этикет асхана. В ресторане при общении с обслуживающим персоналом нужно вести себя спокойно, не повышать голос, не делать колких беспочвенных замечаний. Заказ официанту необходимо произносить четко, не повышая голос и не торопясь
 Скачать 0.5 Mb.
|
   1. В ресторане при общении с обслуживающим персоналом нужно вести себя спокойно, не повышать голос, не делать колких беспочвенных замечаний. Заказ официанту необходимо произносить четко, не повышая голос и не торопясь. Если вам не понравилось блюдо или напиток, то просто подзовите вашего официанта и спокойно ему сообщите о проблеме. Запомните, что умение корректно общаться с персоналом в ресторане говорит прежде всего о вашем воспитании. 2. Каждая тарелка или столовый прибор за столом имеют своё предназначение. Самое главное правило, которое нужно запомнить: все столовые приборы, находящиеся слева от тарелки во время еды держат левой рукой, а приборы, находящиеся справа, соответственно, в правой руке. 3. Начинайте брать столовые приборы от крайних постепенно приближаясь к тем, которые находятся ближе к тарелке. На рисунке выше сначала закусочную вилку 2, затем столовую вилку 3, справа сначала нож 9, затем для первого блюда используйте ложку 8 и в сочетании с вилкой 3 используйте столовый нож 7. 4. Ножом можно лишь разрезать пищу на тарелке или придерживать то, что вы берете вилкой. Основной прибор это вилка, нож лишь вспомогательный, и ни в коем случае нельзя есть с ножа или перекладывать нож в левую руку, а вилку в правую. 5. Когда вам принесут мясо или рыбу не нужно её всю нарезать в тарелке. Необходимо отрезать кусочек и скушать, затем лишь отрезать следующий, поскольку нарезанная пища быстрей остывает и теряет свои вкусовые качества. 6. Когда вам разлили напитки в бокалы попросите убрать те, которые вам будут не нужны во время обеда (если это не сделает сам официант). Лишние фужеры загромождают стол и их случайно можно зацепить и разбить, поэтому лучше убрать со стола. Основные правила столового этикета 1. Существуют правила пользования столовыми приборами. Холодные закуски едят закусочными вилкой и ножом, горячие из кокотницы или кокильницы – кокотной вилкой или чайной ложкой, рыбу в горячем виде – рыбными ножом и вилкой, мясные блюда при помощи столовых ножа и вилки, дессертные блюда при помощи десертных ложек, фрукты – с помощью фруктовых ножа и вилки. 2. Обычно еду берут столовыми приборами или специальными щипцами, но существует ряд исключений. Это хлеб, печенье, мелкие пирожные, многие фрукты и цитрусовые, поскольку эти продукты не нужно разделывать ножом и вилкой, они не пачкают руки. 3. Супы рекомендуется кушать тихо, почти бесшумно, чтобы доесть до конца не запрещается немного наклонить тарелку от себя. Окончив трапезу, ложку нужно оставить в тарелке. Клецки или фрикадельки в супе делят не вилкой или ножом, а ложкой. Добавляя себе суп, ложку оставляют в тарелке. 4. Во время еды пользуются вилкой и ножом, при этом нож держат в правой руке, а вилку в левой. Когда едят только вилкой, ее обычно берут в правую руку. Не следует брать ложку, вилку и нож очень близко к основанию. На вилку желательно брать столько пищи, чтобы она поместилась и не падала, пока вы будете подносить ее ко рту. 5. Часто приходится пользоваться ножом, им разрезают рыбную гастрономию, мясо в холодном и горячем виде. Не нужно горячее мясо все нарезать кусочками, оно быстро остынет и станет не таким вкусным. Отрезайте его по мере поедания, скушали один кусочек, отрежьте следующий. Если на столе блюда из рубленого мяса (зразы, тефтели, голубцы) ножом можно не пользоваться для их разделения. Такие блюда, как омлеты, запеканки, овощи едят при помощи вилки. 