15 Практикалық сабақ УДЗ. Ультра дыбысты алу жолдары, оны медицинада олдану. Удз ралы, датчик трлері. Лазер сулесі(ЛС). Лс алу жолдары, инверсиялы толу кйі. Лс медицинада олдану. Магнитотерапия Саба жоспары

Название	Ультра дыбысты алу жолдары, оны медицинада олдану. Удз ралы, датчик трлері. Лазер сулесі(ЛС). Лс алу жолдары, инверсиялы толу кйі. Лс медицинада олдану. Магнитотерапия Саба жоспары
Дата	25.12.2021
Размер	0.53 Mb.
Формат файла
Имя файла	15 Практикалық сабақ УДЗ.doc
Тип	Документы #317592

№15 Практикалық сабақ.. Ультра дыбысты алу жолдары, оны медицинада қолдану. УДЗ құралы, датчик түрлері.

Лазер сәулесі(ЛС). ЛС алу жолдары, инверсиялық толу күйі. ЛС медицинада қолдану. Магнитотерапия
Сабақ жоспары:
1.«Aloka – 630» құралы.

2. Лазер сәулесі

3. Магнитотерапия
Сабақтың мақсаты мен міндеттері: студенттерді ультрадыбысты пайдалануға негізделген «Алока SSD-630» диагностикалық аппаратпен таныстыру, онымен жұмыс істеуді үйрету.
Жұмысқа қажетті құрал-жабдықтар:

1. «Aloka – 630» құралы.

2. Түрлендіргіштер (Датчиктер).

3. Гель.

Жұмыстың қажеттілігі: Диагностикалық медициналық құралдар мен аппараттар ағзадағы медико-биологиялық мәліметтерді тіркеу үшін қажет. Болашақ дәрігер мұндай құралдардың, аппараттардың техникалық сипаттамаларын, жұмыс істеу принциптерін, электрондық схемасы туралы мәліметерді білуі және ондай құралдармен жұмыс істей алуы тиіс. Тек сонда ғана дәрігер бұл құралдардың, аппараттардың мұмкіндіктерін толық пайдалана алады.

Студенттің меңгеруі тиісті дағдылары:

Аппаратың құрылымдық сызбасын.
«Алока SSD-630» аппаратын дайындауды және онымен жұмыс істеуді.
Қажетті датчиктерді таңдай алуы

Сабақтың мазмұны:

Ультрадыбыс деп есту әсерін тудырмайтын, жиілігі 20 кГц-тен жоғары серпімді тербелістер мен толқындарды айтамыз. Көбіне мұндай тербелістерді электр тербеліс генераторы арқылы өндіреді, ол магнитострикция немесе кері пьезоэлектрлік әсері құбылысына негізделген. Магнитострикция құбылысы – айнымалы магнит өрісінің әсерінен ферромагнитті өзекшенің тербелуі, ал кері пьезоэлектрлік әсер – айнымалы электр өрісінің әсерінен пьезоэлектр пластиналарынын тербелуі. Екі жағдайда да өзекшемен немесе пьезе пластинкамен қоршалған ортада көлденең ультрадыбысты толқындар тарайды, әсіресе ол резонансты жиіліктерде қатты байқалады.

Ультрадыбыстың таралу жылдамдығы дыбыс толқындарындай, бірақ толқын ұзындығы біршама кіші, сондықтан ультрадыбыс толқындары оңай фокусталады.

Ультрадыбыс толқының интенсивтілігі 1 сантиметр квадрат ауданға ондаған ватт, ал фокусталғанда бірнеше жүздеген немесе мыңдаған ваттқа дейін жетеді.

Ультрадыбыс толқындары тығыздықтары әр-түрлі екі орта шекарасында шағылады және сынады, толқынның екі орта шекарасында шағылу дәрежесі толқын кедергісінің қатынасына тәуелді. Жиілігі 2,5 МГц УД-толқыны 24 сантиметрге дейін денеге енеді, 3-3,5 МГц – 16-18 сантиметрге дейін, 5 МГц – 9-12 см, 7,5 МГц – 4,5 сантиметрге дейін енеді. УД-толқынының жиілігі жоғары болған сайын оның өте кішкентай нәрселерді дәлірек байқау мұмкіндігі артады.

Ультрадыбысты медицинада пайдалану оның заттарға механикалық, физико-химиялық, биологиялық және жылулық әсер етуіне негізделген.

