ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
БЕКІТЕМІН ӨАжЦИ директоры____________Б.О. Омарбеков
«____» __________________ 20___г.
«Энергетика» кафедрасының
меңгерушісі _____________ Е.А.Сарсенбаев
«____» __________________ 20___г.
СИЛЛАБУС ERG 1681 «Электрлік машиналар»
3 кредит Семестр 1
2019 - 2020 оқу жылы
Алматы, 2019
Ә.Бүркітбаев атындағы Өнеркәсіптік автоматтандыру және цифрлау институты
«Энергетика» кафедрасы
Оқытушылар туралы ақпарат:
Лектор
Малдыбаева Толкын Сыдыккызы Офис сағаттары – понед.11.05-13.00,
ТКМҒ, 208
Email: maldybaeva_t@mail.ru
| Оқытушы
(зертханалық сабақтар)
Ахамбаев Руслан Саметович
Офис сағаттары – понед. 8.55- 9.45
ТКМҒ, 16 13.15-15.10
|
Курстың мақсаты:
Подготовка специалистов высокой квалификации, способных самостоятельно выполнять весь перечень задач, связанных с проектированием надежных и экономичных электрических машин и трансформаторов.
Курстың мазмұны:
Освоение теоретических и практических знаний процессов электромеханического преобразования энергии, конструкции электрических машин, их свойств, характеристик, правил эксплуатации.
Пререквизиттер:
-_ «Математика»
-_ «Физика»
-_ «ТОЭ»
Постреквизиттер:
-_«Электроснабжение»
-_«Автоматизированный электропривод»
-_«Электрические системы и сети»
Әдебиеттер тізімі:
Базовая литература
| Дополнительная литература
| [1] Беспалов В.Я.. Котеленец Н.Ф. Электрические машины. М.: Академия, 2010.
| [6] Иванов-Смоленский А.В. Электрические машины. М.: Энергия, 1980.
| [2] Костенко М.П., Питровский Л.М. Электрические машины. М.: Энергия, 1975 (части 1 и 2).
| [7] Проектирование электрических машин. / Под ред. И.П. Копылова М.: Энергоатомиздат, 1980.
| [3] Копылов И.П. Электрические машины. М.: Энергоатомиздат, 1986.
| [8] П.М. Тихомиров Расчет трансформаторов. М.: Энергоатомиздат, 1986.
| [4] Брускин Д.Э., Захарович А.Е., Хвастов В.С. Электрические машины и микромашины. М.: Энергоатомиздат, 1987.
| [9] Сергеев П.С., Виноградов Н.В., Горяинов Ф.А. Проектирование электрических машин. М.: Энергия, 1970.
| [5] Справочник по электрическим машинам. Т.1 и Т.2 / Под общ. ред. И.П. Копылова и Б.К Клюкова, М.: Энергоатомиздат, 1989.
| [10] О.Д.Гольдберг, Я.С. Гурин, И.С. Свириденко Проектирование электрических машин и трансформаторов. М.: Высшая школа, 1984.
|
Күнтізбелік–тақырыптық жоспар:
Апта
| Дәрістер тақырыбы
| Тәжірибелік сабақтар тақырыбы
| Әдебиетке сілтеме
| Тапсырманы орындау мерзімі
| 1
| 1.1 Кіріспе. Электр машиналардың аныктамасы және классификациясы. Трансформаторлардың құрылысы мен жұмыс істеу принципі. ЭҚК теңдеу. Келтірілген трансформатор. Электрлік алмастыру схемасы. Бос жүріс режимі.
| 1.1 Бір фазалы және үш фазалы трансформаторларды зерттеу.
| [1], стр. 7-18
[3]
глава 1,
стр. 6-10
|
| 2
| 1.2 Қысқа тұйықталу режимі. Қысқа тұйықталу үшбұрышы. Жүктеме режимі. Трансформатордың толық және жеңілдетілген векторлық диаграммалары. Шықпалық кернеудің өзгеруі. Шығындар мен ПӘК.
| 1.2 Үш фазалы екі орамалы трансформатордың қосылу топтарын зерттеу.