6. Во время перерыва в еде, нож и вилку кладут на тарелку так, как их держали до этого- вилку ручкой влево, нож ручкой вправо. Закончив еду или очередную закуску, нож и вилку кладут на тарелку рядом, это знак официанту убрать тарелку или заменить на чистую. 7. После еды принято подавать вазочка с теплой водой и долькой лимона (устраняет лишний запах) или лепестками роз. Затем руки принято вытирать сухой салфеткой. Иногда подают пропаренные влажные махровые полотенца, также довольно удобно. Лангустов, омаров, крабов едят при помощи специальных приборов, состоящих из короткой вилки и специальной лопатки. В ресторанах для удобства, чтобы не испачкать руки, на край косточки бараньей, свиной отбивной надевают бумажные папильотки. Придерживая за папильотку легче срезать мясо с кости. Правила этикета за столом 1.Рыбу в горячем виде принято кушать рыбными приборами – у вилки четыре зубца, а нож с тупым лезвием лопаткообразной формы. Если таких приборов не подали, можно есть при помощи двух вилок. Холодную осетрину, белугу, семгу едят при помощи вилки и закусочного ножа. 2.Овощи и мягкую пищу принято есть при помощи вилки, ножом можно только придерживать край картофеля. Если картофель подали в мундире, то кожуру можно очистить ножом. 3.Иногда бутерброды едят ножом и вилкой. Для приготовления бутерброда сначала берут хлеб и масло, затем масло намазывают на хлеб, который лежит на тарелке. Хлеб можно придержать двумя пальцами, но не брать на ладонь – это не гигиенично. Далее колбасу, ломтик мяса или рыбы кладут на бутерброд при помощи вилки. 4.Чайная ложка служит только для помешивания чая, размешивания сахара. После этого ложку вынимают из кружки и кладут на блюдце, а не оставляют в чашке. 5.В случае, если хотите поделиться с кем то половинкой или частью фрукта, то отдавайте большую и лучшую половинку. Меньшую или половину с косточкой или веткой оставьте для себя. 1. Мейрамханада қызмет көрсетуші персоналмен сөйлескенде сабырлылық таныту керек, дауыс көтермеу, өткір негізсіз ескертулер жасамау. Даяшыға берілген бұйрық дауысын көтермей, асықпай анық айтылуы керек. Егер сіз тағамды немесе сусынды ұнатпасаңыз, даяшыға қоңырау шалып, мәселе туралы оған сабырлы түрде хабарлаңыз. Мейрамханадағы қызметкерлермен дұрыс сөйлесе білу, ең алдымен, сіздің тәрбиеңіз туралы айтатынын есте сақтаңыз. 2. Үстел үстіндегі әрбір табақтың немесе ас құралдарының өз мақсаты бар. Есте сақтау керек ең маңызды ереже: тамақ ішу кезінде тәрелкенің сол жағындағы барлық ас құралдары сол қолмен, ал оң жақтағы ас құралдары сәйкесінше оң қолмен ұсталады. 3. Ас құралдарын бірте-бірте табаққа жақынырақ жақындай отырып, шектен бастаңыз. Жоғарыдағы суретте алдымен тісбасар шанышқыны 2, содан кейін үстел шанышқысын 3, оң жақта алдымен пышақ 9, содан кейін бірінші тағам үшін қасық 8 және шанышқымен 3 бірге үстел пышағын 7 пайдаланыңыз. 4. Пышақ тек табақтағы тағамды кесіп алады немесе шанышқымен алған нәрсені ұстай алады. Негізгі құрылғы - шанышқы, пышақ тек көмекші болып табылады және ешбір жағдайда пышақтан жеуге немесе пышақты сол қолға, ал шанышқыны оңға жылжытуға болмайды. 