УД-толқындарының механикалық әсері заттардың микроқұрылымының деформациясымен байланысты, яғни толқын әсерінен дене құрамындағы молекулалар тербеліске түседі.

УД-толқындардың интенсивтілігі артқанда заттардың құрылымының бұзылуы байқалады. Бұйректегі тастарды майдалайтын УД-емдеу аппаратының жұмысы толқындардың осы қасиетіне негізделген. Ал сұйықтарда бұл кавитация тудырады, яғни сұйық ортада газ немесе сұйық буымен толтырылған микроқуыстар пайда болуы. Олар бір-біріне жақындандасып, үлкен қысыммен соқтығысады. Бұл процесс ортаның иондануына, молекулалардың дисоциациялануна, сондай-ақ жылудың пайда болуына алып келеді. УД-толқындарының әсерімен вирустар, бактерияларды өлтіруге болады. Сондықтан оны стерилизациялауда пайдаланады. Ал УД-ның азғана қуаты әсерінен жасуша мембранасының өтімділігі артады да, ұлпадағы зат алмасу процессі күшейеді.

Медициналық практикада УД-толқындары диагностикалық және емдік мақсаттарда қолданылады.

УД зерттеу (УДЗ) ультрадыбыстың әр-тұрлі тығыздықтағы ұлпалармен бөлініп тұрған шекарадан шағылу құбылысына негізделген.

УЗИ-құрылғысы үздіксіз және импульсті режимдегі УД-толқындарын шығаратын пьезоэлектрлік генератордан, биологиялық денеден шағылған УД толқындарын қабылдайтын пьезоэлектрлік датчиктен, оның сигналдарын өңдейтін микропроцессордан, кескінді бақылайтын монитордан т.б. көптеген қосымша бөліктерден тұрады.

Барлық ультрадыбыстық диагностикалық аппараттар локация принципі бойынша жұмыс істейді. Екі орта шекарасынан шағылғын сәуле және негізгі сәуленің ортадан шағылу және таралу уақытының әр түрлі болуы, объектінің орналасу тереңдігін анықтауға, ал датчикті қозғалта отырып олардың пішінін білуге болады.

Датчик қабылдаған УД микропроцессорда өңделіп кескін құрылғысына жіберіледі. Осы арқылы дәрігер мониторда дененың бөлігінің кескінін, мүшелердің пішінін (формасын) сондай-ақ ондағы жаңа пайда болған нәрселерді (ісік, тастар т.б.) көре алады.

УД-толқындары сондай-ақ қан ағыны жылдамдығын өлшеуде де қолданылады. Бұл әдіс Доплер эффектісіне негізделген.

Доплер эфффектісі деп – бір-біріне қатысты қозғалыс кезіндегі негізгі УД толқын мен оның шағылысқан толқыны арасындағы жиіліктің өзгеруін айтады. Жиіліктің әр-түрлі болуына қарай зерттелген дене қозғалысыынң жылдамдықты анықтауға болады. Доплерография әдісінде қозғалыстағы эритроциттен шағылған ультрадыбыс жиілігі, датчиктен шыққан негізгі сәуле жиілігінен өзгеше болады. Негізгі толқынмен салыстырғанда, шағылған ультрадыбыстың жиілігінің артуы немесе кемуі қан ағыны бағытына байланысты (датчикке-қарай немесе оған қарсы). Қан ағыны жылдамдығы қаншалықты үлкен болса, шағылған ультрадыбыс жиілігі соншалықты үлкен жиілікке өзгереді. Осы мәліметтерді салыстыра отырып, УДЗ құралының микропроцессоры қан ағыны жылдамдығын есептейді.

Зерттелетін мүшенің орналасу тереңдігіне және өлшемдеріне байланысты мынадай датчиктер қолданылады: секторлық, конвексті, сызықтық (1-сурет).

1 2 3

1 сурет. 1- конвексті, 2- секторлы, 3- сызықты

датчиктер

УД диагностикада негізінен жиілігі 2,5; 3,0; 3,5; 5,0; 7,5 МГц датчиктер қолданылады. Датчиктің жиілігі аз болған сайын, сәуленің денеге ену тереңдігі жоғары болады. Бірақ бұл жағдайдағы ультрадыбыстың денені анық көру мұмкіндігі азаяды. Берілген датчиктердің ішіндегі анық көру мүмкіндігі жоғарысы 7,5 МГц жиілігі датчик.

