шоколадтың пайдасы мен зияны. Таырыбы Шоколадты пайдасы мен зияны Баыты Экология, валеология Орындаушы
 Скачать 0.52 Mb.
|
|
Ертіс ауданы Қарақұдық ЖОББМ «КММ» Тақырыбы: «Шоколадтың пайдасы мен зияны» Бағыты: Экология, валеология Орындаушы: Мұрат Әлипа 3-сынып Қарақұдық ЖОББМ Ертіс ауданы Жетекшісі: Уакбаев Амангельды Жуматаевич бастауыш сынып мұғалімі Қарақұдық ауылы 2022 жыл Мазмұны Кіріспе..................................................................................................................... 1. Негізгі бөлім...................................................................................................... 1.1. Шоколадтың түрлері...................................................................................... 1.2. Шоколадтың пайдасы мен зияны туралы.................................................... 2. Практикалық бөлім............................................................................................ 2.1.Сауалнама ........................................................................................................ 2.2.Эксперимент. Үй жағдайында шоколад жасау............................................. Қорытынды.............................................................................................................. Пайдаланылған әдебиеттер.................................................................................... Кіріспе. Мен шоколадты қатты жақсы көремін, сондықтан осы тақырыпты алдым. Мүмкін қазір бәрі: «Оны кім жақсы көрмейді екен?!» деп ойлайтын шығар. Қонақ күткен кезде біз тәттілерден көбінесе нені аламыз? Әрине, бір қорап шоколад кәмпиттерін немесе бірплитка дәмді шоколад аламыз. Мені қызықтырған сұрақ: Ересектер мен балалар қандай шоколадты жақсы көреді екен? Сонымен қатар, шоколад ең алғаш қайда пайда болғанын білгім келді. Шоколадты шамадан тыс көп жесе, адамның салмағы артып, көмірсутек айналымы бұзылуы мүмкін, сонымен бірге шоколад асқазанды ауыртып, ішті кептіреді, тісте қаңғұрт пайда болуы мүмкін екенін де ұмытпау қажет. Зерттеудің мақсаты: шоколад адам ағзасына пайдасы мен зиянын зерттей отырып, денсаулыққа тигізер әсерін анықтай отырып, шоколад жайлы қызықты мәліметтерді қарастыру, Зерттеі өзектілігі: дүкендегі шоколад өнімдерінің пайдасы мен зиянын анықтвй отырып, адам денсаулығына тигізер әсерін анықтап, балаларға насихаттау. Зерттеу міндеттері: 1. Осы тақырып бойынша әдебиеттерді зерттеу және талдау. 2. Шоколадтың құрамы мен түрлерін зерттеу. 3. Шоколадтың адам ағзасына әсерін зерттеу. 4. Ересектер мен балалар арасында сауалнама өткізу. 5. Шоколадты үй жағдайында дайындап көру. Зерттеу нысаны: шоколад өнімдері Зерттеу әдістері: *Ақпаратты талдау, жалпылау; *Сауалнама; *Бақылау. Жұмыстың құрылымы: мазмұны, кіріспе, негізгі және практикалық бөлім, қорытынды, қолданылған әдебиеттер тізімі. I бөлім 1.1.Шоколадтың түрлері. Шоколад – әлемдегі ең танымал десерт. Адамдар жыл сайын осы нәзік тәттіге 7 миллиард доллар жұмсайды, ал сатылымдардың шегі күздің аяғында басталады. Зерттеушілер шоколадты біресе сиқырлы және емдік қасиеттері бар өнім деп мақтаса, біресе жағымсыз жанама әсерлерімен қорқытады. Шоколадтың өте көп түрлері бар. Шоколад қара, сүтті, кеуекті, диабеттік және т.