5. Сізге ет немесе балық әкелінгенде, оның барлығын табаққа салудың қажеті жоқ. Бір бөлігін кесіп, жеу керек, содан кейін тек келесісін кесіп тастау керек, өйткені кесілген тағам тез салқындатылады және дәмін жоғалтады. 6. Стақандарыңызға сусындар құйылған кезде, түскі ас кезінде қажет болмайтындарын алып тастауды сұраңыз (егер даяшы мұны өзі жасамаса). Артық шарап стақандары үстелді шатастырады және байқаусызда ілмекке салынып, сынуы мүмкін, сондықтан оларды үстелден алып тастау жақсы. Дастархан этикетінің негізгі ережелері 1. Ас құралдарын пайдалану ережелері бар. Суық тағамдар шанышқымен және пышақпен, кокот қайнатқыштан немесе салқындатқыштан алынған ыстық - кокот шанышқысымен немесе шай қасықпен, ыстық балық - балық пышағы мен шанышқымен, ет тағамдары үстел пышағы мен шанышқымен, десертті тағамдарды десертпен жейді. қасықтар, жемістер - жеміс пышағы мен шанышқыны қолдану. 2. Әдетте тағам ас құралдарымен немесе арнайы қысқыштармен алынады, бірақ бірқатар ерекшеліктер бар. Бұл нан, печенье, кішкентай торттар, көптеген жемістер мен цитрус жемістері, өйткені бұл өнімдерді пышақ пен шанышқымен кесудің қажеті жоқ, олар қолыңызды кірлетпейді. 3. Сорпаларды тыныш, дерлік үнсіз жеу ұсынылады, тамақты аяқтау үшін табақты өзіңізден сәл еңкейтуге тыйым салынады. Тамақ ішіп болған соң қасықты тәрелкеде қалдырыңыз. Сорпадағы тұшпара немесе котлеттер шанышқымен немесе пышақпен емес, қасықпен бөлінеді. Сорпаны өзіңізге қосқанда, қасық тарелкада қалады. 4. Тамақ ішкенде шанышқы мен пышақты қолданыңыз, пышақты оң қолыңызбен, шанышқыңызды сол қолыңызбен ұстаңыз. Тек шанышқымен жегенде, әдетте оң қолға алынады. Қасық, шанышқы және пышақты негізге өте жақын алуға болмайды. Тамақты ауызға апарған кезде құлап қалмайтындай етіп шанышқыға алған жөн. 5. Жиі пышақты қолдануға тура келеді, ол балық гастрономиясын, суық және ыстық етті кесу үшін қолданылады. Ыстық етті кесектерге кесудің қажеті жоқ, ол тез суып, соншалықты дәмді болмайды. Оны жеп жатқанда кесіңіз, бір бөлігін жеңіз, келесісін кесіңіз. Егер үстелде тартылған ет тағамдары (зразы, тефтели, қырыққабат орамдары) болса, оларды бөлу үшін пышақ пайдаланудың қажеті жоқ. Омлет, кастрюль, көкөніс сияқты тағамдарды шанышқымен жейді. 6. Тамақтанудан үзіліс кезінде пышақ пен шанышқыны тәрелкеге бұрынғыдай ұстайды - шанышқы сабы солға, пышақ сабы оңға. Тамақты немесе басқа тағамдарды аяқтағаннан кейін пышақ пен шанышқы жақын маңдағы тәрелкеге қойылады, бұл даяшыға табақты алып тастау немесе оны тазасымен ауыстыру белгісі. 7. Тамақ ішкеннен кейін вазаға жылы су мен лимон тілімін (артық иісті кетіреді) немесе раушан жапырақтарын беру әдеттегідей. Содан кейін қолды құрғақ майлықпен сүрту әдетке айналған. Кейде бумен пісірілген дымқыл түкті сүлгілер беріледі, сонымен қатар өте ыңғайлы. Омар, лобстер, шаяндар қысқа шанышқыдан және арнайы иық жүзінен тұратын арнайы құрылғылардың көмегімен жейді. Мейрамханалар ыңғайлы болу үшін қолдарыңызды ластамау үшін қой етінің немесе шошқа етінің шетіне қағаз папилоттарды салады. Папилотаны ұстап тұрып, сүйектен ет кесу оңайырақ. Дастархан этикеті 1. Балықты балық аспаптарымен ыстық күйде жеу дәстүрі - шанышқы төрт тізбегі бар, ал өткір жүзді пышақ шпательді. Егер мұндай құрылғыларға қызмет көрсетілмесе, сіз екі шанышқымен жеуге болады. Суық бекіре, белуга, албырт балықты шанышқымен және тіс пышақпен жейді. 