Тексерілді: К.М.Жумырова
(оқу ісі орынбасары)
САБАҚ: Қазақ әдебиеті
|
Мектеп: Жем қалалық №5 ЖББОМ
|
Күні: 15.09.2022ж
|
Мұғалімнің аты-жөні: Р.М.Жетпісбай
|
Сынып: 7
|
Қатысқандар:
|
Қатыспағандар:
|
Тақырыбы:
|
«Қыз Жібек» жыры. Сұлулық пен парасаттың жыршысы
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары
|
7.Т/Ж4. Көркем шығармадағы кейіпкер бейнесін ашып, үзінділерді жатқа айту
|
Сабақтың мақсаттары
|
Барлық оқушы: Жырды оқиды, мазмұнын ашады, сұрақтарға жауап береді. Көптеген оқушы: Кейіпкерлер бейнесін ашады, үзінділерді жатқа айтады. Тапсырмаларды өз бетінше орындайды.
Кейбір оқушы: Жырдың композициялық құрылысына талдау жасайды.
|
Бағалау критерийлері
|
1. Жыр мазмұнын аша алады;
2. Композициялық құрылысын талдай алады;
3. Кейіпкерлер бейнесін аша алады;
4. Үзінділерді жатқа айта алады.
|
Тілдік мақсат
|
Түйінді сөздер мен фразалар:
Лиро-эпостық жыр, жанр, салт-дәстүр, жаугершілік
Сыныптағы диалог/жазу үшін сай келетін пайдалы лексика/терминология
Менің байқағаным,…
Менің ойымша,…
Мен ойлаймын…
|
Алдыңғы оқу
|
«Қыз Жібек» жыры. Оқушылар жыр мазмұнын меңгерген.
|
Пәнаралық байланыс
|
тіл, тарих, өнер
|
Құндылықтарға баулу
|
Адалдық, құрмет, ынтымақтастық, Отансүйгіштік, достық
|
Жоспары
|
Жоспарланған кезең
|
Жоспар бойынша орындалуы тиіс іс-әрекет
|
Дереккөз
|
Сабақтың басы
Сабақтың ортасы
|
Ұйымдастыру. Сәлемдесу. Сыныпқа жағымды психологиялық ахуал қалыптастыру. Назарларын сабаққа аудару.
«Оркестр» ойыны арқылы сыныпты топқа бөлу. Қазақтың ұлттық аспаптарын атау арқылы сынып 4 топқа бөлінеді.
1-топ- «Домбыра», 2-топ- «Қобыз», 3-топ – «Жетіген», 4-топ - Сырнай
Мұғалімнің кіріспе сөзі
Атыңнан айналайын қазақ деген,
Қазағымның жырларын ғажап дер ем.
Қыз Жібектей қыздары ару болса,
Төлегендей ұлдары батыр дер ем,- демекші бүгінгі сабақ — «Қыз Жібек» жырының «Сұлулық пен парасаттың жыршысы» тақырыбында жыр мазмұнын ашып, кейіпкерлер бейнесіне талдау жасап, үзінділер жаттаймыз.
«Қыз Жібек» жыры – қазақтың ең көне мұраларының бірі, лиро-эпостық дастандарының ішіндегі ең көркемі. «Қыз Жібек» жыры-аңыз емес, тарихи оқиға, кейіпкерлері өмірде болған адамдар. Жырдың негізгі кейіпкерлері — Төлеген мен Жібек бірін-бірі шын сүйген ғашықтар,бірақ әке батасынан аттап кеткен Төлегеннің өлімі мен Жібектің қайғылы тағдыры талай жанарларға жас үйірілтпей қоймайды. Жібек бейнесі - сұлулық пен әсемдіктің символы, қазақ халқының мақтанышы, рухани ескерткіш.
Сабақта «Қыз Жібек» жыры бойынша талқыланатын тақырып, мақсат және бағалау критерийлері таныстырылады.
Топтық тапсырма.
Мақсаты: оқушылардың білімге деген құштарлығын арттыру, қызықтыру арқылы білімін тереңдету, зияткерлік қабілетін дамыту.
