Рамки для теории Абай (1). Зерттеуді бастапы сатысында тран негізгі міндеттер
 Скачать 0.62 Mb.
|
|
1.4 Мұнай, газ және судың физикалық – химиялық қасиеттері Қаражанбас кен орнының қойнауқаттық мұнайлары мынадай аномальды қасиеттерге ие: -мұнайдағы парафиннің жоғары мөлшері (29% дейін) және асфальт-шайырлы компоненттер (20% дейін); - парафинмен қаныққан мұнайдың температурасы бастапқы температураға тең немесе жақын; - құрамында парафин мен шайырлы заттар бар мұнайдың тұтқырлығының едәуір артуы, сондықтан таза мұнай аймақтарымен салыстырғанда аймақтардағы сүзгіленген кедергілер. Мұнайдың газбен қанығу қысымы мен бастапқы қойнауқаттық қысым арасындағы құрылым күмбезіндегі шамалы айырмашылық. температураның төмендеуімен мұнай парафинмен қаныққан және тау жыныстарының кеуекті ортасында қыздырылған кезде мұнайдан қатты тұнба-парафин шығады. Су-мұнай аймақтарында және қабаттарда парафин бөлінген кезде. Мұнайдың жоғары пластикалық қасиеттері көрінеді, бұл құрылымның бастапқы ығысу қысымының пайда болуына әкеледі, диаздалған мұнайдың қату температурасы орташа +300С-қа тең Апт және готерив горизонттарының қойнауқаттық мұнай тығыздығы 0,800 г/см3-ге жетпейді. Барлық горизонттардың мұнай тығыздығы өте жақын және 0,780 г/см3 құрайды. Юра көкжиегі 0,796 дейін. Қаражанбас кен орнының бор қабаттарының майларында парафиннен басқа күкірт бар. Оның мазмұны 0,18% - дан 0,19% - ға дейін. 2 Техникалық-технологиялық бөлім 2.1 Бұрқақты ұңғымаларды зерттеу әдістері Мұнай қорларын өндіру процесінде мұнай кен орындары мен ұңғымалардағы жағдайлар өзгереді. Ұңғымалар суланады, резервуардағы қысым төмендейді, газ факторлары өзгеруі мүмкін. Бұл ұңғымалар мен резервуарлар немесе Даму объектісі болып табылатын бірнеше қабаттар туралы үнемі жаңартылып отыратын ақпаратты алуға мәжбүр етеді. Ұңғымаларда немесе игеру объектісінде немесе осындай объектінің жекелеген бөліктерінде қандай да бір геологиялық-техникалық іс-шараларды жүзеге асыру бойынша қабылданатын шешімдердің дұрыстығы осындай шынайы ақпараттың болуына байланысты болады. Ұңғымалардың өнімділігін және коллектордың төменгі шұңқыр аймағының қасиеттерін бағалау үшін тұрақты іріктеу әдісі кеңінен қолданылады, оның технологиясы су қысымы жағдайында біртекті сұйықтықты сүзу үшін де, ерітілген газ режимінде кеуекті ортада газдалған сұйықтықты сүзу үшін де жасалған. Пайдаланудың қызу-су тегеурінді режимі жағдайында кенжардан қашық аймақтардағы қабаттардың коллекторлық қасиеттері мен құрылысы ұңғымадан сұйықтықты алу (айдау) тоқтаған немесе оның жұмыс режимі өзгерген кезде кенжарлық қысымды қалпына келтіру (құлау) әдісімен зерттеледі. Су айдау режимі жағдайында резервуарлардың құрылымын зерттеу үшін гидравликалық кептіру әдісі қолданылады, бұл олардың жұмыс режимдерін өзгерту кезінде ұңғымалардың өзара әрекеттесу процестерін зерттеуге негізделген. Джоуль – Томсон әсерінің пайда болуына байланысты кеуекті ортадан ұңғымаға сұйықтық