2. Көкөніс пен жұмсақ тағамды шанышқымен жеу әдетке айналған, картоптың шетінен ғана пышақпен ұстауға болады. Егер картоп қабығында берілсе, қабығын пышақпен тазартуға болады. 3.Кейде бутербродтарды пышақ пен шанышқымен жейді. Сэндвич жасау үшін алдымен нан мен сары майды алыңыз, содан кейін майды табақтағы нанға жағыңыз. Нанды екі саусақпен ұстауға болады, бірақ оны алақанға салып ұстамау гигиеналық талаптарға сай келмейді. Әрі қарай, шұжық, ет немесе балық тілімдерін шанышқымен сэндвичке салады. 4. Шай қасық тек шайды араластыруға, қантты араластыруға арналған. Осыдан кейін, қасық шыныаяқтан алынып, шыныаяқта қалдырылғаннан гөрі, табақшаға қойылады. 5. Біреумен жемістің жартысын немесе бір бөлігін бөліскіңіз келсе, үлкенірек және жақсырақ жартысын беріңіз. Кішісін немесе жартысын сүйекпен немесе бұтақпен өзіңізге қалдырыңыз. Этикет в общественных местах  Можно с уверенностью сказать, что уровень социальной воспитанности гражданина в большой степени определяется его поведением в общественных местах, где его стремления и желания перекрещиваются со стремлениями и желаниями десятков, сотен других людей. Именно в этих обстоятельствах высоким критерием социального поведения людей является принцип: поступай по отношению к другим так, как ты хотел бы, чтобы они поступали по отношению к тебе,— принцип, в котором заключена сущность нормального человеческого общения — внимание к другим при их внимании к тебе. Там, где этот принцип нарушается, и возникают конфликты, трудности, осложняющие наш быт. Қоғамдық этикет Азаматтың әлеуметтік білім деңгейі көбіне оның ұмтылысы мен тілегі ондаған, жүздеген басқа адамдардың арман-тілектерімен тоғысатын қоғамдық орындардағы мінез-құлқымен анықталады десек қателеспейміз. Дәл осы жағдайларда адамдардың әлеуметтік мінез-құлқының жоғары критерийі болып табылады: басқаларға қатысты сіз өзіңізге қатысты әрекет етуді қаласаңыз, солай әрекет етіңіз, - адамның қалыпты қарым-қатынасының мәнін қамтитын қағида - назар аударыңыз. басқалары сізге назар аударады. Бұл қағида бұзылып, қақтығыстар туындаған жерде өмірімізді қиындататын қиындықтар туындайды. В театре и кино  В театре, кино — воздерживайтесь от обмена мнениями во время хода пьесы или фильма, подождите для этого наступления антракта, перерыва; ведь ваши реплики мешают соседям слушать и смотреть. Проходя к своему месту в ряду перед ранее севшими, делайте это повернувшись к ним лицом. Сидеть следует спокойно, не наклоняясь то вправо, то влево и не заставляя сидящего за вами все время следовать за вашими движениями для того, чтобы увидеть хоть что-нибудь на сцене или на экране. Это особенно следует учитывать, если у вас пышная шевелюра или (в кино) высокий головной убор. На концертах — даже пламенным меломанам следует воздерживаться от того, чтобы подпевать артистам или подсвистывать оркестру, отбивать такт ногами или дирижировать. Театрда және кинода Театрда, кинода – спектакль немесе фильм барысында пікір алмасудан бас тарту, осы үзілісті күту, үзіліс; өйткені сіздің сигналдарыңыз көршілерге тыңдауға және көруге кедергі жасайды. Бұрын отырғандардың алдындағы қатардағы орныңызға өтіп, бетіңізді оларға қаратып жасаңыз. Сахнада немесе экранда кем дегенде бірдеңені көру үшін оңға