Артериалды гипертония. Сарыбай Алтынай 40-1. Артериалды гипертония Жоспар Анытамасы

• Название: Артериалды гипертония Жоспар Анытамасы
• Дата: 30.01.2018
• Размер: 0.9 Mb.
• Имя файла: Артериалды гипертония. Сарыбай Алтынай 40-1.pptx
• Тип: Документы; #35498

Артериалдық гипертония

Жоспар

• Анықтамасы

• Жіктемесі

• Қауіп-қатер факторлары

• Диагностика

• Лабараториялық зерттеулер

• Емдеу тактикасы

• Госпитализация

• Профилактикасы

• Пайдаланылған әдебиттер тізімі

Анықтамасы

• Артериалдық гипертония - систолалық АҚ 140 мм.с.б. жəне жоғары мен/немесе диастолалық АҚ 90 мм.с.б. жəне жоғары тұрақты көтерілуі (тыныштық жағдайда, түрлі уақытта жүргізілген кем дегенде үш өлшем нəтижесінде. Науқас бұл кезде АҚ жоғарылататын, сонымен қатар төмендететін дəрілік заттарды қабылдамауы қажет). 

Жіктемесі БДҰ/АГХҚ 1999 ж.

• Қалыпты АҚ категориялары:

АГ дəрежелері:

• АГ дəрежелері:

Қауіп-қатерлі факторлар

АГ қауіп дəрежесі:

АГ науқастарды болжауды бағалау үшін қатерді стратификациялау

Диагностика

 

• Шағымдар мен анамнез

Физикалық тексеру:

• Физикалық тексеру:

1. АГ бар екендігін растау жəне оның тұрақтылығын белгілеу (тұрақты түрде гипотензивті терапия қабылдамайтын науқастарда, түрлі жағдайда кем дегенде үш өлшем нəтижесінде АҚ 140/90 мм.с.б. артуы.);

2. Екіншілік артериалдық гипертонияны алып тастау;

3. АГ қатер стратификациясы (АҚ жоғарылау дəрежесін анықтау, жойылатын жəне жойылмайтын қауіп қатер факторларын анықтау, ағза нысандардың зақымдануы мен бірлескен жағдай)

• Инструменталдық зерттеулер: эхокардиография, ұйқы жəне сан артериясын УДЗ, бүйректі УДЗ, бүйрек қантамырларын допплер-УДЗ, бүйрек үсті безін УДЗ, радиоизотопты ренография.

• Мамандар консультациясы үшін көрсетімдер: көрсетімдер бойынша.  

• Дифференциалды диагноз: жоқ.

• Негізгі диагностикалық шаралар тізімі:

Қажет жағдайда қосымша инструменталды жəне лабораторлық тесттер ретінде - эхокардиография, ұйқы жəне сан артериясын УДЗ, бүйректі УДЗ, бүйректік қантамырлардың допплер-УДЗ, бүйрек үсті безін УДЗ, радиоизотоптық ренография, сандық əдіспен қандағы С - реактивті ақуыз, тест - жолақтарымен микроальбуминурия (қантты диабет кезінде міндетті), сандық протеинурия,  Нечипоренко жəне Зимницкий бойынша зəр анализі, Реберг сынамасы.

• Лабораторлық зерттеулер

Лабораторлық зерттеулер: гемоглобин, эритроциттер, аш қарынға қан глюкозасы, жалпы холестерин, холестерин ЛПВП, аш қарынға триглицеридтер, зəр қышқылы, креатинин, калий, натрий, зəрдің жалпы анализі.

Лабараториялық зерттеулер

Емдеу тактикасы

• Ем мақсаты:

Дəрі дəрмектік ем:

• Дəрі дəрмектік ем:

• Қазіргі уақытта қолданылып жүрген гипотензивті препараттардың алты тобы ішінен тек қана тиазидтік диуретиктер мен β-адреноблокаторлардың тиімділігі дəлелденген. Дəрі дəрмектік терапияны тиазидті диуретиктердің аз мөлшерінен бастау қажет, ал тиімділік болмаған жағдайда немесе нашар көтеру болса β-адреноблокаторлармен бірге диуретиктер:

• Тиазидтік диуретиктер гипертонияны емдеу үшін, бірінші қатар препараттары ретінде ұсынылған. Жанама əсерді болдырмау үшін, тиазидті диуретиктердің аз дозасын тағайындау қажет.