ағып жатқан кезде байқалатын жылу әсерлерін зерттеуге негізделген төменгі шұңқыр аймағының коллекторын зерттеудің термогидродинамикалық әдістері. Кен өндіру практикасында қойнауқат пен кенжар маңы аймағының құрылымын зерттеу үшін терең дебитометрия әдістері кеңінен қолданылады. Ұңғыма дебитомерлерінің мәліметтері бойынша салынған ағу және жұтылу профильдері қабаттарды ашу процесінде жыныстардың ластану дәрежесін және ұңғымаларға Сұйықтықтар мен газдардың түсу жағдайларын бағалауға мүмкіндік береді. Бұл әдістерде бірқатар модификациялар бар. Терең өлшеулердің негізгі міндеттері: - белгілі бір уақыт сәтінде белгілі бір тереңдікте физикалық шаманың мәнін өлшеу (қалыптасқан сүзу процестері кезіндегі зерттеулер); - уақыт бойынша шаманың өзгеруін тіркеу (сүзгілеу режимі белгіленбеген кездегі зерттеулер) ; - ұңғыма оқпаны бойынша тереңдіктегі шаманың өзгеруін тіркеу (геотермиялық градиент пен температуралық ауытқуларды анықтау); Резервуардағы сұйықтықты сүзудің тұрақты режимі қысқа уақыт аралығында өлшенетін ағынның жылдамдығы мен қысымының тұрақтылығымен бағаланады (4-6 сағат үшін 2-3 өлшеу). Резервуардың өткізгіштігі неғұрлым жоғары болса, ұңғыманың жұмыс жағдайлары өзгергеннен кейін тұрақты сүзу режимі соғұрлым тез жүретіні анықталды. Белгіленген режимге жету үшін қажет уақыт ДРК болуы мүмкін. Шамамен формула бойынша: Tyct = bRk / 2,25 k/мж; (2.1) tust-бұл тұрақты режим пайда болатын уақыт. с; b-мына формула бойынша анықталатын Сұйықтық пен жыныстың сығылғыштығының келтірілген коэффициенті: b = mbж+BP; (2.2) m-қабаттың кеуектілігі; bж-сұйықтықтың сығылу коэффициенті, Па ; BP-жыныстың сығылу коэффициенті, Па; Rк-әсер ету аймағының радиусы, м (қатаң-су тегеурінді режим жағдайлары үшін); K-қабаттың өткізгіштігі, м2; mg - динамикалық тұтқырлық, өту. Белгіленген режимдердегі зерттеулер осы дебитке сәйкес келетін кенжарлық қысымдарды, қысымдарды өлшей отырып, ұңғымалар дебитінің дәйекті өзгеруімен жүзеге асырылады. Белгіленген режим туралы ЕАВ жұмыс істеген жағдайда дебит пен кенжар қысымының тұрақтылығымен бағаланады. берілген режимде. Дебит пен кенжарлық қысымды өлшеу нәтижелері ЕАВ зерттеу карточкасына енгізіледі. Зерттеу аяқталғаннан кейін ЕАВ. қойнауқаттық қысымды өлшеу үшін тоқтатады. Нәтижелер бойынша индикаторлық қисық құрылады, яғни ЕАВ дебитінің тәуелділігі. депрессиядан. Мұнай кен орындарын барлау және игеру кезінде гидродинамикалық немесе олар айтқандай, резервуардың сулы және Мұнайлы бөліктерінің сүзу қасиеттері туралы жеткілікті түсінікке ие болу керек, бұл тұтастай алғанда кен орнын игеруге үнемі бақылау жасауға және әр мұнай немесе айдау ұңғымаларын ұтымды пайдалануға мүмкіндік береді. Қазіргі уақытта мұнай және газ кен орындары қабаттарының гидродинамикалық қасиеттерін зерттеу үшін әртүрлі әдістер қолданылады, олардың негізгілері: - тау жыныстары мен қойнауқаттық Сұйықтықтар мен газ үлгілерін зертханалық зерттеу; - ұңғымалардың қималарын