Тапсырма барысы:
1-ден 4-ке дейінгі сандар,
4 конверт : жасыл, сары, қызыл, көк
Топтың мүшелері бір сан таңдап алады, әр санға сәйкес тапсырма беріледі.
1. Қызыл конверт- «Қыз Жібек» жырындағы кейіпкерлерді талдау.
2. Жасыл конверт- «Қыз Жібек» жыры бойынша сұрақтар
3. Көк конверт- «Қыз Жібек» жыры бойынша кейіпкерлердің бейнесін ашатын үзінділерді жатқа айту
4. Сары конверт- «Қыз Жібек» кинофильмі туралы мәлімет
Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың сөзімен: “Білімді, интеллектуалды адамдарсыз,озық ғылымсыз Қазақстанның перспективасы жоқ. Қазір адамдардың бәсекелестігі, білімнің бәсекелестігі, ғылымның бәсекелестігі жүруде. Бұған дайындалу қажет”.
Жасыл конверт- «Қыз Жібек» жыры бойынша сұрақтар:
Әр дұрыс жауапқа 10 ұпай/
1. Жырдың тақырыбы не? (Махаббат тақырыбы)
2. Неше бөлімнен тұрады?
(2 бөлім. 1. Төлегеннің Жібекке үйленуі.
2. Жібектің Сансызбаймен қосылуы).
3. Сюжеті. (Сюжет біреу — жігіттің үйленуі)
4. Кейіпкерлері: Төлеген, Жібек, Бекежан, Шеге, Қаршыға, Базарбай, Сырлыбай, Сансызбай, Қамқа, Кербез, тағы басқа.
5. Жырдың түйіні не? (Махаббатқа адалдық, салт — дәстүрді, әдет — ғұрыпты сақтау.)
Қызыл конверт— «Қыз Жібек» жырындағы кейіпкерлерді талдау, жырдан үзінді жатқа айту (20 ұпай).
Жырдағы Төлеген бейнесі мен Бекежан бейнесі қалай беріледі?
Қыз Жібекті қалай суреттейді? Жырдан үзінді жатқа айту.
Сары конверт— «Қыз Жібек» кинофильмі туралы мәлімет айту
10 ұпай
Көркем фильм 1970 жылы режиссер Сұлтан Қожықовтың, жазушы Ғабит Мүсіреповтің жазған сценарий бойынша түсірілген. Сценарийді Ғабит Мүсірепов араб қаріптерімен жазған, сондықтан да оны ешкім түсінбегендіктен, фильмнің түсіру тобын жинап алып, жазушы бәріне өзі оқып берген.
Композиторы — Нұрғиса Тілендиев.
Ән өлеңдерінің авторы — Қадыр мырза Әли.
Фильмнің авторлары: Асқар Сүлейменов пен Олжас Сүлейменов.
Төлеген мен Жібек рөлдеріне Құман Тастанбеков және Меруерт Өтекешева таңдалды.
Балалар! Ұрпақ санасында мәңгі сақталатын, көркем жырға арқау болған басты кейіпкерлеріміз Төлеген мен Жібек бейнесінің қыр сырын жан — жақты ашу үшін «Қыз Жібек» кинофильмін көріп, сюжеттерін арқау етейік.
Жұптық жұмыс. Мағынаны тану
Жырдың композициялық құрылымына талдау.
Оқиғаның басталуы: Жағалбайлы еліндегі оқиға.
Оқиғаның дамуы: Төлегеннің жар іздеп жолға шығуы.
Оқиғаның байланысуы: Төлеген мен Қыз Жібектің кездесуі.
Оқиғаның шиеленісуі: Бекежанның Төлегенді мерт қылуы.
Оқиғаның шарықтау шегі: Хорен қалмақтың Қыз Жібекті айттыруы.
Оқиғаның шешімі: Қыз Жібектің Сансызбайға қосылуы.
Жеке жұмыс. Семантикалық картамен жұмыс.
