казящ. Влияние глобализации на национальные культуры
 Скачать 16.66 Kb.
|
|
Влияние глобализации на национальные культуры Процесс глобализации крайне резко обострил проблему национально-культурной идентичности. Сегодня, благодаря глобализации, эта проблема является одной из важнейших, тревожащих не только культурологов, но и политиков, общественных и религиозных деятелей, прогрессивно мыслящих представителей естественнонаучного знания. Вместо того, чтобы быть средством обогащения, источником заимствований каждой культуры со всеми иными, она превратилась в форму обезличивания практически всех культур. При таком положении дел очень опасно принятие идей глобализации широкими массами. История не знает примеров того, чтобы нация, признавшая свое духовное поражение, сохранила бы свой творческий потенциал и смогла превратиться в активного исторического субъекта, оказывающего влияние на процессы, протекающие в различных сферах жизни общества. Жаһанданудың ұлттық мәдениеттерге әсері Жаһандану процесі ұлттық-мәдени бірегейлік мәселесін күрт ушықтырды. Бүгінде жаһанданудың арқасында бұл мәселе мәдениеттанушыларды ғана емес, саясаткерлерді, қоғам және дін қайраткерлерін, жаратылыстану ғылымдарының озық ойлы өкілдерін де алаңдатып отырған маңызды мәселелердің бірі болып отыр. Ол әрбір мәдениетті басқалармен бірге байыту құралы, қарыз алу көзі болудың орнына, іс жүзінде барлық мәдениеттерді тұлғасыздандыру нысанына айналды. Мұндай жағдайда жаһандану идеяларын қалың бұқараның қабылдауы өте қауіпті. Рухани жеңілісін мойындаған, жасампаздық әлеуетін сақтап қалған және қоғамның әртүрлі салаларында болып жатқан процестерге әсер ететін белсенді тарихи субъектіге айнала алған ұлттың мысалдары тарихта жоқ. В условиях современности происходит переход от культуры национальной к культуре глобальной, языком которой служит английский язык. Американский доллар используется во всем мире, западная массовая культура стремительно проникает в нашу жизнь. Глобализация ведет к понижению статуса национальных языков, утверждению в качестве единственного средства межкультурного взаимодействия английского языка, хотя он является родным языком лишь 380 млн. жителей планеты. В настоящее время большая часть книг, газет и журналов издается на английском языке. Более 80% материалов, размещенных в Интернете, представляют собой англоязычные тексты. То же можно сказать и об аудиовизуальной продукции, находящейся в Сети, которая практически вся создана англоязычными авторами. Знание английского языка стало непременным требованием, которое ставится перед теми, кто рассчитывает получить работу в крупных фирмах, банках, страховых компаниях и т.д. Қазіргі жағдайда ұлттық мәдениеттен тілі ағылшын тілі болып табылатын жаһандық мәдениетке көшу жүріп жатыр. Америка доллары бүкіл әлемде қолданылады, Батыстың танымал мәдениеті біздің өмірімізге жылдам еніп жатыр. Жаһандану ұлттық тілдердің мәртебесінің төмендеуіне, ағылшын тілінің ғаламшардың небәрі 380 миллион тұрғынының ана тілі болғанымен, мәдениетаралық өзара әрекеттесудің бірден-бір құралы ретінде орнығуына алып келеді. Қазіргі уақытта кітаптардың, газет-журналдардың басым бөлігі ағылшын тілінде шығады. Интернетте жарияланған материалдардың 80%-дан астамы ағылшын тіліндегі мәтіндер. Интернетте табылған аудиовизуалды өнімдер туралы да айтуға болады, олардың барлығы дерлік ағылшын тілді авторлар жасаған. Ағылшын тілін білу ірі фирмаларда, банктерде, сақтандыру компанияларында және т.