Секторлық датчиктің корпусында бір пьезокерамикалық элемент орналасқан( 2 сурет).

Секторлы датчиктің артықшылығы:

бүкіл мүшені қамтиды, тереңдегі мен бақылау аймағының үлкендігі. Мысалы: бүйректі немесе шарананы толығымен көру;

ультрадыбысқа арналған кішкене “мөлдір терезелер” арқылы көру, түсіру мүмкіндігі, мысалы: қабырға арасы арқылы жүректі түсіру, әйелдер органдарын зерттеу.

Секторлы датчиктердің кемшіліктері:

дене бетінен 3-4 см “көрінбейтін аймақтың” болуы (бұл аймақты секторлы датчикпен зерттеу мұмкін емес).
датчиктің бір фокусты болуы.

Фокустаудың мүмкіндік шекары үлкен болғандықтан секторлы датчиктер: ұзын – фокусты (ішкі мүшелерді зерттеуде), орта фокусті (кардиологияда) қысқа фокусті (балаларды зерттеуде, беткі мұүелерді) болып бөлінеді. Сызықты датчиктердің бақылау аймағының ені 5-8 см болады. Сызықты датчиктің элементтері сканердің электронды схемасы арқылы басқарылады.

Сызықты датчиктің артықшылығы:

“көрінбейтін аймақтың” аз болуы, беткі мүшелерді зерттеу мұмкіндігі;
“динамикалық фокусировка” толқынның таралу бағыты бойынша бірнеше фокустың болуы, сол арқылы терең қабатты түсіруде жоғары айқындылықты қамтамасыз етеді.

С ызықты датчиктің кемшіліктері:

секторлы датчиктерге қарағанда терең қабаттарды бақылау аймағының тарлығы, яғни бүкіл мүшені толығымен бірден

көруге мүмкін болмауы;

жүректі түсіру мұмкін еместігі және

дене
әйелдердің жыныс мүшелерін түсіру қиындығы.

С
мүше
ондықтан сызықты датчиктер абдоминальды

м
Көру аймағы
үшелерді (бауыр, бүйрек т.б.), акушерлікте

ш
3-сурет. Сызықты датчик.
арананы зерттеуде ғана қолданылады.

Конвексті датчик. Сызықты датчиктер

сияқты көптеген пьезокерамикалық элементтерден тұрады. Олар қисық (конвексті) бетімен орналасқан және сканердің электронды схемасымен қосылған. Конвексті датчиктердің де секторлы және сызықты датчиктер секілді артықшылықтары мен кемшіліктері бар.

Конвексті датчиктердің артықшылығы. Сызықтыға қарағанда дене бетіндегі зерттеу аймағы аз, ал терең қабатында көп. Сондықтан конвексті датчиктерді, сызықты датчиктермен көру мүмкін болмайтын аймақты зерттеуде қолдануға болады, мысалы: әйелдер жыныс мұшелерін.

“Алока” фирмасы көлемдері шағын конвексті датчиктерді жасап шығарды. Олар қабырға аралық кеңістік арқылы жүректі көруге және кескіндеу мүмкіндік береді. Беткі мұшелерді зерттеуде сызықты датчиктерді қолданған дұрыс. Себебі конвекстіге қарағанда аз тереңдікте бақылау аймағы кең, “көрінбейтін аймақ” аз. Конвексті датчиктің тағы бір артықшылығы секторлыға (механикалық) салыстырғанда таза электронды, онда қозғалатын механикалық бөлік жоқ, динамикалық фокусировкаға ие, кескіндеу тереңдігінде бірнеше рет фокусталады, соған сәйкес жоғары сапалы ультрадыбыстық кескін алынады, соның салдарынан көру тереңдігінің мүмкіндік шекарасы артады. Конвексті датчиктердің дене бетіндегі бақылау аймағы секторлыға қарағанда кеңірек. Конвексті датчиктер әйелдер мүшелерін, абдоминальды мүшелерді зерттеуде, шарананы зерттеуде қолданылады.

Арнайы датчиктер

«Алока-630» аппаратына көптеген арнайы датчиктер қосуға болады. Олар датчиктерді зерттейтін мүшеге жақынырақ оранласуға, ультрадыбыстың жоғары жиілігі арқылы үлкен айқындылықпен зерттеуге мұмкіндік береді.

