ФизиоТЕСТ100%. Алыпты физиология кафедрасы
 Скачать 413.26 Kb.
|
|
*Физиология -2. Асқорыту жүйесінің физиологиясы *4*17*1* #428 *!СІЛЕКЕЙДІҢ ЭКСКРЕТОРЛЫ КЫЗМЕТІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ ШЫҒАРЫЛАТЫН ЗАТТАР *+мочевина, несеп қышқылдары және алкоголь *аминқышқылдары, глобулиндер және фибриноген *+дәрі дәрмектер және сынап пен қорғасын тұздары *фосфор, темір, сынап және қорғасын тұздары *кальций, калий, магний және натрий тұздары *амилаза, мальтаза, лизоцим және муцин #429 *!ХОРДАЛЬДІ СІЛЕКЕЙДІҢ СИППАТАМАСЫ * мөлшері мен ферменттері аз *қою, шырышты ферментерге бай *сұйық, ферментерге бай көп *+сұйық, ферменттері аз, көп *+бейорганикалық заттары аз *бейорганикалық заттары көп #430 *!СІЛЕКЕЙ ҚҰРАМЫНДА БОЛАТЫН НЕГІЗГІ ОРГАНИКАЛЫҚ ЗАТТАР *+муцин, лизоцим *нуклеаза, протеаза *+амилаза, мальтаза *несеп қышқылы *қышқылды фосфатаза *сілтілі фосфатаза #431 *!АСҚАЗАН СӨЛІНДЕГІ ТҰЗ ҚЫШҚЫЛЫНЫҢ НЕГІЗГІ МАНЫЗЫ *+белоктарды қопсытып жұмсартады *клетчатканы қорытады *+пепсиногендерді белсендіреді *сілекей липазасын белсенсіздендіреді *дәрумендер мен суды сіңдіреді *панкреас сөлінің бөлінуін төмендетеді #432 *!АСҚАЗАН СӨЛІНДЕГІ ТҰЗ ҚЫШҚЫЛЫНЫҢ РӨЛІ *+бактерицидтік әсер көрсетеді *нәжістің қалыптасуына катысады *ішек липазасын белсендіреді *майда еритін дәрумендерді сіңдіреді *+асқазан сөлінде қолайлы рН қалыптастырады *панкреас сөлінің бөлінуін жоғарлатады #433 *!АСҚАЗАННАН СӨЛ БӨЛІНУІН ҚҮШЕЙТЕТІН ЗАТТАР *+гастрин, гистамин *секретин, адреналин *полипептидтер, соматостатин *май қорытылуының өнімдері *+белоктың ыдырау өнімдері *крахмалдың ыдырау өнімдері #434 *!ДӘНЕКЕР ТІНДЕРДІҢ НӘРУЫЗДАРЫН ЫДЫРАТАТЫН ФЕРМЕНТТЕР *химозин *А пепсині *С пепсині *+В пепсині *гастриксин *+желатиназа #435 *!ХИМУСТЫҢ АСҚАЗАННАН ОН ЕКІ ЕЛІ ІШЕККЕ ӨТУІНЕ ӘСЕР ЕТЕТІН ФАКТОРЛАР *+асқазан химусының көлемі, құрамы және қышқылдығы мен сұйық-қоюлық дәрежесі *асқазанның антральды бөлігі мен12 елі ішек қысымының жоғарылауы *асқазандағы химустың қышқылдылығы мен осмостық қысымының төмендеуі *+асқазанның пилорикалық бөлігі мен 12 елі ішек қысымдарының айырмашылығы *асқазанның пилорикалық бөлігі мен 12 елі ішек қысымының төмендеуі *қышқылдылығы асқазанның антральды бөлігінде төмендеуі мен 12 елі ішекте жоғарылауы #436 *!АСҚАЗАН – ІШЕК ЖОЛЫ ГОРМОНДАРЫНЫҢ ҚЫЗМЕТТЕРІ * ассимиляция және диссимиляцияны жақсартады * АІЖ нәрлендіру және жүйкелік реттелуді жақсартады * өткізгіштігін және жүйкелік реттелуді әлсіретеді *+АІЖ нәрлендіру және қанайналымын жақсартады *нысана-жасуша қозғыштығына әсер етеді *+сөлініс, қимыл әрекетті, сіңуді реттейді #437 *!ПАНКРЕАС СӨЛІНІҢ БӨЛІНУІН КҮШЕЙТЕТІН ЗАТТАР *гастрин, секретин және энтерогастрон *+секретин, бомбезин және мотилин *соматостатин, гастрин және гастрон *+холицистокинин - панкреозимин *панкреас полипептиді *асқазан қызметін тежеуші пептид #438 *!