немесе солға еңкеймей және артыңызда отырған адамды сіздің қозғалыстарыңызды үнемі қадағалауға мәжбүрлемей, тыныш отыру керек. Бұл әсіресе шашыңыздың басы немесе (фильмдерде) жоғары бас киіміңіз болса, ескеру керек. Концерттерде - тіпті отты музыка әуесқойлары әртістермен бірге ән айтудан немесе оркестрге ысқырудан, тепкілеуден немесе дирижерлік етуден аулақ болуы керек. В музеях и на выставках  В музеях, на выставках — постарайтесь не загораживать другим обзор картин, экспонатов, не мешать другим слушать объяснения гида. Свои впечатления и замечания, если вам захочется поделиться ими со своими спутниками, нужно высказывать так, чтобы это слышали только они. Не следует трогать экспонаты, ощупывать их. Мұражайлар мен көрмелерде Мұражайларда, көрмелерде – басқалардың картиналарды, экспонаттарды көруіне кедергі жасамауға, басқалардың гидтің түсіндірмелерін тыңдауына кедергі жасамауға тырысыңыз. Сіздің әсерлеріңіз бен пікірлеріңіз, егер сіз оларды серіктестеріңізбен бөліскіңіз келсе, оны тек солар еститіндей етіп білдіруіңіз керек. Экспонаттарға қол тигізбеу керек, оларды сезіну керек. В общественном транспорте  В общественном транспорте, к сожалению, особенно часты нарушения самых элементарных правил цивилизованного человеческого общежития, особенно в больших городах. Можно сказать, что существовавшие ранее правила пользования общественным транспортом (и в былые времена плохо соблюдавшиеся) сейчас практически отменены. Робкие ссылки на них со стороны редких смельчаков, возмущенных особо грубыми проявлениями невежества, встречают озлобленный, резкий отпор. Конечно, основная причина этого глубоко ненормального явления — тяжкий экономический кризис, приведший к предельно острому положению во всех областях народного хозяйства, в том числе и общественного транспорта, и неизбежно связанное с этим кризисом общее падение нравов, социальной культуры. Перегрузки в школе не позволяют ввести еще и занятия по правилам общественного поведения, а в семье… Вспоминается такой случай: в вагон метро входит инвалид: все сидячие места заняты; с одного места приподнимается девочка лет двенадцати, но сидящая рядом с ней молодая женщина — очевидно, мать — резко останавливает ее попытку и с суровым видом что-то шепчет ей; девочка испуганно-послушно опускается на свое место. Ее порыв никто не поддержал — иные, более совестливые, делают вид, что дремлют, другие «поглощены» чтением, во взглядах третьих читается вопрос: «Почему именно я должен уступать место?». А современная мама — Простакова — считает себя непогрешимой, любящей «образцовый матерью», и ей не приходит в голову мысль о том, что если бы все матери были такими же, то их деткам предстояла бы в старости весьма жалкая участь. Или другой случай: в автобусе весьма пожилой человек предложил свое место вошедшей женщине лет пятидесяти; она вначале недоуменно посмотрела на него и лишь после повторного предложения села. Не нужно быть большим наблюдателем, чтобы установить, как редки, очень редки случаи, когда в метро, автобусах, в электричке уступают места инвалидам, пожилым людям, пассажирам с малолетними детьми даже занявшие отведенные для этих категорий места «современные д’Артаньяны». К их позору следует добавить, что девушки гораздо чаще проявляют свою социальную воспитанность и душевную чуткость. Особенно тяжело сказывается