| [1], стр. 18-55 [3]
глава 1,
стр. 10-27
| Задание РГР-1
| 3
| 1.3 Үш фазалы трансформаторлар. Магниттік сұлбалар (схемалар). Орамалардың қосылу схемалары. Трансформаторлардың параллель жұмыс істеуі.
|
| [1], стр. 56-60
[3]
глава 2,
стр. 28-41
| Задание СРС-1 (задачи)
| 4
| 1.4 Трансформаторлардың арнайы типтері. Автотрансформаторлар. Өлшеуіштік трансформаторлар. Жарылуға қауіпсіз трансформаторлар. Дәнекерлеу трансформаторлары. Реакторлар
| 1.3 Үш фазалы екі орамалы трансформатордың параллель жұмыс істеуін зерттеу.
| [1], стр. 72-75
[3]
глава 3,
стр. 42-71
|
| 5
| 2.1 Айнымалы ток машиналар теориясының жалпы сұрақтары. Айнымалы ток машиналардың негізгі түрлері. Статор орамдары. Айнымалы ток машиналар статорының орамаларындағы ЭҚК. Жоғары гармоникалар туралы түсінік. Жоғары гармоникаларға статор орамаларының қысқаруы мен таратылу әсері. Айнымалы ток машина орамаларындағы магниттеу күші.
|
| [1], стр.84-129
[3]
глава 3,
стр. 72-85
| Задание РГР-2
| 6
| 2.2 Асинхронды машиналар. Жұмыс режимдері. Сырғу мен айналу саны. Ротор айналып және айналмай тұрған кездегі үш фазалы асинхронды машина. Электрлік алмастыру схемасы.
| 2.1 Қысқа тұйықталған роторлы және фазалы роторлы асинхронды қозғалтқыштарды зерттеу.
| [1], стр. 129-140
[3]
глава 3,
стр. 86-92
| Задание СРС-2 (задачи)
| 7
| 2.3 Энергетикалық диаграмма. Электрмагниттік айналдыру моменті. Механикалық сипаттамалар.
Механикалық сипаттамаға желінің кернеуі және ротор кедергісінің әсері. Жұмыстық сипаттамалар.
2.4 Асинхронды қозғалтқыштарды іске қосу әдістері. Айналу жылдамдығын реттеу. Бірфазалы асинхронды қозғалтқыштар.
|
| [1], стр.141-172
[3]
глава 3,
стр. 92-101
|
| 8
| 1-аралық бақылау
| Мультивариантный тест
| 8 неделя
| 9
| 2.5 Синхронды машиналар. Құрылысы және жұмыс істеу принципі. Синхронды генератордағы якорь реакциясы. Синхронды генераторлардың сипаттамалары. Синхронды генераторлардың параллель жұмыс істеуі.
| 2.2 Желімен параллель жұмысқа қосылған үш фазалы синхронды генераторды зерттеу.
| [1], стр. 173-210
[3]
глава 4,
стр. 102-117
| Задание СРС-3 (задачи)
| 10
| 2.6 Синхронды қозғалтқыштарды іске қосу әдістері. Синхронды қозғалтқыштың векторлық диаграммасы. Қоздыру тоғы шамасының синхронды қозғалтқыштың жұмысына әсері. Синхронды қозғалтқыштардың жұмыстық сипаттамалары. Синхронды қозғалтқыштардың бұрыштық сипаттамалары.
| 2.3 Үш фазалы синхронды козғалтқышты зерттеу.
| [1], стр. 211-219
[3]
глава 5,
стр. 118-127
|
| 11
| 2.7 Синхронды машиналардың арнайы түрлері. Синхронды компенсаторлар.
|
| [1], стр. 220-231
[7]
глава 2,
стр. 47-89
|
| 12
| 3.1 Тұрақты ток машиналары. Құрылымының негізгі элементтері. Якорь орамалары. Якорь орамындағы ЭҚК.
| 3.1 Тәуелсіз және параллель қоздырылатын тұрақты ток генераторын зерттеу.
| [1], стр.233-275 [7]
глава 1,
стр. 358-406
| Задание СРС-4 (задачи)
| 13
| 3.2 Электромагниттік момент. Якорь реакциясы. Коммутация. Коммутация шарттарын жақсарту әдістері.
|
| [1], стр.276-287 [7]
глава 1,
стр. 406-445
|
| 14
| 3.3 Тұрақты ток генераторлары. Тәуелсіз қоздырылатын генератор. Генераторлардың өздігінен қоздырылу шарттары. Параллель және аралас қоздырылатын генераторлар. Параллель жұмыс істеуі.