АСҚОРЫТУДАҒЫ ӨТТІҢ РӨЛІ *пепсиногеннің өндірілуін белсендіреді *ұйқы безі, ішек сөлдері липазасының белсенділігін төмендетеді *холестерин мен кальций тұздарының сіңірілуін төмендетеді *панкрес сөлі ферменттерінің бөлінуін тежейді *+пепсин белсенділігін төмендетеді және бактерияларға қарсы әсер көрсетеді *+майдың эмульсиялануы мен мицелла түрінде сіңірілуіне жағдай жасайды #439 *!АСҚОРЫТУДАҒЫ ӨТТІҢ РӨЛІ *ішектің қимыл әрекетін төмендетеді *пепсиногеннің өндірілуін белсендіреді *ұйқы безі, ішек сөлдері липазасының белсенділігін төмендетеді *холестерин мен кальций тұздарының сіңірілуін төмендетеді *+ішек қимылын күшейтеді және нәжістің түзілуіне қатысады *+майда еритін дәрумендер, холестерин, кальций тұздарының сіңірілуіне қатысады #440 *!ТОҚ ІШЕК БАКТЕРИЯЛАРЫНЫҢ ҚЫЗМЕТТЕРІ *нәруыз, май мен көмірсуларды ыдыратады *+В тобы және К дәрумендерін түзеді *нәжістің түзілуіне қатысады *арнайы иммунитеттің қалыптасуына қатысады *+арнайы емес иммунитеттің қалыптасуына қатысады *су, дәрумендер, амин қышқылдарының сіңірілуін күшейтеді #441 *!ТОҚ ІШЕК БАКТЕРИЯЛАРЫНЫҢ ҚЫЗМЕТТЕРІ *+клечатканы ыдыратады *+нәруыздарды шірітеді *қалдық заттардың шығарылуына қатысады *нәруыз, май мен көмірсуларды ыдыратады *нәжістің түзілуіне қатысады *арнайы иммунитеттің қалыптасуына қатысады #442 *!СIЛЕКЕЙДIҢ ТРОФИКАЛЫҚ КЫЗМЕТІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ ШЫҒАРЫЛАТЫН ЗАТТАР: *сынап *мыс *қорғасын *+фосфор *кобальт *+кальций #443 *!ӨТТІҢ ЭКСЕКРЕЦИЯЛЫҚ ЗАТТАРЫ: *лецитин *холестерин *+билирубин *биливердин *май қышқылдары *+өт қышқылдары ??#444 *!ИТКЕ АТРОПИН ЕНГІЗУ НӘТИЖЕСІНДЕ ТУЫНДАЙДЫ: *+вагустың холинергиялық синапстарының өткізгіштігі шектеледі *антральды эпителийдегі G-жасушалары белсенеді *ішектің қимыл-әрекеттi әлсiрейді *асқазаннан астың жылжуының жоғарылауы *асқазанның қимыл-әрекеттi күшейеді *нәжіс сұйылады *Физиология-2. Несеп-жыныс жүйесі физиологиясы*1*23*2* #445 *!Бүйректің гомеостатикалық қызметі *гормондық қасиет көрсететін кейбір заттардың түзілуі *азот алмасуы соңғы өнімдерінің сыртқа шығарылуы *нәруыздар, майлар, көмірсулар метаболизмі +*артериялық қысымды сақтап тұру *лейкопоэз #446 *!Сүзілуге қатысатын нефронның бөлігі *Генле ілмегінің жоғары және төменге бағытталған бөліктері *проксимальді иірімделген түтікше +*шумақтық капиллярлы капсула *дистальді иірімделген түтікше *жинағыш түтікше #447 *!Бүйректің қанмен қамтамасыз етілу ерекшелігі +*капиллярлардың екі жүйесі, шумақтық капиллярлардағы қан қысымы жоғары *капиллярлардың бір жүйесі, шумақтық капиллярлардағы қан қысымы төмен *афференттік және эфференттік артериолалардың саңылауы бірдей *эфференттік артериола афференттіктен кеңірек, шумақтық капиллярлардағы қан қысымы жоғары *тек афференттік артериоласы бар #448 *!