несоблюдение правил посадки в общественный транспорт на инвалидах, больных и пассажирах с малолетними детьми. Существовавший порядок посадки их с передней площадки практически неосуществим для них — подошедший вагон автобуса или троллейбуса бурно атакуется «инвалидами четвертой группы», как метко назвал их один из тех инвалидов, которые иногда часами ждут возможности попасть в салон машины. Этот инвалид пояснил свое определение так: «Эта четвертая группа — инвалиды моральные, люди, лишенные стыда и совести. К сожалению, их в несколько раз больше, чем в первых трех группах, вместе взятых». Глядя на «порядок» в общественном транспорте, не согласиться с этим, пожалуй, трудно. Қоғамдық көлікте Қоғамдық көлікте, өкінішке орай, өркениетті адам өмірінің ең қарапайым ережелерін бұзу, әсіресе, ірі қалаларда жиі кездеседі. Қоғамдық көлікті пайдаланудың бұрынғы ережелері (және ескі күндерде нашар орындалатын) қазір іс жүзінде жойылды деп айта аламыз. Надандықтың ерекше өрескел көріністеріне ашуланған сирек кездесетін батылдар тарапынан оларға қорқақ сілтемелер ашулы, өткір тойтарыс береді. Әрине, бұл терең қалыптан тыс құбылыстың басты себебі – ұлттық экономиканың барлық салаларында, соның ішінде қоғамдық көлікте төтенше өткір жағдайға әкеліп соқтырған ауыр экономикалық дағдарыс және моральдық және әлеуметтік мәдениеттің жалпы құлдырауы осы дағдарыспен сөзсіз байланысты. . Мектептегі шамадан тыс жүктемелер әлеуметтік мінез-құлық ережелері бойынша сабақтарды енгізуге мүмкіндік бермейді, бірақ отбасында ... Мына жағдай есімде: метро вагонына мүгедек адам кіреді: барлық орындарда; он екілер шамасындағы қыз бір жерден көтерілді, бірақ оның қасында отырған жас келіншек — анық анасы — оның әрекетін кенет тоқтатып, оған қатал көзқараспен бірдеңе деп сыбырлады; Қыз қорқып мойынсұнып, орнына батып кетеді. Оның екпінін ешкім қолдамады - кейбіреулері, ұқыптырақ, ұйықтап жатқандай кейіп танытады, басқалары оқуға «жұмылып», үшіншінің көзқарастарында оқылады: «Мен неге өз орнымды беруім керек?». Ал қазіргі ана – Простакова өзін қателеспес, аяулы «үлгілі ана» санайды, егер барлық аналар бірдей болса, балалары қартайған шағында өте аянышты тағдырға тап болатыны оның ойына да келмейді. Немесе тағы бір жағдай: автобуста ішке кірген елулер шамасындағы әйелге өте қарт кісі өз орнын ұсынды; әуелі оған таңырқай қарады да, екінші ұсыныстан кейін ғана орнына отырды. Метрода, автобустарда және пойыздарда мүгедектерге, қарт адамдарға, жас балалары бар жолаушыларға, тіпті «қазіргі д'Артаньяндарға» арналған орындықтардың қаншалықты сирек, өте сирек болатынын анықтау үшін үлкен бақылаушы болудың қажеті жоқ. ” осы санаттарға бөлінген орындарға ие болғандар жол береді. Олардың ұятына, қыздардың әлеуметтік тәрбиесі мен эмоционалдық сезімталдығын әлдеқайда көбірек көрсететінін қосу керек. Қоғамдық көлікке міну ережелерін сақтамау әсіресе мүмкіндігі шектеулі жандарға, науқас адамдарға және жас балалары бар жолаушыларға қиын. Оларды алдыңғы платформадан отырғызудың қолданыстағы тәртібі олар үшін іс жүзінде мүмкін емес - жақындап келе жатқан автобус немесе троллейбус вагонына «төртінші топтағы мүгедектер» зорлық-зомбылықпен шабуыл жасайды, оларды сол мүгедектердің бірі орынды атады, олар кейде сағаттап күтеді. көлікке отыру үшін. Бұл мүгедек өзінің анықтамасын былайша түсіндірді: «Бұл төртінші топ – адамгершілік