Отчет пед практика. аза инновациялы гуманитарлыза университеті Апаратты технологиялар жне экономика факультеті
 Скачать 42.31 Kb.
|
|
Қазақ инновациялық гуманитарлық-заң университеті Ақпараттық технологиялар және экономика факультеті Қолданбалы биология кафедрасы Педагогикалық тәжірибеден өту есебі 2 курс магистранты МБ 221 тобы мамандығы 6М070100 «Биотехнология» Орындаған: ___________ Базарбаева А.Б. (қолы) Тексерген: _______________ Қырықбаева Ш.Т. (қолы) Семей 2019 г. Магистрант Базарбаева Асем Болатовна (Т.А.Ж.) Факультет Ақпараттық технологиялар және экономика факультеті Курс 2 Группа МБ 221 Педагогикалық тәжірибе барысында «02» қыркүйек «11»қазан 2019 ж. аралығында келесі іс - шаралар орындалды: 1. Кафедраның бағдарламасымен және мазмұнымен таныстым (оқу-әдістемелік құжаттама) пәндердің оқу-әдістемелік кешені келесі бөлімдерден тұрады: - оқу кешеніне түсініктеме беру; - пәннің жұмыс бағдарламасы; - студенттердің өзіндік жұмысын ұйымдастыруға арналған материалдар; - бақылау-өлшеу материалдары; - анықтамалық ақпарат және электрондық ақпараттық білім беру ресурстары. 2. Оқытудың барлық түрлерін ұйымдастыру және өткізумен таныстым: Дәрістер, практикалық сабақтар. 3. Курстың жетекші оқытушыларының сабақтарына қатысу(оқытушының аты-жөні және пәннің аты-жөні): Қырықбаева Шынар Турарбековна “Тағамдық биотехнология негіздері”. Магистранттарға сабаққа қатысу (магистранттың және пәннің толық атауы):магистрант Қаирбаева М.Б. “Тағамдық биотехнология негіздері”. 4. 3 курс студенттері И-323Б, И-323Г Биотехнология тобының “Тағамдық биотехнология негіздері” сабағына қатыстым. Ғылыми-педагогикалық тәжірибеден өту нәтижесінде: - мемлекеттік білім беру стандарты мен негізгі білім беру бағдарламаларының біріне арналған жұмыс оқу жоспарымен таныстым; жоғары оқу орнында оқытудың ұйымдастырушылық формалары мен әдістері; оқу процесін реттейтін құжаттама (стандарттар, жоспарлар, бағдарламалар) таныстым; Педагогикалық шеберліктің ғылыми негіздерін; жоғары білім беру жүйесін құру және ұйымдастыру принциптерін игердім; - теориялық оқыту нәтижесінде алған білімдерін оқу іс-әрекетінде қолдануды үйрендім; - оқу процесінің дидактикалық сипаттамаларын игердім (шеберлік деңгейлері, абстракция дәрежесі, оқу ақпаратының көлемі, материалды игерудің шарттары мен уақыты); сабаққа дайындық әдістері (дәрістер, семинарлар, зертханалық және практикалық сабақтар); - оқу-жаттығу жиындарын өткізуге арналған оқу материалдарын дайындауды үйрендім. Күні_______________ Магистранттың қолы _________________ КІРІСПЕ2019 жылдың 02 қыркүйектен 11 қазанына дейін мен Казак инновациялық гуманитарлық заң университетінің қолданбалы биология кафедрасында педагогикалық тәжірибеден өттім. Оқытылатын пән ретінде «Тағамдық биотехнология негіздері» таңдалды, тәжірибе жетекшісі кафедрасының аға оқытушысы – Қырықбаева Ш.