гигиена. 6 САБАҚ. Асхананы санитарлыгигиеналы тексеру схемасы
 Скачать 56.06 Kb.
|
|
Сүт және сүт өнімдерін өндіретін нысандарын санитарлық-гигиеналық тексеру Сүт және сүт өнімдері халықтың тамақтануының маызды азық-түліктерге жатады. Әсіресе балалар мен науқас адамдар, жүкті әйелдер мен емізетін аналар және қарт жастағы адамдар үшін. Химиялық және биологиялық құндылығы бойынша сүт және сүт өнімдері, табиғатта кездесетің барлық басқа азық-түліктерден артады. Аралас тағамның құрамына кіріп сүт және сүт өнімдері оның құндылығын жақсартады, тағамның дәмін жақсартады. Сүт тез бұзылатын азық-түліктерге жатады. Сүттің жоғары сапасын қамтамасыз етуінде, оның бактериалды ластануын және патогенді микроорганизімдерідің дамуын ескерту негізгі және басты мәселелердің бірі болып табылады. Осы мәселенің шешімінде ауру малдан алынған сүтті таратуын болдырмау шарларына назар аударылады, ол шаралар ветеринарлық және санитарлық қызметтерімен бірге құрастырылады. Сүтті дайындауға арналған объектілерінде және сүт және сүт өнімдерін өндіру, сақтау және тасымалдау объектілерінде санитарлық-гигиеналық тексеруді жүргізу барысында санитарлық дәрігер Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрілігімен 2005 жылғы 9 наурыздағы № 105 және Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылық министрлігімен 2005 жылғы 18 наурыздағы № 214 бірлескен бұйрығымен бекітілген «"Сүт дайындайтын ұйымдарының орнатуына және пайдалануына қойылатын санитарлық талаптар» санитарлық ережелер мен нормаларымен және Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің 2005 жылғы 28 сәуірдегі N 201 бұйрығымен бекітілген «Сүт және сүт өнімдерін өндіру, сақтау және тасымалдау объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатынсанитарлық-эпидемиологиялық талаптар» санитарлық ережелер мен нормаларымен қолдану керек. Сүт зауытын санитарлық-гигиеналық тексеру схемасы Кәсіпорынның аталуы, мекен-жайы. Кәсіпорынның түрі және орналаскан жері: арнайы салынған ғимарат жеке жер бөлігімен, типтік жобамен салынған ғимарат, икемделген ғимарат. Кәсіпорынның қуаты (накты және жобасы бойынша). Кәсіпорынның қуаты қандай жолмен күшейтілді (қосымша немесе өнімді құрал-жабдықтарды орнату, жөндеуден өткізу, жаңа ғимараттар мен алаңдарды іске қосу), жұмыс істеуші және қызмет көрсетуші қызметкерлердің саны (смена бойынша жалпы саны), сүт және сүт өнімдерімен қамтамасыз ететін ауданның, каланың аумағы. Өндіретін өнімнің ассортименті (нақты және жоба бойынша):өндіретің ассортименттің өндірістің техникалық мүмкіндіктері мен санитарлық жағдайна сәйкестілігі. Сүт зауыты территориясының санитарлық сипаттамасы: өндірістік және шаруашылық аймақтарға бөлінуі, көлемі, тастандыруы құрылыс коэффициенті, көгалдандыру, автотранспорт және қызметкерлер үшін жүру жолы, қоқыс жинағыштар, территорияны тазалау және т.б. Бөлмелердін жиынтығы, олардың өзара орналасуы, көлемі, өндірістің ағымдылығын сақтау мүмкіндігі. Санитарлық-гигиеналық құрылымдар: зауытты сумен қамтамасыз ету: (судың сапасы МЕСТ «Ауыз су» талабына сәйкес болуы ), судың сапасын бақылау нәтижелері, су көзінің сипаттамасы, су алатын жердегі судың температурасы, техникалық су құбырының болуы және оның қолданылуы, жарықтану. Канализация (жергілікті немесе жалпы қалалық жүйеге қосылуы, онда ағынды сулардың жиналуы, тазартылуы және тастауы жүргізіледі). Желдету жүйесі (желдету құралдарының типі және жұмыс тиімділігі), зауыттың ыстық бумен және суықпен қамтамасыз етілуі. Сүтті сүт зауытына жеткізілу сипаттамасы, транспорттың жағдайы және оны жуу, жолдама құжаттар, ветеринарлық құжаттар, өнімдерді түсіруге дейін транспорттың күту уақыты. Зертханалық тексерудің көрсеткіші бойынша шикізат сипаттамасы: жеткізілетін шикізаттың температурасы, қышкылдығы, механикалық ластануы және МЕСТ бойынша басқа көрсеткіштері. Жеткізілетін шикізаттың бактериялық көрсеткіштері (редуктаза сынамасы), сүттің пастерлеуге дейінгі сақтау уақыты және температурасы. Ішетің сүтті өндіру технологиялық процесінің сипаттамасы. Мөлшерлеу, зертханалық бақылау. Сүт тазалағыш жүйелердің болуы, олардың үздіксіз жүмыс істейтін уақытынын журналға белгіленіп жазылуы. Пастеризатордың маркасы, белгіленген жұмыс режимі ( ұстау уақытымен температурасының үйлесуі). Пастеризаторлардың үздіксіз жұмыс уақыты. Пастерлеудің ведомстволық бақылауын ұйымдастыру (бақылау-өлшеу аспаптарының болуы және жұмысы: термометрлер, термографтар, қайтармалы клапандар), пастерлеу журналынын толтырылу тәртібі- әрбір пастеризатордың жұмыс уақыты және температурасын белгілеудің формасы. Пастерлеу сапасына зертханалық бақылауды ұйымдастыру (бактериялық бақылау, фосфотаза пробасы). Пастерленген сүттің салқындату температурасы. Пастерленген сүтті сақтау үшін колданылатын танктердің сипаттамасы, пастерленген сүтпен шикі сүтті сактаудың толығымен бөлек жүргізуді ұйымдастыру, танктерді жуу және дезинфекциялау тәртібі(әрбір босатудан кейін). Танктерден сүтті шөлмектерге құйғанда бактериялық көрсеткіштерін салыстыру. Зауыттың мұздатқыш камераларында сүттің сақталу уақыты. 11.Зауытта өндірілетін пастерленген сүттің белгіленген тарату мерзімінде шыдамдылығы (80С жоғары емес температурада 20 сағат уақыт аралығында сүттің қышкылдығын және бактериологиялық көрсеткіштерін тексеру). 12.Дайын өнімді белгілеу (маркировка) және құжаттар. Сауда жүйесіне сүтті жеткізетін транспорттың сипаттамасы (жылу сақтайтын транспорттың барлығы, оның санитарлық-гигиеналық сипаттамасы). 13.Сауда жүйесінен сүттін кайтарылуы және оны өңдеудін түрі. 14.3ауытта колданылатын сүт қышқылды тағамдарын дайындаудың схемасы (термостаттық және резервуарлык әдістер). 15.Сүт қышқылды тағамдарын дайындау үшін колданылатын сүтті пастерлеу режимі. Сүт қышқылды тағамдарын дайындауға жіберілетін сүттін пастеризациясына өндірістік бақылауды ұйымдастыру (10 пунктті қара) 16.Зауытта ірікті дайындаудың сатыларынын сипаттамасы. Ірікті дайындауға арналған бөлмелердің болуы. Өндіріс бөлмелеріне іріктіні жеткізудің тәсілі. Ірікті бөлімшесінің жұмыс режимі. Іріктік дайындаумен айналысатын адамдардың саны. Жуу бөлмелерінің болуы, аспаптар мен құралдарды жуу және стерилизациялау. Іріктінің зертханалық бақылауын ұйымдастыру (бақылаудың жиілігі, іріктінің белсенділігі мен тазалығын анықтау). Технологиялық процестің жүруі бойынша зертханалық бақылауды ұйымдастыру ( Іріктіні қойғанға дейінгі және кейінгі бактериологиялык тексеру, бояудың уақыты, таратудын алдында және кейін сусындардың қышқылын және ашу титрін қадағалау). Осы зерттеулердің нәтижелері. 17. Резервуар әдісі бойынша айран өндірісінде қолданылатын танктерді жуылудың және дезинфекциялаудың сипаттамасы (механикаландырылған жуу, қолмен жуу, әрбір босағаннан кейін жуу, жұғынды алу нәтижелері). 18.Сүт кәсіпорындарында жабдықтардың жуу және дезинфекциялау ережелерін сақтау. Тарадан, жабдықтардан алынған жуғындардың нәтижелері. 19. Тұрмыстық бөлмелер: гардероб, душ, дәретхана(олардың тазалығы, сабын, орамалдың, дезинфекциялык заттардың барлығы), тамак ішу бөлмелері. 20.Жұмыскерлердің жеке гигиенасы: жұмыскерлердің арнайы жұмыс киімдерінің санитарлық жағдайы мен сипаты (бір адамға келетің арнайы жұмыс киімдерінің саның белгілеу), жұмыскерлердің қолдарының жағдайы (іріңдер мен жаралардың болуы, тырнақтарының ұзындығы және тырнақ астында кірдің болуы, дәретханадан кейін жұмыскерлер дезинфекциялық заттармен қолдануын), өндірістік және тұрмыстық бөлімшелерде жеке гигиенаны сақтау ережелері бойынша плакаттардын болуы. 