каротаждың әртүрлі әдістерімен зерттеудің геофизикалық әдістері; - ұңғымалар мен қабаттарды гидродинамикалық зерттеу әдістері; - Ұңғымаларды зерттеудің термодинамикалық әдістері. Зерттеудің алғашқы екі әдісінің кемшілігі-бұл жалпы кең созылуымен салыстырғанда резервуардың өте кішкентай бөлігінің сипаттамалары туралы мәліметтер алуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, Ұңғымаларды бұрғылау кезінде ұңғыманың қасиеттерінде, оның ішінде сүзу аймағында ең үлкен өзгерістер болады. Бұл өзгерістер қысым мен температураның өзгеруіне, кескіштің механикалық әсеріне және бұрғылау сұйықтығының немесе оның сүзіндісінің қабатқа енуіне байланысты. Ұңғымаларды гидродинамикалық және термодинамикалық зерттеу коллекторлық қасиеттер және өнімді қабаттардың құрылымы, бүкіл аудан, сондай-ақ олардың кенжар маңы аймақтары туралы ақпарат алуға, сондай-ақ кен орындарын игеру процесінде мұнайға төзімділік контурларының жағдайын бақылауға мүмкіндік береді. Қаттардың параметрлері кенжардағы қысымға байланысты сұйықтық пен газдың шығуы туралы деректер бойынша немесе кенжарлық қысымдардың немесе уақыт өте келе ұңғымалардың дебиттерінің өзгеруі бойынша анықталады. Қазіргі уақытта Ұңғымаларды зерттеудің келесі әдістері қолданылады: - белгіленген іріктеу әдісі; - ұңғыманың жұмыс режимі белгіленбеген жағдайда зерттеу әдісі; - ұңғымалардың қабылдағыштық немесе өнімділік бейінін зерттеу. Резервуардың сүзу сипаттамалары туралы неғұрлым толық түсінікке ие болу үшін ұңғымалар мен қабаттарды зерттеудің барлық әдістерін (зертханалық, геофизикалық және гидродинамикалық) пайдалану кезінде алынған параметрлерді салыстыру қажет. 2.2 Қаражанбас кен орнындағы ұңғымаларды кәсіпшілік гидродинамикалық зерттеу Қаражанбас кен орнындағы гидродинамикалық зерттеулер екі әдіспен жүргізілді: қалыптасқан іріктеу әдісімен және қысымды қалпына келтіру әдісімен. Резервуарда төмен сүзу параметрлері бар. Мұндай жағдайларда зерттеу нәтижелерінің сапасы мен сенімділігі зерттеу жүргізудің ұзақтығына байланысты болады. Талдау Қаражанбас кен орнының барлық ұңғымалары бойынша қысымды қалпына келтіру қисықтарын тіркеу ұзақтығы жеткіліксіз болып табылатынын көрсетті. Қысымды қалпына келтіру қисықтарын тіркеудің ең аз ұзақтығы қысымды қалпына келтіру қисықтарының жартылай логарифмдік координаттарында түрлендірілген тік сызықты учаскемен сипатталатын резервуардағы жазық радиалды фильтрацияның қалыптасуымен анықталады. Бұл бөлім резервуардың сүзу параметрлерін анықтайды. Біртекті емес аймақтардың, өткізбейтін шекаралардың, жарықтардың болуы сияқты резервуардың сипаттамаларын анықтау үшін қысымды қалпына келтіру қисықтарын тіркеудің едәуір ұзақ уақыты қажет. КВД - ны тіркеудің ұзақтығы 4-тен 9 күнге дейін болған кезде бұл уақыт жеткіліксіз болды. Осыған байланысты алынған барлық параметрлерді бағалау ұсынылады. Белгіленген іріктеу әдісімен зерттеу деректері бойынша индикаторлық диаграмманы құру үшін зерттелетін