Т. бекітілді. Оқу барысында жалпы ұзақтығы 4 академиялық сағаттан тұратын 2 дәріс және жалпы ұзақтығы 2 академиялық 1 семинар өткізілді. Оқытушы өткізген сабақтарғажәне басқа магистранттардың сабақтары қатыстым. Тесттер мен тестілерді әдістемелік қамтамасыз етуді әзірлеуге қатыстым. Тест жұмысы мен тапсырмаларын тексеру жумыстарын игердім. Ғылыми-педагогикалық тәжірибенің мақсаты: - магистрлерді оқытушылық қызметке дайындау; - педагогикалық шеберлік негіздерін оқып үйрену; - ғылыми-әдістемелік қабілеттер мен дағдыларды, педагогикалық жабдық элементтері мен ғылыми-педагогикалық әдістерді қалыптастыру; - жоғары оқу орнында оқу жүргізу дағдыларын жинақтау және шоғырландыру. Ғылыми-педагогикалық практиканың негізгі міндеті - студенттерге оқу үрдісін ұйымдастыру және оқу-әдістемелік материалдармен жұмыс жасаудағдыларын қалыптастыру. Ғылыми-педагогикалық практикадан өту нәтижесінде магистранттың міндетті: - оқуға: мемлекеттік білім беру стандарты және негізгі білім беру бағдарламаларының бірі үшін жұмыс оқу жоспары; жоғары оқу орнында оқытудың ұйымдастырушылық формалары мен әдістерін білу; - оқу процесін реттейтін құжаттама (стандарттар, жоспарлар, бағдарламалар) танысу; - білуі керек: педагогикалық шеберліктің ғылыми негізін; жоғары білім беру жүйесін құру және ұйымдастыру принциптерін; - қолдана білуі керек: оқытушылық қызметте теориялық дайындық нәтижесінде алған білімді; -оқу материалдарын оқу сабақтарына қалай дайындауды үйрену; Педагогикалық практика барысында магистранттың міндетті: - ғылыми, педагогикалық және тәжірбие жұмыстарының білімі мен дағдыларын игеру; - оқу сабақтарын жоспарлау дағдыларын алу; - дәрістерді өз бетінше дайындау; - лабораториялық, практикалық және семинарлық сабақтарды өз бетінше өткізуге; - пікірталас семинарын ұйымдастыра, ғылыми мәселелерді талдай алу, сабақтар мен тәрбие жұмыстарына баға бере алу. ЖОО-да оқытудың ұйымдастырушылық формалары мен әдістері. Қолданбалы биотехнология кафедрасында сабақтар дәрістер, консультациялар, семинарлар, практикалық сабақтар, зертханалық жұмыстар, тесттер, силабустар, ғылыми-зерттеу жұмыстары өткізіледі. Аудиториялық сабақтың барлық түрлері үшін академиялық сағат 45-50 минут ішінде жоғары оқу орнының жарғысымен белгіленген. Оқу процесі бақылаудың әр түрлі түрлерімен бірге жүреді . Оқу-әдістемелік және ғылыми әдебиеттер, оқу жоспары пәндеріндегі зертханалық сабақтарды өткізу үшін кафедра биотехнологиялық және химиялық зертханалар заманауи талаптарға сай жабдықталған (КФК Фотометр, биофотометр, ламинарлық қорап, Колос -2 алкогольді анализатор, Лактан 1-4 М шағын сүт анализаторы, шарап рефрактометрі, Инфралум-ФТ-10, ламинарлық қорап, спектрофотометр - Увилин 9100-9400, микротом, биотест термостаты, «Тамшылар 105M» тамшылатып электрофорез аппараты, климаттық камера, айналмалы буландырғыш, ферментті иммуносорбентті STAT FAX 4300 микроб фотометрі, микробетон және STAT FAX 2200 инкубаторы, орбита салқындату зертханасы, KS 130 негізгі электрлік плитасы, C-MAG HP 10 + * электрлік плитасы, GFL 1023 ваннасы, автоклав, TS-1/80 термостаты, KFK-5M фотометрлер, MIKMED - медициналық микроскоптар 5 сандық камералармен, рН метрлерімен (рН-150МИ, редистиллятор), CAS-тен алынған CAUW электронды таразы). Оқу процесін реттейтін құжаттама. Пәнге арналған оқу-әдістемелік кешен (УМКД) - бұл оқу жоспарының белгілі бір пәні бойынша оқу процесін ұйымдастыруға қажетті және жеткілікті, баспа немесе электронды түрде жасалған оқу басылымы, оқу-әдістемелік және анықтамалық материалдар жиынтығы. Оқу жоспарының барлық пәндері оқытушылар құрамымен қамтамасыз етіледі. «Тағамдықбиотехнология негіздері» пәні бойынша 3 курс студенттеріне арналған сабақтың жоспары Сабақ түрі: Дәріс Сабақ тақырыбы: Тағамдық биотехнологияның қазіргі жағдайы Сабақтың мақсаты: Биотехнологиялық жолмен алынған тағамдық қоспалар мен ингредиенттерді қолдану және тағам өнеркәсібінде қолданылатын микроорганизмдер жайында түсінік қалыптастыру. Негізгі мазмұны: Тағам өнімдерінің биохимиясы ғылыми пән ретінде химиялық пәндерді терең білу, әсіресе органикалық колоидтты, физикалық және биологиялық химия, физикалық және химиялық қасиеті, микробиология, тағам өндірісінің процесстері мен құрылғыларының негізінде қалыптасқан. Тағам өнімдерінің биохимиясы негізгі мақсаты тағам шикізатының және тағамның химиялық құрамын, олардың өңдеу кезіндегі өзгергіштігін, сонымен қатар, олардың тағамдық және биологиялық құндылығымен қатар, ағзада алмасуын түсіндіретін пән. Жоспар: 1. Биотехнологиялық жолмен алынған тағамдық қоспалар мен ингредиенттерді қолдану. 2. Тағам өнеркәсібінде қолданылатын микроорганизмдер. 1. Биотехнологиялық жолмен алынған тағамдық қоспалар мен ингредиенттерді қолдану. Қышқылдандырғыштар. Негізінен тағамдарға «ащы» дәм беру үшін дәмдегіш қоспа ретінде қолданылады. Ең әйгілі қышқылдандырғыш болып Aspergillus niger қатысымен алынатын лимон қышқылы болып табылады. Оны алкогольсіз сусындар мен кондитерлік өнімдер өндірісінде кең қолданылады. Қызанақтарды консервілеу кезінде алма қышқылы көп қолданылады, оны A.flavus түзеді. Тағам өндірісінде кең қолданылатын басқа қышқылдарға сірке, сүт, итакон ( продуценті – A. terreus ), глюконолактон түрінде қолданылатын глюкон (A.niger) және фумар (Rhizopus). Дәм күшейткіштер. Дәмді күшейтетін заттар табиғи тағам өнімдерінің құрамында болады. Басты дәм күшейткіш болып глутамат натрий болып есептеледі: оны Micrococcus glutamicus көмегімен алуға болады. Өндірістік масштабта нуклеаза ферменті арқылы микроскопиялық саңырауқұлақ Penicillium citrinum нуклеин қышқылын ыдыратып дәм күшейткіш ретінде қолданылатын 5’-нуклеотид алынады. Бояғыштар. Негізгі қосылыстарды табиғи көздерден және химиялық синтез өнімдерінен алынады. Бояғыштар мен түс беруші ретінде тағам өнімдерін сарғылт түске бояйтын (рибофлавин), ᵝ-каротин сияқты витаминдер қолданылады. ᵝ –каротинді шұжық өндірісінде натрий нитритін алмастырушы ретінде, кондитер, май, макарон өнімдері өндірісінде қолданылады. Кейбір аминқышқылдары 100-120 температурада және негіздік реакцияда қантпен әрекеттесіп бояғыштар түзеді. Қоюландырғыштар. Өндірістік масштабта алғашқы болып өндіріле бастаған микробты полисахарид ксантан болып табылады(1967ж.). Xant-homonas campestris микроорганизмін глюкоза, сахароза, крахмал, кукуруз декстрозасы, бардада өсіргенде синтезделеді. Температураға және тұзға тәуелсіз. Жоғары тұтқырлыққа ие. Ксантан адамға қауіпсіз болғандықтан, 1969 ж. Бастап тағам өндірісінде консервіленген және мұздатылған тағам өнімдерін, приправа, соус, крем және жеміс шырындарында қолданылады. Сонымен қатар ксантан тұрақты гельдер түзеді, сондықтан жем өндірісінде қолданылыды, мысалы, үй жануарларына арналған консервіленген тағамдар. Кондитер және балмұздақ өндірісінде стабилизатор ретінде сахарозада өсірілетін полисахарид декстран Leuconostoc mesen-teroides қолданылады. Өсімдік көздерінен алынған альгинаттар тағам өндірісінде қоюландырғыш пен гель түзетін агент ретінде қолданылады. Оларды йогуртты стабилизациялау үшін, балмұздақ өндірісінде мұз кристаллдарының түзілуінің алдын алу үшін қолданылады және т.