б. жұмысқа орналасуды күтетіндер үшін таптырмас талап болды. Практика показывает, что другие языки, в том числе и те, которые являются официальными языками ООН, постепенно теряют свою значимость. Ареал распространения этих языков постепенно сужается, число носителей данных языков уменьшается, активно используемый словарный запас становится все более и более скудным, разговорная речь и письменные тексты стремительно насыщаются чужеродными заимствованиями, представляющими, как правило, кальку с английского и бессмысленными, с точки зрения норм русского литературного языка выражений. Современные кинофильмы выходят на экраны одновременно во многих странах мира, книги переводятся и становятся популярными у читателей из разных стран. Огромную роль в культурной глобализации играет повсеместное распространение Интернета. Кроме того, с каждым годом всё большее распространение получает международный туризм. Тәжірибе көрсеткендей, басқа тілдер, соның ішінде БҰҰ-ның ресми тілдері болып табылатын тілдер бірте-бірте өз маңызын жоғалтады. Бұл тілдердің таралу аймағы бірте-бірте тарылуда, бұл тілдерде сөйлейтіндердің саны азайып келеді, белсенді қолданылатын сөздік барған сайын азайып барады, ауызекі сөйлеу және жазба мәтіндер шетелден алынған сөздермен тез қаныққан. , әдетте, ағылшын тілінен алынған калька болып табылады және орыс нормалары тұрғысынан мағынасыз.Әдеби өрнек тілі. Заманауи фильмдер бір уақытта әлемнің көптеген елдерінде шығарылады, кітаптар аударылып, әртүрлі елдердің оқырмандары арасында танымал болды. Интернеттің барлық жерде болуы мәдени жаһандануда үлкен рөл атқарады. Сонымен қатар, халықаралық туризм жыл сайын кеңейіп келеді. В процессе глобализации исчезает многообразие типов культурного взаимодействия. Совместно с процессом ее углубления и расширения доминирующим типом взаимодействия между различными культурными традициями становится экспансия, в ходе которой происходит насильственное внедрение в систему ценностей одной культуры ценностей культуры другой. В течении последних десятилетий происходит массированное насыщение культурного пространства различных стран образцами американской массовой культуры, поэтому глобализация нередко отождествляется с американизацией. Этот факт вызывает определённую тревогу не только у радикально настроенных консерваторов и фундаменталистов, но и у здравомыслящих традиционалистически-настроенных политиков, а также общественных и религиозных деятелей, которые хорошо представляют последствия переориентации широких слоев населения на ценности американской массовой культуры. В настоящее время Голливуд выпускает большую часть фильмов, которая присутствует в мировом прокате. Как свидетельствуют органы статистики, сегодня 85% наиболее посещаемых фильмов – американские (а в таких странах, как Великобритания, Бразилия, Египет, Аргентина, – 100%). Электронная почта и Всемирная паутина позволяют Соединенным Штатам доминировать в глобальном перемещении информации и идей. Спутники переносят американские телевизионные программы на все широты. Информационное агентство США (ЮСИА), как прежде «Голос Америки», использует эти же технологии. Жаһандану процесінде мәдени өзара әрекеттесу түрлерінің әртүрлілігі жойылады. Оның тереңдеу және кеңею процесімен бірге экспансия әртүрлі мәдени дәстүрлер арасындағы өзара әрекеттестіктің басым түріне айналады, оның барысында бір мәдениеттің құндылықтар жүйесіне басқа мәдениет құндылықтарының мәжбүрлі түрде енуі жүреді. Соңғы онжылдықтарда әртүрлі елдердің мәдени кеңістігінің американдық бұқаралық мәдениет үлгілерімен жаппай қанығуы орын алды, сондықтан жаһандану көбінесе американизациямен бірдей. Бұл факт радикалды консерваторлар мен фундаменталистерді ғана емес, сонымен қатар қарапайым халықтың құндылықтарына қайта бағдарлануының салдарын жақсы білетін дәстүршіл көзқарастағы парасатты саясаткерлерді, сондай-ақ қоғам және дін қайраткерлерін біршама алаңдатады. Американдық бұқаралық мәдениет. Қазіргі уақытта Голливуд әлемдік прокатта жүрген фильмдердің көпшілігін шығарады. Статистикаға сүйенсек, бүгінде ең көп қаралатын фильмдердің 85%-ы американдық фильмдер (ал Ұлыбритания, Бразилия, Египет, Аргентина сияқты елдерде – 100%). Электрондық пошта және дүниежүзілік желі Америка Құрама Штаттарына ақпарат пен идеялардың жаһандық ағынында үстемдік етуге мүмкіндік береді. Спутниктер американдық телебағдарламаларды барлық ендіктерге жеткізеді. АҚШ жаңалықтар агенттігі (USIA), бұрынғы Америка дауысы сияқты, дәл осындай технологияларды пайдаланады. |