Бейнелі сөз
|
Төлеген
|
Жібек
|
Жібектің анасы
|
Базарбай
|
Кірпігі сүйрік қылыштай, Жүзінен нұры тамып тұр. Дүрия жауһар сырғасы Көтере алмай құлағы, Шашбауы желде шалқып тұр
|
|
|
|
|
Байлығын оның сұрасаң, Есеп жетпес жайы бар. Іші-сырты безелген, Кілем- кілше сәні бар.
|
|
|
|
|
Ағажүніс перідей, Көркі раушандығы. Жазығы қатын демесең, Қартайса да ілгері, Талай қыздан сәндігі.
|
|
|
|
|
Нұр гауһардай көзі бар, Бал шекердей сөзі бар, Еліңе теңдес елі бар, Бәрінен де артық сәні бар.
|
|
|
|
|
Бекіту. Кубизм
Білу— Үзінді кім туралы?
Түсіну— Үзіндінің негізгі идеясы?
Қолдану— Үзінді оқиғаларының желісін ой картасына түсіріңдер. Анализ – Қыз Жібек пен Төлеген бойындағы қандай қасиеттер ұнайды , талдау жасаңыз.
Синтез— Қыз Жібек өз атына лайықты адам екенін дәлелдеңіз.
Бағалау— Қыз Жібек қандай адам?
Өздеріне ұнаған Қыз Жібек пен Төлеген сипатына қатысты үзінділерді жаттайды.
|
«Қыз Жібек» жыры
«Қыз Жібек» фильмінен үзінділер
Конверт
Семантикалық карта
|
Сабақтың соңы
|
Үйге тапсырма: Жырда көрінетін әдет-ғұрып туралы іздену жұмысы. (бата, көш, қыз қылығы, теріс бата, жеңгелік, қалыңдық ойнау, түс көру, түс жору, қоштасу, әмеңгерлік, т.б.)
Рефлексия: «Инсерт» әдiсi
V – білемін
? – мен үшін түсініксіз
+ — мен үшін жаңа ақпарат
?! – мені таң қалдырды
|
|
Семантикалық картамен жұмыс.
Бейнелі сөз
|
Төлеген
|
Жібек
|
Жібектің анасы
|
Базарбай
|
Кірпігі сүйрік қылыштай, Жүзінен нұры тамып тұр. Дүрия жауһар сырғасы Көтере алмай құлағы, Шашбауы желде шалқып тұр
|
|
|
|
|
Байлығын оның сұрасаң, Есеп жетпес жайы бар. Іші-сырты безелген, Кілем- кілше сәні бар.
|
|
|
|
|
Ағажүніс перідей, Көркі раушандығы. Жазығы қатын демесең, Қартайса да ілгері, Талай қыздан сәндігі.
|
|
|
|
|
Нұр гауһардай көзі бар, Бал шекердей сөзі бар, Еліңе теңдес елі бар, Бәрінен де артық сәні бар.
|
|
|
|
|
Семантикалық картамен жұмыс.
Бейнелі сөз
|
Төлеген
|
Жібек
|
Жібектің анасы
|
Базарбай
|
Кірпігі сүйрік қылыштай, Жүзінен нұры тамып тұр. Дүрия жауһар сырғасы Көтере алмай құлағы, Шашбауы желде шалқып тұр
|
|
|
|
|
Байлығын оның сұрасаң, Есеп жетпес жайы бар. Іші-сырты безелген, Кілем- кілше сәні бар.
|
|
|
|
|
Ағажүніс перідей, Көркі раушандығы. Жазығы қатын демесең, Қартайса да ілгері, Талай қыздан сәндігі.
|
|
|
|
|
Нұр гауһардай көзі бар, Бал шекердей сөзі бар, Еліңе теңдес елі бар, Бәрінен де артық сәні бар.
|
|
|
|
|
Семантикалық картамен жұмыс.
