1 Tmj ankilozining etiologiyasi va patogenezi
 Скачать 42.56 Kb.
|
|
1) TMJ ankilozining etiologiyasi va patogenezi? Чакка пастки жағ бўғими анкилози бўғим юзаларини фиброз тортма ёки суяк ҳосил қилиб битиб кетиши билан характерланадиган касаллик ҳисобланади, Унинг сабабларига турли шикастланишлар, туғилгандаги травматик жароҳатлар, бўғим ўсиғи ёнидаги яллиғланиш касалликларини (отит, мастоидит, пастки жағ ўсиғининг остеомиелити) киритиш мумкин. Патогенез: Патологик жараён натижасида (артрит, травма) бўғим юзаларидаги юмшоқ тўқималар жароҳатланиб, тоғай юзалари хиралашади ва мениск толаларга парчаланади. Бўғим капсуласи буришади. Синовиал парда ўзгаради. Тоғай астасекин йўқолади. Иккала бўғим юзалари қаттиқ чандиқли бириктирувчи тўқимага айланади (фиброз анкилоз), сўнг у суяклашиб, суякли анкилоз ривожланади. Фиброз анкилоз юз скелетининг ривожланиши тугалланган даврда ривожланади. 2) “Saratonga qarshi hushyorlik” tushunchasining mohiyati? Saraton hushyorligi - bu kasallikning har bir belgilarida paydo bo'lgan yoki rivojlanayotgan saraton belgisini ko'rishga tayyorlik. Agar bemor jiddiy muammoni sezmasa, shifokor xavfli kasallikning dastlabki belgilarini ko'rishi kerak. 3 (bosh va bo'yinning so'rovli tekshiruvi) - suyaklar, limfa tugunlari, auskultatsiya, palpatsiya) . Avval bosh va bo'yin arteriyalari seziladi.Yuqori arteriya chakka mintaqasida paypaslanadi. Umumiy uyqu arteriyasi qalqonsimon xaftaga ichki chetida yoki mandibulaning burchagi yaqinida 3- Bosh va bo'yin sohasini tekshirish Bemorni tekshirish rejasi - so'rov: davolanish vaqtidagi shikoyatlarni aniqlash (kasallik tarixini to'plash, bemorning umumiy holatini aniqlash, hayot anamnezini yig'ish) – yuz-jag‘ va bo‘yinning tashqi qoplamini tekshirish; – maxillofasiyal hududni tekshirish (chaynash va mimik mushaklar holatini baholash, trigeminal asab shoxlarining innervatsiya zonalariga muvofiq sezgirlikni (og'riq, harorat, taktil va boshqalar) baholash); - palpatsiya (simmetriya, og'riq, o'lchamga e'tibor berib, jag'-fasial mintaqa va bo'yinning barcha relyeflarini paypaslash kerak; mintaqaviy limfa tugunlarini tekshirish kerak) - og'iz bo'shlig'ini tekshirish (og'izning ochilish darajasini baholash, og'iz bo'shlig'i vestibyulini va tuprik bezlarining chiqarish yo'llarini tekshirish, tish formulasini yozish, tish va periodontning holatini baholash, tekshirish); og'iz bo'shlig'i shilliq qavati, til, sublingual mintaqa va tanglay) - glossofaringeal va vagus nervlarining faoliyatini baholash. - bo'yin harakatlarini va bosh harakatlarini tekshirish 2- bilet 1) TMJ ankilozining klinik ko'rinishlari? ЧПЖБ анкилози бир томонлама ёки икки томонлама ҳамда тўлиқ ва қисман бўлиши мумкин. Қисман суякли анкилозда бўғим бошчасининг юза қисмлари ва бўғим тоғайининг қолдиқлари сақланади. Тўлиқ суякли анкилозда эса пастки жағ ҳаракатсизлиги ривожланади. Юз пастки қисмининг деформацияси бўғим ичидаги суякли битишишга ва кўпинча бўғим ўсиғи ҳамда ёноқ ёйининг бирлашиб кетишига боғлиқ бўлади Бир томонлама анкилозда юз ўрта чизиғи шикастланган томонга қараб силжийди. Бунинг натижасида соғ томонда пастки жағ танаси бўйлаб тўқималарнинг юпқалашиши, шикастланган томонда эса пастки жағ танаси ва шохининг калталашиши ҳисобига юмшоқ тўқималарни қалинлашиши кузатилади. Пальпацияда шикастланган бўғим ҳаракатсиз, соғ бўғимда эса ҳаракат чегараланган бўлади. Тишлар қаторида кўплаб патологик жараёнлар (кариес ва унинг асоратлари, гингивит, пародонтит, пародонтоз ва бошқалар) ва кесишган тишлаш нисбати кузатилади 2) "Saratondan oldingi" tushunchalarini aniqlang Ўсма олди – дистрофик, қаттиқ, лекин ҳали ўсмага айланмаган чидамли пролиферат. Маълум босқичларда жараён орқага қайтадиган, ўз вақтида ва рационал даволаш эса қайтмас ўсма олди касаллигини тузалишга олиб келади. «Ўсма олди» тушунчасини фанга илк бор дерматолог олим В. Дюбрей (1896) олиб кирган. Ўсма олди ҳолатининг икки хил кўриниши, яъни облигат ва факультатив шаклининг фарқланиши шартли ҳисобланади ва ҳозирги адабиётларда қўлланилмайди. Чунки бу борада соҳа мутахассислари орасида собитлашиб қолган фикр шундан иборатки, облигат ўсма олди эртами ёки кечми, барибир ўсмага ўтади, факультатив тури эса камдан - кам ҳоллардагина ўсмага трансформацияланади 3. Teri va shilliq qavatdagi shakllanishlarni palpatsiya qilish Amalga oshirish usuli: - og'iz bo'shlig'i vestibyulining yuqori va pastki yoylarining o'tish burmalarini palpatsiya qilish, alveolyar jarayon, retromolyar mintaqa, sublingual mintaqa, til - Palpatsiyada og'riq mavjudligini baholash - ta'limning zichligi va bir xilligini baholash - Dalgalanish alomatini tekshiring 3 билет 1) TMJ ankilozini davolash (G.P. Ioannidis bo'yicha plastik usul G.P.Ioannidis bo'yicha operatsiya bosqichlarini sanab o'ting. Javob: Artikulyar jarayonni kesish; 2) konglomeratni olib tashlash; 3) Jag'larni shinalar bilan mahkamlash; 4) Plastik qovurg'a. 2. -kimyoviy omillar.. Nosning tarkibiga maydalangan tamaki, o'tin kuli, o'simlik moylari, ohak yoki maydalangan qobiqli tosh, ba'zi mamlakatlarda esa betel barglari kiradi. Bu ingredientlarning barchasi kukun shaklida iste'mol qilinadi yoki betel barglariga o'raladi va til ostiga, pastki lab yoki yonoq orqasiga joylashtiriladi. Saratondan oldingi kasalliklarning rivojlanishida rol o'ynaydigan omillarga inson ishlab chiqarishda yoki qishloq xo'jaligida (kimyo yoki to'qimachilik sanoatida, neftni qayta ishlashda va hokazo) duch keladigan kimyoviy moddalar kiradi. Kimyoviy omillar orasida tamaki yonishi paytida hosil bo'ladigan moddalar muhim o'rin tutadi. Tamaki