21.Медициналық құжаттар: медициналық тексерулерді тіркетің табель-журналдың болуы, (жалақы ведомості бойынша кәсіпорын жұмыскерлерінің қаншасы кезенді медициналық қараудан өтпей, бацилло – және құрт тасмалдаушылыққа тексерілмей, флюорографияны өтпей жұмысқа жіберілгенің белгілеу). 22.Санитарлық-ағарту жұмысы: жұмыскерлермен санитарлық минимумды өту, олардың арасында медииналық қызметкерлерімен санитарлық-гигиеналық өзекті тақырыптарға дәрістер мен әнгімелер жүргізу. 23.Кәсіпорында дезинфекциялық режимнің сақталуы (бұйрыкпен бекітілген дезинфекциялық режимнің сақталуына жауапты адамның болуы). Кәсіпорында санитарлық журналдың болуы. Кәсіпорында санитарлық күн кіммен және қандай жиілікпен өткізіледі (санитарлық күнді өткізудің жоспарының барлығы және санитарлық күнді өткізгенде жұмыскерлердің міндеттерін бөлу). 24.Объектінің жалпы санитарлық-гигиеналық бағасы, анықталған кемшіліктерді жою жөнінде ұсыныстар мен тұжырымдар. Емдік-профилактикалық мекемелерінің ас блогын санитарлық-гигиеналық тексеру және науқастың тамақтануын гигиеналық бағалау ЕПМ емдік тамақтануды ұйымдастыру, яғни науқастарға медициналық қызмет көрсету жалпы емдеу процесінің негізгі шаралардың қатарына кіреді. Емдік тамақтану кешені терапияның ең маңызды бөлігі болып саналады және оны барлық бөлімшелерде қазіргі ғылыми деңгейде қолдану қажет. Дұрыс ұйымдастырылған және құрылған қазіргі уақыттағы ғылыми негізді ұтымды және емдік тамақтану қоршаған ортаның жағымсыз әсеріне адам организмнің қорғаныс реакцияларын күшейтеді және қалыпты өсуін, дамуын, денсаулығының сақталуы мен қалпына келуін, еңбекке белсенділігін арттырады. Тамақтанудың сипатын өзгерте отырып организімде өтіп жатқан алмасу процестерін реттеуге болады, сонымен бірге аурудың ағымына әсер етуге болады. Сондықтан емдік тамақтану кешенді емдеудің міндетті және ажыратылмайтын бөлігі болып табылады. Емдік тамақтанудын аурудың алдын-алу мен кешенді терапиядағы мәні соңғы кездері осы емдік қабылдаудың мағынасын түсінудің терендеуіне байланысты жоғарлай түсті. Аурухана ас үйлерінде дайындалатын тағамдар біркелкі еместігімен сипатталады. Бір диеталар үшін дайындалатын тағамның саны көп, ал басқа диеталарда тағамның ассортименті минималды қысқартылған. Бір диеталар көп аурулармен қолданылады, кейбір диеталар аз таралған және олар бірнеше ауруларға тағайындалады, ал кейбір диеталар жекеленген тек қана бір ауруға арналған болып табылады. Осының барлығы әртүрлі мерзімде және әртүрлі көлемде көп мөлшерде әртүрлі тағамдарды және бұйымдарды дайындау қажеттілігіне әкеледі. Аурухананың ас дайындау бөлмелерінде тағамды дайындау ерекшеліктері болып табылады: азық-түліктерді өңдеуінде қосымша операцияларды қолдану, соның ішінде ұсақтаудың әртүрлі тәсілдерін толық гомогенизацияға дейін пайдалану; көп мөлшерде булы өнімдерді дайындауға мүмкіндік беретін, булы өңдеу әдістерін қолдану. Мұның барлығы тағам токсикоинфекциялары мен интоксикация қоздырғыштарына жағымды орта болып табылатын диеталық тағамдардың үнемі бактериалдық ластануына жағдай жасайды. Тағам гигиенасы бойынша дәрігер емдік-профилактикалық мекемелері ас блогының санитарлық-гигиеналық тексеруді өткізу барысында ағымды санитарлық қадағалаудың негізгі бағыттарын білу керек және науқастың тамақтануына гигиеналық бағаны беруін орындай алу керек. Емдік-профилактикалық мекемелердің ас-үй блогын санитарлық тексеру және науқастың тамақтануын гигиеналық бағалау схемасы. Аурухананың аталуы, мекен-жайы. Аурухана профилі, бөлімшелер тізбесі, орындар саны. Ас-үй блогының типі (орталықтандырылған, орталықтандырылмаған), жоспарлануы (жоспар схемасын көрсет). Орталықтандырылған және орталықтандырылмаған типтерінде дайындаушы және дайын өніммен жұмыс істейтін ас-үйлердің орналасуы. Ас үйлер мен дайындаушылардың орналасуы аурухана режиміне тигізетін әсері(бөгде иістердің таралуы, шу, дірілдің, жоғары температура мен ылғалдылықтын болуы және т.