жағынан аз, ұят пен ар-ождандан ада адамдар. Өкінішке орай, олардың саны алғашқы үш топты біріктіргеннен бірнеше есе көп ». Қоғамдық көліктегі «тәртіпке» қарасақ, мұнымен келіспеу қиын шығар. В магазинах  В магазинах — первое правило этикета цивилизованного человека — не стараться быть обслуженным вне очереди. Не рекомендуется самому перебирать и переставлять товары на прилавках, снимать их с полок. В продовольственных магазинах не рекомендуется трогать руками товары без упаковок. В магазинах готового платья и обуви не следует приводить в отчаяние продавцов неосуществимыми просьбами относительно желаемых вами сочетаний форм, фасонов, расцветок, качества изделий. Дүкендерде Дүкендерде өркениетті этикеттің бірінші ережесі – кезексіз қызмет көрсетуге тырыспау. Сөрелерде тауарларды өз бетіңізше сұрыптау және қайта орналастыру, сөрелерден алып тастау ұсынылмайды. Азық-түлік дүкендерінде қаптамасыз тауарларды қолмен ұстау ұсынылмайды. Дайын киім және аяқ киім дүкендерінде сатушылар пішіндердің, стильдердің, түстердің және өнім сапасының қалаған комбинациялары туралы мүмкін емес сұраулармен үмітсіз болмауы керек. На улице  Социологи подсчитали, что в большом городе каждый человек ежедневно проходит по улицам мимо нескольких тысяч людей. Легко себе представить что было бы, если бы действовала формула поведения: «Каждый молодец на свой образец». Совершенно очевидно, что нормы нашего поведения на улице приобретают большое общественное значение и определяют характер человеческого общежития города. При современном темпе жизни люди обычно на улице торопятся. Но то обстоятельство, что каждому «некогда», не дает никому ни права, ни оснований толкаться, отстранять других, наоборот, обязывает к тому, чтобы не превращать общее движение в анархическую толкотню. Именно поэтому правилом подлинно вежливого человека является необходимость извиниться перед тем, кого он нечаянно толкнул, что нередко случается. Понаблюдайте за движением в людных местах и вы убедитесь в том, что очень многие просто-напросто не задумываются над тем, что они своими действиями создают массу неудобств для окружающих и для самих себя. Начнем с того, что у нас, как и в большинстве стран, движение правостороннее. Поэтому следует воспитать в себе твердую привычку придерживаться правой стороны (за исключением случаев, когда по тем или иным причинам это явно нецелесообразно). Встречных надо обходить справа; сумку, портфель, различные вещи держать в правой руке. Будучи в компании, следует считаться с шириной тротуара. Нельзя двигаться шеренгой в 4—5 человек: обычно даже трое идущих рядом занимают половину его ширины. Если приходится останавливаться по какой-либо причине, то следует отходить «к сторонке», выбирать место, где вы доставляете меньше всего помех другим — вспомните при этом, как вам иногда приходилось досадовать на тех, кто задерживает ваше движение на улице, когда вы куда-нибудь торопитесь. И всегда следует помнить, что на улице, как и в других местах, нужно быть особенно внимательными по отношению к инвалидам, детям, беременным женщинам — уступать им дорогу, помогать переходить улицу, помогать входить в общественный транспорт, поднимать оброненные ими вещи и т. п. Воздерживайтесь от балансирования и размахивания на ходу руками, особенно если в них есть что-нибудь — зонт, трость, портфель и