б. болуы мүмкін. Алайда, ең бірінші Орталық және Оңтүстік Американың үнді тайпалары какао бұршақтарының ұтысы, қызыл чили бұрышы және судан жасалған үй десертті өсірді. Кеуекті шоколад негізінде 3/4 көлді қалыптарға құйып, вакуумдық қазандарға орналастырылып, үйік күйде температура) 4 сағат ішінде сақталған шоколад массасынан алынды. Ауа көпірлерді кенеюіне байланысты вакуум жойылған кезде, тақайдың (Wispa, үлпілдеген )мыналарды құрайды. Қоспасыз шоколадты үгітілген какао, ұтылған қант және какао майынан жасайды. Мұндай шоколад какао бұршақтарына тән ерекше қасиеттерге ие. Ұтылған қант пен үгітілген какаоның қарым-қатынасын өзгертіп, шоколадтың дәндік сипаттамаларын - ащыдан тәттіге дейін өзгертуге боладтар. Шоколадта ұйытылған какао бұрылым көп болса, соғұрылым ащы дәмді болады. (Алтын белгі, Люкс, орыс, Тумбелина). Толтырушы бар шоколад қоспасыз және сүт косып шоколад массасынан дайындайды. Оның плиткалары, батончиктер және жаңғырықты, помадалы, шоколадты, жеміс-дәнек, кремді, сүтті, кілегей жарқыраған түрі толтырғыш бар басқа да фигуралар түрінде шығарылды. Диабетті шоколад қант диабетімен ауыратын науқастарға арналған. Шоколад құрамына қанның орнына сорбит, ксилит, манит қосады. Ащы шоколад шоколадтың диеталық сұрыпына жатады. Құрамындағы қанттың аз мөлшерде болуына байланысты, ол өте тәуелсіз сезімін ашу керек ие. Оңдай шоколадтың құрамына майсыздандырылған сүт өнімдерінің ең көп мөлшері жата береді. Толтырғыш рет жаңалықтар қосылуы мүмкін. Мұндай шоколадқа тәтті қоспайды. Какао майынан, қанттан, құрғақ сүттен, какао-массадан жасалған ақ шоколад олар салқындатылмаған ванилиннен арнайы рецепт бойынша дайындалады, сондықтан ол крем (ак) түске ие. Шоколадтың бірнеше түрі бар-қантсыз, жартылай тәтті, қара, сүтті. шоколадта кофеге қарағанда кофеин аз. - Мен білмеймін, - деді ол., құрамында кальций, В1 және В2 дәрумендері, сондай-ақ темір бар. 1.2. Шоколадтың пайдасы мен зияны туралы. Шоколад-күнделікте балалардың ғана емес,ересектердің де өмірі туралы айтылады, сондай-ақ сүйікті тәттілердің бірі. Бүкіл әлемде шоколад ең жоғары ең танымал өнімдердің бірі. Осыған байланысты, қазіргі уақытта олардың уақытты барлық дүкен сөрелерінен көруге болады. Шоколадты рахаттана қолданған кезде оның пайдасы мен зиянды қасиеттері туралы не айтады білесіз бе? Оның сыртқы қаптамасындағы ақпарат шындыққа сәйкес келе ме? Біз бұл туралы ойланып, сөйлесуді жөн көрдік. Шоколад-бұл балаларға арналған ең жақсы сыйлық, бірақ олардың көпшілігі осындай тәттілер бұл тістерге зиян келтіреді және кариесті тудырады деп саналады. Дегенмен, басқа тәттілерден айырмашылығы, бұл шоколад қауіпсіз: тістерге арналған какао эмаль - ИӘ, - деп жауап берді ол. Шоколадтағы какао майы және олардың бұзылуынан қорғайды. Сонымен қатар, шоколад: Көңіл-күйді жақсартады; Күшті арттырады; Қуаттандырады; Жадты ынталандырады; Жүрекке пайдалы; Шоколад-қуат көзі; Ұзақ өмір сүрейік Кальцийдің негізгі көзі Қан қысымының пайдасы Ми қызметін реттейді. Шоколадтағы майлар мен қанттардың көп мөлшері организм үшін негізгі энергия көзі болып табылады.Ондағы Магний мен калий организм мен жүйке жүйесі үшін қалыпты жағдай жұмыс үшін қажет. Сондықтан балаларға шоколад,сондай-ақ спортпен айналысатындар үшін пайдалы. Шоколадтың иісі ұсақтау әрекетін бұзады және өзін жақсы сезінеді болады. Оның құрамына кіретін кейбір заттардың әсерінен шоколад нервтерге оң әсер етеді. Шоколад құрамындағы Фенол холестириннің тотығуына әсер етеді. Көптеген жасөспірімдерде шоколадқа байланысты безеулер пайда болады пікірлер бар, бірақ бұл ғылыми тұрғыдан нақтыланбаған. Британдық оқу күніне бір-екі қоңыр шоколадты қолдану - қартаю процесін азайтады және әжімдердің пайда болуын дәлелдейді.