tutunida og'iz bo'shlig'i shilliq qavatiga salbiy ta'sir ko'rsatadigan turli xil kimyoviy birikmalar (3,4 - benzpiren, antrasen, piren, mishyak trioksidi va boshqalar) mavjud. Uzoq muddatli spirtli ichimliklarni suiiste'mol qilish og'iz bo'shlig'i shilliq qavatining holatiga salbiy ta'sir qiladi. jismoniy omillar. Ultraviyole nurlanish boshqa ob-havo sharoitlari bilan birgalikda dengizchilarda yuz teri saratoni rivojlanishiga sabab bo'ladi. Ionlashtiruvchi nurlanish ta'siri ham kanserogen omil hisoblanadi. elektrokimyoviy ta'sir. Eng tipik misol og'iz bo'shlig'ida paydo bo'ladigan galvanik oqimlar bo'lishi mumkin, bu og'iz bo'shlig'ida turli metallardan yasalgan ortopedik tuzilmalarning mavjudligi, osteosintezdan keyin pastki jag'da metall spikerlarning mavjudligi bilan Surunkali travma Bu guruhda alohida o'rinni issiq ovqatni uzoq vaqt qayta-qayta iste'mol qilish biologik omillar. 3) Sitologik tekshirish uchun punktat olish Ko'rsatkichlar: og'iz bo'shlig'i shilliq qavatining yuzaki eroziv va yarali lezyonlari, pufakchali elementlarning mavjudligi Amalga oshirish usuli: 1. Patologik elementning sirtini davolash. 2. Detritusni olib tashlang. 3. Qolgan pufakchani olib tashlang. 4. Steril shisha slaydni qo'llash orqali ortiqcha tupurikni quriting. 5. Tadqiqot uchun material oling. 4. билет 1) TMJ kasalliklarini tashxislash usullarini guruhlarga bo'lish mumkin: - rentgen nurlari. - Grafika. - Funktsional. rentgen nurlari чпж bo'g'imlarning kasalliklarini tashxislashda asosiy rol rentgenologik tadqiqot usullariga tegishli. Rentgenologik tadqiqot usullari temporomandibulyar bo'g'im kasalliklarining kamida 95 foizini tashxislashni ta'minlaydi, ayniqsa ular bir vaqtning o'zida uning suyak qismlari holatini ko'rishni hisobga olgan holda. Afsuski, ko'pchilik ortopantomograflarda mavjud bo'lgan dastur, shuningdek, ortopantomograflarning o'zlari, rentgen tasviridagi qo'shma bo'shliqni buzadi, chunki ular temporomandibulyar bo'g'inni oblik proektsiyada ko'rsatadi. Turlari: Tomografiya oddiy rentgenografiyaga nisbatan sezilarli afzalliklarga ega, chunki u proektsion buzilishlarsiz bo'g'imdagi eng nozik o'zgarishlarni aniqlashga, artikulyar elementlarning o'lchovlarini va davolash jarayonida ularning nisbatlarini tahlil qilishga imkon beradi. Radiografiyalarni baholashda mandibulyar boshning old, markaziy va orqa holatini aniqlash mumkin. Magnit-rezonans tomografiya (MRI) hozirgi vaqtda yumshoq to'qimalar tuzilmalarini ko'rish uchun oltin standart hisoblanadi. чпж bo'g'imning kompyuter tomografiyasi anatomik mintaqaning rentgenologik tekshiruvining bir turi bo'lib, u inson tanasining to'qimalari tomonidan nurlanishning bir qismini singdirishga asoslangan. Qo'shma tomografiya paytida nurlanish dozasi odatda 0,02 Gy dan oshmaydi. Рак олди ҳолатларини Машкиллейсон А.Л буйича таснифи Ўсмалар, асосан, 2 гуруҳга: яхши сифатли ва ёмон сифатли ўсмаларга бўлинади.Яхши сифатли ўсмаларга папилломалар, фибромалар, липома-лар, ангиомалар киради. Невуслар ҳам яхши сифатли ўсмалардир. Зеро, невуслар табиатан яхши сифатли ўсмалардан фарқ қилмайди. Гистологик жиҳатдан улар невус ҳужайраларидан иборат, холос. А. Ёмон сифатли ўсмага айланиш хавфи юқори бўлган (обли-гат) касалликлар: Боуэн касаллиги. Б. Ёмон сифатли ўсмага айланиш хавфи паст бўлган (факультатив) касалликлар: 1) лейкоплакиялар; 2) папилломатоз; 3) қизил ясси темиратки ва қизил югурукнинг эрозив-ярали ва гиперкератотик шакллари; 4) нур билан даволаш оқибатида ривожланадиган стоматит. Лаб қизил ҳошиясининг саратон олди касалликлари А. Ёмон сифатли ўсмага айланиш хавфи юқори (облигат) касалликлар: 1) сўгалсимон саратон олди касаллиги; 2) чегараланган саратон олди гиперкератози; 3) Манганотининг абразив преканкроз хейлити. Б. Ёмон сифатли ўсмага айланиш хавфи паст (факультатив) касалликлар 1) лейкоплакия; 2) кератоакантома; 3) тери шохи; 4) мугузланувчи папиллома; 5) қизил ясси темиратки ва қизил югурукнинг эрозив-ярали ва гиперкератотик шакллари; 6) нур билан даволаш оқибатида ривожланадиган хейлит. 3) Gistologik tekshirish uchun material olish Punksion biopsiya maxsus ignalar (Skaldin, Pyatnitsko, Medvinskiy va boshqalar ignalari) yordamida amalga oshiriladi, ularning dizayni patologik to'qimalarning ustunini olishni ta'minlaydi. Aspiratsiya biopsiyasi 6-20-sonli oddiy in'ektsiya ignasi va steril, to'liq quruq 10-20 gramm shprits yordamida amalga oshiriladi. Amalga oshirish usuli: 1. Teshilishdan oldin teri yoki shilliq qavat spirt bilan ishlanadi, yod bilan yog'lanadi va igna AOK qilinadi. 2: Igna o'simtaga kiritilishi bilan unga shprits qo'yiladi, piston ishlamay qolganda tushiriladi va bir nechta so'rish harakatlari amalga oshiriladi, har safar shprits ignadan chiqariladi va piston tushiriladi. 3. Nasosli harakatlar 3-4 marta amalga oshiriladi; agar shakllanish zich bo'lsa, ularni 10 baravar yoki undan ko'proq oshiring. 4. Ignani teshilgan joydan olib tashlash shpritsni oldindan olib tashlangandan so'ng (olib tashlash vaqtida material shpritsga kirmasligi uchun), materialning oldini olish uchun igna lümenini barmoq bilan yopgan holda amalga oshiriladi. bosim farqi tufayli to'qimalarga orqaga surilishidan. · 5. Katta hajmdagi (1 ml dan ortiq) material olayotganda uni sentrifuga trubasiga solib, 5-7 minut 1500-3000 aylanish tezligida sentrifuga qilish kerak. 6. Agar suyuqlik tarkibida qonning sezilarli aralashmasi bo'lsa, qon ivishining oldini olish uchun birinchi navbatda probirkaga bir necha tomchi 1% natriy sitrat eritmasi qo'shilishi kerak. 