1. Интраоперациялық датчиктер.

Бұл датчиктер сызықты және конвексті кескіндеу принципіне негізделген. Олар операция кезінде ішкі мүшелерді зерттеуге арналған. Сызықты датчиктерге қарағанда олардың көлемдері шағын, жиіліктері 5 немесе 7,5 МГц пішіні Т-тәрізді және L-тәрізді болып келеді ( 4 сурет).

4-сурет. Интраоперациялық датчиктер

2. Интравагиналді датчиктер.

Бұл датчиктер конвексті кескіндеуге негізделген. Олардың арнайы ұстағышы бар, дененің бір жақ жанын көруге қолданылады.

Датчик

Насадка

5-сурет. Сүт және ұйқы безiн зерттеуге

арналған датчик

Көрінетін аймақ

Көрінбейтін

аймақ

3. Сүт және ұйқы безін зерттейтін датчик. Бұл датчик 7,5 МГц-тегі секторлы механикалық датчикке негізделген. Жақын жатқан мүшелерді, сүт, ұйқы безін, ұйқы артериясын зертеуге арналған( 5-сурет).

4. Интраректалді датчиктер.

Бұл датчиктерде 5 және 7,5 МГц жиілікпен сызықты кескіндеу принципі пайдаланылады. Олар тік ішек арқылы ішкі мүшелерді, жатарды зерттеуде қолданылады.

Кардиологиялық ультрадыбыстық зерттеу

Жүректі зерттеуде (кардиологиялық датчиктер) орташа фокустық, 3 немесе 3,5 МГц секторлық датчиктері қолданылады. 5 МГц датчиктерде ультрадыбыстың ену тереңдігі аз болғандықтан, кардиологияда шектелген масштабты түсіруде, әсіресе балаларды зерттеуде қолданады.

Қазіргі сканерлердің ультрадыбысты кескіннің бір кадрын ғана есте сақтауға мұмкіндігі бар. Жүректі көру және кескіндеу кезінде жүректің жиырылу сәтіндегі белгілі бір кезеңді ғана (диастола, систола) суретке түсіру қажетігі туындайды. Сондықтан кардиологиялық зерттеулерге арналған УДЗ құралында, ультрадыбыстық кескінді электрокардиограммалармен(ЭКГ) үйлестіретін синхронизациялаушы бөлік болады. УДЗ курсорының көмегімен ЭКГ-да жүрек жиырылуы кезіндегі қажетті кезеңді таңдауға және кардиограмманың таңдалған кезеңін ультрадыбысты кескінде тоқтатып түсіруге болады. Мұндай бөлік физиологиялық сигналды көрсету бөлігі деп аталады. Кардиограмма мониторында көрсету бөлігінен басқа синхронизация бөлігі бар. Бұл бөлік УДЗ экранында жүректің фонын, пульстік толқынды көрсетеді. Сондықтан блоктардан тұратын электродтардан бөлек жүрек фонының микрофонын, пульстік толқынның датчигін қоюға болады.

SSD-500, SSD-630, SSD-650 сканерлерінде абдоминальді конвексті кардиологиялық датчиктер қолданылады. Олар ультрадыбыспен қабырғааралық мөлдір кеңістіктен жұректі кескіндеуді жұргізуге мұмкіндік береді.

Арнайы кардиологиялық зерттеулер жүргізу ұшін “Алока” фирмасы 5 және 7,5 МГц эзофагиналді конвексті датчиктер жасап шығарды. Бұл датчиктер ас қорыту жүйесі арқылы жүрекке жақын келіп, жиілігі 5 немесе 7,5 МГц ультрадыбыспен үлкен аймақты тұсіре алады.

Кардиологиялық зерттеулерде кейде М-режимі қолданылады. БҰл режимде кескіндеу жоқ. Датчиктен шыққан ультрадыбыс сәулелері тұзу сызық бойымен таралады да, Ұлпа тығыздығы өзгерген шекарадан шағылады (яғни мұше бетінен, жаңа пайда болған нәрседен).

Шығылған сәулені датчик қабылдайды да, монитор экранында жарық нұкте тұрінде көрінеді. Ультрадыбыспен ұздіксіз сәулелендіргенде экранда жұрек Ұлпаларының шекарасына сәйкес келетін бірнеше жарық қисықтар көрінеді.