ұңғыманың бірнеше белгіленген жұмыс режиміндегі кенжарлық қысым мен дебиттер туралы мәліметтер болуы қажет. Ұңғыманың жұмыс режимін тұрақтандыру зерттелетін ұңғыманың маңында радиалды сүзу процесі қалыптасқаннан кейін басталады. Сондықтан, әр режимдегі жұмыс уақыты қысымды қалпына келтіру қисықтарын тіркеудің ең аз ұзақтығынан асып кетуі керек. Осылайша, белгіленген іріктеу әдісімен зерттеу жүргізу кезінде әр режимде ұңғыманың жұмыс уақыты шамамен 7-9 күн болуы керек. Жұмыс режимдері бір-бірінен кіші режимнен үлкен режимге өтуі керек. Барлық жұмыс режимдеріндегі кенжарлық қысымның өзгеруі тереңдік манометрдің бір түсуі үшін үздіксіз тіркелгені жөн. Режимдерде жұмыс уақыты жеткіліксіз болған кезде құрылған индикаторлық диаграмма бойынша анықталатын өнімділік коэффициенттері шамадан тыс болады. Ұңғыманың дебитін және кенжар қысымын байланыстыратын теңдеуді қолдана отырып, белгіленген байланыс коэффициенттерінің кен орнын игеру процесінде өзгерісті анықтауға және талдауға болады: Дарси заңына бағынатын радиалды фильтрация кезінде – өнімділік коэффициенті, екі еселенген сүзу Заңы – А және В коэффициенттері, газдалған сұйықтықтың төменгі шұңқыр аймағында сүзу кезінде – Фетковичтің теңдеуінің коэффициенттері J¢ және n және т. б. Уақыт өте келе ұңғымалар коэффициенттерінің өзгеруін талдауда ұңғымалардың жұмысына талдау жасалады. Осы жұмыста қолданылатын өңдеу әдістері туралы жалпы мәліметтер. Өңдеу қисық қысымды қалпына келтіру жүргізілуде, екі әдістері: - Жалпыланған дифференциалды әдіс; - Ең жақсы біріктіру әдісі . Өңдеу нәтижесінде резервуардың гидроөткізгіштігі, ұңғыманың келтірілген радиусы, тері факторы, ұңғыманың жетілу коэффициенті, өткізгіштігі, пьезоөткізгіштігі және резервуардағы қысым анықталады. Зерттеу нәтижелерін талдау Каражанбас кен орны ұңғымаларының келесі зерттеулерін қайта түсіндіру жүргізілді: - ЕАВ. 81: КВД 21-28.01. 06 - ЕАВ. 95: КВД 09-17.03. 04 КВД 29.01-06.02.06 2.3 Гидродинамикалық зерттеу әдістерінің кешені Гидродинамикалық зерттеу әдістеріне ұңғымалардың дебиттері мен оларды анықтайтын резервуардағы қысымның төмендеуі арасындағы зерттелетін өзара байланыс объектілеріндегі эксперименттік бақылаулардың нәтижелері бойынша өнімді қабаттар мен ұңғымалардың қасиеттерін немесе күрделі сипаттамаларын анықтау әдістері жатады. Гидродинамикалық зерттеулердің нәтижелері зерттелетін ұңғыманың маңында да, одан едәуір қашықтықта да резервуардың сүзу сипаттамалары туралы мәліметтер алуға, резервуардың сүзу қасиеттерінің күрт өзгеру шекаралары мен аймақтарының болуы мен жағдайын анықтауға мүмкіндік береді. Кәсіпшілік практикада гидродинамикалық зерттеулердің үш негізгі әдісі қолданылады: * тұрақты таңдау әдісі; * қысымды қалпына келтіру әдісі; * ұңғымалардың өзара әрекеттесуін зерттеу әдісі Тұрақты таңдау әдісі Белгіленген іріктеу әдісімен гидродинамикалық зерттеулер өндіруші ұңғымалардың өнімділігін бақылау, ұңғыманың жұмыс режимінің