7. Mikroskopiya uchun etarli miqdorda material bo'lishi uchun hosil bo'lgan cho'kindidan kamida 10 ta smear tayyorlanadi; qolgan material muzlatgichda +4-10 °C haroratda o'rganish oxirigacha saqlanadi. BILET №5 Yuqori makrognatiyani jarrohlik yo'li bilan yo'q qilish usullari? MUALFIGA MUVOFIQ quyidagicha: 1) Kole usuli bo‘yicha yuqori jag‘ bo‘ylab oldingi alveolyar o‘simtaning osteotomiyasi 2) Simenchenko usuli bo‘yicha yuqori jag‘ bo‘ylab oldingi alveolyar o‘simtaning osteotomiyasi. 2) TNM tizimi bo'yicha teri saratoni tasnifi? T1 - eng katta o'lchamdagi 2 sm gacha bo'lgan o'simta. T2 - 5 sm gacha bo'lgan o'simta T3 - eng katta o'lchamdagi 7 sm gacha bo'lgan o'simta. T4 - o'simta, 7 sm dan ortiq. N – (nodulus – тугун) маҳаллий лимфа тугунларини метастазланиш ҳолатини ифодалайди. Бунда: N0 – лимфа тугунлари пайпасланмайди; N1 – зарарланган томонда ҳаракатчан лимфа тугунлари аниқланади; N2 –зарарланган ва соғ томонда ҳаракатчан лимфа тугунлари аниқланади; N3 – ҳаракатсиз лимфа тугунлари аниқланади; Nx – лимфа тугунларининг ҳолатини баҳолаш имкони йўқ. М – (metastasis – метастаз) узоқ аъзоларда метастаз ўчоғи бор ёки йўқлигини ифодалайди. Бош ва бўйиндаги хавфли ўсмаларнинг узоқ аъзолар метастазларини характеристикаси бир хил. «М» белгиси қуйидаги тоифаларни англатади: М0 – узоқ аъзоларда метастазлар йўқ; М1 – узоқ аъзоларда метастазлар мавжуд; Мх – узоқ аъзоларда метастазларни аниқлаш имкони йўқ. 3. Og'iz bo'shlig'i shilliq qavatidan surtma olish Tadqiqot usullari: - Materialni olish uchun quruq steril paxta sumkasi ishlatiladi - Smear och qoringa yoki ovqatdan keyin ikki soatdan oldin olinadi - Og'izdan tampon olishdan oldin og'izni suv bilan oldindan yuvib tashlang - Tampon og'iz bo'shlig'iga paxta uchi bilan kiritiladi - Yonoq, til, tanglay shilliq qavatidan surtma olinadi - Tamponni olib tashlaganingizdan so'ng, uning tarkibidagi shilimshiq idish-tovoqlarga sepiladi yoki laboratoriyaga darhol etkazib berish uchun transport vositasiga joylashtiriladi. BILET №6 1) Yuqori makrognatiyaning klinik ko'rinishlari? Yuqori jag' haddan tashqari rivojlangan, ochiq tishlash natijasida yuzning old qismi chiqib ketadi. Tashqi ko'rinishlarga aniq og'iz yorig'i kiradi. Yuqori tishlar ochiladi, bir vaqtning o'zida pastki lablar cho'kib ketadi. Yuqori jag ko'pincha oldinga chiqib ketganligi sababli, ko'pincha antagonistik tishlar o'rtasida aloqa yo'q. Yuqori tishlar noto'g'ri rivojlanadi, tremalar va diastemalar hosil bo'ladi. Yuqori makrognatiya chaynash va yutish funktsiyalarining buzilishining sababidir. Deyarli har doim ovqatni tishlashda qiyinchiliklar mavjud. Bemorlarda ko'pincha nutq nuqsonlari paydo bo'ladi 2) Skuamoz hujayrali karsinomaning klinik diagnostikasi? Skuamoz hujayrali teri saratoni o'sishining ikki shakli mavjud. Yarali infiltrativ (endofitik) boshida bir nuqta bo'lib, u bir necha oy ichida zich, faol bo'lmagan tugunga aylanadi. 4-6 oydan so'ng markazdagi tugun yuzasida, ba'zan yoqimsiz hid bilan tartibsiz shakldagi yara hosil bo'ladi. Teri saratonining bu shakli atrofdagi to'qimalarga tez tarqaladi, yaqin (mintaqaviy) limfa tugunlariga ta'sir qiladi, o'pka va suyaklarga metastaz beradi va tez-tez takrorlanadi. O'sishning papiller yoki ekzofitik shakli. Bu boshlang'ich ta'limning jadal rivojlanishi bilan tavsiflanadi. To'q qizil yoki jigarrang o'simta teri ustida ko'tariladi, "gulkaram" ga o'xshaydi. Terining chuqur qatlamlariga yoki uning atrofidagi to'qimalarga o'sib chiqishi tufayli o'simta asosi faol emas. Bunday hollarda o'sish tajovuzkorligining tabiati o'smaning differentsiatsiyasi darajasiga bog'liq. DIAGNOSTIKA Skuamoz hujayrali teri saratoni tashxisi o'simtani eng erta bosqichlarda aniqlashga qaratilgan bo'lishi kerak. Saraton qanchalik erta aniqlansa, to'liq davolanish imkoniyati shunchalik yuqori bo'ladi. Teri ustida shubhali dog'lar yoki yaralar bo'lsa, o'z vaqtida shifokor bilan maslahatlashish juda muhimdir. Shifokor bemorni saraton uchun mumkin bo'lgan xavf omillarini aniqlash uchun ehtiyotkorlik bilan so'roq qiladi. Hozirgi vaqtda tekshirish uchun dermatoskopiya usuli qo'llaniladi. Bu turli xil kattalashtirish ostida shakllanishni o'rganish va malign jarayonning belgilarini aniqlash imkonini beradi. Biroq, diagnostikaning oltin standarti massaning biopsiyasi va kesilgan o'simtaning to'qimalarini batafsil tekshirish bo'lib qolmoqda. Metastazlar mavjudligini aniqlash uchun rentgenografiya, kompyuter tomografiyasi, sintigrafiya va ultratovushni o'z ichiga olgan turli usullar qo'llaniladi. 3. Mintaqaviy limfa tugunlarini tekshirish Limfa tugunlarini palpatsiya qilish ularni o'rganishning asosiy va eng informatsion usuli hisoblanadi. - Tadqiqot limfa tugunlari eng ko'p to'plangan joylarda amalga oshiriladi: oksipital, quloq orqasi, parotid, submandibulyar va iyak joylari, bo'yin - Har bir limfa tugunining palpatsiyasi tegishli xususiyatlar bilan amalga oshiriladi - Palpatsiya qiluvchi barmoqlar dumaloq harakatda ichkariga siljiydi - Limfa tugunlarining og'rig'i, harakatchanligi, kattaligi, simmetriyasi, zichligi, shishishi baholanadi. Bilet 7 1) Pastki makrognatiyaning klinik ko'rinishi? Pastki makrognatiya pastki jag'ning g'ayritabiiy darajada kattaligi bilan tavsiflanadi. Bu klinik va morfologik ko'rinishga nisbatan jag'larning eng og'ir patologiyasi va uni davolash qiyin. Anomaliyaning tashqi belgilari yuz skeletining antropologik o'lchamlarining nisbatlarini buzishda ko'rinadi. Yuzni profilda tekshirganda, pastki lab va iyakning oldinga yaqqol chiqib ketganligi, yuzning pastki uchdan bir qismining kattalashgani, yuzning o'rta