Бүйрек шумағының базальді мембранасы арқылы сүзіле алмайтын заттар *кальций, натрий, калий иондары, *эритроциттер, лейкоциттер *+фибриноген, глобулиндер *глюкоза, сахароза *альбуминдер #449 *!Заттардың облигатты қайта сіңуі жүретін нефронның бөлігі *+проксимальді иірімделген түтікше *Генле ілмегінің төменге бағытталған бөлігі *Генле ілмегінің жоғары бағытталған бөлігі *дистальді иірімделген түтікше *жинағыш түтікше #450 *!Концентрациялық және электрохимиялық градиентке карсы жүретін кейбір заттардың қаннан түтікше саңылауына шығуымен сипатталатын несептің түзілу кезеңі *зат алмасуы өнімдерінің шығарылуы *шумақтық сүзілу *түтікшелердегі қайта сіңу *несептің қоюлануы *+түтікшелердегі сөлініс #451 *!Қан плазмасының қышқыл-сілтілік тепе-теңдігі тұрақтылығы сақталуын қамтамасыз ететін бүйрек эпителийі жасушасында қандай иондар бөлінеді? *Ca2+, Mg2+ *+H+, NH4 *K+, Ca2+ *Na+, K+ *H+, Na+ #452 *!Бүйректе түзілетін рениннің қызметі *ішек пен бүйректе кальцийдің қайта сіңірілуін реттейді *сүйек кемігінде эритроциттердің түзілуін ынталандырады *бүйректе натрийдің қайта сіңірілуін реттейді *плазминогенді белсендіреді (фибринолиз) *+артериялық қан қысымын реттейді #453 *!Антидиуретикалық гормонның реттеуімен негізінен су сіңірілетін нефронның бөлігі *проксимальді иірімделген түтікше *Шумлянский-Боумен капсуласы *Генле ілмегінің төменге бағытталған бөлігі *Генле ілмегінің жоғары бағытталған бөлігі *+жинағыш түтікше #454 *!Несеп шығаруда үстем қажеттілікті тудыратын несеп көлемі *50 мл *100 мл *200 мл *+300 мл *500 мл #455 *!Қарттарда қантамырішілік және жасушааралық сұйықтықтардың көлемін сақтайтын компенсаторлық механизм *судың қайта сіңірілуін төмендететін бүйректің милы қабатында қан ағысының күшеюі *бүйректің қыртысты қабатында шумақтық қантамырлар мен артериялардың беріштенуі *+гипофиздің антидиуретикалық гормон бөлуінің күшеюі *қуықтың көлемі азайғанда қуық бұлшықеті тонусының төмендеуі *бүйректің қоюландыру қызметінің жеткіліксіздігі #456 *!Окситоцин бөлінуінің жоғарылауы мен прогестерон деңгейінің төмендеуінен пайда болатын үрдіс *жарылған фолликуланың орнына, сары дененің пайда болуы *жүктілік *овуляция *лактация *+босану #457 *!Эстроген, тестостерон гормондарының түзілуін, овуляция мен еттеккір оралымы, сперматогенезді, аталық бездің жетілуін реттейтін гормондар *фоллилиберин, лактолиберин *+лютейндеуші, фолликула ынталандырушы *адренокортикотроптық, окситоцин *пролактин, хорионды гонадотроптық *прогестерон, бүйрек үсті безінің андрогендері #458 *!Біріншілік жыныс белгілері *май тіндерінің сандарға жинақталуы, сүт бездердің пайда болуы мен дамуы *+жыныс жүйесінің қосымша бездері, жыныс мүшелері *қанқа құрылысының ерекшеліктері, иықтарының жалпайып ұлғаюы *қолтық асты, беті, денесі түктенеді *дауыстың өзгеруі, «сынуы» #459 *!