Доплерография

Жоғарыда көрсетілгендей, доплер бөлігі қан ағыны жылдамдығын өлшеуде қолданылады. Сондай-ақ зерттеу мәліметін арттыру ұшін аппарат микрокомпьютері долпер сигналының спектралді сипатамасын есептейді.

Доплер сигналының спектралді сипаттамасының пішіні сканер мониторының экранында кескінделеді. Жүрек клапандарының, түпкі тамырлардың доплер сигналдары спектрінің атласы жасалған. Атлас жүрек бөлігі жұмысының патологиялық бұзылуын пішіні бойынша анықтауға мұмкіндік береді.

Доплер датчигінен шыққан ультрадыбыс сәулесі мүмкіндігінше қан ағыны бағытымен сәйкес келуі тиіс. Осы кезде ғана доплер сигналының шамасы максимал болады. Егер ультрадыбыс сәулесі қан ағыны бағытына перпендикуляр болса, доплер сигналы нольдік мәнге ие болып, сондықтан қан ағыны жылдамдығын өлшеу мүмкін болмай қалады. Доплерографияның 2 негізгі әдісі бар: үздіксіз (CW) және импульсті (PW).

Үздіксіз доплерографияда ультрадыбыс негізгі сәуленің барлық ұзындығы бойында шағылады. Сондықтан бүкіл түтік бойындағы қан ағынының интегралдық жылдамдығын өлшеуге болады, өлшеу шегі 10 м/сек. Үздіксіз доплерография жіңішке тамырлардағы қан ағыны жылдамдығын өлшеуде қолданылады. Жүректің белгілі бір бөлігіндегі қан ағыны жылдамдығын анықтауда импульсті доплерография қолданылады. Импульсті доплерографияда қан ағыны жылдамдығын өлшеу шегі 7,5 м/сек.

“Алока” фирмасы мынадай датчиктерді шығарады: 3 МГц тік ASU-32CWD-3; 5 МГц тік ASU-32CWD-5. Бұлар екі элементті секторлы датчиктер – бірі кескіндеу үшін, ал екіншісі – доплерография үшін қолданылады. Екі элементті секторлық датчикті пайдаланғанда, сканер микрокомпьютері бір мезгілде, экран мониторында доплерлік УД-сәулесі бағытымен нүктелік сызық және доплерлік шағылған сигналдың таңдау белгісін кескіндейді. Белгі орналасқан жерде қан ағыны жылдамдығын өлшеу жұргізіледі (6-сурет). Осы берілгендердің барлығын монитор бетінде көрініс табады.

6-сурет. Импульстi доплерографиямен зерттеу

Доплерография кардиологияда қан ағыны жылдамдығын, қысым градиентін, минуттық көлемді, пульсті, шунтты қан ағынын (құлақша аралық, не қарынша аралық бөліктердің ақаулықтарын) өлшеуде қолданылады.Ішкі абдоминалді мүшелерді зерттеуде доплерография шектеулі түрде қолданылады.УД-толқынының емдік әсері, ағзада күрделі физиологиялық реакция тудыратын ультрадыбыстың комплексті, механикалық және физико-химиялық әсеріне негізделген.

«Алока-630» құралы келесі мүшелерді ультрадыбыспен кескіндеуге мүмкіндік береді:

Жүрек.
Ішкі мұшелер (бауыр, бұйрек).
Жыныс мүшелерін, матка.
Шарананы.
Ерлер жыныс мұшелерін.
Ұйқы және сүт бездерін.
Ұйқы артериясын.
Нәресте және үлкен адамдардың миын.

7. Жұмысты орындау реті

«Алока SSD-630» құралының құрылысы

Аппараттың негізгі басқару бөліктері: монитор, датчиктер, датчиктерді қосатын ұя. Ол құралдың оң жақ бүйірінде (бөлігінде) орналасқан. Сондай-ақ монитордағы кескінді принтер арқылы шығаратын бөлік және құралдың сол жақ бүйрінде (бөлігінде) оны жұмысқа қосатын «сеть» тумблері орналасқан. Негізгі басқару панелінде мыналар орналасқан (7 сурет):

Суреттегі 1- курсорды жылжытып объектінің ауданын, сызықтық өлшемдерін анықтауға арналған шар(мышка-тышқан); 2- көрністі суретке түсіру тетігі; 3- көрінген кескіннің геометриялық өлшемдерін анықтауды таңдау(ауданын, ұзындығын, көлемін т.б.)тетігі.