sektorining yuqori lab bilan cho'kishi aniqlanadi. Umuman olganda, yuzning estetikasi buzilib, ba'zi ruhiy kasalliklarni keltirib chiqaradi. Makrognatiya Pastki makrognatiya bilan tishlarning holati bu patologiyani aniq ko'rsatadi. Pastki jag' yuqoriga nisbatan keskin oldinga suriladi. Kaninlar, kesma va kichik molarlar orasida bo'shliqlar mavjud, pastki jag'ning tish yoyi kengroq va yuqori tish yoyi ustidan ham ko'ndalang, ham bo'ylama ustunlik qiladi, bu old va yon tishlarning yopilish turini belgilaydi. Zaif funksionallik, birinchi navbatda, chaynash mushaklarida kuzatiladi, bu parallel ravishda temporomandibulyar qo'shimchaning ishidagi o'zgarishlarga ta'sir qiladi. Bu buzilishlarning barchasi nutq faoliyatining artikulyar nuqsonlarida namoyon bo'ladi. Pastki makrognatiya genetik tarix, yuzni vizual tekshirish, og'iz bo'shlig'ini tekshirish va rentgen nurlari asosida tashxis qilinadi. 2) Melanomaning klinikasi va diagnostikasi? Меланома ўта хавфли ўсма касаллиги ҳисобланиб, эпидермиснинг меланоцит ва меланобласт ҳужайраларидан ривожланади. У пигментланган ясси доғ, замбуруғсимон ёки папилломатоз ўсмалар кўринишида, ингичка ва йўғон асосга эга, Юзаси силлиқ ёки ғадир-будур, консистенцияси юмшоқдан то зич эластиккача, ҳар хил даражадаги пигментацияли, яна пигментсиз ҳам бўлиши мумкин. Меланома, одатда, катта ҳажмгача етиб бормайди, чунки жуда эрта лимфа ва қон томирлари орқали терига, юракка, ўпкага метастаз бериб тарқалган жараёнга ўтади. Метастаздан кейин жараён секинлашгандек кўринади, бироқ маълум бир вақт ўтгач, кейинги метастазланиш даври бошланади. Меланома жароҳатланса, метастазланиш жараёни жадаллашади. Ўсманинг клиник кўриниши ва анамнезига асосланиб ташхис қўйилади. Бироқ ҳар доим ҳам якуний ташхислашнинг иложи бўлавермайди. Ташхислашда радиоизотоп, яъни радиоактив фосфор (Р) орқали текшириш ўтказилади, шунингдек, унда нурли меланурия реакцияси мусбат бўлади. Термовизиография усулидан ҳам фойдаланиш мумкин 3. Rang o'zgarishi: Pigment hosil bo'lishida qorong'u joylarning kuchayishi yoki paydo bo'lishi o'simta hujayrasiga aylanadigan melanotsitning o'z jarayonlarini yo'qotishi bilan bog'liq. Shuning uchun pigment hujayradan chiqa olmagan holda to'planadi. Ma'rifat pigment hujayraning melanin ishlab chiqarish qobiliyatini yo'qotishi bilan bog'liq. Bundan tashqari, pigment shakllanishi notekis rangni o'zgartiradi: u bir chetidan, ba'zan esa o'rtada porlaydi yoki qorayadi. 4. Hajmining oshishi pigmentli shakllanish ichidagi hujayralar bo'linishi kuchayganligini ko'rsatadi. 3)so`lak bezining chiqarish kanalini tekshirish Tuprik bezlari kanallarini zondlash parotid yoki submandibulyar kanalda atreziya, striktura yoki tuprik toshining mavjudligiga shubha bilan amalga oshiriladi. Tekshiruvda toshni chuqurroq bo'laklarga surish yoki chiqarish kanalining teshilishi ehtimoli bilan bog'liq holda ehtiyot bo'lish kerak. Bilet 8 1) Pastki makrognatiyani jarrohlik yo'li bilan yo'q qilish usullari? Usullari 1) Limberg usuli va Timofeev modifikatsiyasi bo'yicha n-h shoxchasining gorizontal osteotomiyasi 2) Lozenko va Semenchenko usuli bo'yicha n-h ning bosqichli osteotomiyasi 3) Van-Zile usuli (Van Zile) va Rudko bo'yicha n-h ning vertikal osteotomiyasi 4) Sukachev usuli bo'yicha n-h shoxlarini vertikal surma osteotomiyasi 5) Sukachev tomonidan o'zgartirilgan Dal Pont usuli bo'yicha sagittal retromolyar osteotomiya 2) Og'iz bo'shlig'i shilliq qavati saratonining klinikasi va diagnostikasi? Klinika Kasallikning dastlabki bosqichlarida u asemptomatik kurs bilan tavsiflanadi, bu esa skrining tekshiruvini o'z vaqtida o'tkazishni juda muhim qiladi. Ko'pgina stomatologlar og'izni muntazam tekshiruvning bir qismi sifatida tekshiradilar va agar kerak bo'lsa, biopsiya uchun qirib tashlashlari mumkin. Shubhali joylar leykoplakiya yoki eritroplakiya o'choqlariga o'xshab ko'rinishi mumkin, o'smalarda ekzofitik o'sish shakli yoki yarasi bo'lishi mumkin. O'simta, qoida tariqasida, yumaloq qirralari bo'lgan zich shakllanish ko'rinishiga ega. Lezyonlar hajmi kattalashganda, og'riq, dizartriya va disfagiya paydo bo'lishi mumkin. Diagnostika • Biopsiya • Ikkilamchi shakllangan saraton o'simtasini qidirish uchun endoskopik tekshiruv • Ko'krak qafasining rentgenologik tekshiruvi, bo'yin va boshning KT tekshiruvi Har qanday shubhali joylar biopsiya qilinishi kerak. Jarrohning ixtiyoriga ko'ra kesma yoki cho'tka biopsiyasi (cho'tka biopsiyasi) amalga oshirilishi mumkin. To'g'ridan-to'g'ri laringoskopiya va ezofagoskopiya og'iz bo'shlig'i saratoni bilan og'rigan barcha bemorlarda bir vaqtning o'zida asosiy saraton o'simtasining qo'shimcha fokuslanishini istisno qilish uchun amalga oshiriladi. Bosh va bo'yinning kompyuter tomografiyasi va ko'krak qafasi rentgenogrammasi odatda amalga oshiriladi; ammo, ko'pchilik bosh va bo'yin joylarida bo'lgani kabi, PET/KT og'iz bo'shlig'i saratoni bilan og'rigan bemorlarni baholashda ortib borayotgan rol o'ynay boshladi. 3) Yuzda joylashgan o'smalar va o'simtaga o'xshash shakllanishlarni olib tashlash Ko'rsatkichlar: Yuz va og'iz bo'shlig'ida benign neoplazmalar (papilloma, fibroma) mavjudligi. Operatsion texnikasi: 1. Anesteziya (ko'pincha mahalliy infiltratsion behushlik). 2. Teri sohasida ikki qirrali kesma o'tkazish. 3. o'simtaning kesilishi. 4. Yaraning chetiga tugunli yoki intradermal tikuvlarni qatlamli qo'yish. BILET №9 1) Og'iz bo'shlig'i va jag' suyaklarining plastik jarrohlik amaliyotini o'tkazgan bemorlarni ovqatlantirish xususiyatlari? 