3.4 Тұрақты ток қозғалтқыштары. Қозғалтқыштарды іске қосу әдістері. Қозғалтқыштардың сипаттамалары. Параллель және аралас қоздырылатын қозғалтқыштар
| 3.2 Тәуелсіз және параллель қоздырылатын тұрақты ток қозғалтқышын зерттеу.
| [1], стр.287-307
[7]
глава 4,
стр. 167-204
|
| 15
| 2- аралық (финалдық) бақылау
| Мультивариантный тест
| 15 неделя
|
| Емтихан
| Жазбаша
| Кесте бойынша
| *Күнтізбелік – тақырыптық жоспарда мейрам күндеріне байланысты өзгерістер болуы мүмкін
Тапсырмалар және оларды орындау бойынша қысқаша нұсқаулықтар:
Студенттің өзіндік жұмысы (СӨЖ): СӨЖ – семестр бойы пән бойынша өткен материалдарды қамтитын 4 тапсырманы орындау қарастырылған. Тапсырмалар жазбаша немесе электронды орындалуы және көрсетілген мерзімде тапсырылуы қажет. Тапсырманың дұрыс және толық шешілуі, тапсырма үшін белгіленген макимал баллдың 70%-на бағаланады. Мұғаліммен жұмыс істеу (МЖІ): МЖІ – өткен тақырыптар бойынша оқытушының басшылығымен есептерді өз бетінше шешу қарастырылған. Тапсырмалар тәжірибелік сағат уақытында беріледі. Барлық студенттерге бұл тапсырмаларды орындау міндетті және оның нәтижелері ағымдық өзіндік жұмыс ретінде ескеріледі. Жұмыстарды уақтылы орындау және тапсыру бағалау кезінде ескеріледі. Тәжірибелік жұмыс: Тәжірибелік жұмыста нақты есептерді теориялық немесе компьютер бағдарламаларымен шешу қарастырылған. Есептер сабақ кезінде қарастырылған үлгі есеп түсіндірілгеннен соң беріледі. Орындалған тапсырмаларды сәйкесінше рәсімделеді. Жұмыстарды уақтылы орындау және тапсыру бағалау кезінде ескеріледі. Аралық бақылау: Аралық бақылау бір семестрде екі рет болады. Бірінші аралық бақылау (8-апта) жазбаша түрде өткізіліп, нақты бір есепті шешуден тұрады. Екінші аралық бақылау (15-апта) өткен дәрістік материалдар бойынша сұрақтардан құралған мультивариантты тест көрінісінде өткізіледі. Емтихан: Емтихан жазбаша өткізіледі және үшбөлімнен тұрады: 1)базалық (20-24 балл); 2) арнайы (8-10 балл); премиалды (8-10 балл). Студенттреге алдын ала емтихан билетінің нолінші варианты беріледі. Емтиханның ұзақтығы 2 академиялық сағат. Егер емтихан бағасы төмен болған жағдайда, оны көтеру үшін ешқандай қосымша тапсырма берілмейді.