оның өнімділігіне әсерін зерттеу және игеріліп жатқан шоғырдың сүзу параметрлерін бағалау мақсатында жүргізіледі. Зерттеулер барлық жаңа ұңғымалар бойынша, сондай – ақ жаңадан енгізілетін ұңғымалар бойынша бір реттік, сондай-ақ тоқсанына бір рет қолданыстағы өндіруші және айдаушы ұңғымалар бойынша жүйелі түрде жүргізілуі тиіс. Қысымды қалпына келтіру әдісі Штангалық немесе бұрандалы сорғылармен жабдықталған ұңғымаларда қысымды қалпына келтіру әдісімен зерттеу ұңғыманы тоқтатқаннан кейін (эхолот немесе деңгей өлшегіштің көмегімен) құбыр сыртындағы кеңістіктегі динамикалық деңгейдің өзгеруін немесе бағана аралық кеңістік бойынша (пайдалану бағанасы мен СКҚ арасындағы) түсірілетін шағын габаритті тереңдік манометрлермен өлшеулер арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. Бақылау ұңғыманың жұмысы кезінде (2-3 өлшеу) деңгейді біртіндеп тесу жолымен, динамикалық деңгейді бастапқы анықтауды анықтау мақсатында, одан әрі оны қалпына келтіру процесінде алдымен қысқа уақыт аралығынан (5-10 мин.), ал кейіннен 20-30 мин. және одан астам аралықтардан кейін жүзеге асырылады. Ұңғыманы тоқтатар алдында ұңғыманың дебиті мен оның өнімінің сулануы мүмкіндігінше үлкен дәлдікпен анықталуы тиіс. Осы зерттеулер барлық жаңа өндіруші және айдамалау ұңғымалары бойынша, сондай-ақ жаңадан енгізілген ұңғымалар бойынша және жүйелі түрде қолданыстағы айдамалау және өндіру ұңғымалары бойынша тоқсанына кемінде бір рет бір реттік зерттеулер түрінде жүргізіледі. Осы зерттеулердің алдында тұрған негізгі мақсаттар ұңғымалардың өнімді сипаттамаларын анықтау, кенжар маңы аймағының және қаттың жай-күйін, ұңғыманың және резервуардың сүзу параметрлерін бағалау болып табылады. Тоқтатылғаннан кейін ұңғымалардың кенжарына сұйықтықтың қосымша ағынын ескере отырып, КВД-ны өңдеу үшін КВД-ны тіркеумен бір мезгілде фонтандық пайдалану режимінде өзін-өзі жазатын және үлгілі аспаптардың көмегімен буферлік және құбырдан тыс қысымдардың өзгеруін тіркеу қажет. Ұңғымалардың өзара әрекеттесуін зерттеу әдісі Ұңғымалардың өзара әрекеттесуін зерттеу әдісі (гидрооқшаулау) сұйықтықтың анықталмаған сүзілуі жағдайында зерттелетін ұңғымалардың таңдалған буларының арасындағы учаскелердегі гидроөткізгіштік және қаттардың пьезөткізгіштік параметрлерінің орташаланған мәндерін анықтау үшін қолданылады. Сонымен қатар, сапалы міндет шешіледі: зерттелген ұңғымалардың кенжарлары арасындағы резервуарда гидродинамикалық байланыстың болуын немесе болмауын анықтау. Бұл әдіс өңдеу кезінде қосымша деректерді пайдаланбай ұңғымалар арасындағы аймақтағы резервуардың пьезоөткізгіштік коэффициентін анықтауға мүмкіндік береді. Зерттеудің бұл түрі қажет болған жағдайда орындалатын бір өлшемге жатады.