15-jadval odatda kasalxonaga yotqizilgan operatsiyadan oldingi bemorlarga beriladi, bemorni yumshoq ovqat bilan oziqlantiradi va suyuqlikni naycha orqali beradi. 2) T1 - eng katta o'lchamdagi 2 sm gacha bo'lgan o'simta. T2 - 5 sm gacha bo'lgan o'simta T3 - eng katta o'lchamdagi 7 sm gacha bo'lgan o'simta. T4 - o'simta, 7 sm dan ortiq. N – (nodulus – тугун) маҳаллий лимфа тугунларини метастазланиш ҳолатини ифодалайди. Бунда: N0 – лимфа тугунлари пайпасланмайди; N1 – зарарланган томонда ҳаракатчан лимфа тугунлари аниқланади; N2 –зарарланган ва соғ томонда ҳаракатчан лимфа тугунлари аниқланади; N3 – ҳаракатсиз лимфа тугунлари аниқланади; Nx – лимфа тугунларининг ҳолатини баҳолаш имкони йўқ. М – (metastasis – метастаз) узоқ аъзоларда метастаз ўчоғи бор ёки йўқлигини ифодалайди. Бош ва бўйиндаги хавфли ўсмаларнинг узоқ аъзолар метастазларини характеристикаси бир хил. «М» белгиси қуйидаги тоифаларни англатади: М0 – узоқ аъзоларда метастазлар йўқ; М1 – узоқ аъзоларда метастазлар мавжуд; Мх – узоқ аъзоларда метастазларни аниқлаш имкони йўқ. . 3)Yuz jag`sohada desmurgiya usullarini o'tkazish Yuz jag`sohada desmurgiyaning asosiy elementi - bu kiyinishdan tayyorlangan kiyimlardan foydalanish. Yuz jag`sohada va bo'yin jarrohligida kiyinish texnikasining xususiyatlari: 1. Bemorni tekshirishni o'tkazish kerak 2. Agar kerak bo'lsa, premedikatsiyadan foydalaning (analgin 50% 1-2 ml, difengidramin 1% 1-2 ml) 3. Og'riqni yo'qotish (kerak bo'lsa) (lidokain 0,5-2-10%, articain 4%, bipuvakain 0,25-0,75%) 4. Ilgari qo'llaniladigan bandajni olib tashlash 5. Yara va uning atrofidagi joyni tekshirish 6. Yarani o'rab turgan tualet terisi 7. Yara yuzasida terapevtik manipulyatsiyalar 8. Yara yuzasini bog'ich bilan yopish 9. Kiyinishni bosh va bo'yin hududida mahkamlash (fiksatsiya qilish). BILET №10 Simptomatik trigeminal nevralgiya - uning sabablari va davolash? Невралгия - периферик нерв тизимининг кучли оғриқли хуруж билан кечадиган сурункали касаллиги ҳисобланади Уч шохли нерв невралгияси ривожланишининг асосий сабабларига қуйидагилар киради: 1. Бош мия қон томирларининг аномал жойлашуви (кўпроқ юқори мияча артерияси). Бу артерия уч шохли нервни миядан чиқиш олдидан сиқиши мумкин. 2. Калла суяги ичида, баъзи бир артерия томирларининг аневризмаси. 3. Уч шохли нерв тугуни соҳасига қаттиқ мия қобиғининг ўсиб кириши, арахноидит натижасида бош мия қоринчасидаги суюқлик айланишининг бузилиши. 4. Одонтоген ва риноген табиатли сурункали яллиғланиш касалликлари. 5. Юзнинг совқотиши ёки инфекция натижасида нерв шохларида аллергик яллиғланиш реакцияларининг ривожланиши. 6. Бош мияни ўсма касалликлари. 7. Атеросклерозда мия қон томирларида қон айланишини бузилиши Markaziy kelib chiqadigan trigeminal nevralgiyani davolash Уч шохли нерв невралгиясини даволашни консерватив ва хирургик усуллари фарқланади. Консерватив усулларига дори дармонлар ёрдамида даволаш ва физиотерапевтик даволаш муолажалари киради. 1) физиотерапевтик даволашга - дарсонвал, Бернар токлари (диадинамиктерапия), флуктуоризация, электрофорез ва бошқалар киради; 2) медикаментоз даволашга – витаминотерапия (В6, В12, никотин кислота) ва седатив воситаларини қўллаш (седуксен, мепробат, триоксизан nevropatologlar tomonidan amalga oshiriladi. Avvalo, og'riqni yo'qotish uchun antiepileptik preparatlar buyuriladi: tegretol (finlepsin), etosuksemid. morfolep, trimetin, klonazepam va boshqalar Tegretol (Karbamazepin, Finlepsin) birinchi kunida kuniga 2 marta 0,1 (0,2) gramm buyuriladi. Har kuni doza 0,1 g ga oshiriladi.U kuniga maksimal 0,6-0,8 g ga o'rnatiladi (3-4 dozada). Ta'sir davolash boshlanganidan 2-3 kun o'tgach sodir bo'ladi. Og'riq yo'qolganidan keyin preparatning dozasi kuniga 0,1 g ga kamayadi va kuniga 0,1-0,2 g ga o'rnatiladi. Davolash kursi 3-4 hafta. 2) рак олди холатлари diagnostikasi? Ultratovush, KT, PET (musbat emissiya tomografiyasi), MSCT, rentgen nurlari oddiy Sitologik usul patologik markazning hujayra tarkibini o'rganishdir. Tadqiqot uchun material smear izlari (yarali yuzadan), qirib tashlash, eksfoliatsiya (eksfoliativ usul) - sirt qatlamlarini eksfoliatsiya qilish va ularni shisha slaydga qo'yish shaklida, shuningdek, smear shaklida olinadi. chayqash suvini o'rganish va aspio-ion usuli bilan yuvish (materialni shpritsga so'rish orqali). 3) yuzdagi trigeminal nerv shoxlarining chiqish nuqtalarini aniqlash Yuzdagi trigeminal asab shoxlarining chiqish nuqtalari n. oftalmicus - supraorbital tirqish n. maxillaris - infraorbital kanal n. mandibularis - pastki jag'ning aqliy teshigi Tadqiqot usullari: 1. Bemordan uning yuzida og'riq yoki boshqa hislar (qo'ng'iroq, emaklash va hokazo) bor-yo'qligini bilib oling. 2. Trigeminal asab shoxlarining chiqish nuqtalarini his eting, ular og'riqli yoki yo'qligini aniqlang. 3. Barcha uch shoxlarning innervatsiya zonasida, shuningdek, Zelder zonalarida yuzning nosimmetrik nuqtalarida og'riq sezuvchanligini igna bilan tekshiring. 4. Paxta momig'i yoki tuklar va Frey tuklari yordamida - taktil sezgirlik. 5. Motor funktsiyasini o'rganish uchun og'iz ochilganda pastki jag'ning siljishi sodir bo'ladimi yoki yo'qmi aniqlanadi. 