Шоколад құрамында глисемикс индикс төменгі деңгейде, яғни уақыт энергиясын береді-демек. Алайда, шоколад, кез-келген басқа өнім сияқты, зиянды болуы мүмкін: Егер ол көп мөлшерде тұтынылса (бұл жоғары калориялы өнім және артық салмақтың негізі болып табылады); Егер сіз нағыз шоколадты емес, оны жалған қолдансаңыз. Интернеттегі әдебиет пен ақпаратты зерттеу біз мені ерекшелейтін өз пікірімізді жасадық. 1.орауыштағы орын. 2. композицияда үш компонентті іздеу керек: ұсақ какао, какао ұнтағы, какао майы, Егер басқалары болса, шоколад жасанды. 3.Шоколад түсі біркелкі және беті тегіс болуы керек. 4. ол өзіне тән дыбыспен ерекшеленеді. 5.ауызда тез ериді. Шоколадтың бірнеше негізгі түрлері бар. Ащы шоколад какао майы мен ұнтақталған какаодан және қант ұнтағынан жасалады. Ащы шоколадтың пайдасы ауыз толтырып айтарлықтай – бұл десерт түрі кез-келген адамға ұнай бермегенімен, бірақ оның құрамында қант аз болғандықтан және кілегей немесе сүт болмайтындықтан ең зиянсыз болып саналады. Ал көбісінің сүйіп жейтін тәттісі – сүтті шоколад. Ол ащы шоколадтан гөрі тәттірек және калориясы көп. Сүтті шоколадтың құрамында ащы шоколадқа қарағанда какао аз. Ол ұнтақталған какое мен қанттан, какао майы және кілегей немесе сүттен жасалады. Бірақ, алақол өндірушілер шоколадтың бұл түріне соя қосады, бұл өнімнің дәмі мен сапасына айтарлықтай әсер етеді. Сондықтан, шоколад сатып аларда оның құрамына назар аударуды ұмытпаңыз және онда соя болмауы керек. Шоколадтың тағы бір танымал түрі – ақ шоколад. Оның сүтті шоколадтан айырмашылығы құрамында ұнтақталған какао жоқ болуында. Ақ шоколадтың бұл түрінің зиядылығы аса көп емес. Бұл тәттінің құрамында қант өте көп болғандықтан және оған әртүрлі қоспалар қосылатындықтан, айтарлықтай пайдалы емес. Есіңізде болсын, сапалы шоколадты сындырғанда, ол уатылмай шытырлауы керек, сондай-ақ тіске жабыспауы және қолда ерімеуі тиіс. Шоколадтың пайдасы мен зияны туралы көптеген болжамдар бар. Ал салмақ тастағысы келетін адамдар әдетте, шоколадты бірінші болып рұқсат етілген өнімдердің тізімінен сызып тастайды. Бірақ мұндай қатаң көзқарас толығымен дәлелденбеген. Себебі, шоколадты орынды тұтыну дене бітіміне зиян келтірмейді. Сондықтан, өзіңізді сүйікті тәттіден күштеп бас тартқызбаңыз, бірақ күніне 30 грамнан артық жемеңіз. Сонымен қатар, шоколадты зат алмасу процестері бәсеңдемей тұрып таңертең жеген дұрыс. Мысалы, швейцариялықтар әлемдегі шоколадты қатты жақты көретін халық. Олар орта есеппен жылына шамамен он келі шоколад жейді. Бірақ, шоколадты шектен тыс тұтыну қауіпті. Себебі, қанттың соққы дозасы қандағы глюкоза деңгейін бірден көтеріп жібереді, ал ол көмірсу алмасудың ауыр бұзылуына әкелуі мүмкін. Сондықтан, шоколадты плиткасымен бір-ақ жеп тастамай, кішігірім бөліктерден жеп рахат алуға тырысыңыз. Сондай-ақ, шоколадтың құрамында кофеин, теобромин және фенилэтиламин секілді белсенді антидепрессант химиялық заттардың бар болуына байланысты афродизиак қасиеттерге ие. Өздеріңіз білетіндей, шоколад көңіл-күйді жақсартады деген кең таралған пікір бар, және бұл шындық. Өйткені, ағза тәттіге бақыт гормонын (серотонин) және эндорфиндерді (психологиялық стрессті және ауырсынуды жеңілдететін) жақсы өндіру арқылы жауап береді. Ең бастысы – бұл