Болашақта зерттеу көлемі игеру объектілерінің ерекшеліктерімен және ұңғымалар қорының жағдайымен реттеледі. Объектілердің жай-күйі туралы неғұрлым сенімді ақпарат алу үшін гидродинамикалық әдістерді зерттеудің басқа әдістерімен кешенді түрде орындау керек. Қойнауқаттық қысымды анықтау Қаттық қысымды анықтау ұңғымалардың барлық қоры бойынша, бірақ міндетті түрде тірек желісінің ұңғымалары бойынша тоқсанына кемінде бір рет бір реттік зерттеу түрінде жүзеге асырылуы тиіс. Қойнауқаттық қысымды өлшеу қысым датчигі бар манометрлермен немесе кешенді аспаптармен жүргізіледі. Механикаландырылған ұңғымаларда қойнауқаттық қысым статикалық деңгейді эхометриялау және кейіннен қайта есептеу арқылы өлшеу жолымен анықталады. Кенжар қысымын анықтау Кенжар қысымы барлық өндіруші және айдау ұңғымалары бойынша бір реттік зерттеулермен анықталады: жаңа және жөндеуден шыққаннан кейін, және жүйелі түрде – қолданыстағы ұңғымаларда тоқсанына кемінде бір рет барлық пайдалану объектілері бойынша. Кенжар қысымы техникалық мүмкін болған кезде терең манометрлермен өлшенеді. Тікелей өлшеу мүмкін болмаған жағдайда кенжарлық қысым динамикалық деңгейді өлшеу (эхолоттардың көмегімен) және кейіннен қайта есептеу жолымен анықталады. Қабат температурасын анықтау Қойнауқаттық температура барлық жаңа ұңғымалардағы бір жолғы зерттеулермен және тірек желісіне қосылған барлық санаттағы ұңғымалар бойынша жүйелі түрде тоқсанына кемінде бір рет анықталады. 2.4 Динамометриялау Терең сорғы штангалық қондырғыларын Зерттеудің негізі динамометризация болып табылады-жер асты жабдықтарының жұмысын жедел бақылау әдісі және сорғы қондырғысының дұрыс технологиялық режимін белгілеу негізі. Әдістің мәні мынада: майлы (жылтыратылған) өзекке жүктеме сорғыны динамографтың көмегімен бетіне көтерместен анықталады. Қағазда диаграмма түрінде штоктың қозғалуына байланысты жоғары және төмен өту кезіндегі жүктемелер жазылады. Жазылған диаграмма динамограмма деп аталады. Динамограммалар бойынша қондырғының жұмысын жедел бақылау мыналарды қамтиды: сорғының берілуін төмендетуге немесе тоқтатуға себеп болған себептерді анықтау; жерасты жөндеудің қажетті түрін таңдау және тағайындау; жүргізілген жөндеудің сапасын тексеру. Динамометр көмегімен қондырғының жұмысын ұзақ уақыт бақылау кезінде ең аз энергия шығыны мен ең жоғары пайдалану коэффициентімен сұйықтықтың қажетті іріктелуін қамтамасыз ететін жұмыс режимі таңдалады. Ұңғымалық сорғының қалыпты жұмысының қарапайым теориялық динамограммасы параллелограмм түрінде болады. Ординат осі бойынша масштабтағы жүктемелер штангалардың аспа нүктесінде, ал абсцисса осі бойынша - өзектің қозғалысы орналасады. Нақты жағдайларда динамограмманың пішініне штанга мен түтік - сұйықтық жүйесінде пайда болатын инерциялық күштер және үйкеліс күштері әсер етеді. Теориялық динамограмма элементтерін есептеу және оны практикалық динамограммамен біріктіру динамограмманы өңдеу деп аталады. Динамограммадағы күштер мен қозғалыстарды өлшеу үшін нөлдік сызықты, күш пен қозғалыс шкаласын анықтау керек. Динамограмманың нөлдік сызығы сызылған сызық деп аталады жылтыратылған штокқа жүктеме болмаған кезде динамограф. Күш-жігердің