6. Trigeminal asabning funksional holatini baholash uchun kon'yunktiva (shox parda) va mandibulyar reflekslarni o'rganish muhimdir. BILET №11 1) Idiopatik trigeminal nevralgiya - etiopatogenez va dori bilan davolash? Idiopatik trigeminal nevralgiya - o'z joniga qasd qilish yoqasiga olib keladigan og'riqli og'riq sindromi. Idiopatik trigeminal nevralgiyani tasvirlash uchun birinchi marta qo'llaniladigan "og'riqli tik" (tic douloureux) nomi klassik nevralgiyadagi bu og'riqning qisqa muddatli va paroksismal xarakterini, sekundlar davom etishini tavsiflaydi. Trigeminal nevralgiya, qoida tariqasida, 40 yoshdan (90%) o'zini namoyon qiladi va ayollarda biroz ko'proq uchraydi. Kasallik 100 000 aholiga o'rtacha 4-5 tasida namoyon bo'ladi. Ba'zi populyatsiyalarda trigeminal nevralgiya ko'proq uchraydi - ko'p sklerozli bemorlarda trigeminal nevralgiya 4% da uchraydi, ular orasida ko'pincha ikki tomonlama trigeminal nevralgiya mavjud. Ko'p sklerozli bemorlarning 2% trigeminal nevralgiyadan aziyat chekmoqda Sabablari Idiopatik nevralgiyaning etiologiyasi va patogenezi aniq emas. Mikrovaskulyar dekompressiyadan o'tgan bemorlarda arterial siqilish 85% hollarda sodir bo'lgan, 68% da venoz siqilish bilan birlashtirilgan. Izolyatsiya qilingan venoz siqilish 13% da sodir bo'lgan. Bir nazariyaga ko'ra, keyingi og'riqlar bilan ektopik impulslar trigeminal asab va qon tomirlarining siqilishidan ikkinchi darajali tugunlarda hosil bo'ladi. Bunga siqilish tomonidagi demyelinatsiya yordam beradi. Ba'zi tadqiqotchilar virusli agentni trigeminal nevralgiya sabablaridan biri deb hisoblashadi. Trigeminal nevralgiya uchun turli turdagi neyroxirurgik muolajalarni o'tkazgan bemorlarning 27-94 foizida herpes virusining qayta faollashishi aniqlangan. Virusning trigeminal tugunning disfunktsiyasiga olib kelishi tushuniladi. Bundan tashqari, yashirin herpes virusi ham trigeminal nervoza sabab bo'lishi mumkinligi taxmin qilinadi. Davolash (analjeziklar yoki anesteziklar bilan elektroforez yoki fonoforez, diadinamik oqimlar, UVR, UHF va boshqalar) Dori bilan davolash - trigeminal nevralgiyani davolashda eng samarali dori karbamazepin (tegretol, finlepsin). U neyron natriy kanallarini faolsizlantirish orqali harakat qiladi va shu bilan neyronlarning qo'zg'aluvchanligini pasaytiradi. Samarali doz 600 - 1200 mg / kun oralig'ida (plazma kontsentratsiyasi 40 - 100 mkg / ml oralig'ida). Bazal hujayrali karsinomaning klinik diagnostikasi? Базал ҳужайрали рак ёки базалиома тери ракининг бир кўриниши бўлиб, эпидермиснинг базал қават ҳужайраларидан ривожланади. Базалиома одатда терининг очиқ қисмлари юз ва бўйин териси, бошни сочли қисмларида учрайди. Базал ҳужайрали рак терида тугунча ҳосил бўлиши билан бошланади ва баъзи кишиларда қичишиш билан кечади. Кейинчалик тугунчалар кўпайиб, бир-бири билан кўшилиб кетади ва тери юзаси ғадир-будур тус олади ҳамда бу юза маркази намланиб, пўстлоқ ҳосил қилади. Пўстлоқни шилинса, қонайдиган эрозия ҳосил бўлади. У, ўз навбатида, эрозив ярага айланади. Жараён секин кечиб, йиллар давомида периферия (атроф) га тарқалади. Ўсманинг эрозияга учраган қисми чандиқланса-да, чекка қисми ўсишда давом этади. Базал ҳужайрали рак осон ташхисланади. Ташхис гистологик текширув асосида тасдиқланади. Базал ҳужайрали рак ҳаёт учун хавфсиз, бироқ инфильтрацияланиб ўсган шаклини даволашдан сўнг катта ҳажмли нуқсонлар ҳосил бўлади. 3) Maksiller nerv blokadasi Barmoq usuli: 1. Retromolyar chuqurcha (uchburchak) paypaslanadi. 2. Barmoq NOP'I uchi uning ichki chetini prob qiladigan tarzda joylashtirilgan. 3. Igna tirnoqdan 1 sm orqada joylashgan suyakka kiritiladi, suyakning ichki chetini, pastki molarlarning chaynash yuzasidan 1 sm yuqorida tekshiradi. 4. Shprits qarama-qarshi tomonning premolyarlari darajasida joylashgan. 5. Ignani 0,75 sm dan kiritib, til nervini behushlik qilish uchun 0,5 ml anestezik chiqariladi, so'ngra shprits kesma tishlar sohasiga o'tkaziladi va yana 3-4 ml 2-2,5 sm chuqurlikda AOK qilinadi. (igna suyakka tegadi). 6. Anestetik eritma aspiratsiya tekshiruvidan so'ng yuboriladi. 7. Vestibulyar tomondan molarlar mintaqasida shilliq pardani anestezi qilish uchun (bukkal nervni blokirovka qilish) anestetik eritma olib tashlangan tish darajasidagi o'tish burmasiga yuboriladi.Behushlik 15-20 daqiqadan so'ng sodir bo'ladi. Anesteziyaning boshlanishi bemorning pastki labi va tilining yarmida uyqusizlik, karıncalanma, g'ozlar tuyg'usi bilan baholanadi. apodaktil usuli Tadbirning xususiyatlari: 1. Og'izning maksimal ochilishi, shprits premolyarlarga yoki birinchi molarlarga joylashtiriladi. 2. In'ektsiya joyi: pterygomaxillary burmaning old tomonida, uning uzunligining yuqori va o'rta uchdan bir qismi orasida, pastki molarlarning chaynash yuzasidan 10 mm suyakka qadar. 3. Anestezikani kiritish uchun mos yozuvlar nuqtasi yuqori va pastki jag'larning uchinchi molarlari orasidagi masofaning o'rtasi ham bo'lishi mumkin. 4. Aspiratsiya testini o'tkazing. 5. Til va bukkal nervlarning qo'shimcha anesteziyasini o'tkazish kerak. Ekstraoral mandibulyar behushlik . Og'iz ochilishi cheklangan hollarda qo'llaniladi. Anesteziya texnikasi: 1. Bemorning boshi orqaga tashlanadi va teskari tomonga buriladi. 2. Igna pastki jag'ning burchagidan suyakka qadar 1,5 - 2 sm oldinga chekinib, submandibular mintaqaga AOK qilinadi. 