• Тиазидтік жəне тиазидтəрізді диуретиктердің оптимальді дозасы болып минималды, тиімді тиісті гидрохлоридтің тиісті 12,5-25 мг табылады. Өте төмен дозадағы диуретиктер (6,25 мг гидрохлорид немесе 0,625 мг индапамид) қолайсыз метаболикалық өзгерістерсіз,  басқа гипотензивтік заттардың тиімділігін арттырады.

• Гидрохлорбиазид 12,5 -25 мг дозада ішке, таңертең ұзақ.

• Индапамид 2,5 мг ішке (ұзақ əсердегі форма 1,5 мг) таңертең бір рет ұзақ.

• - Жүрек функциясының жеткіліксіздігі;

• - Егде жастағы АГ;

• - Систолалық АГ;

• - Негроидты тұлғалардағы АГ;

• - Қантты диабет;

• - Жоғары коронарлық қауіп;

• - Инсульттің екіншілік профилактикасы.  

• Диуретиктерді тағайындлауға қарсы көрсетімдер - Подагра.  

• Диуретиктерді тағайындауға мүмкін қарсы көрсетімдер - Жүктілік.

Рационалды комбинация:

• Рационалды комбинация:

• 1. Диуретик + β-адреноблокатор (гидрохлортиазид 12,5-25 мг немесе индапамид 1,5; 2.5 мг + метопролол 25-100 мг)..

• 2. Диуретик + ИАПФ (гидрохлортиазид 12,5-25 мг немесе индапамид 1,5; 2.5 мг + эналаприл 5-20 мг немесе лизиноприл 5-20 мг немесе периндоприл 4-8 мг. Тіркелген комбинациялы препараттарды тағайындау мүмкін – эналаприл 10 мг+гидрохлортиазид 12.5 жəне 25 мг, сонымен қатар төмендозалы тіркелген комбинациялы препарат – периндоприл 2 мг+индапамид 0,625 мг).
• 3. Диуретик + АТ1-рецепторларын бөгегіштер (гидрохлортиазид 12,5-25 мг немесе индапамид 1,5; 2.5 мг + эпросартан 600 мг). Эпросартанды АҚ деңгейіне байланысты 300- 600 мг/тəулігіне дозада тағайындайды.  

• 1. Өкпенің созылмалы обструкциялы ауруы.

• 2. Бронхылы демікпе.

• 3. Буындардың облетерлеуші аурулары.

• 4. II-III дəрежелі АВ-бөгегіштер.  

• β-адреноблокаторларды тағайындауға мүмкін қарсы көрсетімдер:

• 1. Спортшылар мен физикалық белсенді емделушілер.

• 2. Перифериялық қантамыр аурулары.

• 3. Глюкозаға толеранттылықтың бұзылуы.  

Кальций каналдарын бөгегіштер (кальций антагонистері): 

Дигидропиридин туындылары тобының ұзақəсердегі кальций антогонистері тиазидті диуретиктерге альтернатива ретінде немесе комбинациялық терапия құрамында

пайдаланылуы мүмкін;

АҚ ұзақ бақылау үшін, дигидропиридин туындылары тобының қысқаəсердегі кальций антогонистер тағайындаудан аулақ болу қажет.

Кальций антогонистерін тағайындауға көрсетімдер:

1. Жүктемелі стенокардиямен қосылған АГ.

2. Систолалық АГ (ұзақ əсердегі дигидропиридиндер).

3. Егде жастағы емделушілердегі АГ.

4. АГ + перифериялық васкулопатия.

5. АГ + каротидті атеросклероз.

6. АГ + жүктілік.

7. АГ + Қантты диабет.

8. АГ + жоғары коронарлы қауіп.

• 1. II-III дəрежелі АВ-бөгегіштер (верапамил и дилтиазем).

• 2. СН (верапамил и дилтиазем).  

• Кальций антогонистерін тағайындауға мүмкін қарсы көрсетімдер: Тахиаритмии (дигидропиридиндер).