Пубертантты кезеңнің сипаттамасы *әйелдер мен еркектердің репродуктивті қызметінің толық жетілуі *+жыныс бездерінің толық дамуы, екіншілік жыныс белгілерінің қалыптасуы *реттелген овуляторлық кезеңнің реттелмеген ановуляторлыққа ауысуы *бүйрекүсті бездерінің жыныстық дамуға қатысуы *8-10 жастағы қыз балаларда сүт бездерінің дамуы #460 *!«Либидо» терминің анықтамасы *жыныс мүшесінің қанға толуы артып, мөлшері үлкейіп, қатаюы *ер адам жыныс мүшесінің басын қоздырғанда шәует шашуы *жыныстық бірлескен әрекет - жыныстық қатынас *салттық жыныстық мінез-құлық *+жыныстық мотивация (құштарлық) #461 *!Ұрық өзекшелерінің дұрыс дамып қалыптасуына қажетті гормондар *фоллитропин, лютеотропин *+фоллитропин, тестостерон *лютеотропин, тестостерон *фоллитропин, окситоцин *лютеотропин, окситоцин #462 *!Овуляция сипаттамасы *жарылған фолликуланың орнында, прогестеронді түзетін сары дененің пайда болуы *+пісіп жетілген фолликула жарылып, жұмыртқа жасушаның сыртқа шығуы *эндометрияның қызметтік қабатының шеттелуі *құрамында жұмыртқасы бар фолликуланың дамуы *сары дененің ыдырау кезеңі #463 *!Әйелдер ағзасында ұрықтану жүретін жер *қынап *жатыр мойыны *жатыр қуысы *+жатыр түтіктері *құрсақ қуысы #464 *!Жатыр түтіктерінің қызметі *жүктілік кезінде ұрықтың дамуы *кейбір гормондардың түзіліп, бөлінуі *+ұрықтану үрдісі жүретін орын *овуляция *овогенез #465 *!Ұрықтану кезені *овуляция басталғаннан овуляция аяқталғаннан 48 сағаттан кейін (6-8 күн) *+овуляциядан 2-4 күннен кейін етеккір аяқталғанға дейін (10-16 күн ) *етеккірдің сонғы күнінен овуляцияның басталуына дейін (6-12) күн *овуляция кезенімен сәйкес болады (3 күнге дейін) *етеккірмен толық сәйкес (3-5 күн) #466 *!Адренархе кезеңінің сипаттамасы *45 жастан асқан әйелдерде бірінші етеккір болмауынан бастап және келесі 12 ай *ағзаның репродуктивті кызметі белсенді қалыптасады *+жыныстық дамуда бүйрекүсті бездерінің қатысуы *8-10 жастағы қыз балаларда сүт бездерінің дамуы *алғашқы етеккірдің пайда болу уақыты #467 *!Ерлерде климакс кезеңінің пайда болуы *40 жасқа дейін *45-50 жастаң асқан кезде *52-57 жастаң асқан кезде *+60-65 жастан кейін *70-75 жастан кейін *Физиология-2. Несеп-жыныс жүйесі физиологиясы*2* 24*2* #468 *!Тәжірибелік жануарда диурездің біршама төмендеуін тудырды. Дәл сол кезде оның қанында қантамырларды тарылтқыштық әсер бар екендігі анықталды. Бұл екі жақты әсерді келесі аталған гормондардың қайсысы тудырды? *адреналин *альдостерон *соматотроптық гормон *+антидиуретикалық гормон *натрийуретикалық гормон #469 *!Бүйрек қызметтерін зерттеуде анықталды: 2 минут ішінде 8 мл несеп шығарылды. (V – бір минуттағы шығарылған несептің мөлшері) Несептегі инулиннің мөлшері (Uин) = 60 мг/мл, қан плазмасындағы инулиннің мөлшері (Pин) = 2 мг/мл. Анықталған көрсеткіштер бойынша шумақтық сүзілу жылдамдығын (көлемін) келесі формула бойынша есептеп табыңыз: GFR = (VxUин )/ Pин *12 мл/мин *+120 мг/мин *120 мл/мин *240 мл/мин *480 мл/мин #470 *!