3. Igna yuqoriga va pastki jag shoxining ichki yuzasi bo‘ylab 4-4,5 sm chuqurlikka suriladi. BILET №12 Kontrakturaning sabablari? ЧПЖБ контрактураси – бу пастки жағ ҳаракатларининг чегараланиши ёки умуман ҳаракатланмаслиги бўлиб, касалликнинг келиб чиқиш сабаблари турличадир. Яллиғланишли контрактура (тризм) чайнов мушаклари иннервацияси билан боғлиқ бўлган аппаратларнинг бевосита ва рефлектор таъсирланиши натижасида келиб чиқади (оғриқ таъсири). Постинфекцион контрактуралар нерв ёки мушакларнинг зарарланиши билан биргаликда кечади. Улар пастки жағда жойлашган яллиғланиш жараёнларида(абсцесс, флегмона, перикоронарит ва бошқалар), ўтказувчи оғриқсизлантириш техникаси бузилган ҳолатларда келиб чиқиши мумкин. Yuqori jag' saratoni etiologiyasi va klinikasi? Yuqori jag'ning saratoni - yuqori jag' suyagiga ta'sir qiluvchi xavfli o'sma bo'lib, o'sishning infiltratsion turi va mintaqaviy metastaz bilan tavsiflanadi. Neoplaziyaning asosiy belgilari burun tiqilishi, yiringli qonli oqim, doimiy og'riqli og'riq, buzilmagan tishlarning patologik harakatchanligi va alveolyar jarayonning deformatsiyasi. Yuqori jag' saratoni tashxisi bemorning shikoyatlari, fizik tekshiruv ma'lumotlari, rentgenografiya, sitologik va gistologik tadqiqotlar natijalari asosida amalga oshiriladi. Yuqori jag'ning saraton kasalligini davolash kombinatsiyalangan, maksiller suyakni rezektsiya qilishdan oldin kimyoterapiya yoki radiatsiya terapiyasi kursi o'tkaziladi. Yuqori jag'ning saratoni - bu yuqori jag'ga ta'sir qiladigan asosiy yoki metastatik malign neoplazma. Yuqori jag' saratoni belgilari Dastlabki bosqichlarda yuqori jag'ning saratoni asemptomatikdir. Dastlabki 2-3 oy davomida bemorlar burun tiqilishi, seroz oqindi kam bo'lishini surunkali sinusitning namoyon bo'lishi bilan bog'lashadi. Bundan tashqari, yuqori jag'ning saraton kasalligining klinikasi yanada aniqroq bo'ladi. Semptomlar to'g'ridan-to'g'ri patologik markazning joylashishiga bog'liq. Medial devorning yuqori qismida malign neoplazma paydo bo'lsa, lakrimal sumka va lakrimal kanallar patologik jarayonda ishtirok etadi, bu esa keyinchalik ikkilamchi dacryocystitis belgilariga olib keladi. Bemorlarda lezyonning yon tomoniga mos keladigan lakrimatsiya kuchaygan. Ko'zning ichki burchagidagi teri shishgan, giperemik bo'ladi. 3) yuz skeletining antropometriyasi Maqsadli nuqta - yuqori tuberkulyar. Asboblar: karpool shprits, igna 35-41,5 mm, bir martalik shprits (2 5 ml), igna 35-50 mm. Anesteziya sohasi: molarlar, orqa alveolyar jarayon. alveolyar jarayonning bukkal shilliq qavati ikkinchi premolyarning o'rtasigacha. Texnika: 1 . Bemorning og'zi yarim ochiq. bo'shashgan, yonoq oyna bilan olib tashlanadi. 2. Ignani o'tish burmasidan pastga 3-5 mm ga ikkinchi molar darajasida suyakka kiritish. 3. Alveolyar jarayonga 45 ° burchak ostida igna, suyakka kesilgan. 4. Shprits tashqariga tortiladi, igna suyak bo'ylab yuqoriga, orqaga va medial tomonga surilib, anestezikani chiqaradi. 5. Aspiratsiya sinovi 20-25 mm chuqurlikda o'tkaziladi. 2% novokain eritmasini 4 ml gacha, asta-sekin kiriting. 5-7 daqiqadan so'ng behushlikning boshlanishi. BILET №13 Чандиқли контрактура. Пастки жағ атрофидаги юмшоқ тўқималарда чандиқли ўзгаришлар натижасида вужудга келади . Чандиқли контрактураларни даволаш деформацияланган тўқималарнинг жойлашиши, ҳажми ва касаллик муддатига боғлиқ бўлиб, парафин, пирогенал, Филатов бўйича тўқима терапияси, лидаза, репидаза, гидрокортизон, вакуумтерапия, ультратовуш, гелий-неонли лазер ва бошқаларни қўллаш билан консерватив усулда ўтказилиши мумкин. Консерватив даволашнинг асосий мақсади коллаген толалар гиалинозининг олдини олишдир. Бундай даволаш усуллари янги 12 ойгача бўлган чандиқларда самарали бўлиб, бошқа ҳолатларда эса хирургик даволаш усуллари қўлланилади. Хирургик усуллар чандиқларни кесиш, олиб ташлаш ва уларнинг ўрнини бошқа тўқималар билан алмаштиришга асосланади. Ҳосил бўлган тўқима нуқсонлари қуйида келтирилган турли пластика усуллари: учрашувчи учбурчакли лахтаклар, оёқчали лахтак, тўқималарни эркин кўчириш (тери, тери ости клетчаткаси, фасция ва бошқалар), Филатов банди, микротомир анастомозли лахтаклар (чуқур чандиқларда) ёрдамида бартараф этилади 2) Mandibulyar sarkomalarning etiologiyasi? Пастки жағ саркомалари суяк усти пардасидан, кортикал қаватдан, суяк кўмигидаги ғовак модда элементларидан, одонтоген тузилмалардан, томирли элементлардан, нейроген ҳужайралардан, гистогенези аниқ бўлмаган элементлардан (Юинг саркомаси) ривожланади. Пастки жағ саркомаларида метастаз бериш ҳоллари кам учрайди. Кўпинча ўсманинг лимфа йўллари орқали тарқалиши кузатилади. Аксарият ҳолларда регионар метастазлар жағ ости соҳаларида учраб, пастки жағ билан тез қўшилиб, терига тарқалади. Тарқалган ҳолларда жигар, умуртқа поғонаси ва бошқа аъзоларда метастазлар кузатилади. Улар учун характерли хусусиятлар: тез ўсиш, суяк тўсиқларининг заифлашуви, юмшоқ тўқималар инфильтрацияси, ўпкага эрта метастаз бериши ва кахексиялар ҳисобланади. Рентген суратида “эриётган оқ қанд”кўринишида суяк деструкцияси аниқланади 3) Mandibulyar nerv blokadasini o'tkazish barmoq yo'li Texnika: 1. Retromolyar chuqurcha (uchburchak) paypaslanadi. 2. Barmoq NOP'I uchi uning ichki chetini prob qiladigan tarzda joylashtirilgan. 3. Igna tirnoqdan 1 sm orqada joylashgan suyakka kiritiladi, suyakning ichki chetini, pastki molarlarning chaynash yuzasidan 1 sm yuqorida tekshiradi. 4. Shprits qarama-qarshi tomonning premolyarlari darajasida joylashgan. 5. Ignani 0,75 sm dan kiritib, til nervini behushlik qilish uchun 0,5 ml anestezik chiqariladi, so'ngra shprits kesma tishlar sohasiga o'tkaziladi va yana 3-4 ml 2-2,5 sm chuqurlikda AOK qilinadi. (igna suyakka tegadi). 6. Anestetik eritma aspiratsiya tekshiruvidan so'ng yuboriladi. 7. Vestibulyar tomondan molarlar mintaqasida shilliq pardani anestezi qilish uchun (bukkal nervni blokirovka qilish) anestetik eritma olib tashlangan tish darajasidagi o'tish burmasiga yuboriladi.Behushlik 15-20 daqiqadan so'ng sodir bo'ladi. Anesteziyaning boshlanishi bemorning pastki labi va tilining yarmida uyqusizlik, karıncalanma, g'ozlar tuyg'usi bilan baholanadi. apodaktil usuli Tadbirning xususiyatlari: 1. Og'izning maksimal ochilishi, shprits premolyarlarga yoki birinchi molarlarga joylashtiriladi. 