б.). Территория (жағдайы ұсталуы). Қоқыс жинағыштар, ауладағы әжетханалардың жағдайы. Қоймалардың тізбесі, әртүрлі азық-түліктерді сақтау жағдайы және тауардың көршілестік тұрғысынан бөлмелердің орналасу ұтымдылығы. Санитарлық-техникалық жағдайы. Жабдықталуы. Тез бұзылатын азық-түліктер қоймаларының суықпен қамтамасыз етілуі (салқындатқыш қондырғылардың типтері, қуаты). Шикізат пен жартылай фабрикаттардың бракеражы. Өндірістік бөлме-жайлардын тізбесі, технологиялық процестің ағымдылығын қамтамасыз ету мақсатында олардың орналасу ұтымдылығы. Санитарлық-техникалық жағдайы. Жабдықталуы (әсіресе диеталық тағамдарды дайындауға арналған арнайы жабдықтардың: ұнтақтағыш машиналар, елек, булағыш, т.б. болуына ерекше назар аудару қажет). Ас-үй ыдыстарын жуу бөлмесі, жағдайы, ұсталуы, жабдықталуы. Тұрмыстық және қосалқы бөлме -жайлардың тізбесі (жағдайы, ұсталуы, жабдықталуы). Ac дайындаудың технологиялық процесінің гигиенасы. Термиялық өңдеу режимі (ұзақтылығы, жеткіліктілігі) көкөністерді кулинарлық өңдеу тәртібі (витаминдер құрамын максималды сақтау тұрғысынан). Суық тағамдарды дайындау тәртібі. Езілген тағамдарды дайындаудың санитарлық ережелерін сақтау. Тағамдарды салқындату үшін (қажет болғанда) тамактық мұзды пайдалану. Дайын өнімдердің, тағамдардың бракеражы. Бөлімшелерге асты жеткізу тәсілі (көлік, ыдыс, тағамды ыстық күйінде сақтау тәсілі; суық тағамдарды - салаттар мен винегреттерді, балық құймалары мен сілікпелерді және т.б. жеткізу). Бөлімшелердегі буфеттер және олардың қызметі. Бөлмелер тізбесі, санитарлық жағдайы, жабдықталуы. Салқындатқыштардың болуы. Наукастарға асты тарату (палатаға немесе асхана жағдайлары). Ыдыстарды жуу тәртібі мен жағдайы. Жұқпалы аурулар мен туберкулез бөлімшелерінде буфеттер жұмысының ерекшелігі. Ыдыстарды жуу және залалсыздандыру тәртібі. Ас қалдықтарын жинау және өңдеу тәртібі. Ас-үй мен буфет бөлме-жайларында шыбын-шіркейлермен, көмірушілермен күресу шаралары. Ас-үй мен буфет персоналдарының өндірістік және жеке гигиенасы Профилактикалық медициналық қарау және тексеру. Санитарлық ағарту және оқыту. Емдік тамақтануды ұйымдастыру. Қолданылатын емдік диеталардың тізбесі, олардың қысқаша сипаттамасы. Оларды тағайындау тәртібі. Меню-сұрыптамаларды талдау, 10 күндік тағамдардың химиялық құрамы мен энергиялық құндылығын теорилық есептеу, науқастардың тамақтануын гигиеналык бағалау (азык-түліктер жиынтығы, кулинарлық әртүрлілігі, белоктар, майлар, көмірсулар, витаминдер, минералды заттар көлемі, құндылығы). Дайын тағамдарды витаминдеу, МСЭҚБ зертханалық мәліметтері бойынша оның тиімділігі, витаминді препараттарды сақтау тәртібі, асты витаминдеу журналын жүргізу реті. Тамақтану тәртібі. Оның аурухананың жалпы күн тәртібімен сәйкестілігі. Жекелеген науқастар үшін ас қабылдау еселігі, уақыты, интервалы, әр қабылдауға астың бөлінуі. Ас-үй блогының санитарлық жағдайын, жұмысын, рациондарының тамақтық және биологиялық бағалығын бақылауда, дайын астын бракеражын диетологтың (диеталық бикенін) және кезекші дәрігердің қатысуы және олардың бракераждық, санитарлық журналдарға жазу сипаты. 18.Емдік диеталар алатын науқастарға туыстары әкелген азық-түліктер жиынтығына диетологтар мен диеталық бикелер жағынан бақылаудың атқарылуы. 19.Тамақтану жағдайын зертханалық бақылау (зертхананың болуы). МСЭҚБ-ның бақылауы. 20.ЕПМ ас блогының жалпы санитарлық бағасы, анықталған бұзылыстарды жою бойынша тұжырымдар мен ұсыныстар. |