АПФ ингибиторлары  

АПФ ингибиторларын тағайындауға көрсетімдер:

1. АГ жүрек функциясының жеткіліксіздігімен.

2. АГ + сол қарыншаның жиырылулық дисфункциясы. 3. Бұрын болған миокард инфаркты.

4. Қантты диабет.

5. АГ + Диабеттік нефропатия.

6. АГ + Диабеттік емес нефропатия. 7. Инсульттің екіншілік профилактикасы.

8. АГ + Жоғары коронарлы қауіп.

Эналаприл ішке, монотерапия кезінде бастапқы доза 5 мг тəулігіне 1 рет, диуретиктермен қоса, егде адамдарда немесе бүйрек функциясының бұзылуы кезінде – 2,5 мг тəулігіне 1 рет, қарапайым ұстап тұрушы доза 10-20 мг, жоғарғы тəуліктік доза 40 мг.

Лизиноприл ішке, монотерапия кезінде бастапқы доза 5 мг тəулігіне 1 рет, қарапайым ұстап тұрушы доза 10-20 мг, жоғарғы тəуліктік доза 40 мг.

Монотерапия кезінде периндоприл, бастапқы доза 2-4 мг тəулігіне 1 рет, қарапайым ұстап тұрушы доза 4-8 мг, жоғарғы тəуліктік доза 8 мг.

АПФ ингибиторларын тағайындауға қарсы көрсетімдер:

1. Жүктілік.

2. Гиперкалиемия.

3. Бүйрек артерияларының екіжақтық стенозы.

Антитромбоцитарлық терапия

Күрделі жүрек қантамыр асқынуларының біріншілік профилактикасы үшін (МИ, инсульт, қантамырлық өлім) науқастарға ацетилсалицил қышқылы 75 мг/тəулігіне дозасында көрсетілген, олардың жылына 3% туындау қаупімен немесе >10% 10 жылда. Бұл кезде негізгі үміткер ретінде 50 жастан үлкен бақылаулы АГ, ағза нысана зақымдалуымен жəне/немесе ҚД жəне /немесе басқа да қолайсық қауіп факторларымен, қан кетулерге бейімділігі жоқ емделушілер болады.  

Гиполипидемиялық заттар (аторвастатин, симвастатин)

Олардың қолданылуы миокард инфаркты туындау, жүректің ишемиялық ауруынан өлім немесе басқа орналасудағы атеросклероз ықтималдылығы бар, көптеген қауіп қатерлі факторлардың (темекі тарту, АГ, жанұяда ерте ЖИА болуы) болуымен шартталған адамдарға, құрамында аз мөлшерде жануар тектес майлар бар диетаның тиімсіздігі болған жағдайда көрсетілген (ловастатин, правастатин). АГ + ЖИА, басқа орналасудағы атеросклероз, қандағы жалпы холестериннің деңгейі 4,5

ммоль/л немесе ХС ЛПНП 2,5 ммоль/л. қантты диабет.  

Монотерапия жəне комбинациялы дəрі дəрмектік терапия

1. АҚ «мақсатты» мəніне монотерапияны қолданғанда қол жетпесе, комбинациялы терапияны қолданыңыз.

2. Тиазидті диуретиктерді АПФ ингибиторларымен комбинацияланған, ал қажет болған жағдайда оларға кальций антагонистерін қосыңыз. β-блокаторларды кальций антагонистерімен қосыңыз (дигидропиридиндер), ал қажет болса оларға АПФ ингибиторларын қосыңыз. АПФ ингибиторларын көтере алмаған жағдайда оларды ангиотензин II рецепторларының антагонистерімен ауыстырыңыз.

Негізгі дəрі дəрмектер тізімі:

1.  *Гидрохлортиазид табл, 12,5-25 мг.

2. **Индапамид табл, 2,5 мг.

3.  *Метопролол табл, 50-200мг\тəулігіне.

4. **Эналаприл табл, 2,5 мг, 10 мг; ампуладағы ерітінді 1,25 мг/1 мл.

5.  *Лизиноприл табл, 5-40 мг.

6.  *Периндоприл 2-8 мг.