2. In'ektsiya joyi: pterygomaxillary burmaning old tomonida, uning uzunligining yuqori va o'rta uchdan bir qismi orasida, pastki molarlarning chaynash yuzasidan 10 mm suyakka qadar. 3. Anestezikani kiritish uchun mos yozuvlar nuqtasi yuqori va pastki jag'larning uchinchi molarlari orasidagi masofaning o'rtasi ham bo'lishi mumkin. 4. Aspiratsiya testini o'tkazing. 5. Til va bukkal nervlarning qo'shimcha anesteziyasini o'tkazish kerak. Ekstraoral mandibulyar behushlik . Og'iz ochilishi cheklangan hollarda qo'llaniladi. Anesteziya texnikasi: 1. Bemorning boshi orqaga tashlanadi va teskari tomonga buriladi. 2. Igna pastki jag'ning burchagidan suyakka qadar 1,5 - 2 sm oldinga chekinib, submandibular mintaqaga AOK qilinadi. 3. Igna yuqoriga va pastki jag shoxining ichki yuzasi bo‘ylab 4-4,5 sm chuqurlikka suriladi. BILET №14 1) Mimik mushaklarning falaj klinikasi va davolash? Клиник кўриниши. Юзнинг тегишли ярмида барча мимика мушаклари функцияси ва умумий сезувчанлик бузилади. Зарарланган томонда вегетатив қон томирли бузилишлар, конъюнктиванинг инъецирланиши, тери ва шиллиқ қават рангининг ўзгариши, улар ҳароратининг пасайиши кузатилади . Даволаш. Асосий мақсад юз нервининг зарарланишига олиб келган асосий касалликни бартараф этиш ҳисобланади. Яллиғланишга қарши, десенсибилловчи, умумқувватловчи ва регенерацияни кучайтирувчи терапия чоралари тавсия этилади. Касалликнинг биринчи кунларида тана ҳароратини туширувчи ва оғриқ қолдирувчи воситалар (амидопирин, анальгин, ацетилсалицил кислотаси), антибиотиклар ва бошқа яллиғланишга қарши дори воситалари тайинланади Yuz nervining nevritini davolash, birinchi navbatda, asosiy kasallikning sababini bartaraf etish uchun kamayadi. Keyingi harakatlar shikastlangan (o'lik) nerv tolalarining tiklanishini tezlashtirishga va denervatsiyalangan mimik mushaklar atrofiyasining oldini olishga qaratilgan bo'lishi kerak. Klinikamizda asab tolalarining yangilanishini tezlashtirish uchun quyidagi davolash sxemasi qo'llaniladi: 40% glyukoza eritmasi, 10 kun davomida kuniga 20-40 ml tomir ichiga; prozerin (yoki galantamin) 0,05% - 1 ml teri ostiga har kuni (25-30 kun); ATP 1% eritmasi mushak ichiga, 1 ml (25-30 kun); serebrolizin 1 ml mushak ichiga (25 kun); vitamin B12 • 0,02% eritma (200 mg) 1 ml mushak ichiga (25 kun); dibazol 0,025 g kuniga bir marta (25-30 kun); plazmol teri ostiga yuboriladi, har kuni 1 ml (10 kun); Komplamin (teonikol) 0,15 g dan kuniga ikki marta (30 kun).Fizioterapevtik muolajalardan, zararlangan mushaklarni elektr stimulyatsiyasi, mimik mushaklarni massaj qilish tavsiya etiladi. Pastki lab, til saratonining klinikasi va diagnostikasi? Тил раки тилнинг хавфли ўсмаси ҳисобланиб, одатда ясси эпителий ҳужайраларидан ривожланади. Ракнинг келиб чиқишига сурункали жароҳатлар, айниқса, тилни ён қисмларига пломба, тиш, қоплама, кламмерларнинг ўткир қирраларини доимий тегиб туриши сабабчи бўлади. Бундай жароҳатлар таъсирида аввал ўсма олди жараёнлари ривожланиб, кейинчалик улар ўсма касалликлари билан ўрин алмашишади. у тил илдизида, шунингдек, унинг ўрта ёки учки соҳасида жойлашиши мумкин Клиник жиҳатдан лаб ракининг ярали, ярали-инфильтратив ва экзофит ўсувчи сўгалли ёки папилляр шакллари фарқланади. Аввал мавжуд бўлган зарарланиш ўчоқларида хавфли ўсмага хос ўзгаришлар кузатилади. Зарарланган соҳанинг асоси қаттиқлашиб, қийин кўчадиган пўстлоқ билан қопланади. Кейинчалик пўстлоқ емирилиб кета бошлайди ва ўрнида нотекис, узуқ-юлуқ чегарали яра ҳосил бўлади. Жараёнга яллиғланиш белгилари ва оғриқ қўшилади. Бора-бора яра ўлчами катталашиб, лабнинг ўрта чизиғидан ўтади ва секин-аста унинг ҳамма соҳасини қоплаб олади. 3) Aurikulaning burchagini aniqlash Tadqiqot usuli: 1. Bemordan stulda tik o'tirish so'raladi. 2. Boshni to'g'ri holatda, bemor to'g'ri ko'rinadi 3. Maxsus o‘lchagich yordamida aurikul va bosh orasidagi burchak aniqlanadi 4. Tadqiqot har bir quloq uchun amalga oshiriladi 5. Natija baholanadi 6. Odatda, aurikul va bosh orasidagi burchak 30 darajadan oshmasligi kerak, qobiqning qirrasi yonoqqa parallel bo'lishi kerak. BILET №15 1) Pastki jag` nuqsonlarini jarrohlik yo`li bilan davolash usullari? Usullari 1) Limberg usuli va Timofeev modifikatsiyasi bo'yicha n-h shoxchasining gorizontal osteotomiyasi 2) Lozenko va Semenchenko usuli bo'yicha n-h ning bosqichli osteotomiyasi 3) Van-Zile usuli (Van Zile) va Rudko bo'yicha n-h ning vertikal osteotomiyasi 4) Sukachev usuli bo'yicha n-h shoxlarini vertikal surma osteotomiyasi 5) Sukachev tomonidan o'zgartirilgan Dal Pont usuli bo'yicha sagittal retromolyar osteotomiya 2) Saraton, og'iz bo'shlig'i, og'iz bo'shlig'i shilliq qavatining klinikasi va diagnostikasi? Бундай турдаги ўсма жуда кам учрайди ва кўпинча 50 ёшдан ошган эркакларда лейкоплакия касаллиги фонида ривожланади. Лунж шиллиқ қаватининг олдинги қисми раки бирмунча енгилроқ кечади. Кўпинча ўсма оғиз шиллиқ қаватида тишлар жипслашув чизиғи бўйлаб жойлашади. Клиник жиҳатдан лунж шиллиқ қавати раки ярали-инфильтратив ёки сўгалли зарарланиш кўринишида аниқланади. Ўсма катталашиб боргани сари остидаги мушак тўқимаси ва лунж терисига, қанотсимон жағ бурмасига, бодомсимон безлар соҳасига ҳамда жағ суякларига қадар ўсиб кириши мумкин. Асосан, даҳан ости ва жағ ости лимфа тугунларига метастаз беради. Микроскопда текширилганда кўпинча ясси ҳужайрали мугузланадиган эпителийдан иборатлиги аниқланади. Даволаш комбинацияланган усулда олиб борилади. 3) Rinoplastika paytida gips hosil qiluvchi bandaj va stent qo'yish Naychani ichkariga, keyin esa T-shaklidagi gipsni yuqoriga ko'taring |