Жұмыстарды бағалау критериясы:
Әріптік жүйе бойынша баға
| Бағаның цифрлық эквиваленті
| Критерий
| А
| 95 – 100
| Есептің дұрыс құрастырылғанын және шешілгенін бағалайды, қатені түзетуге нұсқаулық береді
| A -
| 90 – 94
| Практикалық есептерді құрастырады және шешеді
| В +
| 85 – 89
| Нәтижелерді талдайды, қателерді түзетеді
| В
| 80 – 84
| Алынған нәтижелерді талдайды
| В -
| 75 – 79
| Жаңа есептерді шешуде формулалар мен әдістерді дұрыс қолданады
| С +
| 70 – 74
| Терминдерді, негізгі ұғымдар мен формулаларды, ережелер мен принциптерді түсінеді, схеманы оқиды, есептерді шешу формулалары мен әдістерді біледі
| С
| 65 – 69
| Терминдерді, негізгі ұғымдар мен формулаларды, ережелер мен принциптерді түсінеді, схеманы оқиды
| С -
| 60 – 64
| Терминдерді, негізгі ұғымдар мен формулаларды, шешу әдісін, ережелерді және принциптерді, схеманы оқуды біледі
| D +
| 55 – 59
| Терминдерді, негізгі ұғым және формулаларды, шешу әдісін, белгіленуін біледі
| D
| 50 – 54
| Терминдерді, негізгі ұғым және формулаларды, белгіленуін біледі
| F
| 0 – 49
| Білмейді
|
Жұмысты кеш тапсыру саясаты: Уақтылы тапсырылмаған жұмыстардың максималды бағасы әр кешіккен апта үшін 10%-дан азайып барады. Егер Сіз аралық бақылауды себепті өткізіп алуға мәжбүр болсаңыз, Сіз оқытушыны алдын ала ескертуіңіз қажет. Барлық студенттер бақылау тапсырып, бағалары порталға қойылған соң бақылауды тапсыруға рұқсат берілмейді. Бақылауды себепсіз өткізу Сізді оны тапсыру құқығынан айырады.
Сабақтарға қатысу саясаты: Студент дәріс және тәжірибелік сабақтарға дайындалып келуі қажет.Жұмыстардың барлық түрін (тәжірибелік және өзіндік) уақтылы толық орындау және қорғау қажет. Студент сабақтарға кешікпей келуі және жіберіп алмауы керек.
Академиялық мінез-құлық және этика саясаты: Толерантты болыңыз, өзгенің пікірін құрметтеңіз. Қарсы пікіріңізді нақты тұжырымдаңыз. Плагиат және басқа да әділетсіз жұмыстарға тиым салынады. Емтихан тапсыру кезінде басқа студентке сыбырлап айтуға, басқа студент үшін емтихан тапсыруға қатаң тиым салынады. Егер студенттің ереже және тәртіп бұзғаны анықталса, оған қорытынды «F» бағасы қойылады.
Пән бойынша оқыту шеңберінде, кез келген сыбайлас жемқорлық көрінісінің ешқандай түріне жол берілмейді. Осындай әрекеттерді ұйымдастырушы (оқытушы, студенттер немесе олардың тапсырмасы бойынша үшінші тұлға) ҚР заңдарын бұзғаны үшін толық жауапкершілікке тартылады.
Көмек: Өзіндік жұмысты орындау, оны тапсыру және қорғау бойынша кеңес, өткен материалдар бойынша қосымша ақпарат алу үшін жәнеде оқу курсы бойынша кез келген басқа сұрақтармен оқытушыға оның офистік сағат уақытында жүгінуге немесе электронды байланыс құралдары арқылы байланысуға болады.
«Энергетика» кафедрасының отырысында қарастырылған, 2019жыл «12» тамыз, №1 хаттама.
Құрастырған лектор Т.С.Малдыбаева
МЕН қол қою арқылы«Электрлік машиналар» курсының жоғарыда көрсетілген критериялары және бағалау жүйесімен КЕЛІСЕМІН.
| Студенттің Т.А.Ж.
| Қолы
| Күні
| 1
|
|
|
| 2
|
|
|
| 3
|
|
|
| 4
|
|
|
| 5
|
|
|
| 6
|
|
|
| 7
|
|
|
| 8
|
|
|
| 9
|
|
|
| 10
|
|
|
| 11
|
|
|
| 12
|
|
|
| 13
|
|
|
| 14
|
|
|
| 15
|
|
|
| 16
|
|
|
| 17
|
|
|
| 18
|
|
|
| 19
|
|
|
| 20
|
|
|
| 21
|
|
|
| 22
|
|
|
| 23
|
|
|
| 24
|
|
|
| 25
|
|
|
| 26
|
|
|
| 27
|
|
|
| 28
|
|
|
| 29
|
|
|
| 30
|
|
|
| |