б. Альгинат көзі болып Azotobacter болып табылады, бірақ бұл тұрақты емес. Өндірістік масштабта альгинатты бактериясын өсіру арқылы алады. Сондай-ақ алынатын альгинат түрін культивирлеу параметрін (фосфор, кальций мөлшері) ауыстыру арқылы өзгертуге болады. 2. Тағам өнеркәсібінде қолданылатын микроорганизмдер. Әр түрлі өнімдерді синтездейтін немесе адамға пайдалы реакцияларды жүзеге асыратын микроорганизмдердің бірнеше жүз түрлері бар. Тағам өндірісінде кең қолданылатын микроорганизмдер төрт топқа жатады: бактерия, актиномицет (грамоң бактериялар спора түзбейтін), ашытқылар және зең саңырауқұлақтары. Адамдар ашытқылардың белгілі 500 түрінен алғашқы болып Saccharomyces cerevisiae қолдануды үйренді, бұл түр тез культивирленеді және өзінің кең қолданысын тапты. Көптеген Saccharomyces cerevisiae штаммдары сыра, шарап, жапондық күріш арағы (сакэ) және басқа да алкогольді сусындар мен нан өндірісінде қолданылады. Лактозаны ыдырататын ашытқыға сүт спирт алуда қолданылатын Kluyveromyces fragilis түр жатады. Saccharomyces lipolitica Микробты биомасса алу үшін қолданылады. Бұл үш түр аскомицеттерге жатады. Басқа пайдалы түрлер дейтеромицеттерге жатады, олар жыныстық жолмен емес, бүршіктену арқылы көбейеді. Phaffia rhodozyma Форели мен лосос жұмсағына сарғылт және алқызыл түс беретін астаксантин-каротиноидты синтездейді. Зең саңырауқұлақтары (микроскопиялық саңырауқұлақтар) тағам өндірісінде қолданылатын ферменттерді (амилаза, протеаза, пектиназа, целлюлаза), тағамдық қышқылдар ( лимон, сүт, сірке) және басқа заттарды продуцирлейді. Туысына жататын микроскопиялық саңырауқұлақтар ірімшік(сыр) өндірісінде қолданылады ( мысалы, рокфора, камамбера). Пайдалы бактериялар эубактерияларға жатады. Сірке қышқылды бактериялар – этанолды сірке қышқылына, ал сірке қышқылын көмірқышқыл газы мен суға айналдыратын граммтеріс бактериялар. Bacillus туысы эндоспора түзуге қабілетті және жгутиктері бар граммоң бактериялаға жатады. B. Subtilis – катаң аэроб, ал B. Thuringiensis анаэробты жағдайдада тіршілік ете алады. Анаэробты, спора түзетін бактерияларға Clostridium туысы жатады. C. Acetobutylicum Қантты ацетонға, этанолға, изопропанолға және n-бутанолға (ацетонбутанолды ашу) ашытады. Lactobacillus, Streptococcus, Leuconostoc cүт қышқылды бактерияларға спора түзбейтін, граммоң және оттегіге сезімтал емес туыстарының өкілдері жатады. Leuconostoc туысына жататын гетероферментативті сүт қышқылды бактерия көмірсуды сүт қышқылына, этанолға және көмірқышқыл газына айналдырады; Streptococcus туысына жататын гомоферментативті сүт қышқылды бактериялары тек сүт қышқылынпродуцирлейді, ал Lactobacillus туыстарымен жүзеге асырылатын ашу процесі сүт қышқылымен қатар әр түрлі өнімдерді алуға мүмкіндік береді. «Тағамдық биотехнология негіздері» пәні бойынша 3 курс студенттеріне арналған сабақтың жоспары Сабақ түрі: практикалық жұмыс. Сабақ тақырыбы: Анаэробты ашытқыны өсіру. Сабақтың мақсаты: ашытқы жасушаларының көбею кинетикасының заңдылықтарын қарастыру. Жабдықтар (зертханалық жумыстарда): Sacaromyces cerevisiae культуралары, тығын тығындары бар 250 мл колба, пластик түтік, шприц инесі, тұмсық, термостат, айналмалы буландырғыш, калий дихроматы, H2SO4 конц. Жұмыс реті : Тұқым дайындау Қорытынды сұрақтар: 1.