Бейнелі сөз
|
Төлеген
|
Жібек
|
Жібектің анасы
|
Базарбай
|
Кірпігі сүйрік қылыштай, Жүзінен нұры тамып тұр. Дүрия жауһар сырғасы Көтере алмай құлағы, Шашбауы желде шалқып тұр
|
|
|
|
|
Байлығын оның сұрасаң, Есеп жетпес жайы бар. Іші-сырты безелген, Кілем- кілше сәні бар.
|
|
|
|
|
Ағажүніс перідей, Көркі раушандығы. Жазығы қатын демесең, Қартайса да ілгері, Талай қыздан сәндігі.
|
|
|
|
|
Нұр гауһардай көзі бар, Бал шекердей сөзі бар, Еліңе теңдес елі бар, Бәрінен де артық сәні бар.
|
|
|
|
|
Семантикалық картамен жұмыс.
Бейнелі сөз
|
Төлеген
|
Жібек
|
Жібектің анасы
|
Базарбай
|
Кірпігі сүйрік қылыштай, Жүзінен нұры тамып тұр. Дүрия жауһар сырғасы Көтере алмай құлағы, Шашбауы желде шалқып тұр
|
|
|
|
|
Байлығын оның сұрасаң, Есеп жетпес жайы бар. Іші-сырты безелген, Кілем- кілше сәні бар.
|
|
|
|
|
Ағажүніс перідей, Көркі раушандығы. Жазығы қатын демесең, Қартайса да ілгері, Талай қыздан сәндігі.
|
|
|
|
|
Нұр гауһардай көзі бар, Бал шекердей сөзі бар, Еліңе теңдес елі бар, Бәрінен де артық сәні бар.
|
|
|
|
|
«INSERT» ӘДІСІ
V – білемін
|
? –мен үшін түсініксіз
|
+ — мен үшін жаңа ақпарат
|
?! – мені таң қалдырды
|
Жасыл конверт- «Қыз Жібек» жыры бойынша сұрақтар:
1. Жырдың тақырыбы не?
2. Неше бөлімнен тұрады?
3. Сюжеті.
4. Кейіпкерлері:
5. Жырдың түйіні не?
Қызыл конверт— «Қыз Жібек» жырындағы кейіпкерлерді талдау, жырдан үзінді жатқа айту Жырдағы Төлеген бейнесі мен Бекежан бейнесі қалай беріледі?
Қыз Жібекті қалай суреттейді? Жырдан үзінді жатқа айту.
Сары конверт— «Қыз Жібек» кинофильмі туралы мәлімет айту
Көк конверт – сарапшылар
INSERT ӘДІСІ
V – білемін
|
? –мен үшін түсініксіз
|
+ — мен үшін жаңа ақпарат
|
?! – мені таң қалдырды
|
INSERT ӘДІСІ
V – білемін
|
? –мен үшін түсініксіз
|
+ — мен үшін жаңа ақпарат
|
?! – мені таң қалдырды
|
INSERT ӘДІСІ
V – білемін
|
? –мен үшін түсініксіз
|
+ — мен үшін жаңа ақпарат
|
?! – мені таң қалдырды
|
Үш қызы бар қасында-ай,
Өзі он төрт жасында-ай
Кебісінің өкшесі,
Бұхардың гауһар тасындай.
Ақ маңдайы жалтылдап,
Танадай көзі жарқылдап,
Алтын шашбау шашында.
Қыз Жібектің шаштары –
Қоғалы көлдің құрағы.
Көз сипатын қарасаң,
Сегіз пейіш ішінде,
Хорлардың жаққан шырағы.
Үш қызы бар қасында-ай,
Өзі он төрт жасында-ай
Кебісінің өкшесі,
Бұхардың гауһар тасындай.
Ақ маңдайы жалтылдап,
Танадай көзі жарқылдап,
Алтын шашбау шашында.
Қыз Жібектің шаштары –
Қоғалы көлдің құрағы.
Көз сипатын қарасаң,
Сегіз пейіш ішінде,
Хорлардың жаққан шырағы.
Үш қызы бар қасында-ай,
Өзі он төрт жасында-ай
Кебісінің өкшесі,
Бұхардың гауһар тасындай.
Ақ маңдайы жалтылдап,
Танадай көзі жарқылдап,
Алтын шашбау шашында.
Қыз Жібектің шаштары –
Қоғалы көлдің құрағы.
Көз сипатын қарасаң,
Сегіз пейіш ішінде,
Хорлардың жаққан шырағы. |
Скачать 28.99 Kb.