Адамда ұйқы кезінде несеп бөлінуінің төмендеу себебі *торлы құрылым белсенділігін төмендететін Гесс орталығының қозуы *мелатонин гормонының түзілуі мен бөлінуінің күшеюі *жүректің жиырылу жиілігінің төмендеуі *+артериялық қысымның төмендеуі *қан ағысы жылдамдығының төмендеуі #471 *!Шумақ капиллярлардағы қан қысымы 70 мм.с.б., қанның онкотикалық қысымы – 30 мм.с.б., капсуладағы қысым – 20 мм.с.б. Сүзілу қысымын есептеп табыңыз (мм.с.б.) *50 *40 *30 *+20 *10 #472 *!Несепті гипертониялық сұйықтыққа айналдыратын нефронның бөлігі *проксимальді иірімделген түтікшелер *Шумлянский-Боумен капсуласы +*Генле ілмегінің төменге бағытталған бөлігі *Генле ілмегінің жоғары бағытталған бөлігі *дистальді иірімделген түтікшелер #473 *!«Бүйректің сыртқа шығару табалдырығы» анықтамасына сәйкес келетін пікір *қайта сіңіріле бастаған кездегі, сүзіндідегі заттың мөлшері +*заттың несепте байқала бастаған кездегі, қандағы сол заттың мөлшері *Шумлянский-Боумен капсуласындағы заттардың шумақтық сүзілу жылдамдығы *дистальді түтікшедегі заттардың ең жоғары бөліну жылдамдығы *бүйректің қоюландыру қызметінің коэффициенті #474 *!Сүзілу және сөлініс үрдістері нәтижесінде ультрасүзіндіде кездесетін зат *натрий иондары *диодраст +*мочевина *глюкоза *аммиак #475 *!Физиологиялық олигурияның себебі *температуралық реакция кезінде қатты терлеу *несеп шығару жолдарында тас, ісіктің пайда болуы +*ыстық ауа райы кезінде сұйықтықты жоғалту *қатты іш өту *тоқтаусыз құсу #476 *!Тәжірибелік жануардың ішкі күре тамырына гипертониялық хлорлы натрий ерітіндісін енгізді. Бұл ерітіндіні енгізгенде қай гормонның бөлінуі байқалады? *натрийуретикалық гормонның *альдостеронның +*вазопрессиннің *адреналиннің *тироксиннің #477 *!Екі жасар баланың ерікті несеп бөлуіне қатысатын орталық жүйке жүйесі бөлігінің нейроны *сопақша мидың +*ми қыртысының *жұлынның *ортаңғы мидың *гипоталамустың #478 *!5 жасар баладағы тәуліктік диурез мөлшері (мл) *100-200 *250-350 *500-600 +*950-1050 *1400-1500 #479 *!Екіншілік жыныс белгілері *аналық жыныс бездері, олардың шығарылатын өзектері *жыныс мүшелерінің қосалқы бездері +*қаңқа құрылысының ерекшелігі *аталық ұрық безі, оларды шығаратын өзектері *жыныс (копулятивтік) мүшелері #480 *!Жыныстық жетілген кезде ұлдарда пайда болатын жағдай *адренархе *менопауза +*поллюция *менархе *телархе #481 *!Жыныстық жақындасу, бірнеше кезеңдерден тұратын және еркектің жыныс мүшесі басының тітіркенуінен шәует шашуға әкелетін, нәтижесінде жыныстық қатынасқа алып келетін жағдай. Жоғарыда айтылған жыныстық жағдайдың соңғы кезеңі қалай деп аталады? *психологиялық кезең (жыныстық қатынасқа дайын екендігін түсіну) *нейрогуморалды дайындық *копулятивті (фрикционді) кезең *+эякуляция кезеңі *эрекция кезеңі #482 *!