масштабы-өздігінен жазатын құралдың (қалам немесе сәуле) жазу нүктесі тігінен 1 мм ауытқыған кездегі жүктеменің мәні (кг-да). Қозғалыс масштабы-жылтыратылған штанганың инсульт ұзындығының жазылған динамограмманың ұзындығына қатынасы. Жылтыратылған шыбықтың нақты қозғалысы-қозғалыс масштабына көбейтілген динамограмманың берілген нүктелері арасындағы қашықтық. Өңдеуге дайындалған сорғының қалыпты жұмысының типтік динамограммасын қарастырыңыз Динамограмманы талдауда анықталған негізгі көрсеткіштер-сорғыны толтыру және сорғыны беру коэффициенттері. Сорғыны толтыру коэффициенті-цилиндрдің жұмыс бөлігіндегі сұйықтық бағанының биіктігінің плунжер соққысының ұзындығына қатынасы, яғни түзу АГ ұзындығының түзу ВВ ұзындығына қатынасы. Бұл жағдайда ол бірлікке тең. Сорғыны беру коэффициенті-нақты берудің теориялық қатынасына немесе плунжер жүрісінің пайдалы ұзындығының жылтыратылған өзектің жүрісінің ұзындығына қатынасы, түзу Б,В I АГ сызығының ұзындығына қатынасы  Сур1-. Динамограмманы өңдеу схемасы Динамограммалар арқылы терең Сорғы мен жер асты жабдықтарының отыздан астам әр түрлі сипаттамаларын анықтауға болады. - Сур. сорғылардың типтік динамограммалары келтірілген. Гидравликалық, механикалық және электрлік динамиктер белгілі. - Сур. ИКГН-1 (ГДМ-3) гидравликалық қалта динамигінің сызбасы келтірілген. Құрылғы екі негізгі бөліктен тұрады: өлшеу және жазу құрылғысы. Өлшеу бөлігі 1 1 месдозадан және 12 тұтқадан тұрады. Сұйықтықпен (алкоголь немесе су) толтырылған месдоза 10 қуысы жезден немесе резеңке мембранамен жабылады поршень 9. Гидравликалық қалталы динамограф ПКН-3, ПКН-5, ПКН-10 типті штангаларды арқанды аспаның қалыпты тораптарына қосу үшін бейімделген. Бордағы өлшеу бөлігі штангалардың арқан суспензиясының траверстерінің арасына салынған, онда штангалардың созылу күштері месдозаны қысатын күштерге айналады. Сонымен қатар, 12 тұтқасы 9 поршеньді басады және месдоз қуысында бұл күштер сұйықтықтың қысымына айналады, ол 8 капиллярлық түтік арқылы 7 манометрлік геликоидальды серіппе арқылы қабылданады. Қысымның жоғарылауымен серіппе бұралып, оған бекітілген 6 қауырсын жүктеме сызығын сызады. Диаграмма формасы жазу үстелінің 5-іне бекітілген. Динамограф жоғары қарай қозғалғанда, сағалық жабдықтың қозғалмайтын бөлігіне бір ұшымен бекітілген 1-жіп 2-шкивтен оралып, оны 3-бұрандамен бірге айналдыруға мәжбүр етеді. Бұл жағдайда жүріс гайкасы үстелмен бірге 4 бағыттағышпен жоғары қарай жылжиды. Бұранданың қуысында спиральды қайтару серіппесі орналасқан. Жоғары қарай серіппе басталады, төмен қарай ол бұралып, үстелді бастапқы күйіне қайтарады. Осылайша, формасы бар үстел белгілі бір масштабта май бағанының қозғалысын қайталайды. Ауыстырылатын шкафтар қозғалысты масштабта жазуға мүмкіндік береді 1:15, 1:30, 1:45. Күш өлшеу шегі 40, 80 және 100 кН. Сұйықтықтың статикалық деңгейі-тоқтатылған ұңғымадағы сұйықтық деңгейі; бұл ретте кенжарлық және қойнауқаттық