7.   Эпросартан табл, 300-600 мг\тəулігіне.

8. **Амлодипин табл, 5 мг, 10 мг.

9.  *Верапамил табл, 240-480 мг.

10. *Доксазозин табл, 1-16 мг.

11. Моксонидин табл, 02-0,4 мг\тəулігіне.  

Қосымша дəрі-дəрмектер тізімі:

1. *Ацетилсалицил қышқылы табл, 75 мг\тəулігіне.

2.  Аторвастатин табл, 10-80 мг.

3.  Симвастатин табл, 5-80 мг.

4. *Ловастатин табл, 10-40 мг.

Ем тиімділігінің индикаторлары:

Госпитализация

Жоспарлы госпитализациялау алдындағы тексерулердің қажетті көлемі:

1. АҚ өлшеу.

2. Электрокардиограмма.

3. Қанның жалпы анализ.

4. Зəрдің жалпы анализі.

5. Кардиолог консультациясы.

6. Кеуде клеткасының флюорографиясы.

7. Глист жұмыртқаларына нəжіс. Госпитализациялау үшін көрсетімдер:

- асқынған гипертониялық криз;

- белсенді емдеу фонында криз себептері мен дəрі дəрмектік емді таңдау үшін, асқынбаған гипертониялық криздің жиілеуі;

- артериалдық гипертония фонында ми қанайналымының бұзылуы (инсульт, транзиторлық ишемиялық шабуыл);

- комбинациялы көпкомпонентті терапия фонында АҚ төмендеуінің болмауы;

- АҚ жүкті әйелдерде 150/100 с.б. жоғары;

- Жұмысқа қабілетті науқасты бағалау қажеттілігі мен симптоматикалық гипертонияны алып тастау.

Профилактика

• Біріншілік профилактика: салауатты өмір салтын жүргізу, АГ туындауына алып келетін ауруларды дер кезінде анықтау жəне емдеу.

• Профилактикалық шаралар: салауатты өмір салтын сақтау.

• Әрі қарай жүргізу, диспансерлеу принциптері: үнемі кардиолог бақылауы.

АГ скринингі алгоритмі

Ақпарат

Пайдаланған әдебиеттің тізбесі

Аурулардың диагностикасы және емдеу хаттамалары (Приказы №764 - 2007, №165 - 2012)

Хаттаманы дайындау барысында пайдаланылған əдебиеттер: 1. Essential hypertension. Guedelines for clinical care. University of Michigan Health system. 2002 2. VHA/DOD Clinical practice guideline for diagnosis and management of hypertension in the primary care setting. 1999. 3. Prodigy guidance. Hypertension. 2003. 4. Management of hypertension in adults in primary care. National institute for clinical excellence. 2004 5. Guidelines and protocols. Detection and diagnosis of hypertension. British Columbia medical association. 2003 6. Michigan quality improvement consortium. Medical management of adults with essential hypertension. 2003 7. Артериальная гипертония. Седьмой доклад Объединенной комиссии по выявлению и лечению артериальной гипертонии при поддержке национального института патологии сердца, легких и крови.2003. 8. Европейское общество по артериальной гипертензии Европейское общество кардиологов 2003. рекомендации по диагностике и лечению артериальной гипертензии. J.hypertension 2003;21:1011-53 9. Клинические рекомендации плюс фармакологический справочник. И.Н. Денисов, Ю.Л. Шевченко.М.2004. 10. The 2003 Canadian Recommendations for the management of hypertension diagnosis. 11. The Seventh Report of the Joint national Committee on prevention, Detection, Evaluation and treatment of high blood pressure. 2003. 12. Окороков А.Н. Диагностика болезней внутренних органов, том 7. 13. Кобалава Ж.Д., Котовская Ю.В. Артериальная гипертония 2000: ключевые аспекты диагностики и диф. Диагностики, профилактики. Клиники и лечения. 14. Федеральное руководство по использованию лекарственных средств (формулярная система). Выпуск 6. Москва, 2005.

Əзірлеушілер тізімі: Рысбеков Е.Р., ҚР ДСМ Кардиология жəне ішкі аурулар ҒЗИ.

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ !