шаригімен сүрту.
18. Науқасқа қолын шынтақ буынында бүгіп, спиртке малынған шарикті 2-3 мин ұстауын өтіну. Егер науқас ессіз жағдайда болса лейкопластырмен бекіту.
19. Системаны флаконнан ажыратып , системаны Б классына арналған медициналық отходқа арналған құтыға салу.
20.Қолғапты шешіп Б классына арналған медициналық отходқа арналған құтыға салу . Қолды жақсылап жуып,орамалмен кептіру.
Жедел жәрдем бригадасы шақырту бойынша келген кезде 44 жастағы ер кісінің ес-түссіз жатқанын анықтады. Науқастың өмір анамнезінен қандайда бір ақпарат жинау мүмкін болмады. Қарау кезінде: есі Глазго шкаласы бойынша – 5 балл. Қарашықтары бірдей, фотореакциясы төмендеген Жалпы милық және ошақты неврологиялық симптоматикасы жоқ. Тері қабаттары бозғылт, төменгі жақтың ісінулері. Нормотермия. Кеуденің алдыңғы тері қаббатында телеангиоэктазиялар. Пальмарлы эритема орны бар. Тынысы өздігінен,беткей, шулы, ТАЖ минутына- 26. Өкпе үстінен тыныстың әлсіреуі, бірең құрғақ сырылдар естіледі.Жүрек тондары құныққан,ритмді, ЖСЖ минутына-110рет,АҚ 100/70 мм.сын.бағ. Іші көлемде ұлғайған, пальпацияға жауап бермейді.
Тапсырма
Алғашқы диагнозды койыңыз
Шұғыл көмек
Тамырішілік инфузия жасау техникасын жазыңыз
1.Бауыр циррозы.Бауырлық кома.
2.Оттегі сатурациясы 90%-дан төмен болған жағдайда,тыныс жолдарының өткізгіштігін жақсарту қажет(трубка немесе ларингеальді маска орнату арқылы),оксигенотерапия,тыныс тоқтаған жағдайда-өкпені жасанды тыныс алдыру.
Дезинтоксикациялық және метаболикалық терапия: глюкоза 5% 400 мл немесе реамберин 1,5% 400 мл в/в; пиридоксин (вит В6) 5% 5 мл в/в; аскорбин қышқылы (вит. С) 5% 5-10 мл в/в;
преднизолон 90—120 мг (3% 3—4 мл) в/в немесе басқа глюкокортикоидты препараттар
Ми ісінуінің алдын алу үшін: маннитол 20% 200 мл в/в в 10 минут ішінде, дексаметазон 8 мг (0,4% 2 мл) в/в;
Өкпе ісінуі кезінде: фуросемид (лазикс) 1% 4-8 мл в/в.
Симптоматикалық терапия:мұрыннан қан кеткен жағдайда-мұрын қуысының алдыңғы тампонадасы.
Өңештің кеңейген веналарынан қан кеткен кезде: этам- зилат (дицинон) 12,5% раствор 2 мл в/м или в/в, аминокапроновая кислота 5% раствор 50-100 мл в/в тамшылатып, ви- касол 1% раствор 1 мл в/м;
|
|
|
| |
|
|
Скачать 32.17 Kb.