Анаэробты жағдайда ашытқы жасушаларының энергия алмасуы қалай қалпына келтіріледі? 2.Анаэробты жағдайда ашытқы жасушаларының негізгі энергия көзі қандай процесс? 3.Қандай жағдайда ашытқы жасушаларының ашыту қызметі максимумға жетеді? 4.Қандай процесс қоршаған ортаны қайталама өнімдермен байытуға және ондағы азайтылған заттардың көбеюіне әкеледі? 5.Аэробты өсіру кезінде ашытқы биомассасының өсуін қандай көрсеткіш анықтайды? 6.Анаэробты ашыту кезінде бөлінетін СО2 мөлшері қалай анықталады? 7.Анаэробты ас қорыту нәтижесінде болатын алкогольді сапалы анықтауға қандай реакциялар негізделеді? Қорытынды: Ашытқы жасушаларының көбею кинетикасының заңдылықтары қарастырылды Практикалық сабақ: Анаэробты ашытқыны өсіру Анаэробты жағдайда ашытқы жасушаларының дамуымен энергетикалық метаболизм күрт қайта құрылады, митохондрия промохондрия деп аталатын бөлінбеген құрылымдарға айналады, тыныс алу белсенділігі төмендейді. Гликолиз тыныс алу жетіспеушілігін өтейтін жасуша энергиясының негізгі көзіне айналады. Ашытқы жасушаларының ашыту функциясы максимумға жетеді. СО2 артық қысыммен 0,5 МПа дейін ашытқыны ашыту кезінде пайда болатын шарап ашытқысының ашыту белсенділігі аэробты жағдайда ашыту кезінде пайда болатын ашытқының белсенділігімен салыстырғанда 25% жоғары екендігі белгілі. Сонымен бірге көбею деңгейі төмен, бұл көмірқышқыл газының жоғары концентрациясының ашытқыларды бүрку функциясына әсерін көрсетеді. Қоршаған ортадан қанттың көбею қарқыны мен кәдеге жарату жылдамдығының арақатынасының бұзылуы байқалады, бұл қоршаған ортаны қайталама өнімдермен байытуға және ондағы азайтылған заттардың көбеюіне әкеледі. Жұмыс реті : Тұқым дайындау Нұсқа 1. 0,5 г құрғақ ашытқыны пробиркаға салыңыз, онда 5 мл стерильденген дистилденген су құйып, бөлме температурасында 1 сағатқа қалдырыңыз. Нұсқа 2. 5 г сығылған ашытқыны 5 мл стерильденген дистилденген суға құйыңыз. Кез-келген нұсқаны қолданған кезде, ерітіндіні концентратталған күкірт қышқылымен қышқылдандырыңыз, рН = 2,0 дейін 10 минут ұстаңыз. Осыдан кейін, NaOH ерітіндісінің бірнеше тамшысын қосу арқылы рН-ны 4,0-ге дейін реттеңіз. Ашытқы суспензиясын 2000 айн / мин жылдамдықпен центрифугаға жіберіңіз. 10 минут Ашытқы болып табылатын тұнбаны өлшеңіз. 1. Сыналған ортаға жасушаларды егу Ашытқы колбаға салынады, содан кейін ол тығын тығынымен жабылады, оның ортасына шприц инесін пайдаланып пластикалық түтік салынған. Түтіктің екінші ұшы стақанға түседі, онда алынған СО2 түтік арқылы шығады. Аяқталған қондырғы температурасы 37 ° C болатын термостатқа орналастырылады. Колбаны салмақ өзгермейінше күнделікті өлшеп отырады. Аэробты өсіру кезінде (DX) ашытқы биомассасының жоғарылауы 100% ылғалдылықтың бастапқы және соңғы ашытқы массаларының арасындағы айырмашылықпен анықталады (егер ашытқының бастапқы ылғалдылығы 100% -дан өзгеше болса, алдымен массаны қайта есептеңіз). Ашытқы биомассасының өсуінің экономикалық коэффициентін есептеу мына формула бойынша жүргізіледі: YX / S = DX / DS, мұндағы: DX - өсіруден кейін ашытқы биомассасының көбеюі, г; DS - ашытқыны өсіру нәтижесінде культуралық сұйықтықтағы қанттың жоғалуы. 