4-алдын-ала программаланған тапсырмаларды орындауға арналған көп функционалды қосқыштар(акушерлік, кардио); 5-датчиктерді таңдау қосқыштары; 6-әріптік сандық мәтін жазуға арналған пернетақта (клавиатура); 7- монитор; 8-датчиктерді «М», «В» немесе «МВ» режимінде жұмысқа қосу қосқыштары; 9- режимді таңдау тетігі; 10- датчиктер тұтатын ұя; 11-монитордағы көрністің жарықтығын, анықтығын реттейтін тетіктер; 11- «+» және «Х» курсор белгілерін таңдау тетігі; 12- монитордағы кескінді тоқтату түймесі (стоп-кадр). 13- кескінді қалыңдығы (тереңдігі) бойынша анық көрсетуді реттегіш тетік;

7 сурет Алока SSD-630» құралын басқару панель
1 – тапсырма.

Аппараттың техникалық мүмкіндігімен танысып, қажетті мәліметтерді 1 кестеге ендіріңіз.

1 кесте

УД зерттеу құралы ның аты, жөні, маркасы, жылы	УД қолданылатын датчик түрлері, жиіліктері (МГц)	Датчиктің көру аймағы (сызықтық немесе бұрыштық өлшемдері)
	секторлы
	конвексті
	сызықты

2. Аппараттың сыртқы көрнісін сызып, оның негізгі басқару тетіктерін белгіле.

2 – тапсырма.

Аппаратты жұмысқа дайындау.

а) аппараттың сол жағында орналасқан «сеть» тумблерін қосыңыз.

б) зерттеуге қажет датчикте таңдаңыз және оны тиісті ұясына қосыңыз.

в) зерттеуді бастаңыз(оқытушы немесе дәрігер көмегімен).

г) принтер арқылы зертелген кескінді қағазға шығарыңыз

д) нәтижесін оқытушыға көрсетіңіз.

Оқытудың техникалық және инструментальдық құралдары: проектор, сызба, кестелер

Сабақтарды өткізу тәртібі:

- сабақ жоспарына сәйкес оқу пәнiнiң сұрақтарын талқылау;

- білім алушылар ұсынған тапсырмаларды және сұрақтарды талқылау;

- оқу пәнiнiң теориялық қағидалары мен тұжырымдамаларын талдау;

- семинар – «дөңгелек стол».

Деңгейлік тапсырмалар (20 ұпай дейін):

І-ші деңгей:

1.Есіту әсерін тудырмайтын, жиілігі 20 кГц-тен жоғары серпімді тербелістер мен толқындар қалай аталады?

2.Ультрадыбыс тербелістері қалай өндіріледі?

3.Ультрадыбыс генераторы қандай құбылысқа негізделіп жұмыс істейді?

4.Магнитосрикция құбылысы негізінде ультрадыбыс толқындары қалай пайда болады?

5.Айнымалы электр өрісінің әсерінен пьезоэлектр өзекшенің (пластинасының) тербелуі қалай аталады?

6.Ультрадыбыс толқындарының оңай фокусталуының себебі неде?

7.УД толқын интенсивтілігінің 1 см² ауданға келетін қуаты қанша?

8.УД фокусталғанда оның интенсивтілігінің 1 см² ауданға келетін қуаты қанша?

9.УД-ты медицинада терапиялық мақсатта пайдалану қандай құбылыстарға негізделген?

10.УД толқындарының денеге әсер етуінің нәтижесінде онда қандай құбылыс болады?

ІІ-ші деңгей:

1.Қалыпты жағдайда адамның бауырының құрылымы және шеттері қандай болады?

2.Жас балалардың УДЗ көрсеткіштері олардың қандай шамаларына байланысты болады?

3.<Алока SSD-630> құралының негізгі басқару бөліктері?

ІІІ-ші деңгей:

– тапсырма.

1.Аппараттың техникалық мүмкіндігімен танысып, қажетті мәліметтерді 1 кестеге ендіріңіз.

1 кесте

УД зерттеу құралы ның аты, жөні, маркасы, жылы	УД қолданылатын датчик түрлері, жиіліктері (МГц)	Датчиктің көру аймағы (сызықтық немесе бұрыштық өлшемдері)
	секторлы
	конвексті
	сызықты

2. Аппараттың сыртқы көрнісін сызып, оның негізгі басқару тетіктерін белгіле.