Қуықасты жыныс безі шығаратын заттың қызметі *біріншілік және екіншілік жыныс белгілердің дамуына қатысады *фоллилиберинің және фоллитропиннің түзілуі мен бөлінуін тежейді *+сперматозоидтардың ұрықтандыру қабілеті мен қозғалғыштығын жоғарылатады *сперматозоидтарды уақытша сақтатын жері *эякуляция алдында несеп түтігін ылғалдандырады #483 *!Лютейндеуші гормонның біршама көп бөлінуімен сипатталатын етеккір кезеңі *овуляцияланған фолликуланың орнына сары дененің пайда болуы *біріншілік фолликулалалардың 8 ден 12 дейін өсуі *+жетілген фолликулла жарылып, жұмыртқа жасушаның сыртқа шығуы *жұмыртка жасушасы мен фолликулланың дамуы *сары дененің ыдырау кезеңі #484 *!Босану кезінде жатырдың жиырылуы күрт төмендеді. Босану кезеңі ұзарып, бала өміріне қауіп төнді. Босанатын әйелге қандай гормон енгізу керек? *альдостерон *прогестерон *вазопрессин *+окситоцин *эстроген #485 *!Жыныстық қатынастан кейін ұрықтану жүруі мүмкін уақыт аралығы *1-2 сағатта *+2 тәулікте *4-5 тәулікте *10 тәулікте *3-4 аптада #486 *!Лютейндеуші гормон реттейтін әйел ағзасындағы үрдіс *сүт бездерінің өсіп, дамуы, сүттің бөлінуі *сары дене мен сүт бездері қызметтерінің реттелуі *бала дамып жатқан жатырдың жиырылуының белсенуі *+жыныс жасушаларының дамуы мен пісіп жетілуі *жатырдың бұлшықеттік салмағының жоғарылауы #487 *!50-жастағы әйелде етеккір оралымы аралығы ұзаруы байқалды, содан овуляция кезеңінің ановуляция (овуляцияның болмау) кезеңіне ауысуы жүріп, сүт бездерінің кішіреюі және жыныстық құштарлығының төмендеуі, қынаптың құрғауы жыныстық қатынас жасауды қиындатты. Жоғарыда аталған қызметтік бұзылыстардың себебі? *пролактин өнімдерінің төмендеуі *+менопаузаның басталуы – аменорея *гонадотропиннің азаюы *менопауза алды кезеңінің басталуы *бүйрек үсті бездерінде эстрогендер түзілуінің жоғарылауы #488 *!Адамның жыныстық қызметтерінің біртіндеп төмендеуімен сипатталатын, жасқа байланысты өзгерістер кешені *телархе *менархе *адренархе *менопауза *+климакс #489 *!18-жасар бозбалада екіншілік жыныстық белгілердің болмауы қай эндокринді бездің гормоны жеткіліксіздігінен туындайды *гипоталамустың гонадолибериндері *+бүйрек үсті безі қыртысты қабатының андрогендері *аденогипофиздің лютеотроптық гормоны *жыныс бездерінің андрогендері мен эстрогендері *аденогипофиздің фолликуллатроптық гормондары #490 *!Антидиуретикалық гормонның белсенділігі қай кезде байқалады? *ащы тамақ қабылдағанда *қышқыл тамақ қабылдағанда *көп су ішкенде *+тұзды тағам қабылдап, ағзаның сусыздануында *тәтті тағам қабылдағанда #491 *!Жүктілік кезінде жатырдың өсуін қамтамасыз ететін және еттеккір оралымының 1-жартысында жатырдың кілегейлі қабатының гипертрофиясын тудыратын гормон *окситоцин *прогестерон *+эстроген *пролактин *хориондық гонадотропин |