т. п. Не рекомендуется останавливать на улице знакомого, если он вдет не один: неизвестно, понравится ли знакомство с вами человеку, которому ваш знакомый обязан будет в этом случае вас представить, да и нужно ли это знакомство вам самому. В обратном случае — если вы не один, но вам очень нужно остановиться для краткого разговора со встреченным на улице знакомым, предварительно спросите разрешения на это у вашего спутника и, в случае его согласия, представив его этому знакомому, можете переговорить с ним в присутствии вашего спутника. Очень невежливо отзывать встреченных вами знакомых от их спутников (кроме того вы можете натолкнуться на отказ) или отходить от своего спутника для разговора со знакомым. Далада Әлеуметтанушылар үлкен қалада әр адам күн сайын көшеде бірнеше мың адамның жанынан өтетінін есептеді. Егер мінез-құлық формуласы қолданылса, не болатынын елестету оңай: «Әрбір адам өз үлгісінде». Көшедегі мінез-құлық нормалары үлкен әлеуметтік мәнге ие болып, қаладағы адам қауымының сипатын айқындайтыны анық. Өмірдің заманауи қарқынында адамдар әдетте көшеде асығады. Бірақ әркімнің «уақыты жоқ» фактісі ешкімге итермелеуге, басқаларды алшақтатуға не құқықты, не негізді бермейді, керісінше, жалпы қозғалысты анархисттік күйзеліске айналдырмауға міндеттейді. Сондықтан да нағыз сыпайы адамның ережесі – ол кездейсоқ итеріп жіберген адамнан кешірім сұрау қажеттілігі, бұл жиі орын алады. Адамдар көп жиналатын орындардағы қозғалысты бақылаңыз және сіз көптеген адамдар өз әрекеттерімен басқаларға және өздеріне көптеген қолайсыздықтар тудырады деп ойламайтынын көресіз. Алдымен, көптеген елдердегідей, бізде оң жақтағы трафик бар. Сондықтан, сіз оң жағын ұстану әдетін дамытуыңыз керек (егер қандай да бір себептермен немесе басқа себептермен бұл орынсыз болса). Қарсы келе жатқандарды оң жақтан айналып өту керек; сөмке, портфель, оң қолға ұстауға арналған әртүрлі заттар. Компанияда болған кезде тротуардың енін ескеру керек. Сіз 4-5 адамнан тұратын сапта қозғала алмайсыз: әдетте қатар жүретін үш адам оның енінің жартысын алады. Егер қандай да бір себептермен тоқтауға тура келсе, шетке шығып, басқаларға ең аз кедергі келтіретін орынды таңдау керек - сіз қайда бара жатқанда көшеде қозғалысыңызды кешіктіретіндерді кейде ренжітуге болатынын есте сақтаңыз - ішінде болыңыз. асығыс. Көшеде, басқа жерлерде сияқты, мүгедектерге, балаларға, жүкті әйелдерге - оларға жол беру, көшеден өтуге көмектесу, қоғамдық көлікке кіруге көмектесу, заттарды алу үшін ерекше сақ болу керек екенін әрқашан есте ұстау керек. олар төмендеді және т.б. NS. Жолда қолдарыңызды теңестіруден және сермеуден аулақ болыңыз, әсіресе олардың құрамында кез келген нәрсе болса - қолшатыр, таяқ, портфель және т.б. Танысыңызды көшеде тоқтату ұсынылмайды, егер ол жалғыз болмаса: сіздің танысыңыз сізді таныстыруға міндетті ме, жоқ па, бұл таныс сізге қажет пе, ол белгісіз. Қарама-қарсы жағдайда - егер сіз жалғыз болмасаңыз, бірақ сіз көшеде кездескен танысыңызбен қысқа әңгімеге тоқтауыңыз керек болса, алдымен серігіңізден рұқсат сұраңыз және егер ол келіссе, оны осы танысыңызға таныстырыңыз, сіз онымен спутниктің қатысуымен сөйлесе аласыз. Кездескен таныстарыңызды олардың серіктерінен еске түсіру (сонымен қатар, сіз бас тартуға тап болуыңыз мүмкін) немесе танысыңызбен сөйлесу үшін серігіңізден алыстау өте әдепсіздік. |