2 – тапсырма.

Аппаратты жұмысқа дайындау.

Төлеуханов.С, Биофизика: Оқулық. - Алматы: ҚР ЖОО қауымдастығы,2013.- 304 б.
Умербекова.Т.К. Биофизика. - Қостанай: А. Байтурсынов атындағы ҚМУ, 2013.
Патрик Ф.Д. Биофизика. Ағылшын тілінен аударылған. Алматы, 2013. -476 б.
Байзак У.А., Байзакова Б.У. Медициналық биофизика: Дәрістер жинағы. Тұран баспаханасы ХҚТУ, Түркістан, 2015, 151 б.
Медициналық жəне биологиялық физика: оқулық / А.Н. Ремизов; жауапты редакторы М.А. Əбирова. — М.: ГЭОТАР-Медиа, 2015. — 656 б.: ил.
Б.К.Койчубеков, А.А.Айткенова, С.Букеев, Г.Г.Балмагамбетова Медициналық және биологиялық физика негіздері, 2016

Орыс тілінде, негізгі:

1.Самойлов В.О., Медицинская биофизика. Учебник. Издательство: СпецЛит, 2013 г. -591 с.

2.Лещенко.В.Г. Медицинская и биологическая физика : Учеб.пособие для вузов / - Минск; М. : Новое знание; ИНФРА-М, 2012. - 552 с. : ил. - (Высшее образование).

3.Диллон.П.Ф. Биофизика: Учебник. - Алматы: Казахский аграрный университет им. С.Сейфуллина, 2013. - 476c. -ISBN 978-601-7427-39-9.

4.Антонов В.Ф., Козлова Е.К., Коржуев А.В., Черныш А.М. Физика и биофизика : руководство к практ. занятиям : учеб. пособие / В.Ф. Антонов, Е.К. Козлова, А.В. Коржуев, А.М. Черныш. – 2-е изд., испр. и доп. – М. : ГЭОТАР-Медиа, 2013. – 336 с.: ил.

5.В.Ф. Антонов, Е.К. Козлова, А.М. Черныш Физика и биофизика : учебник / В.Ф. Антонов, Е.К. Козлова, А.М. Черныш. – 2-е изд., испр. и доп. – М. : ГЭОТАР-Медиа, 2014. – 472 с.: ил.

6. Павел Манташьян. Биофизика органов чувств. Издательство: Ленанд 2017. - 160 с.

Ағылшын тіліндегі:

Dillon P.F. (2012) Biophysics A Physiological Approach. / Michigan State University
Wieland Alexander Worthoff, Hans Georg Krojanski, Dieter Suter. Medical Physics: Exercises and Examples. / Walter de Gruyter, 2014, -221 p.
Andrew W Wood. Physiology, Biophysics, and Biomedical Engineering. / Taylor & Francis, 2016, - 782 p.
Ervin B. Podgorsak. Radiation Physics for Medical Physicists. Springer, 2016, - 906 p.
Irving P. Herman. Biological and Medical Physics, Biomedical Engineering. / Springer International Publishing AG, Cham, Switzerland. 2016, - 953 p.
Russell K. Hobbie, Bradley J. Roth. Biological and Medical Physics, Biomedical Engineering. / Springer International Publishing AG, Cham, Switzerland. 2015, - 629 p.
Paul Davidovits. Physics in Biology and Medicine. / Elsevier Science Publishing Co Inc. 2013, -352 p.
Bayzak U.A., Aymakhanov M.S., Usembayeva I.B. Medical biophysics. / Turan Publishing, Turkestan. 2018, -116p.

Қосымша әдебиет:

Антонов В.Ф., Коржуев А.В. Физика и биофизика. Курс лекций для студентов медвузов. М.: Издат. гр. «ГЭОТАР-Медиа», 2014, -240 стр.
Ивлева.Л.П. Биофизика: Электронный учебник. - Караганда: КарГТУ, 2013.
Андрей Рубин Биофизика. В 3 томах. Том 1. Теоретическая биофизика Издательство: Институт компьютерных исследований. Год выпуска-2013, -472 с.
Байзақ У.А., Усембаева И.Б., Минтасова А.С., Аймаханов М.С.: Медициналық биофизика пәнінен медициналық техникаларға арналған зертханалық практикум. –Түркістан: «Тұран» баспаханасы, 2017, -101 б.