қысым тең. Ең көп таралған әр түрлі эхометриялық қондырғылар, мысалы, 0,1 МПа құбыр кеңістігінде қысымы бар ұңғымаларға арналған ЭП-1. Бұл қондырғылардың жұмыс принципі-акустикалық импульс пневматикалық немесе ұнтақты крекерден құбырға жіберіледі. Бұл импульс сұйықтық деңгейінен шағылысып, термофонға әсер етіп, ауызға қайта оралады да, электрқозғалтқыштан кейін қозғалыстағы қағаз таспаға перописцпен бекітіледі. Құбырдың сыртындағы кеңістіктегі дыбыстың таралу жылдамдығын біле отырып, сенсорлардың дизайнында, динамоскоппен байланыс арналарында және динамоскоптың электр тізбегінде ерекшеленетін метрикалық сұйықтық деңгейіне дейінгі қашықтықты есептеңіз. Телединамометриялау жүйелерінің кез келгенін жүзеге асыру кезінде әрбір тербелме станогында күш пен жүріс датчиктері, ал диспетчерлік пунктте ұңғымалық Жабдықтың техникалық жай-күйін диагностикалауға мүмкіндік беретін бағдарламалық қамтамасыз етуі бар компьютер орнатылады. Репер-бұл жоспарланған деңгейден 50-100 м жоғары орнатылған 60-65% сақиналық саңылауды жабу үшін NKT-ге қарағанда үлкен диаметрлі құбырларды кесу. Мұндай сегменттің ұзындығы (тереңдігі 300 м дейінгі ұңғымалар үшін) шамамен 5 м құрайды.реперді орнату тереңдігі таспаның көмегімен НКТ ұзындығын өлшеу арқылы жүзеге асырылады.  Сур2- Гдм-3 динамографының сызбасы Соңғы уақытта сорғы ұңғымаларын эхолотациялаудың бос әдісі қолданылады. Мұндай жағдайларда дыбыс жылдамдығы ортаның газ құрамына сәйкес есептеу әдістерімен анықталады. Құбыр сыртындағы кеңістіктегі артық қысым кезінде сұйықтық деңгейін өлшеу үшін Ю.А. Балакиров толқын өлшеудің әдісін жасады. Импульсті термофоннан және тесіктері бар корпустан тұратын арнайы құрылғы жасайды, ол арқылы қоздырғыш ұңғыманың құбырымен байланысады. Толқын өлшеуіш ЭМ-52 эхолотының көмегімен орындалады, ол Тереңдігі 4000 м дейінгі ұңғымалардағы динамикалық деңгейді құбыр сыртындағы кеңістікте 7,5 МПа дейінгі қысым кезінде анықтауға мүмкіндік береді. Динамо және эхометрлер-терең сорғы қондырғыларын зерттеуге арналған негізгі құралдар, сонымен қатар қысым мен температураны өлшеуге арналған құралдар құбыр кеңістігіне түседі. Кенжарда және ұңғыманың бойында қысым мен температура бір құрылғыда біріктірілген терең мано - және термометрлердің көмегімен өлшенеді. Ең көп таралған тереңдік манометрлері және көрсеткіштерді үздіксіз жазатын Терең манометрлер. Бірінші манометрлер топтар өлшенген аралықтағы ең үлкен қысымды ғана жазады, сондықтан максималды деп аталады. Екінші топтағы манометрлер сағат механизмдерімен жабдықталған үздіксіз қысым жазу. Тереңдік манометрлер құрылымның екі түрін жасайды: МГП поршеньдік манометрлер және геликс МГГ Поршеньдік манометрде қысым атқарушы элементке поршень арқылы, ал геликсте - бұрандалы манометр серіппесі арқылы-геликс арқылы беріледі. Өлшенетін қысым өту кезінде сұйықтықты фильтр арқылы және манометрическую камераны әрекет поршень, қозғалыстағы қр самоуплотняющемся сальнике. |