2. Шығарылған СО2 мөлшерін анықтау Ашыту кезінде пайда болған көмірқышқыл газы биомассаның пайдасы мен қанттың жоғалуын ескере отырып, ашытуға дейін және одан кейінгі колбаның массасындағы айырмашылықпен анықталады. 3. Алынған алкогольді сапалы анықтау Алынған алкогольді сапалы анықтау үшін айналмалы буландырғыш қолданылады. 3 - колбаға 60 - 70 мл культуралы сұйықтық құйылады. Колбадағы заттың үштен екісі қабылдағышқа дистилденеді. Алкогольдің сапалы анықталуы этанолдың сірке қышқылына және калий дихроматы мен күкірт қышқылының қоспасымен суда тотығуына негізделген: 3CH3CH2OH + 2K2Cr2O7 + 8H2SO4 = 3CH3COOH + 2Cr (SO4) 2 + H2SO4 + 11H2O. 5-10 мл дистилденген сұйықтық алынады, оған бірнеше концентратталған Н2SO4 қосылады және бірнеше калий дихроматының бірнеше кристалдары орналастырылады. Қоспа плиткаға қойылып, қыздырылады. Біраз уақыттан кейін қоспасы түсі түсінен жасылға өзгеруі керек, алма сірке суы иісі пайда болуы керек, бұл алкогольдің болуын көрсетеді. Құрылған этанолдың мөлшері (ДП) салмақ немесе массалық әдіспен анықталады. Этанол түзілуінің экономикалық коэффициентін анықтау. YP / S = DP / DS, мұндағы: ДП - анаэробты өсіруден кейін этанолдың көбеюі, г; DS - ашытқыны анаэробты өсіру нәтижесінде культуралық сұйықтықтағы қанттың жоғалуы, г; YP / X = DP / DX, мұндағы: ДП - анаэробты өсіруден кейін этанолдың көбеюі, г; DX - анаэробты өсіру нәтижесінде ашытқы биомассасының жоғарлауы, Сол сияқты алынған көмірқышқыл газының экономикалық коэффициенттері есептеледі. Сабақтың_әдіснамалық_талдауы__/_өзіндік_талдау_3_курс_И_323_Б_топ_студенттеріне_арналған__«'>Сабақтың әдіснамалық талдауы / өзіндік талдау 3 курс И323Б топ студенттеріне арналған «Тағамдық биотехнология негіздері » пәнінен дәріс өткізген магистрант Базарбаева А.Б. Күні 25.09.2019 Сабақтың түрі: дәріс Сабақ тақырыбы: Тағамдық биотехнологияның қазіргі жағдайы. Сабақ мақсаты: Биотехнологиялық жолмен алынған тағамдық қоспалар мен ингредиенттерді қолдану және тағам өнеркәсібінде қолданылатын микроорганизмдер жайында түсінік қалыптастыру. Дәріске таңдалған материал сабақ тақырыбы мен жоспарына толық сәйкес жасалды. Дәріске бөлінген уақыт академиялық ережелерге сәйкес келеді. Студенттер ақпаратты қызығушылықпен қабылдады, негізгі ойларын толық айтты. Дәріс барысында студенттермен кері байланыс орнатуға мүмкіндік туды. Студенттерге қойылған жетекші сұрақтардың көмегімен студенттердің қызығушылық деңгейін байқауға болады. Топтағы атмосфера тыныш, жылы болды. Нәтижесінде лекцияда келтірілген ақпараттың игерілгендігі анықталды. Дәрісте дидактикалық құралдар қолданылды - көрнекілік презентация жасалды. Сабақты бағалау нұсқалары. Бақылау бойынша сабақтың циклограммасы  О Д К Н А Б В Г Д Е Ж З И К Л М Н Көлденең ось бойынша - бағалау критерийлері: А - сабақ мақсатын іске асырудың айқындылығы Б - ғылыми; В - сабақтың негізгі мәселелерін түсіндіру; Г - бұрын жабылған материалмен байланыс; Д - нысанаралық коммуникациялар; E - оқушылардың тәуелсіздігін ынталандыру; Ж - студенттердің жұмысы; З - сыныптағы эмоционалды көңіл-күй; И- оқушылардың ұйымдастығы және іс-әрекеті; K - білімді бағалау және олардың әсер етуінің объективтілігі; Л - мұғалімнің педагогикалық әдептілігі; М - көрнекіліктерді қолдану тиімділігі. Тік осьте бағалау критерийлері: O оңтайлы; Д - жеткілікті; K маңызды; H - жеткіліксіз. Күні 25.09.2019ж. Базарбаева Асем Болатовна |