антидепрессантты артық мөлшерде жемеу керек. Оның үстіне, шоколад жеп көңіл көтергеннен кейін қосылған артық салмаққа қуанатаныңыз екіталай. Сонымен бірге, шоколадтың (ащы және сүтті шоколад) құрамында теобромин, яғни жүйке жүйесіне қоздыру арқылы әсер ететін алкалоид бар екенін ұмытпаған жөн. Бұл зат ағзаға шамадан тыс түспеуі керек. Мысалы, какао ағаштарының өсу уақыты 200 жылға жетуі мүмкін, бірақ жеміс беру мерзімі – тек 25 жыл. Ал шоколадты диеталар – дене бітімді сақтаудың ең жақсы жолы емес. Себебі, адамдар өзін қарапайым көмірсулар мен майлардан шектеу және жеткілікті ақуыз мөлшерінен, сондай-ақ тағамдық талшықтар мен минералдардың жеткілікті мөлшерінен бас тарту арқылы, ұйқы безіне қауіпті жүктеме түсіреді. Сондықтан денсаулыққа мұндай күмәнді тәжірибелер жүргізудің орнына, жағымды бонус ретінде теңдестірілген диеталық рационыңызға аз мөлшерде шоколад жеуді қосыңыз. Сауалнама. Шоколад туралы ақпарат көздерін зерттей отырып, біз осы тәттіге жүгінеміз біз ересектер мен балаларға олардың көздерін білу үшін сауалнама жүргіздік. Зерттеу барысында біз 17 адамнан сұхбат алдық. Мен оларды ұстанамын сұрақтар қойды: 1. сізге шоколад ұнайды ма? 2. шоколадтың зияны бар ма? 3.Сіз шоколадты жиі жейсіз бе? 4. Сіз шоколад сатып алғанда, оның құрамына қараңыз? Сауалнаманың нәтижелері диаграммада көрсетілген.
Шоколадты ересектер жақсы көреді 6 адам, 1 онша емес, 1 мүлдем шоколад жемейді, бірақ барлық балалар оны жақсы көреді, бірақ оның пайдасы мен зиян туралы аз біледі және сатып алу кезінде айтарлықтай ешкім қарамайды деп қорытынды жасауға болады. Эксперимент. Үй жағдайындағы шоколад жасау. Осы тақырыпта жұмыс істей отырып, мен тәжірибе жасап көруді шештім мен шешім қабылдадым: үйде шоколад жасауға бола ма? Оны дайындау рецепттер әртүрлі, бірақ мен біреуін таңдадым. 5 ас қасық сүт, 50 гр. сары май, 6-8 ас қасық қант, 5 ас қасық какао, 1 шай қасық ұн. Силикон немесе мұз қалыптарын қолданыңыз болады. Табаға сүт, какао, қант салып, жақсылап араластырыңыз, отқа салыңыз біз қоямыз. Қайнатыңыз, 50 г май қосыңыз және қоспаны ақырын араластырыңыз. Содан кейін сізге аздап ұн қосып, қайнату керек. Ұн толық және біртекті араластырғаннан кейін кастрюльді оттан шығару керек. Толтырғыш ретінде мен жаңғақтарды қостым. Содан кейін қоспасы пішіндерге құйып, мұздатқышқа 3-4 сағатқа қою керек. Шоколад қатты және өте дәмді болды.       Қорытынды Зерттей отырып, мен нағыз шоколадтан бас тартуға ешқандай себеп екеніне көз жеткіздім. Менің гипотезам жартылай расталды: шоколадтың адам ағзасына пайдалы әсер етуі желінген шоколад санынан ғана емес, оның құрамындағы заттарға, какао мөлшеріне де байланысты болады. Тағамға ащы шоколадтың жоғары сапалы сұрыпын пайдаланған жөн. Алайда ол шоколадтың кез-келген түрінде болатындықтан, ащы шоколад қана пайда әкеледі деуге болмайды, тек шоколадты аз мөлшерде пайдалану қажет. Қорытындылай келе: шоколад тек тәтті ғана емес, егер оны бірбеткейлі пайдаланбаса,пайдалы да болып келеді. Әзірше шоколадтың нақты ұсынылатын мөлшері анықталмаған – өздеріңіз жеп рахаттанып, достарыңызбен бөлісіңіз. Деңсаулықтарыңыз мықты болсын! Пайдаланған әдебиеттер 1. "Мурзилка" журналдары, А.Семенов" пайдалы нәзіктік", №4, 2001ж. 2. НЯМ-Балалар энциклопедиясы, 2002ж 3.А. Б. Фунтиков, дәмді және пайдалы тағам туралы кітап. 10000 аспаздық тамаша ... , М.2005ж 4. Рецепттер кітабы, 2006ж. 5. Интернет-ресурстар |